Trước đây vacxin được chia thành 3 loại : vacxin giải độc tố, vacxin chết, vacxin sống giảm độc lực. Ngày nay với sự tân tiến của công nghệ sinh học tất cả chúng ta có thêm 2 loại : vacxin chiết tách và vacxin tái tổng hợp .
Vacxin giải độc tố
Được sản xuất từ ngoại độc tố của vi trùng bằng cách làm mất tính độc nhưng vẫn giữ được tính kháng nguyên. Khi hệ miễn dịch tiếp đón vacxin giải độc tố, chúng học cách chống lại độc tố tự nhiên. Hệ miễn dịch sản xuất ra những kháng thể trung hòa độc tố
Ví dụ : vacxin bạch hầu, vacxin uốn ván …
Vacxin bất hoạt (chết)
Được sản xuất từ vi sinh vật gây bệnh đã chết. Các vacxin này an toàn và ổn định hơn vacxin sống, các vi sinh vật gây bệnh đã chết không thể đột biến trở lại. Các kháng nguyên chủ yếu kích thích đáp ứng miễn dịch.
Tuy nhiên vacxin chết phân phối miễn dịch yếu hơn vacxin sống nên được tiêm thành nhiều liều hoặc tiêm nhắc lại để duy trì miễn dịch. Điều này hoàn toàn có thể hạn chế cho những người dân sống ở vùng không có điều kiện kèm theo về chăm nom y tế tiếp tục, không hề tiêm nhắc lại đúng lịch .
Ví dụ : vacxin ho gà, vacxin thương hàn, vacxin tả, vacxin Salk ( phòng bại liệt ), vacxin viêm não Nhật Bản …
Vacxin sống giảm độc lực
Được sản xuất từ vi sinh vật gây bệnh hoặc vi sinh vật giống với vi sinh vật gây bệnh đã được làm giảm độc lực không còn năng lực gây bệnh. Do vacxin sống, giảm độc lực gần giống như cung ứng với nhiễm trùng tự nhiên nên chúng tạo ra phân phối miễn dịch và sinh kháng thể mạnh, thường gây ra miễn dịch vĩnh viễn chỉ với 1 hoặc 2 liều .
Ví dụ: vacxin BCG sống, vacxin thương hàn, vacxin Sabin (phòng bại liệt), vacxin sởi…
Khi sử dụng cần phải rất là đặc biệt quan trọng chăm sóc đến tính bảo đảm an toàn của vacxin sống, phải bảo vệ không còn năng lực gây bệnh hoặc chỉ gây bệnh nhẹ, và vi sinh vật phải có tính di truyền không thay đổi không trở lại độc lực khởi đầu .
Vacxin tách chiết
Kháng nguyên được tách chiết từ vi sinh vật .
Ví dụ: kháng nguyên polysaccharid của cầu khuẩn màng não, polysaccharid của phế cầu…
Vacxin tái tổ hợp
Bằng công nghệ sinh học văn minh, gen mã hóa cho kháng nguyên vi sinh vật cần có để làm vacxin được tách và tái tổng hợp vào E. coli hoặc một dòng tế bào thích hợp .
Ví dụ : vacxin tả, vacxin thương hàn …
Các nhà khoa học đang điều tra và nghiên cứu vacxin tái tổng hợp cả trên vi trùng và virus cho HIV, dại và sởi .
