Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thúy Oanh – Trưởng Đơn nguyên Nội Tiêu hóa – Nội soi, Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ là một trong những chuyên gia đầu ngành về nội soi tiêu hóa, nguyên là Chủ Tịch Hội Nội Soi Tiêu Hóa Miền Nam, Phó Chủ Tịch Liên Chi Hội Nội Soi Tiêu Hóa Việt Nam, Trưởng khoa Nội Soi bệnh viện Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Trào ngược dạ dày được phân thành nhiều 5 cấp độ là 0, A, B, C, D. Phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, đặc biệt là trào ngược dạ dày độ A giúp việc điều trị bệnh thuận lợi hơn và mang lại hiệu quả tốt hơn, giảm nguy cơ biến chứng.
1. Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày là tình trạng dịch dạ dày, dịch mật trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Nếu tình trạng trào ngược xảy ra trên 2 lần/tuần thì được gọi là bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.
Những biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày là: Ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn và nôn ói, đau vùng thượng vị, đau tức ngực, đắng miệng, khó nuốt, vướng nghẹn vùng cổ, ho kéo dài, viêm họng kéo dài,…
Bệnh trào ngược dạ dày được phân thành 5 Lever là :
- Cấp độ 0: Khi nội soi không phát hiện rõ những vết viêm ở niêm mạc thực quản, chứng tỏ trào ngược dạ dày chưa ảnh hưởng nhiều tới thực quản;
- Cấp độ A: Niêm mạc thực quản đã xuất hiện những vùng viêm, vết trượt, vết loét có chiều dài không quá 5mm;
- Cấp độ B: Niêm mạc thực quản có vết trượt, vết loét lớn hơn 5mm, phân tán lẻ tẻ. bệnh nhân có biểu hiện đau khi ăn uống, vướng nghẹn do thực quản bị chít hẹp;
- Cấp độ C: Các vết trợt, loét ở cấp độ B tập trung hội tụ với nhau, phạm vi vết loét mở rộng, đi kèm loạn sản thực quản. Giai đoạn này còn gọi là Barrett thực quản – là giai đoạn tiền ung thư thực quản;
- Cấp độ D: Barrett thực quản đã tiến triển nặng, nếu không điều trị kịp thời sẽ chuyển sản thành vết viêm loét sâu, lớn hơn 75% chu vi thực quản.
2. Trào ngược dạ dày độ A là gì?
Trào ngược dạ dày độ A là tiến trình mới khởi phát, niêm mạc thực quản có tín hiệu bị tổn thương nhưng mức độ trợt loét và viêm vẫn nhẹ. Khi nội soi, hình ảnh cho thấy vết trợt ở niêm mạc thực quản có chiều dài chưa tới 5 mm .Bệnh nhân có những biểu lộ sau :
- Ợ hơi, ợ nóng và ợ chua: Ợ hơi xuất hiện sau khi ăn no hoặc kể cả trong trường hợp bụng đói. Nếu trong dạ dày của bệnh nhân dư thừa axit, luồng hơi thoát ra sẽ có vị chua, đi kèm cảm giác nóng rát;
- Buồn nôn và nôn ói: Biểu hiện buồn nôn có tần suất xuất hiện thấp, trong dịch nôn có thể là đồ ăn hoặc các loại thực phẩm gây buồn nôn;
- Tiết nhiều nước bọt: Trào ngược dạ dày độ A khiến tuyến nước bọt tiết ra nhiều hơn. Nguyên nhân vì nước bọt có tính kiềm nên có thể trung hòa được tình trạng axit làm bào mòn niêm mạc thực quản. Đây là cơ chế tự nhiên của cơ thể;
- Nóng rát thượng vị dạ dày: Tình trạng viêm loét khiến niêm mạc tại thực quản bị tổn thương, kích hoạt các cơn đau âm ỉ, nóng rát;
- Khó nuốt, đắng miệng, vướng nghẹn vùng cổ: Dưới tác động của axit và dịch vị dạ dày, niêm mạc thực quản bị trầy, bào mòn, hình thành các vết trượt, loét. Điều này gây hiện tượng khó nuốt, đau khi nuốt thức ăn. Với trường hợp trào ngược dịch mật, bệnh nhân có cảm giác đắng miệng;
- Ho, đau họng: Dịch dạ dày trào ngược, xâm nhập vào đường hô hấp sẽ gây ho, đau họng và khàn tiếng.
Khi gặp những triệu chứng trên, bệnh nhân nên đi thăm khám tại những cơ sở y tế chuyên khoa để phát hiện và điều trị bệnh sớm, hiệu suất cao .
3. Trào ngược dạ dày độ A có nguy hiểm không?
Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản Lever A không quá đáng lo vì lúc này thực trạng viêm chỉ ở mức độ nhẹ, nếu phát hiện kịp thời thì việc điều trị khỏi trọn vẹn hoàn toàn có thể thực thi được .Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh nhân chủ quan, không tráng lệ trong quy trình điều trị thì bệnh sẽ tiến triển rất nhanh. Đến khi bệnh biểu lộ ở Lever nặng thì việc trị bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả, dễ phát sinh những biến chứng nguy hại .Một số biến chứng của bệnh :
- Loét thực quản: Các phản ứng viêm tại thực quản nếu không được can thiệp kịp thời có thể phát triển nhanh chóng. Tại niêm mạc thực quản sẽ hình thành các vết loét với triệu chứng nghiêm trọng hơn so với tình trạng viêm;
- Barrett thực quản: Một khi dịch vị dạ dày trào lên thực quản trong thời gian dài, sẽ dẫn tới bệnh Barrett thực quản. Có khoảng 5% các trường hợp bị Barrett thực quản có nguy cơ mắc ung thư thực quản;
- Ung thư thực quản: Có thể phát sinh, đặc biệt là ở những bệnh nhân trên 50 tuổi.
4. Điều trị trào ngược dạ dày độ A
Ở cấp độ A, việc điều trị nội khoa hoàn toàn có thể đáp ứng tốt nếu bệnh nhân trào ngược dạ dày nghiêm túc chữa trị. Việc điều trị bệnh có thể bao gồm cả Đông y và Tây y, nhưng chủ yếu là Tây y, kết hợp với các biện pháp chăm sóc để ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát.
4.1 Sử dụng thuốc Tây
Mục đích của việc sử dụng thuốc Tây là ức chế các phản ứng viêm và kích thích dạ dày giảm tiết axit. Các nhóm thuốc có thể được chỉ định cho bệnh nhân gồm:
- Thuốc trung hòa axit dịch vị;
- Thuốc ức chế bơm Proton;
- Thuốc hỗ trợ nhu động.
Việc sử dụng loại thuốc nào với thời hạn và liều lượng đơn cử sẽ được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa. Bệnh nhân không được tự ý dùng thuốc hoặc đổi khác loại thuốc, liều lượng hoặc thời hạn sử dụng vì sẽ không đạt được hiệu suất cao như mong ước, thậm chí còn gây ra 1 số ít tính năng phụ khó lường .Ngoài ra, những loại thuốc sử dụng hoàn toàn có thể tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn xảy ra phản ứng không mong ước nên khi phát hiện có những tín hiệu không bình thường, bệnh nhân cần dữ thế chủ động báo cho bác sĩ để được xử trí kịp thời .
4.2 Chăm sóc và sinh hoạt hằng ngày
- Thường xuyên thăm khám định kỳ để xác định chính xác giai đoạn bệnh và có phương án điều trị kịp thời;
- Không dùng thuốc nếu chưa có chỉ định của bác sĩ vì các tác dụng phụ của thuốc có thể gây ảnh hưởng xấu tới dạ dày – thực quản;
- Giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ và lạc quan mỗi ngày, loại bỏ căng thẳng;
- Thay đổi chế độ dinh dưỡng bằng cách sử dụng các thực phẩm tốt cho sức khỏe của dạ dày như sữa chua, rau xanh, trái cây, ngũ cốc, thịt trắng,… Đồng thời, cần hạn chế tiêu thụ các thực phẩm như thức ăn nhanh, đồ cay nóng, đồ chua, thức ăn nhiều gia vị hoặc nhiều dầu mỡ,…;
- Loại bỏ các thói quen xấu trong sinh hoạt như: Ăn quá nhanh, không nhai kỹ, ăn quá no, vừa nằm vừa ăn, ít vận động,…;
- Duy trì cân nặng ở mức ổn định, không để thừa cân, béo phì;
- Sinh hoạt điều độ, không thức khuya, ngủ đủ giấc và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý;
- Tăng cường vận động với các môn thể dục thể thao vừa sức như yoga, đi bộ, đạp xe, bơi lội,…;
- Thay đổi tư thế ngủ để giảm triệu chứng của bệnh.
Bệnh trào ngược dạ dày độ A không phải là vấn đề quá nghiêm trọng nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng không được chủ quan vì ở giai đoạn này thực quản đã bắt đầu xuất hiện các tổn thương. Vì vậy, người bệnh cần chủ động thăm khám, tuân thủ đúng phác đồ điều trị được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
