FCR hay còn gọi là tỷ lệ chuyển hóa thức ăn là chỉ số phản ánh hiệu suất của heo. Được tính dựa trên lượng thức ăn ăn vào và tăng trọng thu được trên heo, nhưng hệ số này còn chịu ảnh hưởng của nhiều tác nhân phức tạp khác. Do đó, chỉ số FCR trong một nhóm heo có thể khác nhau nhiều. Bởi vậy, chúng ta nên quan sát các tác nhân ảnh hưởng đến chỉ số FCR và đưa ra các biện pháp cải thiện thích hợp trong thời buổi chăn nuôi công nghiệp. Đặc biệt là trong thời điểm giá heo thấp mà giá thức ăn lại cao như hiện nay.
Gần như 60-80% chi phí sản xuất chăn nuôi heo nằm ở thức ăn, tầm khoảng 2-3kg ăn vào đổi lấy 1kg trọng lượng heo. Con số này càng về đến gần 2kg thì càng tốt, chăn nuôi càng hiệu quả. Nếu FCR = 2.0 tức là ăn vào 2kg thì heo tăng 1kg, còn như FCR = 5.0, tức là 5kg thức ăn ăn vào x 9.000đ/kg = 45.000đ, đổi lấy 1kg thịt heo có giá 29.000đ => phá sản sớm.
FCR được tính theo công thức:
FCR = thức ăn ăn vào / Tăng trọng thu được
Rõ ràng là FCR rất dễ để giám sát, những trại lớn người ta thường hay đo đạc chỉ số FCR tiếp tục, những công ty thức ăn cũng đều có một bảng chỉ số FCR cho riêng mình ( có khi những công ty copy của nhau không chừng : D ), nếu bạn đang chăn nuôi số lượng nhiều cũng nên tính thử một lần. Tuy nhiên không chỉ đơn thuần là chỉ ăn vào rồi tăng trọng, nó còn phụ thuộc vào vào những yếu tố khác như :
-
Bệnh (nhất là viêm phổi, circo), kí sinh trùng.
- Độ tuổi:là yếu tố quyết định hành động về tỷ suất quy đổi thức ăn – một con lợn sơ sinh sẽ có FCR dưới 1,0 .
- Điều kiện trại (thông thoáng, đủ diện tích tối thiểu 1,2m2/con).
- Di truyền học: giống ngoại, giống siêu nạc, ít lai tạp tăng trọng nhanh hơn. Ngày nay các trại lớn đều có giống tốt, siêu nạc, thức ăn của các công ty thì chất lượng cũng ngang nhau nên họ không phải lo về vấn đề di truyền nữa, cái cần phải quan tâm hơn là sức khỏe của vật nuôi (
tiêm phòng, điều trị, môi trường chăn nuôi.
..)
- Cách cho ăn: ăn khô, dạng lỏng, tự động, thủ công.
- Các yếu tố khác…
Chỉ số FCR có thể biến đổi rất lớn trong từng đợt thử, có lúc là 1,8 (quá tốt), có lúc là 2,2, có khi lại 2,9. Bởi vậy nhiều người lại hay tranh cãi vì sao có người nuôi 4 tháng được 100kg, có người phải 4 tháng 15 ngày mới được, có người lại bảo tới 5 tháng với được 100kg.
Nếu các con heo được đo riêng thì phạm vi của FCR lớn hơn nhiều. Một số con heo sẽ chuyển hóa ở mức 1,8 nhưng một số sẽ trở lại con số 10,0 – đó là 1 kg tăng trọng cho 10 kg thức ăn đầu vào. Sự thay đổi lớn có thể phản ánh tình trạng sức khoẻ của đàn và những con cần 10 kg thức ăn cho 1 kg tăng trọng rõ ràng là những con lợn bị bệnh lâm sàng. Ngay cả những con lợn bị bệnh lâm sàng nhẹ sẽ cho FCR từ 4->5. Ở heo thịt 80kg thì FCR ở mức khoảng 3,2-3,4, nếu con số này cao hơn chắc chắn việc chăn nuôi sẽ lỗ.
Tuổi là một yếu tố quyết định của FCR và nói chung FCR dần dần tăng (trở nên tệ hơn) khi heo lớn lên. Một con heo sơ sinh sẽ có FCR dưới 1,0. Điều này có vẻ như không thể, nhưng heo con ở giai đoạn này chỉ phát triển cơ, xương và tất cả cơ gần như là nước. Heo con cũng tiêu thụ sữa với hàm lượng nước trên 80% và do đó nó biến nước thẳng vào tăng trọng nên FCR
Khi heo đến giai đoạn đạt được trọng lượng giết mổ nó bắt đầu lắng đọng mỡ trong thân thịt và năng lượng thu được từ thức ăn bị hao tổn trong việc tạo mỡ làm giảm hiệu quả tăng trọng, có nghĩa là FCR sẽ cao hơn => vừa tốn tiền, vừa bị lái ép giá vì heo toàn mỡ.
Ngoài ra thì để có được chỉ số FCR thấp thì sức khỏe hệ tiêu hóa của heo cũng rất quan trọng, heo con theo mẹ bị cầu trùng, bị tiêu chảy kéo dài lúc nhỏ thì khi lớn lên tăng trọng sẽ kém, mất nhiều thời gian và chi phí hơn. Đó cũng là lí do vì sao rất nhiều công ty trộn kháng sinh vào trong thức ăn để kiểm soát hệ vi sinh trong đường ruột, và vì sao chúng ta nên bổ sung men tiêu hóa vào trong thức ăn cho heo định kì. (Khuyến khích xài men trộn, chi phí rẻ mà hiệu quả).
Lượng thức ăn ăn vào hàng ngày
Độ tuổi
Trọng lượng
Tăng trọng hàng ngày
Thức ăn tiêu thụ
FCR
Tuần
Ngày
(kg)
(g/day)
(g)
?42872152801.364212.53955001.385621.36308521.4107030.5
660
12201.8128440.571516202.3149851.580021002.6161126596526002.71812680100032003.22014095110038003.422154110110040003.6
Ghi chú:
Mỗi con heo ăn xê dịch 4 % khối lượng khung hình mỗi ngày .Giá trị của 1 g thịt tăng trọng = 29 đồng ( giá hiện tại )Cải thiện FCR thêm 0.01 = 1.16 đồng mỗi con heo .Nguồn : tại đây và đây
Biên dịch: Hội chăn nuôi Trà Vinh team
Fanpage: https://www.facebook.com/hoichannuoitravinh/
