Thuyết đa trí tuệ là một lý thuyết về trí thông minh của con người được nhìn nhận bằng nhiều cách, mang tính đa dạng, được nghiên cứu và công bố bởi tiến sĩ Howard Gardner.[1] Theo Gardner, trí thông minh (intelligence) được ông quan niệm như sau “là khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm mà các giải pháp hay sản phẩm này có giá trị trong một hay nhiều môi trường văn hóa” và trí thông minh cũng không thể chỉ được đo lường duy nhất qua chỉ số IQ.
Năm 1983, ông đã xuất bản một cuốn sách có nhan đề Frames of Mind (tạm dịch Cơ cấu của trí tuệ), trong đó ông công bố các nghiên cứu và lý thuyết của mình về sự đa dạng của trí thông minh (Theory of Multiple Intelligences).[2]
Những dẫn chứng làm cơ sở[sửa|sửa mã nguồn]
Thuyết trí thông minh đa dạng không phải là khuôn mẫu đầu tiên cho rằng có nhiều cách khác nhau để trở thành người khôn ngoan, rất nhiều những dạng thông minh khác đã được gợi ý, Chúng bao gồm những dạng sau: khiếu hài hước, óc sáng tạo, tài nấu ăn, sự duy linh, đạo đức, bản năng giới tính, trực giác, khả năng khứu giác, khả năng ngoại cảm, khả năng ghi nhớ, trí khôn ngoan, khả năng kỹ thuật, cảm nhận chung và trí thông minh đường phố, đã có rất nhiều loại luận thuyết về trí thông minh được đưa ra, theo đó có hơn 150 dạng thông minh khác nhau, nhưng chỉ có 7 dạng thông minh đủ bằng chứng cơ sở đó là
Thứ nhất : Mỗi trí mưu trí đều có năng lực được hình tượng hóa[sửa|sửa mã nguồn]
Thứ hai : Mỗi trí mưu trí đều có một lịch sử dân tộc tăng trưởng của riêng nó[sửa|sửa mã nguồn]
Thứ ba : Mỗi trí mưu trí đều sẽ bị biến mất khi não bị tổn thương ở vùng đặc trưng[sửa|sửa mã nguồn]
Thứ tư : Mỗi trí mưu trí đều có nền tảng và giá trị văn hóa truyền thống riêng của nó[sửa|sửa mã nguồn]
Danh sách những trí mưu trí :[sửa|sửa mã nguồn]
Trí mưu trí ngôn từ[sửa|sửa mã nguồn]
Đây là trí thông minh của các phóng viên, nhà văn, người kể chuyện, các nhà thơ và luật sư, người có khả năng về ngôn ngữ có thể tranh biện, thuyết phục, làm trò, hay hướng dẫn hiệu quả thông qua sử dụng lời nói,
Trí mưu trí logic toán học[sửa|sửa mã nguồn]
Là mô hình mưu trí so với những số lượng và sự logic, đây là trí mưu trí của những nhà khoa học, kế toán viên và những người lập trình máy tính, nét tiêu biểu vượt trội về trí mưu trí logic toán học gồm có năng lực xác lập nguyên do, chuỗi những sự kiện, tìm ra quy tắc dựa trên những khái niệm .
Trí mưu trí hình ảnh khoảng trống[sửa|sửa mã nguồn]
Trí mưu trí khoảng trống tương quan đến việc tâm lý bằng hình ảnh, hình tượng và năng lực cảm nhận, quy đổi và tái tạo những góc nhìn khác nhau của quốc tế khoảng trống trực quan, đó là mảnh đất phát minh sáng tạo của những kiến trúc sư, thợ chụp ảnh, nghệ sỹ, những phi công và những kỹ sư cơ khi máy móc, những người đã phong cách thiết kế ra Kim tự tháp Ai Cập có rất nhiều trí mưu trí này .
Trí mưu trí âm nhạc[sửa|sửa mã nguồn]
Đặc điểm cơ bản của trí mưu trí âm nhạc là năng lực cảm nhận, chiêm ngưỡng và thưởng thức và tạo ra những tiết tấu nhịp điệu, đó là trí mưu trí của những nhạc công hay những ca sĩ, ngoài những trí mưu trí âm nhạc còn có trong tiềm thức của bất kỳ cá thể nào, miễn là người đó có năng lực nghe tốt và hát theo giai điệu .
Trí mưu trí hoạt động sức khỏe thể chất[sửa|sửa mã nguồn]
Khả năng vận động thân thể là loại hình thông minh của chính bản thân cơ thể, nó bao gồm tài năng trong việc điều khiển các hoạt động về thân thể, khiến các hoạt động của thân thể và các thao tác cầm nắm một cách khéo léo, các vận động viên thể thao, những người làm nghề thủ công, thợ cơ khí và các bác sĩ phẫu thuật là những người sở hữu khả năng này,
Trí mưu trí tương tác cá thể[sửa|sửa mã nguồn]
Đây là năng lượng hiểu và làm được với những người khác, năng lực nhìn thấu suốt bên trong người khác, từ đó nhìn ra viễn cảnh bên ngoài bằng chính con mắt của họ ,
Trí mưu trí nội tâm[sửa|sửa mã nguồn]
Trí mưu trí nội tâm là năng lượng tự nhận thức về bản thân, một người có tư duy này hoàn toàn có thể thuận tiện tiếp cận và nhìn rõ được những xúc cảm của bản thân mình, người có trí mưu trí này họ thường hay xem xét bản thân và thích trầm tư tâm lý, được ở trạng thái yên bình hay những trạng thái tìm hiểu và khám phá niềm tin một cách thâm thúy khác, họ thích thao tác một mình hơn thao tác cùng những người khác, họ là người có tính độc lập và tính tự giác tốt .
Những dạng mưu trí được bổ trợ[sửa|sửa mã nguồn]
Trí mưu trí vạn vật thiên nhiên[sửa|sửa mã nguồn]
Trí mưu trí vạn vật thiên nhiên là năng lực tinh thông trong việc nhận dạng và phân loại vô số chủng loại động thực vật trong thiên nhiên và môi trường. So với bảy mô hình mưu trí tiên phong, có rất nhiều cách để biểu lộ chúng ra quốc tế bên ngoài. Có lẽ rõ ràng nhất, những người có cảm nhận về vạn vật thiên nhiên thể hiện trí mưu trí của mình. Đó là sở trường của những người làm vườn, trồng hoa lá cây cảnh, phát minh sáng tạo khung cảnh vạn vật thiên nhiên, hay nói cách khác là biểu lộ sự chăm sóc tự nhiên của mình so với thực vật
Trí mưu trí hiện sinh[sửa|sửa mã nguồn]
Trí thông minh hiện sinh có rất ít mối quan hệ với bất kỳ hệ tư tưởng nào.Định nghĩa trí thông minh hiện sinh là trí thông minh liên quan tới các vấn đề cơ bản của cuộc sống. Liên tục đặt ra những câu hỏi như: “Cuộc sống là gì?” “Ý nghĩa của nó là gì?” “Vì sao lại có quỷ dữ?” “Loài người sẽ tiến tới đâu?” và “Chúa có tồn tại hay không?”,…tất cả chính là điểm khởi đầu mạnh mẽ cho một cuộc khám phá và nhận thức sâu sắc hơn. Định nghĩa về khả năng của trí thông minh hiện sinh gồm hai phần:
– Xác định bản thân tới những tầm xa nhất của ngoài hành tinh – nơi tận cùng, vô tận .- Xác định bản thân với những tính năng hiện hữu nhất của điều kiện kèm theo con người – tầm quan trọng của đời sống, ý nghĩa của cái chết, số mệnh sau cuối của quốc tế vật chất, niềm tin, những thưởng thức thâm thúy như là tình yêu của con người hoặc niềm đam mê nghệ thuật và thẩm mỹ .Một số người có nhiều trí mưu trí hiện sinh do họ đã tìm thấy một ” chân lý sau cuối “, trong khi những người khác kém hơn vì không tìm ra. Những người có trí mưu trí hiện sinh hoàn toàn có thể là nhà thần học, mục sư, giáo sỹ Do Thái, pháp sư, linh mục, thầy dạy Yoga, nhà sư và những thầy trưởng tế Hồi giáo. Mỗi người trong số họ hoàn toàn có thể có những nhận thức khác nhau về thực chất của chân lý tuyệt đối. Nhưng cũng có những người theo thuyết bất khả tri, những triết gia theo phái không tin, phái vô thần, phái châm chích, những người báng bổ hoặc những nhà dị giáo – những người biểu lộ một trình độ cao hơn của trí mưu trí hiện sinh bởi họ luôn cố xoay xở với những câu hỏi ở mức độ stress và phức tạp
