- Xem các khái niệm khác cùng tên tại đường cơ sở.
Các vùng biển theo luật biển quốc tế
Đường cơ sở là đường ranh giới phía trong của lãnh hải và phía ngoài của nội thủy, do quốc gia ven biển hay quốc gia quần đảo định ra phù hợp với công ước của Liên hợp quốc về luật biển năm 1982 để làm cơ sở xác định phạm vi của các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền tài phán quốc gia (lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa).
Nhằm làm tương thích với địa hình trong thực tiễn của từng vương quốc và tương thích với luật quốc tế, lúc bấy giờ đường cơ sở được phân ra làm hai loại phổ cập nhất, đó là :
- Đường cơ sở thẳng
- Đường cơ sở thông thường
Đường cơ sở thẳng[sửa|sửa mã nguồn]
Được xác định theo phương pháp nối liền các điểm thích hợp được lựa chọn tại những điểm ngoài cùng nhất nhô ra biển tại mức nước thủy triều thấp nhất (trung bình nhiều năm). Trước khi được pháp điển hóa thành các điều khoản của các điều ước quốc tế thì nó là phương pháp tập quán phổ biến nhất của tập quán quốc tế. Cụ thể là phán quyết năm 1951 của Tòa án quốc tế trong vụ tranh chấp Anh – Na Uy về ngư trường. Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1958 đã pháp điển hóa và đưa nó vào điều 4 khi giải thích về lãnh hải và vùng tiếp giáp lãnh hải, cũng như trong điều 7 của Công ước 1982. Theo Công ước 1982 thì đường cơ sở thẳng phải tuân thủ quy định là không đi chệch quá xa hướng chung của bờ biển và các vùng biển nằm bên trong các đường cơ sở này phải có liên quan đến phần đất liền đủ để có thể coi như vùng nằm dưới chế độ nội thủy (điều 7 khoản 7§1). Tuy nhiên, ở đây có một số ngoại lệ khi kẻ một số đường cơ sở thẳng. Cụ thể như sau:
- Theo điều 7 khoản 7§5 của Công ước 1982 thì quốc gia ven biển có thể tính đến lợi ích kinh tế riêng biệt của khu vực đó mà tầm quan trọng của nó đã được chứng minh rõ ràng thông qua quá trình sử dụng lâu dài.
Với chiêu thức này cần quan tâm đến việc lựa chọn những điểm xuất phát, không được chọn những điểm thuộc những bãi nửa nổi nửa chìm ( những bãi nổi trên biển có đặc tính nổi khi thủy triều xuống, chìm khi thủy triều lên do địa hình không bằng phẳng hoặc thoải đều ), trừ trường hợp ở đó có đèn biển hoặc những thiết bị hoa tiêu khác liên tục nhô lên trên mặt nước hay việc vạch đường cơ sở đó đã được thừa nhận chung của quốc tế. Việc này phải bảo vệ không làm cho lãnh hải của vương quốc khác bị tách ra khỏi vùng độc quyền kinh tế tài chính của họ hay biển cả .
Đường cơ sở thường thì[sửa|sửa mã nguồn]
Là ngấn nước thủy triều thấp nhất ( trung bình nhiều năm ) dọc theo bờ biển đã được bộc lộ trên những hải đồ có tỷ suất xích lớn đã được vương quốc ven biển chính thức công nhận. Đối với những hòn đảo sinh vật biển hay hòn đảo có đá ngầm ven bờ bao quanh, chiêu thức này cũng được vận dụng. Ưu điểm của chiêu thức này là phản ánh đúng đắn hơn đường bờ biển thực tiễn của những vương quốc, hạn chế sự lan rộng ra những vùng biển thuộc quyền tài phán của họ. Hạn chế của nó là khó vận dụng trong trong thực tiễn, nhất là so với những vùng có bờ biển khúc khuỷu .
