An ninh phi truyền thống lịch sử là gì ? ( Tuyên bố chung ASEAN – Trung Quốc về hợp tác trên nghành an ninh phi truyền thống cuội nguồn ). Các yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử ? Các yếu tố pháp lý về an ninh phi truyền thống cuội nguồn ?
“ An ninh phi truyền thống lịch sử ” là một cụm từ mới, được Open chính thức trong “ Tuyên bố chung ASEAN – Trung Quốc về hợp tác trên nghành an ninh phi truyền thống cuội nguồn ” trải qua tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 6, giữa những nước thuộc Thương Hội những vương quốc Khu vực Đông Nam Á ( ASEAN ) và Trung Quốc tại Phnôm Pênh ( Campuchia ) ngày 01-11-2002. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ thế nào là “ an ninh phi truyền thống cuội nguồn ” cũng như một yếu tố như thế nào thì được coi là “ yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử ”.
Có thể nói, xuất phát điểm của khái niệm “an ninh phi truyền thống” là từ sự không thoả mãn với khái niệm truyền thống của an ninh vốn chỉ tập trung vào các vấn đề an ninh – quân sự. Theo các học giả nghiên cứu quan hệ quốc tế, có một số lý do sau khiến cho khái niệm an ninh truyền thống không còn đáp ứng với bối cảnh quốc tế hiện nay:
Thứ nhất, khái niệm “ an ninh truyền thống lịch sử ” chỉ đưa ra những mối đe doạ về quân sự chiến lược mà bỏ lỡ những rủi ro tiềm ẩn khác đang ngày càng ngày càng tăng như thảm họa môi trường tự nhiên, thiếu lương thực, hết sạch nguồn tài nguyên, suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính … Tức là an ninh truyền thống cuội nguồn nhấn mạnh vấn đề an ninh chính trị và quân sự chiến lược của vương quốc. Nó giả sử rằng những vương quốc chỉ là tiềm năng của yếu tố an ninh, nguồn gốc duy nhất của đe doạ quân sự chiến lược là từ những khối thù địch, giá trị cơ bản của an ninh này là bảo vệ sự sống còn của vương quốc và toàn vẹn về chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền lãnh thổ ; và tiếp cận thu được của an ninh chính là liên minh chính trị và ngăn ngừa hạt nhân … Chính vì thế, khái niệm này trở nên “ thiếu phù hợp ” khi một loạt những thuật ngữ mới Open trong chương trình nghị sự an ninh của nhiều vương quốc như “ an ninh kinh tế tài chính ”, “ an ninh lương thực ”, “ an ninh nguồn năng lượng và nguồn tài nguyên ”, “ an ninh môi trường tự nhiên ” … Thứ hai, khái niệm “ an ninh truyền thống cuội nguồn ” được coi là chỉ thiên về bảo vệ quyền lợi của chính quyền sở tại TW và những tầng lớp có độc quyền trong xã hội mà bỏ lỡ quyền lợi của dân chúng. Hay nói cách khác, khái niệm “ an ninh truyền thống cuội nguồn ” được sử dụng nhằm mục đích mục tiêu trấn áp nhà nước và duy trì cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính xã hội khuyễn mãi thêm so với những những tầng lớp độc quyền. Như vậy thì khái niệm này không bảo vệ cho sự thịnh vượng và tăng trưởng của từng cá thể trong xã hội và do đó không hề sống sót trong một quốc tế dân chủ. Từ những luận cứ trên, khái niệm “ an ninh phi truyền thống lịch sử ” được sinh ra như thể một sự bổ trợ mặt còn thiếu trong khái niệm về an ninh nói chung. Mặc dù cho đến nay chưa có sự thống nhất trọn vẹn về khái niệm “ an ninh phi truyền thống lịch sử ”, nhưng hoàn toàn có thể hiểu một cách khái quát “ an ninh phi truyền thống cuội nguồn ” là an ninh mang đặc thù phi quân sự và “ những yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử ” là toàn bộ những mối rình rập đe dọa đến chủ quyền lãnh thổ vương quốc và sự sống sót của con người cũng như sự tăng trưởng nói chung ngoài xung đột quân sự chiến lược, chính trị và ngoại giao. An ninh phi truyền thống cuội nguồn gồm có nhiều nghành như an ninh kinh tế tài chính, môi trường sinh thái, khủng bố xuyên vương quốc, buôn lậu vũ khí, xung đột sắc tộc và tôn giáo, dịch bệnh, tội phạm xuyên vương quốc, buôn lậu ma túy, di cư trái phép, cướp biển và rửa tiền …
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Trái lại với an ninh truyền thống lịch sử, khái niệm an ninh phi truyền thống lịch sử lan rộng ra khoanh vùng phạm vi sang nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính, xã hội, môi trường tự nhiên, sức khoẻ, quyền con người. Giá trị cơ bản của khái niệm an ninh vương quốc lan rộng ra từ giá trị bảo vệ chủ quyền lãnh thổ vương quốc và chủ quyền lãnh thổ sang những giá trị sống còn của mạng lưới hệ thống chính trị, truyền thống cuội nguồn xã hội, sự hài hoà và không thay đổi của những quan hệ dân tộc bản địa, duy trì và toàn vẹn văn hoá, sự thịnh vượng kinh tế tài chính và tăng trưởng, công minh và công lý. Những mối đe doạ những giá trị này, không riêng gì từ đe doạ quân sự chiến lược bên ngoài và sự lật đổ chính trị, mà còn từ sự không công minh về kinh tế tài chính hay sự tan rã xã hội … An ninh phi truyền thống lịch sử có những đặc thù đa phần sau :
Xem thêm: Thực tiễn nội dung hợp tác phi truyền thống
Một là, an ninh phi truyền thống cuội nguồn gồm có nhiều nghành khác nhau tương quan đến an ninh vương quốc và khó đối phó hay xử lý đơn phương bằng giải pháp quân sự chiến lược. Hai là, hoàn toàn có thể chia những yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử thành hai nhóm đấm đá bạo lực phi quân sự và phi đấm đá bạo lực, trong đó nhóm đấm đá bạo lực phi quân sự gồm có khủng bố, tội phạm có tổ chức triển khai … ; còn nhóm những hoạt động giải trí phi đấm đá bạo lực gồm có kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, thiên nhiên và môi trường và dịch bệnh … Ba là, an ninh phi truyền thống lịch sử và an ninh truyền thống cuội nguồn là hai mặt của khái niệm an ninh tổng lực. Do vậy, trong những điều kiện kèm theo nhất định những mối rình rập đe dọa an ninh phi truyền thống cuội nguồn hoàn toàn có thể bùng phát thành những yếu tố an ninh truyền thống cuội nguồn. Chủ nghĩa khủng bố là một ví dụ tiêu biểu vượt trội có cả hai mặt an ninh truyền thống lịch sử và phi truyền thống lịch sử. Bốn là, những yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử đều mang tính xuyên vương quốc thậm chí còn là xuyên khu vực. Năm là, những yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn tác động ảnh hưởng và hủy hoại an ninh vương quốc từ từ và lâu dài hơn hơn so với những yếu tố an ninh truyền thống lịch sử ( 1 ). Như vậy những mối rình rập đe dọa an ninh truyền thống lịch sử là nói đến rủi ro tiềm ẩn xảy ra cuộc chiến tranh xâm lược hoặc xung đột vũ trang về biên giới, lãnh hải ; rủi ro tiềm ẩn xảy ra thay máu chính quyền quân sự chiến lược nhằm mục đích lật đổ một chính quyền sở tại hoặc làm biến hóa thể chế chính trị của mỗi vương quốc. Các mối rình rập đe dọa này thường mang tính riêng biệt và hoàn toàn có thể thuận tiện phân biệt. Trong khi những mối rình rập đe dọa an ninh phi truyền thống cuội nguồn thường mang tính thông dụng thoáng đãng, thậm trí là toàn thế giới và không phải khi nào cũng thuận tiện nhận ra.
1. Các vấn đề an ninh phi truyền thống:
Nhìn chung, hoàn toàn có thể chia những yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử lúc bấy giờ gồm : – Mối rình rập đe dọa của chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa dân tộc bản địa, tôn giáo cực đoan. – Mối rình rập đe dọa bắt người từ việc phổ cập vũ khí giết người hàng loạt, chạy đua vũ trang. – Mối rình rập đe dọa từ sự vây hãm, cấm vận, sức ép kinh tế tài chính, chính trị bên ngoài.
– Mối đe dọa của tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có tổ chức (buôn lậu ma túy, buôn bán phụ nữ, trẻ em, cướp biển, tội phạm kinh tế – tài chính, tội phạm công nghệ cao,..)
– Mối rình rập đe dọa suy thoái và khủng hoảng thiên nhiên và môi trường, thảm họa thiên tai. – Mối rình rập đe dọa của bệnh dịch quy mô lớn ( SARS, AIDS, dịch cúm gia cầm, .. ). – Mối rình rập đe dọa bắt nguồn từ đói nghè, thất nghiệp, dòng người tỵ nạn, … Như vậy vương quốc dù lớn hay nhỏ, mạnh hay yếu đều hoàn toàn có thể bị rình rập đe dọa bởi những mối rình rập đe dọa an ninh phi truyền thống lịch sử.
2. Các vấn đề pháp lý về an ninh phi truyền thống:
Hợp tác để đối phó với những thử thách an ninh phi truyền thống lịch sử luôn là nội dung được ASEAN đặc biệt quan trọng chăm sóc. Chính vì tính cấp thiết và tầm quan trọng của yếu tố này mà tại những hội nghị chính thức của ASEAN đây là yếu tố nóng được bàn luận trên bàn nghị sự, và những văn kiện của hội nghị đều không ít đề cập đến yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử. Hiến chương ASEAN là văn bản khai sinh ra tổ chức triển khai ASEAN, đa phần là những quy phạm quy định những yếu tố thuộc về cơ cấu tổ chức, tổ chức triển khai của ASEAN nhưng cũng không ít đề cập đến yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử : Tại những khoản 1, 3, 8, 12 Điều 1 Hiến chương, tuy không đề cập trực tiếp đến khái niệm an ninh phi truyền thống cuội nguồn nhưng những tiềm năng hướng đến của ASEAN là nội dung của yếu tố này. 1, Duy trì và thôi thúc tự do, an ninh và không thay đổi tăng cường không chỉ có vậy những giá trị hướng tới tự do khu vực ; 3, Duy trì Khu vực Đông Nam Á là một khu vực không có vũ khí hạt nhân và những loại vũ khí diệt trừ hàng loạt ; 8, Đối phó hữu hiệu với toàn bộ những mối rình rập đe dọa, những loại tội phạm xuyên vương quốc và những thử thách xuyên biên giới tương thích với những nguyên tắc an ninh tổng lực ; 12, Tăng cường hợp tác trong việc thiết kế xây dựng cho người dân ASEAN một thiên nhiên và môi trường bảo đảm an toàn, an ninh và không có ma túy. Trước Hiến chương ASEAN một văn kiện pháp lý có giá trị quan trọng bậc nhất ghi nhận sự sinh ra của Cộng Đồng ASEAN là Tuyên bố BaLi II năm 2003 cũng đã trực diện đề cập đến yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn bằng cách liệt kê những yếu tố cần phối hợp giữa những vương quốc và đặt yếu tố này tại hội nghị ARF là TT của cuộc hội thảo chiến lược “ Cộng đồng An Ninh ASEAN sẽ tận dụng hết những công cụ và chính sách hiện hành với quan điểm tăng cường năng lượng vương quốc và khu vực chống lại khủng bố, luân chuyển ma tuý, người và những loại tội phạm xuyên vương quốc ; và sẽ cùng nhau thao tác để bảo vệ rằng Khu vực Đông Nam á vẫn sẽ là khu vực không có vũ khí giết người hàng loạt. Điều đó sẽ giúp ASEAN bộc lộ năng lực và nghĩa vụ và trách nhiệm lớn hơn nữa trong việc là động lực chính của Diễn đàn ARF. ” [ Xem Phần A mục 10 Tuyên bố Bali II năm 2003 ]. Kể từ sau Tuyên bố chung ASEAN – Trung Quốc về hợp tác trên những nghành nghề dịch vụ an ninh phi truyền thống cuội nguồn, những nước ASEAN đã tiến hành với những nước đối thoại, đặc biệt quan trọng là với Trung Quốc, Nhật Bản, Nước Hàn, Mỹ, EU, những tổ chức triển khai quốc tế trong hợp tác đấu tranh chống tội phạm xuyên vương quốc và nghành nghề dịch vụ an ninh phi truyền thống lịch sử. Đó là những chương trình : “ Chiến lược hợp tác chống ma túy ASEAN năm 2000 ” ; “ Tuyên bố chung Bắc Kinh về hợp tác chống ma túy năm 2001 ” ; “ Tuyên bố ASEAN về hợp tác chống khủng bố ” ; “ Tuyên bố chung ASEAN – Mỹ về hợp tác chống khủng bố ” tháng 8-2002 ; “ Tuyên bố chung ASEAN-EU về hợp tác chống khủng bố ” tháng 1-2003 ; “ Tuyên bố Ba-li II ”, tháng 10-2003 về thiết kế xây dựng hội đồng ASEAN ; những kỳ họp của Diễn đàn an ninh khu vực – ASEAN ( ARF ) … Tuy nhiên, để thấy hết được tầm quan trọng của yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn có lẽ rằng không hề không nói đến ARF – forum khu vực ASEAN TT của những cuộc hội thảo chiến lược về yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử. Bởi lẽ forum khu vực ASEAN ( ARF ) là chính sách đối thoại an ninh chính thức của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thôi thúc sự tin yêu và hợp tác giữa những bên nhằm mục đích hạn chế tối thiểu những mối rình rập đe dọa về an ninh truyền thống lịch sử và phi truyền thống cuội nguồn của khu vực. Từ khi xây dựng đến nay, ARF đã đưa ra nhiều ý tưởng sáng tạo, công bố quan trọng, trong đó có Tuyên bố về ứng xử của những bên ở Biển Đông ( DOC ). Năm 2002, tại forum ARF, những nước ASEAN đã đề xuất kiến nghị những nước tham gia forum phối hợp tiến công tội phạm trên biển như buôn ma túy, vượt biên giới trái phép và cướp biển. Tháng 7/2005, ARF nhấn mạnh vấn đề về sự phối hợp giữa những nước nhằm mục đích hạn chế và ứng phó với thảm họa thiên tai ( 2 ) Tại hội nghị những thành viên ARF cùng thiết kế xây dựng bộ khung pháp lý cho việc xử lý yếu tố này, những văn kiện của hội nghị có ý nghĩa rất lớn biểu lộ thái độ cương quyết, tận tâm cùng hợp tác để đối phó với yếu tố an ninh phi truyền thông. Có thể thấy, trước kia những yếu tố an ninh truyền thống lịch sử là TT của những kỳ họp an ninh khu vực, tuy nhiên những năm gần đây sức nóng của hội nghị lại chuyển sang yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn. Tại hội nghị ARF năm 2010 được tổ chức triển khai tại Nước Ta Các Bộ trưởng đã tranh luận những yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn như lương thực và an ninh nguồn năng lượng, đổi khác khí hậu, di cư phạm pháp, ma túy và kinh doanh người, và vi phạm bản quyền, và đã nhất trí về sự thiết yếu phải hành vi đơn cử và tăng cường hợp tác để xử lý những thử thách này. Các Bộ trưởng ủng hộ những nỗ lực khu vực và toàn thế giới liên tục chống buôn lậu, nhập cư và kinh doanh người, gồm có cả trải qua quy trình Bali. Họ nhắc lại rằng sự hợp tác giữa những nước có nguồn, được luân chuyển qua với sự tương hỗ của UNHCR, IOM và INTERPOL là rất quan trọng để trấn áp sự hoạt động không bình thường của dân cư.
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568
Các Bộ trưởng nhấn mạnh vấn đề sự thiết yếu phải kiến thiết xây dựng nhận thức chung về những mối rình rập đe dọa và thử thách trong an ninh hàng hải. Các Bộ trưởng nhìn nhận cao việc làm của Hội nghị giữa kỳ về An ninh Hàng hải ( ISM-MS ) trong việc thôi thúc nhận thức và hợp tác đơn cử về an ninh hàng hải. Về yếu tố này, những Bộ trưởng giao trách nhiệm ISM-MS để tăng trưởng một Kế hoạch Công tác ARF về an ninh hàng hải để xem xét trong năm giữa kỳ tiếp theo. Các Bộ trưởng tái chứng minh và khẳng định rằng ARF vẫn là forum quan trọng để luận bàn về những yếu tố chính trị và an ninh trong khu vực và tương hỗ vai trò của ASEAN là động lực chính trong tiến trình ARF. Các Bộ trưởng nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của ARF là trụ cột TT trong cấu trúc an ninh khu vực đang định. Để kết thúc này, những Bộ trưởng nhấn mạnh vấn đề sự thiết yếu của ARF để duy trì sự tương quan của nó và trở thành khuynh hướng hành vi nhiều hơn trong việc xử lý những thử thách đa chiều, gồm có cả những mối rình rập đe dọa an ninh phi truyền thống lịch sử có ảnh hưởng tác động trực tiếp đến độc lập và an ninh trong khu vực. [ Xem công bố của Diễn đàn Khu vực ASEAN ( ARF ) đã được triệu tập tại TP. Hà Nội, Nước Ta, ngày 23 tháng 7 năm 2010 ]
Trên cơ sở, những vấn đề được thảo luận tại Hội nghị các lãnh đạo của các nước thành viên tham gia hội nghị đã cùng “quyết tâm tăng cường hơn nữa sự phối hợp và hợp tác giữa các cơ quan có liên quan của các nước thành viên ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống, đặc biệt là chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia và an ninh biển. Hoàn toàn ủng hộ thực hiện Hiệp ước ASEAN về chống khủng bố và kế hoạch Hành động toàn diện của Hiệp ước và khuyến khích tất cả các quốc gia thành viên ASEAN còn lại phê chuẩn Hiệp ước ASEAN về chống khủng bố (ACCT) trong thời gian sớm nhất. Cùng nhất trí giao các quan chức cao cấp tiếp tục hoàn thiện Tuyên bố ASEAN về Cứu trợ Nhân đạo cho Người và Tàu thuyền gặp nạn trên biển. Giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn liên quan nhằm góp phần giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống. [Xem tuyên bố Chung của Hội nghị các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 43 “tăng cường các nỗ lực hướng tới Cộng đồng ASEAN: từ tầm nhìn đến Hành động, Hà Nội, Việt Nam, 19-20 tháng 7 năm 2010” mục 32]
Tiếp nối thành công xuất sắc của Họp Báo Hội nghị ARF năm 2010 tại Nước Ta, gần đây nhất là hội nghị ARF năm 2012 được tổ chức triển khai tại Cam – Pu – Chia những vương quốc thành viên cũng đã thẳng thắn đề cập đến yếu tố an ninh phi truyền thống lịch sử thừa nhận những hạn chế và sống sót : “ Các Bộ trưởng đã tranh luận những mối rình rập đe dọa an ninh phi truyền thống lịch sử trong khu vực. Họ thừa nhận rằng những mối rình rập đe dọa này vẫn còn những thử thách lớn so với độc lập và không thay đổi trong khu vực. Về chống khủng bố, chống tội phạm xuyên vương quốc, Bộ trưởng khuyến khích ARF tăng cường hơn nữa sự phối hợp và hợp tác giữa những thành viên tham gia ARF để khắc phục những mối rình rập đe dọa. Các Bộ trưởng hoan nghênh hiệu lực thực thi hiện hành của Công ước ASEAN về Chống Khủng bố ( ACCT ) trong năm 2011 và bày tỏ sự ủng hộ của họ để thực thi những ACCT. Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh vấn đề sự thiết yếu để thôi thúc sự phối hợp giữa những thành viên ARF để bảo vệ bảo đảm an toàn cho việc sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông và tăng cường phát hiện và giám sát những bệnh truyền nhiễm để bảo vệ cảnh báo nhắc nhở sớm cho việc trấn áp hiệu suất cao những ổ dịch. [ Xem Tuyên bố ARF năm 2012 Điều 17 ] Trên cơ sở những yếu tố được đàm đạo, hội nghị không chỉ vẽ ra hiện thực mà còn đề ra những kế hoạch đơn cử cho việc hợp tác trong yếu tố an ninh phi truyền thống cuội nguồn trên những nghành đơn cử và thực thi trong một lộ trình được cho phép nhằm mục đích đạt được sự nhất thể hóa cao độ của Cộng đồng ASEAN.
