Tơ Visco không thuộc loại Poliamit, đặc tính và ứng dụng

Trong đời sống thời nay, những hợp chất hữu cơ có ở tổng thể mọi nơi. Riêng ngành công nghiệp may mặc đã chứng tỏ tầm quan trọng của chúng. Có thể thấy quần áo tất cả chúng ta mặc đa phần được sản xuất từ hai loại nguyên vật liệu chính. Một là từ thành phần tự nhiên. Hai là thành phần tự tạo. Mà tơ Visco chính là một trong đó. Một loại tơ tự tạo phổ cập .

Xem thêm : Cách điều chế cao su đặc buna

KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TƠ

Những polime vạn vật thiên nhiên hoặc tổng hợp hoàn toàn có thể kéo thành sợi, sợi hoàn toàn có thể dài và mảnh, được gọi là tơ. Có hai loại tơ chính đó là tơ tự nhiên và tơ hóa học .

Về tơ tự nhiên, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể phát hiện những nguyên vật liệu thân mật làm ra chúng. Ví dụ như tơ tằm, len, bông …

Về tơ hóa học là tơ được chế biến bằng những phương pháp hóa học. Tơ hóa học gồm có tơ tự tạo và tơ tổng hợp .

Còn tơ tổng hợp là tơ được sản xuất bằng những polime tổng hợp. Ví dụ như tơ poliamit, tơ polieste …

Tơ tự tạo là tơ được sản xuất từ những polime vạn vật thiên nhiên nhưng theo phương pháp hóa học. Ví dụ tơ visco là tơ tự tạo được chế biến từ xenlulozơ. Ngoài ra tơ axetat và tơ đồng – ammoniac cũng được sản xuất từ xenlulozơ .

Tơ có đặc thù cấu trúc như sau : những phân tử polime mạch không phân nhánh ( mạch thẳng ) xếp song song dọc theo một trục. Chúng xoắn lại với nhau, tạo thành một sợi dài, mềm và mảnh .

TƠ VISCO

Hòa tan xenlulozo trong NaOH loãng ( xt CS2 ) thu được dung dịch keo rất nhớt là tơ visco. => POLIME BÁN TỔNG HỢP ( NHÂN TẠO ) .

Đây chính là một loại tơ tự tạo phổ cập. Như đã nói ở trên, chúng được sản xuất từ xenlulozơ. Loại tơ này được dùng rất nhiều .

Tơ visco được tổng hợp khi cho xenlulozo và trong dung dịch xút NaOH với sự xúc tác của CS2 ( Cacbon sunfua ) .

Tơ visco được điều chế trực tiếp từ phản ứng thường thì bằng phản ứng hòa tan. Xenlulozo là hợp chất polime có sẵn trong tự nhiên nên sợi tổng hợp được thuộc loại tơ bán tổng hợp ( hay tự tạo ) là vì lí do này .

Đặc tính của sợi tơ visco cũng như những loại tơ bán tổng hơp vẫn là sự dẻo dai .

Tơ tự tạo, được sản xuất từ xenlulozơ .

Tơ visco và tơ axetat đều có nguồn gốc từ xenlulozơ

ĐẶC TÍNH

Tơ visco không thuộc loại poliamit. Bởi vì tơ visco thuộc loại tơ bán tổng hợp ( hay tơ tự tạo ) .

Tơ poliamit chứa link amit CO-NH, mà tơ visco không chứa N .

Đặc tính của tơ visco là sự dẻo dai. Giống như bao loại tơ bán tổng hợp khác. Dù cấu trúc có phần khoảng trống hơn so với sợi tơ lapsan, tơ capron, tơ enang, nhưng đó vẫn là những link chính vẫn là mạch thằng ( vì xenlulozo có cấu trúc gồm những mắc xích là vòng khoảng trống 6 cạnh ) .

Ngoài ra còn tính đàn hồi. Bời vì là vật tư làm từ xenlulozơ nên có tình bền cơ học khác cao. Tuy nhiên lại có nhiều hiện tượng kỳ lạ mê hoặc về tính đàn hồi này .

ỨNG DỤNG CỦA TƠ VISCO

Tơ Visco được sử dụng nhiều trong vải. Ngoài ra còn hoàn toàn có thể là tóc giả, lông bàn chải hay những mẫu sản phẩm từ sợi tổng hợp khác .

Chính vì lý do đó mà sau khi giặt quần áo và vắt khô theo kiểu xoắn lại quần áo tất cả chúng ta sẽ bị nhăn khá nhiều. Sợi xenlulozo khó hồi sinh như cũ chính là do quy trình phơi khô, mất nước, nhiệt độ ánh nắng mặt trời làm cho sợi xenlulozo bi cản trở năng lực đàn hồi .

Khi sử dụng các loại sợi nhân tạo từ xenlulozơ không nên vắt theo chiều xuôi của sợi vải mà vắt theo chiều ngang, không nên vắt theo kiểu xoắn mà vắt bằng cách vò ép cho ráo nước, sau đó giũ thật mành để quần áo được thẳng.

CÁCH ĐIỀU CHẾ

Tơ visco : Hòa xenlulozơ ( từ gỗ ) trong dung dịch natri hiđroxit và một số ít hóa chất khác, thu được dung dịch rất nhớt, gọi là visco. Khi bơm dung dịch nhớt qua ống có nhiều lỗ nhỏ ngâm trong axit sunfuric loãng, dung dịch nhớt ( ở dạng tia ) bị thủy phân tạo thành những sợi dài và mảnh. Những sợi mới này có thực chất cấu trúc gần giống xenlulozơ. Nhưng đẹp, óng mượt như tơ và được gọi là tơ visco .

CÁC LOẠI POLIME BÁN TỔNG HỢP KHÁC TƠ VISCO

Tơ đồng amoniac. => POLIME BÁN TỔNG HỢP ( NHÂN TẠO )

Tơ xenlulozo. => POLIME BÁN TỔNG HỢP ( NHÂN TẠO )

Còn tơ tằm : là 1 loại protein mà thực chất là polipeptit

Tơ axetat : Tơ axetat được chế biến từ hai este của xenlulozơ => POLIME TỔNG HỢP

Xenlulozơ điaxetat : ( C6H10O5 ) n + 3 n ( CH3CO ) 2O — — – > [ C6H7O2 ( OOCCH3 ) 3 ] n + 3 n CH3COOH

Xenlulozơ triaxetat : ( C6H10O5 ) n + 2 n ( CH3CO ) 2O — — – > [ C6H8O3 ( OOCCH3 ) 2 ] n + 2 n CH3COOH

CÁC LOẠI POLIME TỔNG HỢP

TƠ ENANG – Tơ nilon – 7

axit 7 – aminoheptanoic nNH2 – [ CH2 ] 6 – COOH — — — -> – ( – NH – [ CH2 ] 6 – CO – ) n + nH2O => TRÙNG NGƯNG, POLIME TỔNG HỢP

Là một loại poliamit được tổng hợp từ axit w-amino enantoic .

• Đây phản ứng tự trùng ngưng của amino axit có 2 nhóm chức – NH2 và – COOH tự phản ứng với nhau. Vì đây là phản ứng trùng hợp amino axit nên loại sản phẩm được gọi là poliamit. Sản phẩm tạo thành là polime có mắc xích có 7 nguyên tử C nên còn gọi là Nilong-7 .

• Liên kết giữa những mắc xích là link – C-N – rất bền. Hiệu độ âm điện của 2 nguyên tố này cũng chênh lệch không đáng kể nên cũng rất khó bị phân hủy ở nhiệt độ thường .

TƠ LAPSAN

( – CO-C6H4-COO-CH2-CH2-O – ) n Poli ( etilen terephtalat ) Acid terephtalic + Etylen glicol = tơ lapsan, => TRÙNG NGƯNG POLIME TỔNG HỢP

Là một loại polieste được tổng hợp từ axit terephtalic và etylen glycol .

• Đây là phản ứng đồng trùng ngưng hợp xảy ra dưới điều kiện kèm theo xúc tác, nhiệt độ cao và áp suất. Vì đây là phản ứng este hóa giữa axit và ancol nên loại sản phẩm tạo thành gọi là polieste. Liên kết trong mạch polime khá bền vững và kiên cố, khó bị phân hủy ở nhiệt độ thường. Khi xảy ra phản ứng đốt cháy sợi tơ lapsan chỉ tạo mụi Cacbon, 1 số ít loại sản phẩm khí nhẹ phân tử .

• Tơ lapsan là tơ tổng hợp vì người ta phải dùng tới 100 % những loại hóa chất để điều chế nên loại tơ này. Nó có ưu điểm là bền, sợi tạo thành thích mắt, có độ dẻo dai nhất định. Bởi vậy mà tơ lapsan là một loại nguyên vật liệu để dệt vải, dệt lưới .. may quần áo, túi xách, mũ nón, ..

TƠ CAPRON – Tơ nilon – 6

trùng ngưng từ axit ε-aminocaproic : – ( – NH [ CH2 ] 5CO – ) n

Trùng hợp từ caprolactam, => TRÙNG NGƯNG POLIME TỔNG HỢP

là một loại poliamit được tổng hợp từ e-amino caproic .

• Đây là phản ứng tự trùng ngưng của amino axit tựa như như ở tơ enang. Sản phẩm tạo thành là polime có mắc xích có 6 nguyên tử C nên còn gọi là Nilong-6 .

• Các loại tơ poliamit như tơ enang và tơ capron trên đây đều là những hơp chất bền, dai nên được dùng là vải may mặc tốt, hay làm võng nằm, lưới bắt cá, chỉ khâu, những sợi dây thừng, ..

• Cả 2 loại tơ enangvà tơ capron đều bền ở nhiệt độ thường. Tuy nhiên khi đốt cháy ở nhiệt độ cao thì tạo thành sản phẩm khí có mùi khai của NH3, các sản phẩm khí khác và chất rắn màu đen mịn là mụi than Cacbon.

Sau bài viết này, mong rằng những bạn sẽ hiểu thêm về tơ và tơ visco. Chúc những bạn học tốt !

Đi tới: 7 điều chắc chắn bạn chưa biết về Isopren