Thị trấn là một đơn vị hành chính cấp xã tại Việt Nam.
Tất cả thị trấn tại Nước Ta đều thường trực những huyện. Thị trấn hoàn toàn có thể là huyện lỵ nếu những cơ quan quản trị nhà nước cấp huyện được đặt tại thị trấn đó. Tuy nhiên, không phải thị trấn nào cũng là huyện lỵ, và không phải huyện nào cũng có thị trấn. Đặc biệt, có 1 số ít huyện lỵ không đặt ở thị trấn cùng tên với chính mình, đa phần do giao thông vận tải không thuận tiện với những xã khác trong huyện như huyện Tam Đảo ( Vĩnh Phúc ), huyện Chi Lăng ( Lạng Sơn ). Hầu hết những huyện không có thị trấn nào là những huyện mới chia tách .
Quy định trong lao lý[sửa|sửa mã nguồn]
Phân cấp hành chính Nước Ta theo Hiến pháp 2013
Cấp hành chính[sửa|sửa mã nguồn]
- Trong Hiến pháp 2013, Chương IX: Chính quyền địa phương[1], Khoản 1 Điều 110 có viết:
1. Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được phân định như sau:
Nước chia thành tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
Tỉnh chia thành huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh; thành phố trực thuộc trung ương chia thành quận, huyện, thị xã và đơn vị hành chính tương đương;
Huyện chia thành xã, thị trấn; thị xã và thành phố thuộc tỉnh chia thành phường và xã; quận chia thành phường.
Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
- Trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015[2] (sửa đổi, bổ sung 2019[3]), quy định tại Điều 2: Đơn vị hành chính, Chương I: Những quy định chung:
Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có:
1. Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh);
2. Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện);
3. Xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã);
4. Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
Như vậy, thị trấn nằm ở cấp hành chính thứ ba trong 3 cấp hành chính ( cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã ) của Nước Ta .
Tiêu chuẩn của đơn vị chức năng hành chính[sửa|sửa mã nguồn]
Theo Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13[4] của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành năm 2016, tại Điều 9, Mục 2: Tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị, Chương I: Tiêu chuẩn của đơn vị hành chính thì một thị trấn cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn như sau:
Điều 9. Tiêu chuẩn của thị trấn
1. Quy mô dân số từ 8.000 người trở lên.
2. Diện tích tự nhiên từ 14 km² trở lên.
3. Đã được công nhận là đô thị loại IV hoặc loại V; hoặc khu vực dự kiến thành lập thị trấn đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại IV hoặc loại V.
4. Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế – xã hội đạt quy định tại Phụ lục 2 ban hành kèm theo Nghị quyết này.
Tính đến ngày 1 tháng 7 năm 2021, Nước Ta có 10.599 đơn vị chức năng hành chính cấp xã ( gồm xã, phường, thị trấn ) trong đó có 612 thị trấn .Tỉnh có nhiều thị trấn nhất là Thanh Hóa với 30 thị trấn, tiếp theo là thành phố Thành Phố Hà Nội với 21 thị trấn. Tỉnh Ninh Thuận có 3 thị trấn còn thành phố Thành Phố Đà Nẵng là đơn vị chức năng hành chính cấp tỉnh duy nhất không có thị trấn nào .
Bản đồ vị trí của 612 thị trấn tại Việt Nam (kéo xuống để xem tiếp)
Danh sách những tỉnh, thành phố thường trực TW xếp theo số lượng thị trấn :
Hiện nay, cả nước có :
Thông thường tên những thị trấn thường có 2 âm tiết, nhưng có một số ít thị trấn mà tên gọi chỉ có 1 âm tiết, đa phần tập trung chuyên sâu ở vùng Đồng bằng sông Hồng :
Thị trấn có diện tích quy hoạnh lớn nhất : thị trấn Thạnh Mỹ ( huyện Nam Giang ) với 206,58 km² .
Thị trấn có diện tích nhỏ nhất: thị trấn Trường Sa (huyện Trường Sa) với 0,15 km².
Phân loại đô thị[sửa|sửa mã nguồn]
Đa số thị trấn tại Nước Ta được xếp vào đô thị loại V. Một số thị trấn lớn được Bộ Xây dựng công nhận là đô thị loại IV như :
Phân biệt với xã[sửa|sửa mã nguồn]
Tiêu chí để xét một khu vực dân cư là thị trấn hay xã thường thì gắn với tỷ suất ngành nghề. Tại khu vực xã, tỷ suất dân số làm nông nghiệp ( lâm nghiệp, ngư nghiệp ) cao hơn so với một thị trấn. Tại địa phận một huyện, tỷ lệ dân số tại những thị trấn thường thì cũng cao hơn so với tỷ lệ dân số tại những xã. Các tiêu chuẩn khác như số lượng dân số, góp phần cho ngân sách ( qua thuế ví dụ điển hình ), diện tích quy hoạnh đất đai không rõ nét trong trường hợp này. Một thị trấn hoàn toàn có thể đông dân và nộp ngân sách nhiều hơn một xã, tuy nhiên cũng không ít trường hợp ngược lại .
Các sách báo gần đây đề cập nhiều đến khái niệm thị tứ. Tuy nhiên, thị tứ không phải là một đơn vị chức năng hành chính nhà nước chính thức. Một thị tứ thường thì được hiểu là TT của một tiểu vùng kinh tế tài chính ( gồm có khoanh vùng phạm vi nhiều xã với lượng dân cư khoảng chừng 4-5 nghìn người, nhưng không phải trong khoanh vùng phạm vi toàn huyện ) ; trong đó những ngành nghề như thương mại, dịch vụ, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp tăng trưởng hơn so với những vùng phụ cận. Dân cư sống trong khu vực đó cũng sống tập trung chuyên sâu và có tỷ lệ cao hơn. Một thị tứ được hình thành khi ở khu vực đó có sự thuận tiện về những điều kiện kèm theo hạ tầng cơ sở hơn so với khu vực phụ cận. Nó hoàn toàn có thể nằm trong khu vực thuộc nhiều xã giáp ranh. Nó là tiền đề để hình thành nên những thị trấn mới trong tương lai, khi nó tăng trưởng đủ lớn để chính quyền sở tại hoàn toàn có thể công nhận .
