Sông Hương hay Hương Giang (Hán Nôm 香江) là con sông chảy qua thành phố Huế thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế, miền Trung Việt Nam.
Hệ thống Sông HươngSông Hương có hai nguồn chính đều bắt nguồn từ dãy núi Trường Sơn. Dòng chính của Tả Trạch dài khoảng chừng 67 km, bắt nguồn từ dãy Trường Sơn Đông, ven khu vực vườn vương quốc Bạch Mã chảy theo hướng tây-bắc với 55 thác nước hùng vĩ, qua thị xã Nam Đông rồi sau đó hợp lưu với dòng Hữu Trạch tại ngã ba Tuần ( khoảng chừng 3 km về phía bắc khu vực lăng Minh Mạng ). Hữu Trạch dài khoảng chừng 60 km là nhánh phụ, chảy theo hướng bắc, qua 14 thác và vượt qua phà Tuần để tới ngã ba Tuần, nơi hai dòng này gặp nhau và tạo nên sông Hương .
Từ ngã ba Tuần đến cửa Thuận An, sông Hương dài 33 km và chảy rất chậm (do chênh lệch độ cao giữa điểm đầu và cửa sông nhỏ). Khi chảy quanh dọc chân núi Ngọc Trản, sắc nước sông Hương xanh hơn – đây là địa điểm Điện Hòn Chén. Tại đây có một vực rất sâu.
Sông Hương được cho là rất đẹp khi chiêm ngưỡng và thưởng thức nó từ nguồn và khi nó chảy quanh những chân núi, xuyên qua những cánh rừng rậm của hệ thực vật nhiệt đới gió mùa. Con sông chảy chậm qua những làng mạc như Kim Long, Nguyệt Biều, Vỹ Dạ, Đông Ba, Gia Hội, chợ Dinh, Nam Phổ, Bao Vinh. Nó từng là nguồn xúc cảm của hành khách khi họ đi thuyền dọc theo dòng sông để nhìn ngắm cảnh sắc và lắng nghe những điệu ca Huế truyền thống cuội nguồn .Các khu công trình kiến trúc hai bên bờ sông gồm thành quách, thị tứ, vườn tược, chùa chiền, tháp và đền đài … ánh phản chiếu của chúng trên dòng nước khiến con sông mang theo nhiều chất thơ và tính nhạc. Nhiều người luôn gắn liền sự thanh thản, lịch sự và cảnh vật xinh xắn của Huế với dòng Sông Hương .Giữa sông Hương có cồn Hến .
Những cây cầu bắc qua sông Hương[sửa|sửa mã nguồn]
Lịch sử tên gọi[sửa|sửa mã nguồn]
Theo những sách cổ, trước khi mang tên sông Hương, con sông này tuỳ theo thời hạn có nhiều tên khác nhau .Sách ” Dư địa chí ” của Nguyễn Trãi ( 1435 ), viết là sông Linh .Sách ” Ô châu cận lục ” do Dương Văn An nhuận sắc vào năm 1555, viết sông cái Kim Trà ( Kim Trà đại giang ) .Sách ” Phủ biên tạp lục ” của Lê Quý Đôn gọi là sông Hương Trà ( Hương Trà nguyên ) .Từ nhiều tài liệu khác cho biết cho biết sông Hương đã từng mang tên sông Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục .Từ năm 1469 dưới thời Lê Thánh Tông, Kim Trà là tên của một huyện ở phủ Triệu Phong thuộc Thừa tuyên Thuận Hoá. Đến khi Đoan Quốc công Nguyễn Hoàng vào trấn phủ Thuận Hoá ( 1558 ), huyện Kim Trà được đổi tên là Hương Trà .
Trong nghệ thuật và thẩm mỹ[sửa|sửa mã nguồn]
Hoàng hôn trên sông HươngTừ lâu, dòng Hương giang êm đềm đã tạo nên những cảm hứng cho những tác giả, nhất là thi sĩ và nhạc sĩ .
Nhạc sĩ Phạm Duy có những câu hát nổi tiếng về sông Hương:
- Tôi yêu những sông Trường Sơn
- Biết ái tình ở dòng sông Hương… (Tình ca, 1953)
hay
- Người về chưa ghé sông Hương
- Đã nghe tiếng gọi đôi đường đắng cay (Trường ca Con đường Cái quan)
Bên cạnh đó sông Hương cũng là cảm hứng cho Phạm Duy khi viết những ca khúc Hẹn hò, Khối tình Trương Chi .Nhạc sĩ Phạm Đình Chương chọn sông Hương để đại diện thay mặt cho miền Trung ( ca khúc Tiếng sông Hương ) trong trường ca Hội trùng dương rất nổi tiếng của mình .
Sông Hương và núi Ngự Bình được nhắc đến trong lời bài hát Ai ra xứ Huế sáng tác bởi nhạc sĩ Duy Khánh:
- Ai ra xứ Huế thì ra
- Ai về là về núi Ngự
- Ai về là về sông Hương
- Nước sông Hương còn vương chưa cạn
- Chim núi Ngự tìm bạn bay về
- Người tình quê ơi người tình quê thương nhớ xin trở về
Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo thì viết
- Sông Hương hóa rượu ta đến uống
- Ta tỉnh, đền đài ngả nghiêng say…
” Tiếng hát sông Hương ” của Tố Hữu :
- Trên dòng Hương Giang
- Em buông mái chèo
- Trời trong veo
- Nước trong veo…
- Trăng lên trăng đứng trăng tàn
- Đời em ôm chiếc thuyền nan xuôi dòng
Diễm xưa của Trịnh Công Sơn :
- Thuở ấy có một người con gái rất mong manh, đi qua những hàng cây long não lá li ti xanh mướt để đến Trường Đại học Văn khoa ở Huế.
- Nhiều ngày, nhiều tháng của thuở ấy, người con gái ấy vẫn đi qua dưới những vòm cây long não. Có rất nhiều mùa nắng và mùa mưa cũng theo qua. Những mùa nắng, ve râm ran mở ra khúc hát mùa hè trong lá. Mùa mưa Huế, người con gái ấy đi qua nhạt nhòa trong mưa giữa hai hàng cây long não mờ mịt…
Và Diễm Đi để được những con mắt chung quanh nhìn ngắm nhưng đồng thời cũng tự mình có thì giờ nhìn ngắm trời đất, sông nước và hoa lá thiên nhiên. Long não, bàng, phượng đỏ, muối, mù u và một dòng sông Hương chảy quanh thành phố đã phả vào tâm hồn thời con gái một lớp sương khói lãng mạn thanh khiết. Huế nhờ vậy không bao giờ cạn nguồn thi hứng.
Năm 2020, nhà hát ở Huế được khánh thành, lấy tên sông Hương đặt : nhà hát Sông Hương .
Hằng năm, vào mùa lụt, nước sông Hương dâng cao hoàn toàn có thể gây ngập úng cho thành phố Huế và những vùng lân cận. Nhưng nhờ phù sa sau mỗi trận lụt, những miệt vườn như Nguyệt Biểu với đặc sản nổi tiếng là quả Thanh Trà ; Kim Long với măng cụt, những triền ven sông với bắp … sẽ tốt tươi hơn .
Thư viện ảnh[sửa|sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Phương tiện liên quan tới Perfume River tại Wikimedia Commons
