Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
Rối loạn ăn uống có thể ảnh hưởng rất tiêu cực đến lao động, học tập, và cuộc sống thường ngày của người mắc. Ăn vô độ là một dạng rối loạn ăn uống và tác động xấu tới chất lượng cuộc sống người bệnh.
1. Ăn vô độ là gì?
Ăn vô độ (binge – eating disorder) là một loại rối loạn ăn uống nghiêm trọng, trong đó người mắc thường xuyên tiêu thụ một lượng thức ăn lớn bất thường và cảm thấy không thể ngừng ăn.
Đa số người thông thường đều từng trải qua những lúc ăn rất nhiều, ví dụ điển hình như trong những bữa tiệc, buổi kỉ niệm, bữa liên hoan, … Nhưng 1 số ít người đã vượt qua lằn ranh thông thường, không hề tự trấn áp được sự nhà hàng siêu thị quá mức của bản thân, để nó diễn ra lặp đi lặp lại, và tiến tới chứng ăn vô độ .Khi bị mắc chứng ăn vô độ, bản thân người mắc cũng cảm thấy xấu hổ về mức độ ăn của mình và cũng có ý muốn dừng lại, nhưng họ luôn bị một cảm xúc thúc bách khiến việc ăn không hề dừng lại, dẫn tới ăn không ngừng. Thật như mong muốn là hoàn toàn có thể can thiệp điều trị với chứng ăn vô độ .
2. Nguyên nhân gây ra chứng ăn vô độ
Nguyên nhân gây ra chứng ăn vô độ cho đến lúc bấy giờ vẫn chưa được biết rõ, tuy nhiên yếu tố di truyền, những yếu tố sinh học, chính sách ăn kiêng lê dài và những yếu tố tinh thần hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn Open chứng ăn vô độ .Chứng ăn vô độ hay Open ở phái đẹp hơn phái mạnh. Mặc dù hoàn toàn có thể Open ở bất kể ai, ở bất kể lứa tuổi nào, nhưng chứng ăn vô độ thường Open ở cuối tuổi vị thành niên hoặc đầu những năm tuổi 20 .Các yếu tố rủi ro tiềm ẩn làm ngày càng tăng năng lực Open chứng ăn vô độ gồm có :
- Tiền sử gia đình: nguy cơ xuất hiện rối loạn ăn uống sẽ tăng lên nếu trong gia đình có thành viên (cha mẹ, anh chị em) đã hoặc đang mắc rối loạn ăn uống. Điều này gợi ý rằng yếu tố di truyền có thể là nhân tố làm tăng khả năng xuất hiện các rối loạn ăn uống.
- Chế độ ăn kiêng: nhiều người bị ăn vô độ có tiền sử đã từng ăn kiêng. Ăn kiêng hoặc ăn theo chế độ giới hạn năng lượng trong ngày có thể khởi phát thèm muốn ăn vô độ, đặc biệt là khi bản thân có xuất hiện các dấu hiệu của trầm cảm.
- Các vấn đề tâm thần: nhiều người mắc chứng ăn vô độ có cảm giác tiêu cực về bản thân, về năng lực cũng như kết quả đã đạt được. Các yếu tố có thể gây khởi phát ăn vô độ bao gồm áp lực căng thẳng, tự ti về ngoại hình, có sẵn nhiều đồ ăn ưa thích,…
3. Các biểu hiện của chứng ăn vô độ
Đa số những người mắc chứng ăn vô độ bị thừa cân hoặc béo phì, nhưng vẫn có những người có cân nặng bình thường. Các dấu hiệu về hành vi và cảm xúc của chứng ăn vô độ bao gồm:
- Ăn một lượng thức ăn lớn bất thường trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như ăn quá nhiều trong hai giờ đồng hồ.
- Có cảm giác hành vi ăn uống nằm ngoài tầm kiểm soát.
- Vẫn ăn không ngừng dù đã cảm thấy no hoặc không cảm thấy đói.
- Tốc độ ăn rất nhanh khi trong cơn ăn.
- Ăn không ngừng cho tới khi no không thể chịu được nữa.
- Thường xuyên ăn một mình hoặc ăn trong bí mật.
- Cảm thấy tuyệt vọng, chán ghét, xấu hổ, tội lỗi, hoặc buồn bã về hành vi ăn uống của bản thân.
- Thường xuyên ăn kiêng, và có thể vẫn không giảm được cân nặng.
Không giống như người mắc chứng ăn ói ( bulimia ), sau khi trải qua cơn ăn, người mắc chứng ăn vô độ thường không cân đối lại lượng nguồn năng lượng dư thừa đã thu nạp bằng cách nôn ra, sử dụng thuốc nhuận tràng hay tập luyện quá mức. Người mắc chứng ăn vô độ hoàn toàn có thể cố gắng nỗ lực ăn kiêng hoặc ăn những bữa ăn ở mức thông thường, nhưng ăn kiêng khắt khe hoàn toàn có thể lại dẫn tới khởi phát những cơn ăn vô độ .
Mức độ nặng của chứng ăn vô độ được xác định bằng mức độ thường xuyên xảy ra cơn ăn vô độ trong một tuần.
Nếu thấy Open bất kể triệu chứng nào của chứng ăn vô độ, hãy đi thăm khám càng sớm càng tốt. Vấn đề ăn vô độ sẽ khác nhau tùy từng người, hoàn toàn có thể Open những lần ngắn, sau đó tái diễn hoặc sống sót dai dẳng nhiều năm nếu không được điều trị .
4. Biến chứng của chứng ăn vô độ
Nếu không được điều trị, người mắc chứng ăn vô độ hoàn toàn có thể Open những yếu tố tương quan về sức khỏe thể chất và tinh thần. Chứng ăn vô độ hoàn toàn có thể gây ra những biến chứng sau :
- Suy giảm chất lượng cuộc sống.
- Gặp rắc rối trong công việc, tương tác xã hội hoặc đời tư.
- Tách biệt với xã hội.
- Béo phì.
- Các vấn đề sức khỏe liên quan tới béo phì, chẳng hạn các vấn đề về khớp, tim mạch, đái tháo đường type 2, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (gastroesophageal reflux disease – GERD), và một số rối loạn hô hấp trong giấc ngủ.
Các rối loạn tâm thần thường có mối liên quan tới chứng ăn vô độ bao gồm:
- Trầm cảm.
- Rối loạn cảm xúc lưỡng cực.
- Rối loạn lo âu.
- Lạm dụng chất gây nghiện.
5. Điều trị chứng ăn vô độ
Mục tiêu điều trị của chứng ăn vô độ là giảm thiểu sự ăn vô độ và tái lập thói quen ẩm thực ăn uống lành mạnh. Bởi vì chứng ăn vô độ hoàn toàn có thể kèm theo những xúc cảm xấu đi ( như xấu hổ, tự ti về ngoại hình, … ) nên việc điều trị cũng hoàn toàn có thể nhắm đến những yếu tố tinh thần kèm theo, ví dụ điển hình như trầm cảm. Qua quy trình điều trị người mắc bệnh hoàn toàn có thể lấy lại được sự trấn áp so với việc nhà hàng .
5.1 Tâm lý liệu pháp
Tâm lý liệu pháp sẽ giúp người mắc chứng ăn vô độ (cũng như những người bị rối loạn ăn uống khác) thay đổi thói quen ăn uống, làm giảm số cơn ăn, tái lập và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh.
5.2. Thuốc điều trị
- Lisdexamfetamine dimesylate (Vyvanse) vốn là thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý, đã trở thành loại thuốc đầu tiên được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (Food and Drug Administration – FDA) Hoa Kỳ phê chuẩn sử dụng cho những trường hợp người trưởng thành mắc chứng ăn vô độ mức độ trung bình và mức độ nặng, tuy nhiên Vyvanse cũng là một chất kích thích, có thể khiến người sử dụng bị phụ thuộc và lạm dụng. Tác dụng không mong muốn thường thấy của thuốc bao gồm khô miệng và mất ngủ, nhưng những tác dụng không mong muốn nghiêm trọng hơn cũng có thể xảy ra.
- Một số loại thuốc khác có thể sử dụng để làm giảm triệu chứng, ví dụ như:
- Topiramate (Topamax): là một thuốc chống co giật, tuy nhiên cũng có tác dụng làm giảm số cơn ăn vô độ. Thuốc có khá nhiều tác dụng không mong muốn.
- Thuốc chống trầm cảm: có thể làm giảm số cơn ăn vô độ dù chưa rõ cơ chế tác dụng.
5.3. Kế hoạch giảm cân
Rất nhiều người mắc chứng ăn vô độ có tiền sử giảm cân thất bại. Tuy nhiên kế hoạch giảm cân không nên đặt ra trước khi chứng ăn vô độ đã được điều trị, bởi chế độ ăn giảm cân có thể gây khởi phát các cơn ăn, khiến việc giảm cân không thành công.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những bảo vệ chất lượng trình độ với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, mạng lưới hệ thống trang thiết bị công nghệ tiên tiến tân tiến mà còn điển hình nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh tổng lực, chuyên nghiệp ; khoảng trống khám chữa bệnh văn minh, nhã nhặn, bảo đảm an toàn và tiệt trùng tối đa .
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org
