Phân loại và định nghĩa biến thể SARS-CoV-2

Các loại vi-rút như SARS-CoV-2 liên tục tiến hóa do xảy ra các biến đổi trong mã di truyền (đột biến gen) trong quá trình sao chép bộ gen. Dòng là một nhóm các biến thể vi-rút có liên quan chặt chẽ về mặt di truyền có nguồn gốc từ cùng một hình thức sơ khai chung. Một biến thể có một hoặc nhiều đột biến tách biệt với các biến thể khácr  của vi-rút SARS-CoV-2. Như dự đoán, nhiều biến thể của SARS-CoV-2 đã được ghi nhận ở Hoa Kỳ và trên toàn cầu trong suốt thời gian diễn ra đại dịch này. Để cung cấp thông tin cho các cuộc điều tra bùng phát dịch tại địa phương và hiểu rõ các xu hướng trên toàn quốc, các nhà khoa học so sánh sự khác biệt về gien giữa các vi-rút để xác định các biến thể và cách chúng liên quan với nhau.

Các định nghĩa quan trọng

• Đột biến: Đột biến là một biến đổi trong bộ gen của vi-rút (mã di truyền). Đột biến xảy ra thường xuyên nhưng đôi khi thay đổi đặc tính của vi-rút.
• Dòng: Dòng là một nhóm các vi-rút có mối liên hệ chặt chẽ với một dạng sơ khai chung. SARS-CoV-2 có nhiều dòng; tất cả đều gây bệnh COVID-19.
• Biến thể: Biến thể là một bộ gen vi-rút (mã di truyền) có thể chứa một hoặc nhiều đột biến. Trong một số trường hợp, một nhóm các biến thể có thay đổi gen tương tự như một dòng hoặc nhóm các dòng, có thể được chỉ định bởi các tổ chức y tế công như Biến thể đáng lo ngại (VOC) hoặc Biến thể đáng quan tâm (VOI) do các thuộc tính và đặc tính chung có thể đỏi hỏi phải có hành động từ góc độ y tế công.

Các điểm chính

• Các dòng di truyền của SARS-CoV-2 đã xuất hiện và lưu hành trên khắp thế giới kể từ khi bắt đầu đại dịch COVID-19.
• Các dòng di truyền của SARS-CoV-2 trong Hoa Kỳ được giám sát thường xuyên thông qua các cuộc điều tra dịch tễ học, giám sát dựa trên trình tự gen của vi-rút và các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
• Vào ngày 30 tháng 11, 2021, Nhóm liên ngành về SARS-CoV-2 của chính phủ Hoa Kỳ (SIG) đã phân loại Omicron là Biến thể đáng lo ngại (VOC). Phân loại này dựa trên các yếu tố sau:
  • Phát hiện các ca bệnh được cho là do biến thể Omicron tại nhiều quốc gia, bao gồm cả những người không có lịch sử du lịch.
  • Lây truyền và thay thế biến thể Delta tại Nam Phi.
  • Số lượng và các vị trí thay thế trong protein gai.
  • Dữ liệu hiện có đối với các biến thể khác có ít thay thế hơn trong protein gai chỉ ra việc giảm trung hòa huyết thanh của những người đã được tiêm chủng hoặc mới khỏi bệnh.
  • Dữ liệu hiện có cho các biến thể khác với ít thay thế trong protein gai hơn chỉ ra việc giảm độ nhạy với các biện pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng.
• Lược đồ phân loại biến thể SIG xác định bốn loại biến thể SARS-CoV-2:
  • Biến thế đang được theo dõi (VBM)
    • Alpha (B.1.1.7 và biến thể dòng Q)
    • Beta (B.1.351 và các dòng phụ)
    • Gamma (P.1 và các dòng phụ)
    • Epsilon (B.1.427 và B.1.429)
    • Eta (B.1.525)
    • Iota (B.1.526)
    • Kappa (B.1.617.1)
    • 1.617.3
    • Mu (B.1.621, B.1.621.1)
    • Zeta (P.2)
  • Biến thể đáng quan tâm (VOI)
  • Biến thể đáng lo ngại (VOC)
    • Delta (B.1.617.2 và các dòng AY)
    • Omicron (B.1.1.529 và dòng BA)
  • Biến thể có hậu quả nghiêm trọng (VOHC)
• Đến nay, chưa có biến thể có hậu quả nghiêm trọng nào được tìm thấy tại Hoa Kỳ.
• Vắc-xin đã được phê duyệt và được phép sử dụng ở Hoa Kỳ có hiệu quả chống lại biến thể chủ yếu lưu hành ở Hoa Kỳ và hiện có các phương pháp điều trị hiệu quả. CDC sẽ tiếp tục theo dõi tất cả các biến thể đang lưu hành tại Hoa Kỳ.

Các biến thể được phân loại như thế nào?

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS) đã thành lập Nhóm liên ngành về SARS-CoV-2 (SIG) để tăng cường phối hợp giữa CDC, Viện Y tế Quốc gia (NIH), Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA), Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Nâng cao Y sinh (BARDA) và Bộ Quốc phòng (DoD). Nhóm liên ngành này tập trung vào việc xác định đặc điểm nhanh của các biến thể mới phát sinh và tích cực theo dõi tác động tiềm tàng của chúng đối với các biện pháp đối phó SARS-CoV-2 quan trọng, bao gồm vắc-xin, việc trị liệu và chẩn đoán.

SIG họp mặt liên tục để nhìn nhận rủi ro đáng tiếc từ những biến thể SARS-CoV-2 đang lưu hành ở Hoa Kỳ và đưa ra những khuyến nghị về việc phân loại những biến thể. Việc nhìn nhận này được triển khai bởi một nhóm những chuyên viên, theo đó họ nhìn nhận tài liệu sẵn có, gồm có tỷ suất biến thể ở cấp vương quốc và khu vực và tác động ảnh hưởng tiềm tàng hoặc đã biết của nhóm đột biến so với hiệu suất cao của những giải pháp đối phó y tế, mức độ nghiêm trọng của bệnh và năng lực lây từ người này sang người khác. Với sự tăng trưởng liên tục của SARS-CoV-2 và hiểu biết của chúng tôi về ảnh hưởng tác động của những biến thể so với sức khỏe thể chất hội đồng, những biến thể hoàn toàn có thể được phân loại lại dựa trên những thuộc tính và tỷ suất thông dụng của chúng ở Hoa Kỳ .

Chú ý: Mỗi phân loại biến thể bao gồm các thuộc tính có thể có của các lớp thấp hơn (ví dụ, VOC bao gồm các thuộc tính có thể có của VOI); tình trạng biến thể có thể tăng hoặc hạ mức dựa trên bằng chứng khoa học mới phát sinh. Trang này sẽ được cập nhật khi cần để hiển thị các biến thể thuộc mỗi lớp.  Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) external icon cũng phân loại các vi-rút biến thể là các biến thể đáng lo ngại và các biến thể đáng quan tâm; Phân loại của Hoa Kỳ có thể khác với phân loại của WHO vì tác động của các biến thể có thể khác nhau tùy theo địa điểm. Để hỗ trợ các cuộc thảo luận công khai về các biến thể, WHO đã đề xuất sử dụng các nhãn bao gồm bảng chữ cái Hy Lạp (ví dụ: alpha, beta, gamma) như một cách thực tế để thảo luận về các biến thể cho các đối tượng không hoạt động trong lĩnh vực khoa học. Các nhãn được gán cho mỗi biến thể được cung cấp trong bảng bên dưới.