 Phóng to |
| Đông đảo người dân chờ khám bệnh dẫn đến bác sĩ, y tá thường quá tải – Ảnh: Thanh Đạm |
TT – Nếu không tuân theo những qui tắc cơ bản nhất: pha loãng, bơm chậm… tiêm tĩnh mạch sẽ là cách tiêm thuốc gây tai biến cực nhanh cho bệnh nhân (trường hợp bệnh nhân có dị ứng với một trong các thành phần của thuốc hay chất lượng thuốc có vấn đề).
| Nghe đọc nội dung toàn bài: |
TT – Nếu không tuân theo những qui tắc cơ bản nhất : pha loãng, bơm chậm … tiêm tĩnh mạch sẽ là cách tiêm thuốc gây tai biến cực nhanh cho bệnh nhân ( trường hợp bệnh nhân có dị ứng với một trong những thành phần của thuốc hay chất lượng thuốc có yếu tố ) .Ngành y tế, ban chỉ huy bệnh viện chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về nguồn gốc, cách dữ gìn và bảo vệ, chất lượng thuốc … trước khi cho bệnh nhân sử dụng thuốc. Bác sĩ chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về chỉ định sử dụng thuốc. Y tá triển khai đúng những nhu yếu khi tiêm thuốc, những nhu yếu đặc biệt quan trọng của đơn vị sản xuất thuốc ( nếu có ). Chỉ cần không theo đúng một trong những bước này, tai biến sẽ xảy ra cho bệnh nhân ngay .
Nếu chất lượng thuốc bảo vệ thì nghĩa vụ và trách nhiệm của y tá, bác sĩ trong việc có tai biến khi tiêm thuốc cho bệnh nhân là khá lớn. Cái chết của hai người ở Tây Ninh sau khi tiêm thuốc vừa xảy ra giữa thời đại khoa học tân tiến như lúc bấy giờ là điều khó đồng ý .
Tôi xin phép có vài câu hỏi như sau:
* Các bác sĩ trước khi cho tiêm thuốc, có luôn hỏi bệnh nhân có dị ứng với thuốc hay thức ăn gì đặc biệt quan trọng không ? Sau đó sẽ thông tin lại cho y tá trực tiếp tiêm thuốc bệnh nhân ( thường thì bệnh nhân có dị ứng với thức ăn – nhạy cảm – hoàn toàn có thể dễ bị dị ứng với thuốc ) .
* Bất chấp bác sĩ có hỏi bệnh nhân hay không, y tá có luôn hỏi bệnh nhân về tiền sử dị ứng của họ trước khi tiêm thuốc không ? Có cho bệnh nhân biết những tín hiệu báo trước của sốc thuốc không ( ngứa, chóng mặt, khó thở, … ) để bệnh nhân thông tin kịp thời trong khi được tiêm thuốc ?
* Các y tá có đọc kỹ tờ hướng dẫn cách pha từng loại thuốc, dung dịch cần để pha thuốc, thời hạn tối thiểu để tiêm xong mũi thuốc không ? Kể cả những công dụng phụ của thuốc hoàn toàn có thể xảy ra trong khi tiêm .
Giảm tải cho y tá
Bên cạnh đó, bệnh viện cần tạo một môi trường làm việc tốt nhất cho nhân viên. Một bác sĩ phải khám cho cả trăm bệnh nhân/ngày, hai y tá trực đêm với 70-80 bệnh nhân… khó có thể đòi hỏi họ làm tốt nhất cho bệnh nhân. Các trang thiết bị cần thiết, các lớp học nâng cao, chế độ lương bổng hợp lý…cũng góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy và buộc nhân viên y tế phải có trách nhiệm với công việc, với bệnh nhân.
Ví dụ: Thuốc Rocephin (ceftriaxone): nếu tiêm tĩnh mạch trực tiếp, phải pha với 10ml nước vô trùng (lọ 1g). Phải tiêm với thời gian 2-4 phút.
Thuốc Rocephin ( ceftriaxone ) : nếu tiêm tĩnh mạch trực tiếp, phải pha với 10 ml nước vô trùng ( lọ 1 g ). Phải tiêm với thời hạn 2-4 phút .- Thuốc Augmentine ( 1 g ) : chỉ tiêm tĩnh mạch. Không pha với dung dịch gluco, phải pha với tối thiểu 30 ml nước hay nước muối 0,9 % vô trùng. Phải tiêm chậm tối thiểu là 3 phút .
Mời quí vị đến những bệnh viện, cơ sở y tế xem có bao nhiêu Tỷ Lệ y tá triển khai thao tác tiêm chậm này ? Hiện nay thường thấy những y tá pha thuốc kháng sinh thường thì với 10 ml nước ( ít khi thấy 20 ml ) và bơm thuốc nhanh dưới 1 phút ( tôi từng bị tiêm thuốc kiểu này ). Với cách tiêm vận tốc này, khi phát hiện sốc xảy ra, việc cứu chữa bệnh nhân sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả vì một lượng lớn thuốc đã bị đưa vào khung hình, cộng với việc tiêm trực tiếp vào mạch máu sẽ góp thêm phần làm thực trạng nguy kịch hơn .
Xin chú ý quan tâm lúc khởi đầu tiêm thật chậm với 1-2 ml tiên phong của thuốc, cần quan sát thực trạng bệnh nhân khi tiếp đón thuốc. Với quy trình tiêm chậm và pha loãng thuốc sẽ làm giảm lượng thuốc vào khung hình khi phát hiện những triệu chứng tiên phong của sốc .
Khi nghi ngờ bệnh nhân có dị ứng với thuốc (bệnh nhân không nhớ rõ), người ta sẽ pha loãng thuốc hơn nữa (50ml) và dùng bơm tiêm tự động để bơm thuốc cho bệnh nhân (30 phút). Vừa an toàn cho bệnh nhân, vừa có nhiều thời gian cho y tá.
* Mỗi khi tiêm thuốc cho bệnh nhân, y tá có mang theo hộp đựng thuốc chống sốc không ? Y tá làm gì khi phát hiện bệnh nhân đi vào sốc ?
* Đối với bệnh nhân điều trị ngoại trú, sau khi tiêm thuốc ( đặc biệt quan trọng là kháng sinh ) có được dặn phải ở lại theo dõi tại chỗ từ 15-30 phút rồi mới về. Khi về nhà, nếu có những biểu lộ không bình thường ( chóng mặt, bủn rủn tay chân, khó thở … ) phải quay lại bệnh viện ngay không ?
Tôi tin rằng nếu tuân theo đúng những nguyên tắc cơ bản này sẽ giảm thiểu đến mức thấp nhất những tai biến nặng hay tử trận cho bệnh nhân ( trong trường hợp bệnh nhân dị ứng với thuốc ) .
