Buồn nôn, nôn ói, không ăn uống được gì… là những triệu chứng thường gặp của ốm nghén khi mang thai khiến hầu hết thai phụ đều khổ sở. Vậy thực chất nghén là gì? Nguyên nhân xuất phát từ đâu và làm thế nào để giảm tình trạng này?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Ốm nghén là gì?
Ốm nghén hay nghén bầu là một trong những hiện tượng thường gặp ở phụ nữ mang thai giai đoạn 3 tháng đầu, đi kèm là các triệu chứng khó chịu, đầy hơi, buồn nôn, nôn, mất ngủ… có thể xảy ra ở bất cứ thời gian nào trong ngày. Thời điểm xuất hiện triệu chứng buồn nôn, nôn ở mỗi thai phụ sẽ khác nhau.(1)
Thống kê cho thấy, khoảng chừng 70 % trường hợp Open triệu chứng buồn nôn ở tuần thứ 4 đến tuần thứ 12 của thai kỳ, 10 % trường hợp Open triệu chứng đến tuần thứ 16, thậm chí còn lê dài đến suốt thai kỳ. Ở những thai phụ có cơ địa nhạy cảm, thực trạng buồn nôn, nôn hoàn toàn có thể xảy ra nghiêm trọng hơn và khó trấn áp. Tình trạng ốm nghén thường gặp ở thai phụ vào 3 tháng đầu thai kỳ Dựa vào mức độ của những triệu chứng gặp phải mà nghén được chia thành hai loại :
- Cơn nghén thông thường: Khoảng 80% thai phụ bị nghén ở dạng này. Trong thai kỳ, thai phụ luôn thấy mệt mỏi do nôn ói. Tuy nhiên, tình trạng nôn ói chỉ diễn ra ở mức độ vừa phải, vẫn còn giữ thức ăn bên trong dạ dày. Do đó, thai phụ không sút cân, toàn thân ít thay đổi. Sau khoảng 12 tuần sẽ thấy triệu chứng nôn ói giảm dần.
- Cơn nghén nặng: Khoảng 1 – 1,5% thai phụ bị nghén nặng. Thai phụ thường xuyên nôn ói với mức độ trầm trọng khiến thức ăn bị tống ra hết bên ngoài, nôn liên tục, ăn gì cũng nôn, kết hợp với tình trạng chán ăn do ốm nghén khi mang thai khiến thai phụ sút cân. Điều đó dẫn đến thai phụ dễ bị suy nhược, hay mệt mỏi, chóng mặt. Tình trạng này kéo dài sẽ gây mất nước, rối loạn điện giải thì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai.
Triệu chứng của cơn nghén
Các triệu chứng ốm nghén khi mang thai hoàn toàn có thể Open ở bất kỳ thời gian nào trong ngày, nhất là khi có sự kích thích về mùi vị ở những loại thực phẩm như thịt sống, cá sống … bạn dễ có cảm xúc buồn nôn và nôn. Khi nôn quá nhiều, khung hình bạn sẽ bị mất nước. Đồng thời, chính vì sự nhạy cảm về mùi vị thức ăn nên bạn không thấy ngon miệng, thậm chí còn chán ăn. Bên cạnh đó, bạn hoàn toàn có thể bị hoa mắt, chóng mặt, sút cân do không siêu thị nhà hàng rất đầy đủ, không phân phối đủ chất dinh dưỡng cho khung hình. Vì vậy, rất dễ nhận thấy sự căng thẳng mệt mỏi, thiếu nguồn năng lượng, không hề tập trung chuyên sâu vào việc làm ở những người bị nghén bầu. 
Nguyên nhân gây ốm nghén khi mang thai
Hiện nay nguyên do dẫn đến thực trạng ốm nghén khi mang thai vẫn chưa được làm rõ. Một số nghiên cứu và điều tra cho rằng, thai phụ bị nghén do sự biến hóa nội tiết tố ở tuyến sinh dục khi mang thai, đơn cử là Progesteron và HCG. Cơ thể thai phụ sẽ sản sinh ra một lượng lớn hormone Progesterone gây giãn những cân cơ ở hệ tiêu hóa, khiến lượng thức ăn bên trong dạ dày bị đẩy lên thực quản, gây cảm xúc buồn nôn. Thêm vào đó, hormone này còn làm chậm năng lực tiêu hóa dẫn đến chứng khó tiêu. ( 2 ) Một vài nguyên do khác hoàn toàn có thể dẫn đến thực trạng nghén khi mang thai gồm :
- Thói quen ăn uống thất thường.
- Hệ thần kinh của thai phụ nhạy cảm với các loại thực phẩm có mùi vị.
- Di truyền: Thường gặp ở những thai phụ có mẹ bị ốm nghén khi mang thai.
Tuy nhiên, không phải toàn bộ thai phụ đều sẽ gặp phải những triệu chứng này. Một số thai phụ có năng lực cao bị nghén như :
- Mang thai lần đầu;
- Từng có tiền sử nghén nặng ở những lần mang thai trước;
- Người quá gầy.
- Mang song thai hoặc mang đa thai;
- Mắc bệnh nguyên bào nuôi, do sự gia tăng của tế bào bên trong tử cung.
Ốm nghén có tốt không? Có ảnh hưởng thai nhi không?
Một số điều tra và nghiên cứu đã chứng tỏ rằng nghén bầu là một tín hiệu tích cực cho thấy thai phụ đang trải qua một thai kỳ khỏe mạnh. Nghén không tác động ảnh hưởng đến thai nhi, ngược lại, đây là tín hiệu cho thấy thai nhi đang tăng trưởng tốt.
Nghiên cứu của Tiến sĩ Stefanie N.Hinkle năm 2016 cho thấy, thai phụ bị nghén có tỷ lệ sảy thai thấp hơn khoảng 50 – 70% so với những thai phụ không bị nghén. Nghiên cứu này tiến hành đánh giá các triệu chứng ở những tuần đầu tiên của thai kỳ, ngay sau khi các dấu hiệu mang thai sớm xuất hiện, khẳng định có sự liên hệ mật thiết giữa buồn nôn, nôn ói với nguy cơ sảy thai thấp ở thai phụ.
Tuy nhiên, thực trạng ốm nghén chỉ xảy ra trong một khoảng chừng thời hạn nhất định. Khi những triệu chứng nôn ói lê dài, không được trấn áp hoàn toàn có thể khiến thai phụ sụt cân, mất cân đối điện giải, mất nước trầm trọng … Khi đó, ảnh hưởng tác động đến sức khỏe thể chất và tâm ý của sản phụ dễ đưa đến trầm cảm thai kỳ, sức khỏe thể chất thai nhi bị rình rập đe dọa nghiêm trọng. Do đó, khuyến nghị thai phụ nên đến cơ sở y tế ngay lập tức khi Open những triệu chứng sau :
- Tim đập nhanh;
- Sốt cao không hạ;
- Sụt 1 – 2kg trong khoảng thời gian ngắn;
- Buồn nôn, nôn ói liên tục, không ăn uống được;
- Choáng váng, ngất xỉu;
- Tiểu lắt nhắt, nước tiểu có màu sẫm;
- Đau đầu, đau bụng;
- Xuất huyết âm đạo;
- Nôn ra máu.
Phương pháp chẩn đoán cơn nghén
BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết, để chắc như đinh ốm nghén là thực trạng sinh lý thông thường, thai nhi vẫn tăng trưởng khỏe mạnh, bác sĩ sẽ hoàn toàn có thể chỉ định thai phụ thực thi 1 số ít xét nghiệm kiểm tra gồm : ( 3 )
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra xem thai phụ và thai nhi có bị suy dinh dưỡng hoặc thiếu chất dinh dưỡng nào không.
- Xét nghiệm điện giải đồ: Kiểm tra xem thai phụ có bị rối loạn điện giải do nôn quá mức hay không.
- Siêu âm thai: Kiểm tra thai nhi có phát triển bình thường và khỏe mạnh đúng tuổi thai hay không.
Kiểm soát cơn nghén bầu
Tùy theo mức độ nghén nhẹ hay nặng mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trấn áp cơn nghén kiểm soát và điều chỉnh chính sách nhà hàng, lối sống hay điều trị thuốc thích hợp ( nếu cần ) sẽ giúp cải tổ thực trạng này, để thai phụ liên tục đời sống thường ngày một cách tự do, không ảnh hưởng tác động đến sức khỏe thể chất, việc làm. ( 4 )
Thay đổi chế độ ăn uống
Những việc nên làm:
- Cần chia nhỏ bữa ăn hằng ngày khoảng 5-6 bữa ăn/ngày và không nên ăn quá no.
- Sau các bữa ăn bạn có thể ngậm ít kẹo gừng, vị gừng sẽ làm bạn dễ chịu hơn.
- Hạn chế thức ăn có mùi.
- Uống vitamin tổng hợp ( không có sắt ).
- Uống đủ nước ( 2-3 lít / ngày ): nước chanh, nước hoa quả sẽ làm bạn dễ chịu hơn. Tuy nhiên nếu dẫn còn khó chịu bạn có thể ngậm ít đá viên.
- Nên ăn ít bánh quy hoặc các loại hạt trước khi ra khỏi giường hoặc trước đánh răng để tránh dạ dày rỗng.
- Bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu chất sắt như thịt bò, trứng, rau củ có màu xanh đậm, táo, chuối, bánh mì nướng….; thực phẩm giàu vitamin C để chống nôn.
Những việc không nên:
- Bạn không nên để bụng đói.
- Tránh các thức ăn cay, nhiều chất béo, rượu bia, cà phê… khiến tình trạng nghén trở nên trầm trọng. Không nằm ngay sau khi ăn.
- Không nằm ngay sau khi ăn.
Giải tỏa tâm lý
Tinh thần tự do là điều rất quan trọng so với phụ nữ mang thai. Do đó, bạn cần dành nhiều thời hạn để nghỉ ngơi, thư giãn giải trí hài hòa và hợp lý, làm những việc mình thích, tránh stress, lo ngại. Trong trường hợp nghén nặng khiến bạn stress, bạn nên tìm hiểu thêm quan điểm bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn chăm nom thai kỳ tốt nhất.
Tập luyện hợp lý
Bên cạnh chính sách ẩm thực ăn uống khoa học, tâm ý tự do thì tập luyện thể dục thể thao hài hòa và hợp lý là tuyệt kỹ giúp thai phụ giảm nghén hiệu suất cao. Nghiên cứu cho thấy, tập luyện nhẹ nhàng vừa giúp tăng cường sức khỏe thể chất ở thai phụ, vừa giảm những triệu chứng ốm nghén. Do đó, bạn nên lựa chọn những bài tập như tập hít thở, đi bộ, lượn lờ bơi lội, yoga để thư giãn giải trí, cải tổ tâm trạng, giúp khung hình khỏe mạnh hơn. 
Thuốc hỗ trợ cải thiện ốm nghén
Tình trạng buồn nôn và nôn nghiêm trọng hoàn toàn có thể khiến bạn sụt cân, mất nước và rối loạn điện giải, hoàn toàn có thể phải nhập viện. Lúc này, bác sĩ hoàn toàn có thể chỉ định bạn sử dụng 1 số ít loại thuốc để giảm thực trạng nghén như :
- Pyridoxin (B6): Điều trị đầu tay, có thể kết hợp với thành phần khác như Doxylamine.
- Metoclopramide: Được phân loại trong thai kỳ ở mức độ A, thường được dùng chống nôn trong thai kỳ.
“ Các loại thuốc sử dụng để điều trị thực trạng nghén không gây ảnh hưởng tác động thai nhi cũng như sức khỏe thể chất thai phụ. Tuy nhiên, thai phụ chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, cũng như tuân thủ đúng liều lượng thuốc được kê đơn ”, bác sĩ Hồ Thị Khánh Quyên khuyến nghị. 
Lưu ý, trước khi sử dụng bất kể giải pháp nào để cải tổ thực trạng ốm nghén, bạn nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn tương thích. Được góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng cơ sở vật chất khang trang, chiếm hữu mạng lưới hệ thống máy móc văn minh số 1 quốc tế, quy tụ đội ngũ y bác sĩ là những chuyên viên số 1 trong nghành nghề dịch vụ sản phụ khoa, liên tục update và ứng dụng những văn minh mới nhất trong thăm khám, chẩn đoán, điều trị và chăm nom sức khỏe thể chất thai phụ và thai nhi … Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tiến hành phong phú những gói thăm khám sức khỏe thể chất thai sản, gói thai sản theo nhu yếu … giúp theo dõi sức khỏe thể chất mẹ và bé ngay từ quy trình tiến độ đầu thai kỳ, phát hiện sớm và can thiệp hiệu suất cao những không bình thường, phòng tránh những biến chứng nguy khốn.
Thêm vào đó, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn cung cấp nhiều dịch vụ đặc biệt khác như xét nghiệm Double Test, Triple Test giúp tầm soát sớm dị tật thai nhi; chẩn đoán, phát hiện sớm nguy cơ tiền sản giật; xét nghiệm tầm soát sàng lọc tuyến giáp; xét nghiệm ký sinh trùng lây truyền từ mẹ sang con… đảm bảo mẹ an tâm tận hưởng thai kỳ nhẹ nhàng, an toàn, quá trình sinh con diễn ra thuận lợi, bé phát triển tối ưu về cả thể chất lẫn trí tuệ sau sinh.
Để được tư vấn và đặt lịch khám với những chuyên viên số 1 tại Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách vui mừng liên hệ đến :
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
- Hà Nội:
- 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
- Hotline: 1800 6858
- TP.HCM:
- 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
- Hotline: 028 7102 6789
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
- Website: https://blogchiase247.net
Hầu hết các trường hợp ốm nghén khi mang thai là biểu hiện tích cực cho thấy thai nhi đang phát triển bình thường và khỏe mạnh. Tuy nhiên, một số trường hợp nghén nặng khiến mẹ ăn uống kém, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Do đó, bạn nên khám thai định kỳ theo lịch hẹn tại các cơ sở uy tín được được bác sĩ theo dõi sát sao trong suốt thai kỳ.
