Cải cách chính sách tiền lương là phải làm sao tiền lương thực tế của người hưởng lương, người hưởng bảo hiểm xã hội không bị giảm sút, nếu làm ngược lại thì cải cách tiền lương sẽ không có ý nghĩa.
Quan điểm này được ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội nhấn mạnh khi trao đổi với VnEconomy về câu chuyện cải cách tiền lương, trong bối cảnh năm 2020 đại dịch Covid-19 bất ngờ xảy ra khiến những lộ trình về chính sách tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đã đề ra đều bị “lỡ hẹn”.
SẼ TĂNG LƯƠNG CƠ SỞ TRƯỚC KHI CẢI CÁCH TIỀN LƯƠNG
Cùng với việc chưa tăng lương cơ sở trong năm 2021, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, lộ trình cải cách chính sách tiền lương cũng bị lùi một năm, 6 tháng so với mục tiêu tại Nghị quyết số 27/NQ-TW về cải cách chính sách tiền lương với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang nhân dân và người lao động trong doanh nghiệp. Như vậy, chúng ta sẽ có thêm hơn một năm nữa để chuẩn bị các điều kiện để thực hiện cải cách tiền lương vào năm 2022, sự chuẩn bị đó là gì, thưa ông?
Theo Nghị quyết số 27 / NQ-TW của Trung ương về cải cách mạng lưới hệ thống chủ trương tiền lương thì thời gian thực thi sẽ là 1/1/2021, nhưng rõ ràng tất cả chúng ta chuẩn bị sẵn sàng điều kiện kèm theo để cải cách tiền lương trong thời gian lịch sử vẻ vang rất khó khăn vất vả, đó là đại dịch Covid – 19, lũ lụt miền Trung, hạn hán, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, chưa kể đến tình hình biến hóa khí hậu cũng rất phức tạp .Do đó, Trung ương đã quyết định hành động tạm dừng kiểm soát và điều chỉnh cải cách chủ trương tiền lương năm 2021 sang thời gian thích hợp với những lí do trên. Như vậy, kiểm soát và điều chỉnh cải cách tiền lương sẽ phải chờ đón khi sẵn sàng chuẩn bị đủ nguồn lực .Tinh thần chung là nếu tất cả chúng ta Phục hồi sản xuất, sẵn sàng chuẩn bị nguồn lực và cải cách cỗ máy hành chính tốt, giảm nhẹ biên chế theo đúng ý thức của nghị quyết Trung ương thì cải cách tiền lương sẽ được thực thi vào ngày 1/7/2022 .Có thể thấy, cùng với việc trước hết tất cả chúng ta chưa kiểm soát và điều chỉnh tiền lương cơ sở, hai là chậm cải cách tiền lương, điều này sẽ ảnh hưởng tác động lớn đến đời sống của cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong khu vực có quan hệ lao động đang thực thi theo pháp luật của Bộ luật Lao động, mức tiền lương tối thiểu vùng được kiểm soát và điều chỉnh hằng năm trải qua thương lượng của Hội đồng tiền lương vương quốc nhưng năm 2021 cũng chưa đề xuất kiến nghị kiểm soát và điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng .Vấn đề đặt ra là từ nay đến khi triển khai cải cách tiền lương thì có các giải pháp như thế nào ? nhà nước cũng đang quyết tâm cao, làm thế nào phải sớm kiểm soát và điều chỉnh được tiền lương cơ sở, nâng mức từ 1,49 triệu đồng lên 1,6 triệu đồng. Cùng với đó, cũng phải sớm kiểm soát và điều chỉnh cho người có công, người về hưu có lương thấp, đặc biệt quan trọng là những người về hưu trước năm 1993 vì lúc bấy giờ lương của họ rất thấp, nhà nước đang có lộ trình như vậy .Ngoài ra, cũng phải triển khai các giải pháp khác đó là sắp xếp tổ chức triển khai cỗ máy, giảm nhẹ biên chế, thu gọn đầu mối để giảm ngân sách Nhà nước chi trả tiền lương cho cán bộ công chức, viên chức khi giảm biên chế .Vấn đề quan trọng hơn cả là phải liên tục triển khai quyền tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm của các đơn vị chức năng sự nghiệp công lập để tiết kiệm ngân sách và chi phí nguồn ngân sách, tạo nguồn để cải cách tiền lương khi đủ điều kiện kèm theo. Chính vì lẽ đó, nhà nước cũng đã báo cáo giải trình Quốc hội để cân đối ngân sách, làm thế nào sớm nhất kiểm soát và điều chỉnh được mức tiền lương cơ sở trước khi tất cả chúng ta cải cách chủ trương tiền lương .Đây là một giải pháp rất là quan trọng, là cái gốc quyết định hành động. Chúng ta phải thực thi làm thế nào để bảo vệ phúc lợi xã hội cho người dân, đặc biệt quan trọng không để thực trạng dân cư bị bỏ lại phía sau .Rõ ràng có rất nhiều giải pháp tích cực để tạo nguồn, khi có thời cơ và điều kiện kèm theo cân đối được ngân sách thì phải kiểm soát và điều chỉnh mức tiền lương cơ sở trước. Tôi cũng muốn nhấn mạnh vấn đề thêm là có lẽ rằng tất cả chúng ta phải chăm sóc kiểm soát và điều chỉnh tiền lương hưu cho những người về hưu trước năm 1993, làm thế nào để tổng thể dân cư không ai có mức sống dưới mức sống tối thiểu cơ bản .
TIẾT KIỆM MỌI NGUỒN CHI KHÔNG HIỆU QUẢ, HỘI HỌP, ĐI NƯỚC NGOÀI
Tạo nguồn để cải cách tiền lương thực chất là chuẩn bị về nguồn lực tài chính, vậy sẽ có những giải pháp cụ thể nào để tạo nguồn, thưa ông?
Theo tinh thần Nghị quyết số 27/NQ-TW của Trung ương và đề án cải cách chính sách tiền lương thì chúng ta sẽ tập trung huy động nguồn lực bằng nhiều nhóm giải pháp. Trong đó, trước hết như tôi đã đề cập là chúng ta phải cải cách hành chính, sắp xếp tổ chức, giảm nhẹ biên chế, phấn đấu kết thúc năm 2020 phải giảm biên chế được 10%.
Đến nay, theo báo cáo giải trình của nhà nước trước Quốc hội, về cơ bản tất cả chúng ta đã vượt được chỉ tiêu giảm biên chế 10 %. Tiền chi trả lương cho 10 % cán bộ công chức đó chính là một nguồn tích góp để triển khai cải cách tiền lương .Thứ hai là tất cả chúng ta liên tục tiết kiệm ngân sách và chi phí các nguồn chi hành chính, chi hội họp, đi quốc tế và các khoản chi chưa hiệu suất cao hoặc không hiệu suất cao để chuẩn bị sẵn sàng nguồn cho thực thi cải cách tiền lương. Vấn đề thứ ba là ngân sách Trung ương, địa phương cũng phải tiết kiệm chi phí một phần chi ngân sách và để lại nguồn vượt thu ngân sách ở một tỷ suất nhất định theo ý thức của nghị quyết để cân đối nguồn lực cho cải cách tiền lương .Cùng với đó, điều quan trọng là tất cả chúng ta liên tục thực thi các chủ trương về tiết kiệm ngân sách và chi phí hành chính, xăng xe, các khoản hoàn toàn có thể tiết kiệm ngân sách và chi phí được để trước khi cải cách chủ trương tiền lương hoặc kiểm soát và điều chỉnh mức tiền lương cơ sở thì phải có đủ nguồn lực .Mục tiêu của cải cách chủ trương tiền lương là phải làm thế nào tiền lương thực tiễn của người lao động, của cán bộ công chức, viên chức, người nghỉ hưu không bị giảm sút, nếu làm ngược lại thì cải cách tiền lương không có ý nghĩa. Vì lẽ đó, tất cả chúng ta phải tạo được nguồn thì mới cải cách được tiền lương, mới kiểm soát và điều chỉnh được tiền lương cơ sở, lúc đó mới không bị tác động ảnh hưởng đến chỉ số giá tiêu dùng .Cải cách tiền lương cũng là để nâng cao đời sống cho cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người nghỉ hưu, phải tạo ra động lực tăng trưởng xã hội, làm thế nào khi cải cách tiền lương thì hiệu suất cao công tác làm việc phải tốt hơn, chất lượng hơn và hiệu suất lao động phải được tăng lên .Tôi nghĩ rằng, phải coi góp vốn đầu tư cho cải cách tiền lương, cũng như là góp vốn đầu tư cho tăng trưởng, phải lấy góp vốn đầu tư này làm động cơ để thôi thúc tăng trưởng, tăng hiệu suất lao động. Chỉ có như vậy mới bộc lộ đúng nguyên tắc tiền lương là chi trả cho ngân sách lao động, trải qua Ngân sách chi tiêu sức lao động trên thị trường, điều này có ý nghĩa rất là quan trọng .
LẤY HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ LÀM THƯỚC ĐO TRONG TẠO NGUỒN
Nhưng việc tạo nguồn để cải cách tiền lương có thể sẽ gặp không ít khó khăn, nhất là trong bối cảnh hiện nay chúng ta chưa biết đến bao giờ dịch Covid-19 mới kết thúc, thưa ông?
Đến thời gian này, về cơ bản tất cả chúng ta đang khống chế được dịch Covid-19. Số ca lây nhiễm là những người nhập cư từ quốc tế về đều đã được cách ly. Phải nói rằng tất cả chúng ta đã rất dữ thế chủ động trong phòng chống Covid-19, nhưng tình hình quốc tế vẫn rất phức tạp khi lúc bấy giờ số ca mắc mới và số người chết vẫn liên tục tăng. Đây chính là nguy cơ mà tất cả chúng ta không hề dự báo trước được dịch hoàn toàn có thể chấm hết hay không, có liên tục Viral nữa hay không ?Thực tế, tất cả chúng ta vừa trải qua đại dịch và bị ảnh hưởng tác động rất lớn đến tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, sản xuất đình đốn, nhiều doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, phá sản, nhiều người dân gặp phải thực trạng rất là khó khăn vất vả, chưa kể còn yếu tố lũ lụt, biến hóa khí hậu. Hiện nay, Đảng và Nhà nước đang phải tập trung chuyên sâu nguồn lực để xử lý những yếu tố này. Do đó, điều kiện kèm theo vật chất, ngân sách chắc như đinh khó khăn vất vả là điều không hề tránh khỏi .Tuy nhiên, quyết tâm chính trị của tất cả chúng ta là sẽ cân đối nguồn lực, thống kê giám sát ngân sách chi sao cho hài hòa và hợp lý, nói cách khác là sử dụng ngân sách Nhà nước có hiệu suất cao. Trong đó, phải làm thế nào để ngân sách hầu hết tập trung chuyên sâu vào những khu công trình trọng điểm, ưu tiên trước .
Tôi cũng nghĩ rằng, có lẽ chúng ta không thể đầu tư theo cách xếp hàng ngang được mà phải đi theo hàng dọc, lấy hiệu quả đầu tư làm thước đo để xác định đầu tư vào đâu, như thế nào, đầu tư bao nhiêu cho có hiệu quả để tạo được sự phát triển và chuẩn bị nguồn lực cho cải cách tiền lương, từ đó nâng cao đời sống nhân dân.
Quan điểm của Đảng và Nhà nước là tăng trưởng kinh tế tài chính phải gắn với bảo vệ phúc lợi xã hội, đây là tiềm năng rất quan trọng .Cho nên, lúc bấy giờ nhà nước đang lôi kéo cả nước liên tục thực thi trách nhiệm kép, vừa phòng chống dịch bệnh, ứng phó biến hóa khí hậu và vừa tăng trưởng kinh tế tài chính. Làm được như vậy, tất cả chúng ta sẽ có điều kiện kèm theo và nguồn lực để cải cách chủ trương tiền lương, bảo vệ phúc lợi xã hội cho người dân .
