Ngày 10/10/2018 15 : 56 PM ( GMT + 7 )
Ths. BS Trịnh Thị Thúy san sẻ, kinh nguyệt là một hiện tượng kỳ lạ sinh lý rất là thông thường của khung hình người phụ nữ. Tuy nhiên, không phải chị em nào cũng hiểu rõ về sinh lý chu kỳ luân hồi kinh nguyệt .
Ths. BS Trịnh Thị Thúy ( Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn TP. Hà Nội )
Nắm được những kiến thức và kỹ năng cơ bản về kinh nguyệt sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn khung hình của mình, biết được thế nào là một chu kỳ luân hồi kinh thông thường, thế nào là một chu kỳ luân hồi kinh không bình thường và khi có tín hiệu kinh nguyệt không bình thường nào thì cần phải đi khám phụ khoa .
Bài viết dưới đây sẽ san sẻ cho chị em 1 số ít kỹ năng và kiến thức về kinh nguyệt – một yếu tố về giới tính rất là cơ bản mà bất kể chị em nữ nào cũng nên biết .
Chu kỳ kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt được định nghĩa là hiện tượng kỳ lạ chảy máu tử cung dưới ảnh hưởng tác động của sự tụt giảm bất ngờ đột ngột estrogen hoặc estrogen cùng progesteron có đặc thù chu kỳ luân hồi .
Hiện tượng này diễn ra mỗi tháng một lần ở người phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ ( tức là kinh nguyệt sẽ xảy ra mở màn từ thời kỳ dậy thì đến thời kỳ mãn kinh ) .
Kinh nguyệt diễn ra có đặc thù chu kỳ luân hồi đều đặn hàng tháng là do có sự phối hợp hoạt động giải trí uyển chuyển, trật tự và phức tạp của mạng lưới hệ thống nội tiết sinh sản bên trong khung hình người phụ nữ gồm có : vùng dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng. Khi có một rối loạn bất kể của quy trình hoạt động giải trí này sẽ dẫn đến rối loạn kinh nguyệt cũng như ảnh hưởng tác động đến công dụng sinh sản .
Chu kỳ kinh nguyệt được tính mở màn từ ngày hành kinh tiên phong của chu kỳ luân hồi này đến ngày đầu hành kinh của chu kỳ luân hồi tiếp nối và được phân loại thành hai phần : chu kỳ luân hồi buồng trứng và chu kỳ luân hồi tử cung. Chu kỳ buồng trứng được phân loại thành 2 quá trình : quy trình tiến độ nang noãn và tiến trình hoàng thể ; chu kỳ luân hồi tử cung được phân loại thành 3 tiến trình : quy trình tiến độ tăng sinh, quá trình chế tiết tương ứng và hành kinh .
Chu kỳ kinh nguyệt được tính khởi đầu từ ngày hành kinh tiên phong của chu kỳ luân hồi này đến ngày đầu hành kinh của chu kỳ luân hồi sau đó ( Ảnh minh họa )
Chu kỳ buồng trứng
– Giai đoạn nang noãn : thường thì lê dài từ 10 – 14 ngày, thời hạn của tiến trình này hoàn toàn có thể khác nhau giữa những chu kỳ luân hồi kinh và khác nhau tùy từng người. Vào đầu chu kỳ luân hồi kinh nguyệt, dưới công dụng của FSH ( một loại hormon do tuyến yên tiết ra ), những nang noãn của 2 buồng trứng ( nang thứ cấp ) khởi đầu bước vào cuộc chạy đua tinh lọc nang trội. Từ vài chục nang thứ cấp, chỉ có 1 nang noãn duy nhất ( hiếm khi là 2 hoặc 3 nang ) tăng trưởng tiêu biểu vượt trội hơn toàn bộ những nang còn lại để trở thành nang trội, nang này chín và phóng noãn giữa chu kỳ luân hồi kinh ( thường là ngày 14 của chu kỳ luân hồi kinh nếu chu kỳ luân hồi 28 ngày ) kết thúc quy trình tiến độ nang noãn .
– Giai đoạn hoàng thể : Sau khi noãn được phóng, phần vỏ nang noãn còn lại của buồng trứng sẽ trở thành hoàng thể, liên tục chế tiết estradiol và progesteron. Nếu noãn được thụ tinh, hoàng thể liên tục tăng trưởng, tiết progesteron và estradiol giúp duy trì thai nghén trong 3 tháng đầu, gọi là hoàng thể thai nghén .
Còn nếu noãn phóng ra không được thụ tinh, sau 14 ngày, hoàng thể sẽ thoái hóa gây nên hiện tượng kỳ lạ tụt giảm bất ngờ đột ngột estradiol và progesteron. Đây gọi là hoàng thể chu kỳ luân hồi, quy trình tiến độ này lê dài trung bình 14 ngày và cố định và thắt chặt ở tổng thể mọi chu kỳ luân hồi kinh và mọi phụ nữ .
Một chu kỳ luân hồi kinh nguyệt thông thường lê dài 21-35 ngày, thời hạn hành kinh 2-6 ngày và lượng máu mất trung bình 20-60 ml ( Ảnh minh họa )
Chu kỳ niêm mạc tử cung
Niêm mạc tử cung gồm có 2 phần là màng rụng đáy ở dưới và mạng rụng tính năng ở trên, màng rụng đáy có trách nhiệm tái tạo lại niêm mạc tử cung sau khi hành kinh, còn màng rụng công dụng là phần niêm mạc bị bong ra hàng tháng khi hành kinh .
– Giai đoạn tăng sinh : ( tương ứng với quá trình nang noãn của buồng trứng ). Dưới tính năng của estrogen do những nang noãn tiết ra, đặc biệt quan trọng là nang trội của buồng trứng, màng rụng công dụng nguyên phân liên tục, niêm mạc tử cung dầy dần lên từ 5 – 6 mm vào đầu chu kỳ luân hồi, đến cuối pha nang noãn đã đạt 8-12 mm, những tuyến nội mạc bắt đầu thẳng, hẹp và ngắn cũng tăng sinh dài hơn và cuộn xoắn lại .
– Giai đoạn chế tiết : ( tương ứng với tiến trình hoàng thể của buồng trứng ) Trong vòng 48-72 giờ sau khi phóng noãn, dưới công dụng của progesteron do hoàng thể tiết ra, niêm mạc tử cung chuyển sang quy trình tiến độ chế tiết, tăng tích trữ glycogen và những chất dinh dưỡng, những động mạch xoắn cũng dài dần ra và cuộn lại để chuẩn bị sẵn sàng đón trứng đã thụ tinh về làm tổ. Nếu trứng không thụ tinh, hoàng thể thoái hóa, kéo theo sự tụt giảm estrogen và progesteron dẫn đến niêm mạc tử cung bị thoái hóa và bong ra kèm theo chảy máu, đó là hiện tượng kỳ lạ hành kinh .
– Hành kinh : Khi không có sự làm tổ của phôi, sự chế tiết của những tuyến ngừng lại và xảy ra sự phá vỡ không đều lớp màng rụng công dụng. Kết quả làm bong lớp niêm mạc này, gây nên hành kinh. Sự thoái hoá của hoàng thể và tụt giảm bất thần những mẫu sản phẩm chế tiết estrogen và progesteron là nguyên do của bong niêm mạc .
Một chu kỳ luân hồi kinh nguyệt thông thường lê dài 21-35 ngày, thời hạn hành kinh 2-6 ngày và lượng máu mất trung bình 20-60 ml .
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Rối lọan kinh nguyệt là một từ chung để biểu lộ những không bình thường của kinh nguyệt về tuổi mở màn có kinh, tuổi mãn kinh, chu kỳ luân hồi kinh, thời hạn hành kinh, lượng máu kinh cũng như những triệu chứng kèm theo hiện tượng kỳ lạ kinh nguyệt .
Nhưng có những trường hợp tuy không có biểu lộ không bình thường gì về lâm sàng ( có kinh đều đặn, lượng máu kinh vừa phải, cũng như không có triệu chứng lâm sàng nào không bình thường … ), nhưng lại là những chu kỳ luân hồi kinh không trọn vẹn thông thường về mặt sinh lý : đó là những chu kỳ luân hồi kinh không phóng noãn, không có tính năng sinh sản. Những người phụ nữ thuộc nhóm này đến tìm thầy thuốc không phải vì rối loạn kinh nguyệt mà thường đến vì nguyên do hiếm muộn .
Đây chỉ là những triệu chứng chứ không phải là những tên bệnh. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn thường ghi trong phần chẩn đoán bằng những danh từ trên, do nguyên do gây ra rối loạn kinh nguyệt rất phong phú. Phải có kinh nghiệm tay nghề, xét nghiệm vừa đủ và đúng chuẩn, có khi phải tích hợp với điều trị thử mới chẩn đoán xác lập được nguyên do gây rối loạn kinh nguyệt .
Rối loạn kinh nguyệt chiếm khoảng chừng 1/3 những nguyên do đến khám bệnh tại những phòng khám phụ khoa gồm có : vòng kinh không phóng noãn, có kinh sớm, có kinh muộn, đa kinh, cường kinh, thiểu kinh, rong kinh, thống kinh ( Ảnh minh họa )
Sau đây là một số rối loạn kinh nguyệt có thể gặp:
Vòng kinh không phóng noãn : thường chu kỳ luân hồi kinh không đều, khi dài khi ngắn. Trên lâm sàng, rất khó để hoàn toàn có thể phân biệt được giữa vòng kinh có phóng noãn và vòng kinh không phóng noãn .
Cơ chế ra máu kinh không cần có sự hiện diện của progesteron mà chỉ cần có sự tụt giảm estrogen cũng có thể dẫn đến hiện tượng ra máu kinh. Trên thực tế, người ta thấy có đến 1/10 các vòng kinh là không có phóng noãn, hay xảy ra trong những kỳ kinh đầu của tuổi dậy thì và trong thời kỳ tiền mãn kinh.
Vô kinh:
– Về thời gian Open vô kinh có 2 loại : vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát .
Vô kinh nguyên phát : nếu một người phụ nữ đến 18 tuổi vẫn không có kinh, gọi là vô kinh nguyên phát, nguyên do hoàn toàn có thể do không bình thường nhiễm sắc thể, không bình thường cấu trúc giải phẫu hoặc không bình thường về nội tiết sinh dục của người phụ nữ .
Vô kinh thứ phát : là thực trạng mất kinh 3 tháng liên tục trở lên ở những phụ nữ đã có hành kinh một thời hạn .
– Về nguyên do vô kinh người ta phân biệt vô kinh sinh lý, vô kinh giả và vô kinh bệnh lý .
+ Vô kinh sinh lý : là những trường hợp vô kinh khi phụ nữ đang mang thai, trong thời hạn sau sinh đang cho con bú hoặc ở những phụ nữa đã mãn kinh .
+ Vô kinh giả : là hiện tượng kỳ lạ niêm mạc tử cung vẫn hoạt động giải trí thông thường, vẫn bong ra hàng tháng, nhưng máu kinh không chảy ra ngoài được vì những nguyên do : cổ tử cung bị bít, dính, không có âm đạo, màng trinh không thủng gây nên ứ máu trong tử cung hoặc ứ máu trong tử cung – âm đạo. Với những trường hợp này cần có sự can thiệp bằng thủ pháp nong cổ tử cung hoặc rạch màng trinh, hoặc phẫu thuật tạo hình âm đạo tùy trường hợp .
+ Vô kinh bệnh lý : hoàn toàn có thể do những nguyên do tại tử cung như : không có tử cung, dính buồng tử cung, lao niêm mạc tử cung. Nguyên nhân do buồng trứng như : đã cắt bỏ hai buồng trứng, buồng trứng không tăng trưởng ( hội chứng Turner ), hội chứng Stein-Leventhal, buồng trứng tinh hoàn ( tinh hoàn bị nữ hóa ), suy buồng trứng sớm. Nguyên nhân do tuyến yên : suy tuyến yên, u tuyến yên, hội chứng Sheehan … Nguyên nhân ở tuyến giáp trạng : cường giáp hoặc thiểu năng giáp trạng. Hoặc nguyên do do cường vỏ tuyến thượng thận cũng hoàn toàn có thể gây vô kinh do tăng tiết androgen .
Thống kinh
Là hiện tượng kỳ lạ đau bụng mỗi khi hành kinh. Đau từ hạ vị lan lên ức, đau lan xuống đùi, có khi đau khắp bụng. Đau thường có đặc thù từng cơn, nhưng cũng có khi chỉ là cảm xúc trằn nặng bụng dưới. Đôi khi kèm theo đau đầu, cương vú. Hiện nay người ta cho rằng, nguyên do của thống kinh là do những tổ chức triển khai bị hoại tử khi hành kinh sẽ tạo ra menotoxine gây co thắt tử cung, đặc biệt quan trọng là xung quanh lỗ trong cổ tử cung. Các mạch máu bị co thắt làm cho những tổ chức triển khai bị thiếu oxy, gây đau. Ngoài ra, prostaglandin cũng đóng vai trò quan trọng trong thống kinh. Thống kinh nguyên phát Open sớm từ những lần có kinh tiên phong hoặc thứ phát Open muộn, thường do viêm, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung …
Rong kinh và rong huyết:
Rong kinh là hiện tượng kỳ lạ có kinh đúng chu kỳ luân hồi, nhưng lê dài trên 7 ngày, lượng máu kinh hoàn toàn có thể nhiều, trung bình hay ít. Nếu kinh ra không đúng chu kỳ luân hồi và lê dài trên 7 ngày gọi là rong huyết. Trong trường hợp kinh ra đúng chu kỳ luân hồi nhưng lê dài trên 15 ngày gọi là rong kinh rong huyết, nguyên do rất phong phú và giải pháp điều trị tùy thuộc vào từng nguyên do đơn cử .
Cường kinh – băng kinh:
Nếu kinh nguyệt vẫn ra đúng chu kỳ luân hồi nhưng số lượng máu kinh nhiều hơn thông thường thì gọi là cường kinh, còn nếu lượng máu kinh ra rất nhiều trên 300 ml, có cả máu đông thì gọi là băng kinh, nguyên do thường là do cường estrogen, cũng hoàn toàn có thể là triệu chứng của viêm nội mạc tử cung, u xơ tử cung …
Kinh ít : Lượng máu kinh của mỗi kỳ rất ít. Nguyên nhân hoàn toàn có thể do nội mạc tử cung kém tăng trưởng, hoặc hoạt động giải trí nội tiết của buồng trứng kém, hoặc do dính buồng tử cung …
Nếu kinh nguyệt ra số lượng từ 300 ml trở lên, hoặc kinh ra có máu cục, máu đông thì gọi là băng kinh. ( Ảnh minh họa )
Kinh thưa : Chu kỳ kinh lê dài trên 35 ngày. Thường do quá trình tăng trưởng của nang noãn lê dài và không cần điều trị trong hầu hết trường hợp .
Đa kinh : Còn gọi là kinh mau. Chu kỳ kinh ngắn hơn 21 ngày. Thường do nang noãn sớm trưởng thành, quy trình tiến độ nang noãn bị rút ngắn. Điều trị thường dùng thêm estrogen đầu chu kỳ luân hồi kinh, dùng thêm progesteron ở nửa sau pha hoàng thể .
Điều hòa kinh nguyệt là gì?
Là giải pháp điều trị vận dụng cho những trường hợp rối loạn kinh nguyệt giúp kinh nguyệt ra đều, có chu kỳ luân hồi và kiểm soát và điều chỉnh lượng máu kinh mỗi khi hành kinh. Tùy từng trường hợp đơn cử, bác sĩ sẽ chỉ định điều hòa kinh nguyệt bằng thuốc nội tiết, nạo niêm mạc buồng tử cung hoặc phối hợp vừa nạo niêm mạc buồng tử cung vừa tích hợp dùng thuốc nội tiết .
Nếu chị em nào có bất kể yếu tố gì về kinh nguyệt, không nên tự ý điều trị vì hoàn toàn có thể làm nặng thêm thực trạng rối loạn kinh nguyệt và hoàn toàn có thể gây tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, hãy đến những phòng khám phụ khoa để được bác sĩ tư vấn, lý giải, tìm ra nguyên do và đưa ra phác đồ điều trị tương thích cho từng trường hợp đơn cử .
Mời bạn nhìn nhận bài viết để chúng tôi ship hàng bạn tốt hơn !
3.5 / 5
Nguồn: http://khampha.vn/me-va-be/kinh-nguyet-la-gi-va-nhung-dieu-khong-phai-chi-em-nao-cung-b…Nguồn: http://khampha.vn/me-va-be/kinh-nguyet-la-gi-va-nhung-dieu-khong-phai-chi-em-nao-cung-biet-c32a683818.html
Theo Ths. BS Trịnh Thị Thúy ( Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn TP. Hà Nội ) ( Khám phá )
