Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các bác sĩ khoa Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Khi các vi khuẩn và virus xâm nhập vào bên trong cơ thể, kháng thể sẽ chống lại chúng. Trong một đáp ứng miễn dịch, kháng thể có 3 vai trò chính là liên kết với kháng nguyên, kích hoạt hệ thống bổ thể và huy động các tế bào miễn dịch.
1. Kháng thể là gì?
Khi sinh vật xâm nhập vào cơ thể con người thì cơ thể sẽ nhận biết được sự xâm nhập này và sản xuất ra những chất gọi là kháng thể (antibody). Kháng thể này tiêu diệt vi khuẩn có hại, và bảo vệ cơ thể. Cơ thể nào có khả năng hình thành kháng thể càng mạnh thì khả năng miễn dịch chống lại các bệnh nhiễm khuẩn càng cao.
2. Có mấy loại kháng thể?
Có 5 loại kháng thể như sau:
IgG: Là kháng thể phổ biến nhất trong máu, trong sữa non và các dịch mô. IgG xuyên qua nhau thai, bảo vệ con trong những tuần lễ đầu đời sau khi sinh khi hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển.
IgA: Chiếm khoảng 15 – 20% trong máu, trong sữa non, nước mắt và nước miếng nước bọt. Khi IgA được được tiết ra ở đâu thì chúng chống lại các tác nhân gây bệnh tại đó.
IgM: Là lớp miễn dịch đầu tiên được tổng hợp ở trẻ sơ sinh. Kết hợp với các kháng nguyên đa chiều như virus và hồng cầu, giúp tiêu diệt kháng nguyên xấu, bảo vệ cơ thể.
IgE: Chiếm tỷ lệ khá lớn và giữ vai trò trong phản ứng quá mẫn cấp cũng như trong cơ chế miễn dịch chống ký sinh trùng.
IgD: Chiếm tỷ lệ ít nhất chỉ 1% trên màng tế bào, dị hoá nhanh và rất dễ bị thuỷ phân bởi enzyme plasmin trong quá trình đông máu, vì vậy, IgD là kháng thể có ít chức năng nhất trong quá trình hoạt hoá kháng nguyên.
3. Sự hình thành kháng thể
Việc hình thành kháng thể là một quá trình rất phức tạp qua nhiều giai đoạn sau đây:
- Giai đoạn cân bằng
Trong thời hạn này những kháng nguyên cân đối giữa mạch máu và ngoài mạch máu bằng cách khuếch tán. Đó thường là một quy trình nhanh gọn. Từ khi kháng nguyên không còn khuếch tán nữa, thì quy trình tiến độ này mất đi .
- Giai đoạn chuyển hóa phân rã
Trong tiến trình này những tế bào và những enzym của khung hình chuyển hóa kháng nguyên. Hầu hết những kháng nguyên bị những đại thực bào và tế bào thực bào khác bắt giữ. Thời gian dài hay ngắn sẽ phụ thuộc vào vào những chất sinh miễn dịch và khung hình chủ .
- Giai đoạn loại bỏ miễn dịch
Trong quá trình này, kháng thể vừa được tổng hợp sẽ phối hợp với những kháng nguyên và tạo thành phức tạp kháng nguyên-kháng thể, sau đó chúng bị thực bào và bị thoái hóa. Kháng thể sống sót trong huyết thanh sau khi quy trình tiến độ vô hiệu miễn dịch hoàn thành .
4. Vai trò của kháng thể
Trong một cung ứng miễn dịch, kháng thể có 3 vai trò chính là link với kháng nguyên, kích hoạt mạng lưới hệ thống bổ thể và kêu gọi những tế bào miễn dịch .
4.1. Liên kết với kháng nguyên
Các globulin miễn dịch có khả năng nhận diện và gắn một cách đặc hiệu với 1 kháng nguyên tương ứng nhờ các vùng biến đổi. Trong phản ứng chống độc tố vi khuẩn, kháng thể gắn và qua đó trung hòa độc tố, ngăn ngừa sự bám dính của các độc tố này lên các thụ thể trên bề mặt của tế bào, vì vậy, các tế bào của cơ thể tránh được các rối loạn do các độc tố đó gây ra.
Một số loại virus, vi trùng chỉ gây bệnh khi bám được vào những tế bào khung hình. Vi khuẩn sử dụng những phân tử bám dính là những adhesive, còn virus sử dụng những protein cố định và thắt chặt trên lớp vỏ ngoài để bám vào những tế bào của khung hình. Các kháng thể kháng những phân tử bám dính adhesive của vi trùng và những kháng thể kháng protein capside của virus sẽ ngăn ngừa chúng gắn vào những tế bào đích .
4.2. Hoạt hóa bổ thể
Một trong những cơ chế bảo vệ cơ thể của kháng thể là sự hoạt hóa dòng thác bổ thể. Bổ thể là một tập hợp các protein huyết tương khi được hoạt hóa sẽ có tác dụng tiêu diệt các vi khuẩn xâm nhập bằng các cách:
- Đục các lỗ thủng trên vi khuẩn.
- Tạo điều kiện cho hiện tượng thực bào.
- Thanh thải các phức hợp miễn dịch.
- Phóng thích các phân tử hóa hướng động.
4.3. Huy động các tế bào miễn dịch
Sau khi gắn vào kháng nguyên ở đầu biến đổi, kháng thể có thể liên kết với các tế bào miễn dịch ở đầu hằng định. Những tương tác này có tầm quan trọng đặc biệt trong đáp ứng miễn dịch. Bằng cách này, các kháng thể có khả năng gắn với một vi khuẩn với một đại thực bào và kích hoạt hiện tượng thực bào. Các tế bào lympho giết tự nhiên có thể thực hiện chức năng độc tế bào và ly giải các vi khuẩn hoặc tế bào ung thư đã bị gắn kết bởi các kháng thể.
5. Bổ sung kháng thể cho cơ thể bằng đường ăn uống
Muốn có một cơ thể khỏe mạnh thì cơ thể chúng ta cần bổ sung đầy đủ rất nhiều yếu tố như: Chất dinh dưỡng, đạm, chất béo, vitamin và nhiều khoáng chất khác, … Và đặc biệt là cần bổ sung nhiều kháng thể để tăng cường khả năng nhận biết và tiêu diệt vi khuẩn cho cơ thể.
Để bổ sung kháng thể cho cơ thể nên sử dụng một số sản phẩm như: Sữa non, Mật ong, vì trong sữa non có thành phần IgG, IgA, IgM…rất quan trọng, giúp tăng sức đề kháng. Mật ong có tính kháng khuẩn giúp làm đẹp, chữa ho, bệnh dạ dày hiệu quả.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
