KHÁI QUÁT LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Đảng Cộng sản Việt Nam do quản trị Hồ Chí Minh sáng lập, chỉ huy và rèn luyện. Tám thập kỷ qua, dưới sự chỉ huy của Đảng, nhân dân ta đã tiến hành Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công xuất sắc, xoá bỏ trọn vẹn chính sách thực dân phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ( nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ) ; đánh thắng những cuộc cuộc chiến tranh xâm lược, hoàn thành xong sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa, thống nhất quốc gia ; thực thi công cuộc thay đổi, thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chãi nền độc lập dân tộc bản địa .
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam đã giành được những thắng lợi rất vẻ vang, mở ra kỷ nguyên mới trong sự phát triển của dân tộc ta: kỷ nguyên độc lập dân tộc tiến lên chủ nghĩa xã hội; mở ra thời đại mới: thời đại Hồ Chí Minh.
Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam như quản trị Hồ Chí Minh đã khẳng định chắc chắn, là cả một pho lịch sử dân tộc bằng vàng. Kho tàng lịch sử vẻ vang quý giá đó không chỉ gồm những sự kiện lịch sử vẻ vang oanh liệt, hào hùng của Đảng và dân tộc bản địa mà điều có ý nghĩa lớn lao là những kinh nghiệm tay nghề, những bài học kinh nghiệm lịch sử vẻ vang, những yếu tố lý luận cách mạng Việt Nam được tổng kết từ hiện thực lịch sử dân tộc với những sự kiện oanh liệt hào hùng đó. Vì vậy, học tập, nghiên cứu và điều tra lịch sử dân tộc Đảng là nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền hạn của mỗi tất cả chúng ta .
I. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI, BƯỚC NGOẶT QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Ngày 3-2-1930, Đảng Cộng sản Việt Nam sinh ra. Đó là hiệu quả của sự sẵn sàng chuẩn bị vừa đủ về tư tưởng, chính trị và tổ chức triển khai ; của sự vận dụng và tăng trưởng phát minh sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện kèm theo đơn cử nước ta ; là loại sản phẩm của sự phối hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với trào lưu công nhân và trào lưu yêu nước. Sự sinh ra của Đảng phân phối nhu yếu lịch sử vẻ vang của quốc gia ta ; tương thích với xu thế tăng trưởng của thời đại .
l. Tình hình xã hội Việt Nam trước khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời
Từ năm 1858, thực dân Pháp mở màn xâm lược Việt Nam, từng bước thiết lập chính sách thống trị hung tàn, phản động của chủ nghĩa thực dân trên quốc gia ta .
Về chính trị, chúng trực tiếp nắm giữ những chức vụ chủ chốt trong cỗ máy nhà nước, thi hành chủ trương quản lý chuyên chế, biến một bộ phận của giai cấp tư sản mại bản và địa chủ phong kiến thành tay sai đắc lực, tạo nên sự cấu kết giữa chủ nghĩa đế quốc và phong kiến tay sai, đặc trưng của chính sách thuộc địa. Sự quản lý của chính quyền sở tại thuộc địa đã làm cho nhân dân ta mất hết quyền độc lập, quyền tự do dân chủ ; mọi trào lưu yêu nước bị đàn áp dã man ; mọi tác động ảnh hưởng của những trào lưu văn minh từ bên ngoài vào đều bị ngăn cấm .
Về kinh tế tài chính, chúng triệt để khai thác Đông Dương vì quyền lợi của giai cấp tư sản Pháp, bóc lột hung tàn nhân dân ta, triển khai chủ trương độc quyền, ngưng trệ sự tăng trưởng kinh tế tài chính độc lập của nước ta. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, vô nhân đạo, kể cả duy trì bóc lột kiểu phong kiến … đẩy nhân dân ta vào cảnh nghèo nàn, làm cho nền kinh tế tài chính bị què quặt, chịu ràng buộc vào kinh tế tài chính Pháp, để lại hậu quả nghiêm trọng, lê dài .
Về văn hóa truyền thống – xã hội, chúng thực thi chủ trương ngu dân, khuyến khích văn hoá nô dịch, sùng Pháp, nhằm mục đích ngưng trệ nhân dân ta trong vòng tăm tối, dốt nát, lỗi thời, phục tùng sự quản lý của chúng .
Quá trình khai thác thuộc địa triệt để của thực dân Pháp đã làm cho xã hội Việt Nam có những đổi khác lớn, hai giai cấp mới sinh ra : giai cấp công nhân và giai cấp tư sản. Nước ta từ chính sách phong kiến chuyển sang chính sách thuộc địa nửa phong kiến. Trong xã hội sống sót hai xích míc cơ bản : xích míc giữa toàn thể dân tộc bản địa Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược và xích míc giữa nhân dân ta, hầu hết là nông dân với giai cấp địa chủ phong kiến tay sai, chỗ dựa cho cỗ máy thống trị và bóc lột của chủ nghĩa thực dân Pháp. Hai xích míc đó có quan hệ ngặt nghèo với nhau, trong đó xích míc giữa dân tộc bản địa ta với thực dân Pháp xâm lược là xích míc đa phần. Vì vậy, trách nhiệm chống thực dân Pháp xâm lược và trách nhiệm chống địa chủ phong kiến tay sai không tách rời nhau. Đấu tranh giành độc lập dân tộc bản địa phải gắn chặt với đấu tranh đòi quyền dân số, dân chủ. Đó là nhu yếu của cách mạng Việt Nam đặt ra, cần được xử lý .
2. Phong trào đấu tranh của nhân dân ta trước khi Đảng ra đời
Trong quy trình đấu tranh dựng nước và giữ nước lâu dài hơn, gian nan, dân tộc bản địa ta sớm hình thành truyền thống cuội nguồn yêu nước nồng nàn, niềm tin đấu tranh gan góc, quật cường. Vì vậy, ngay từ khi thực dân Pháp xâm lược, nhân dân ta liên tục đứng lên chống lại chúng. Từ năm 1858 đến trước năm 1930, hàng trăm cuộc khởi nghĩa, trào lưu chống Pháp đã nổ ra theo nhiều khuynh hướng khác nhau, như khởi nghĩa của Trương Công Định, Thủ Khoa Huân, trào lưu Cần Vương, trào lưu Đông Du, Đông Kinh nghĩa thục, Duy Tân ; những cuộc khởi nghĩa do Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Nguyễn Thái Học … chỉ huy. Các cuộc khởi nghĩa, trào lưu đấu tranh đó vô cùng gan góc, nhưng đã bị thực dân Pháp đàn áp tàn khốc và đều thất bại .
Nguyên nhân cơ bản dẫn tới thất bại của những trào lưu đấu tranh là do những người đứng đầu những cuộc khởi nghĩa, những trào lưu chưa tìm được con đường cứu nước phản ánh đúng nhu yếu tăng trưởng của xã hội Việt Nam. Cách mạng nước ta đứng trước sự khủng hoảng cục bộ, bế tắc về đường lối cứu nước. Việc tìm một con đường cứu nước đúng đắn, tương thích với thực tiễn đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và thời đại là nhu yếu bức thiết nhất của dân tộc bản địa ta lúc bấy giờ .
3. Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tìm đường cứu nước và sự ra dời của Đảng Cộng sản Việt Nam
Giữa lúc cách mạng Việt Nam đang lâm vào cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước, ngày 5-6-1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành (Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) ra nước ngoài, bắt đầu đi tìm con đường cứu nước. Người đã qua nhiều nơi trên thế giới, vừa lao động, vừa học tập, nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm các cuộc cách mạng tư sản điển hình (Pháp, Mỹ), tích cực tham gia hoạt động trong Đảng Xã hội Pháp.
Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi đã ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc. Người rất ngưỡng mộ cuộc cách mạng đó, kính phục V.I.Lênin và đã tham gia nhiều hoạt động ủng hộ, bảo vệ cách mạng Nga; tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp. Những hoạt động cách mạng phong phú đó đã giúp Người từng bước rút ra những bài học quý báu và bổ ích cho sự lựa chọn con đường cách mạng của mình.
Tháng 7- 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin. Luận cương đã giải đáp trúng những vấn đề mà Nguyễn Ái Quốc đang trăn trở. Từ đây, Người đã tìm ra con đường cứu nước, cứu dân đúngđắn: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản1; xác định những vấn đề cơ bản của đường lối giải phóng dân tộc. Đó là con đường giải phóng dân tộc gắn với giải phóng giai cấp, độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xãhội, giai cấp vô sản phải nắm lấy ngọn cờ giải phóng dân tộc, gắn cách mạng dân tộc từng nước với phong trào cách mạng vô sản thế giới.
Đối với Nguyễn Ái Quốc, đây là bước ngoặt từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa cộng sản, từ một chiến sĩ giải phóng dân tộc trở thành một chiến sĩ cộng sản quốc tế. Sự kiện đó cũng đánh dấu bước ngoặt mở đường thắng lợi cho sự nghiệp giải phóng dân tộc ViệtNam. Nguyễn Ái Quốc là người Việt Nam đầu tiên tiếp thu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào nước ta, tìm ra con đường đúng đắn giải phóng dân tộc Việt Nam.
Trở thành chiến sĩ cộng sản, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực tham gia hoạt động trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào cách mạng thuộc địa; nghiên cứu và truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam qua các báo Người cùng khổ, Nhân đạo, Đời sống công nhân và sau này là tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp (1925).
Sau một thời gian ngắn tham gia học tập ở Liên Xô và hoạt động trong Quốc tế Cộng sản, tháng 1l-1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc) trực tiếp chỉ đạo việc chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại đây, Người sáng lập và trực tiếp huấn luyện Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên, sáng lập và viết bài cho báo Thanh niên, xuất bản tác phẩm Đường Kách mệnh (1927)… nhằm tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin vào trong nước. Người tổ chức đào tạo bồi dưỡng cán bộ cốt cán, tiếp tục chuẩn bị về mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng.
Chủ nghĩa Mác – Lênin và những tài liệu tuyên truyền của Nguyễn Ái Quốc được giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam đảm nhiệm nhưngười đi đường đang khát mà có nước uống, đang đói mà có cơm ăn. Nó hấp dẫn những người yêu nước Việt Nam đi theo con đường cách mạng vô sản ; làm dấy lên cao trào đấu tranh can đảm và mạnh mẽ, sôi sục khắp cả nước, trong đó giai cấp công nhân ngày càng trở thành một lực lượng chính trị độc lập. Sự truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào trào lưu quần chúng và trào lưu công nhân, làm cho trào lưu đấu tranh của giai cấp công nhân và những những tầng lớp nhân dân tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, yên cầu phải có tổ chức triển khai đảng chính trị chỉ huy. Vì vậy, những tổ chức triển khai cộng sản lần lượt được thành lập :
– Ngày 17-6-1929, Đông Dương Cộng sản Đảng được thành lập ở Bắc Kỳ .
– Mùa Thu năm 1929, An Nam Cộng sản Đảng được thành lập ở Nam Kỳ .
– Ngày l-l-1930, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn được thành lập ở Trung Kỳ .
Như vậy, chỉ trong một thời hạn ngắn, ở Việt Nam đã có ba tổ chức triển khai cộng sản công bố thành lập. Điều đó phản ánh xu thế tất yếu của trào lưu đấu tranh cách mạng ở Việt Nam, đồng thời sự sống sót của ba tổ chức triển khai cộng sản hoạt động giải trí khác biệt trong một vương quốc có rủi ro tiềm ẩn dẫn đến chia rẽ lớn. Yêu cầu bức thiết của cách mạng đặt ra là cần có một đảng cộng sản duy nhất để chỉ huy trào lưu cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam. Lãnh tụ Nguyền Ái Quốc – cán bộ của Quốc tế Cộng sản, người chiến sỹ cách mạng lỗi lạc của dân tộc bản địa Việt Nam – là người duy nhất có đủ năng lượng và uy tín phân phối nhu yếu thống nhất những tổ chức triển khai cộng sản .
Từ ngày 6 – l đến ngày 7-2-1930, Hội nghị hợp nhất ba tổ chức triển khai cộng sản họp tại bán đảo Cửu Long ( Hương Cảng, Trung Quốc ) dưới sự chủ trì của chiến sỹ Nguyễn Ái Quốc. Hội nghị nhất trí thành lập một đảng thống nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam ; trải qua Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình tóm tắt, Điều lệ vắn tắt của Đảng .
Hội nghị hợp nhất những tổ chức triển khai cộng sản Việt Nam mang tầm vóc lịch sử dân tộc như là Đại hội thành lập Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập là hiệu quả của cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc bản địa ở nước ta trong những năm đầu thế kỷ XX ; là mẫu sản phẩm của sự phối hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với trào lưu công nhân và trào lưu yêu nước ; là hiệu quả của quy trình lựa chọn, sàng lọc nghiêm khắc của lịch sử dân tộc và của quy trình chuẩn bị sẵn sàng rất đầy đủ về chính trị, tư tưởng và tổ chức triển khai của một tập thể chiến sỹ cách mạng, đứng đầu là chiến sỹ Nguyễn Ái Quốc .
Đó là một mốc lớn, bước ngoặt trọng đại trong lịch sử vẻ vang cách mạng Việt Nam, chấm hết thời kỳ khủng hoảng cục bộ về đường lối cứu nước. Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khởi thảo, được Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam trải qua đã xác lập : cách mạng Việt Nam phải triển khai cách mạng giải phóng dân tộc bản địa tiến lên chủ nghĩa xã hội. Độc lập dân tộc bản địa và chủ nghĩa xã hội là con đường cách mạng duy nhất đúng để thực thi tiềm năng giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người .
Sự sinh ra của Đảng Cộng sản Việt Nam với Cương lĩnh, đường lối cách mạng đúng đắn chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức chỉ huy cách mạng .
Sự sinh ra của Đảng Cộng sản Việt Nam gắn liền với tên tuổi của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh, người sáng lập, chỉ huy và rèn luyện Đảng ta .
II. NHỮNG THÀNH TỰU VẺ VANG CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM DƯỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG
l. Đảng lãnh đạo và tổ chức các cuộc đấu tranh cách mạng, khởi nghĩa giành chính quyền – Cách mạng Tháng Tám 1945
Ngay khi vừa mới sinh ra, với đường lối cách mạng cứu nước đúng đắn, Đảng ta đã quy tụ, đoàn kết chung quanh mình toàn bộ những giai cấp, những những tầng lớp yêu nước, thiết kế xây dựng nên lực lượng cách mạng to lớn và rộng khắp, đấu tranh chống thực dân Pháp và bọn phong kiến tay sai vì sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa .
Qua 15 năm tiên phong chỉ huy cách mạng ( 1930 – 1945 ), trải qua những cuộc đấu tranh gian nan quyết tử, với ba cao trào cách mạng lớn ( 1930 – 1931, 1936 – 1939, 1939 – 1945 ), khi thời cơ đến Đảng đã chỉ huy cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thành công xuất sắc. Nhân dân Việt Nam đã đập tan xiềng xích nô lệ của chính sách thực dân và lật nhào chính sách phong kiến tay sai thối nát .
Ngày 2-9-1945, quản trị Hồ Chí Minh đại diện thay mặt nhà nước lâm thời đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, lập nên nhà nước của dân, do dân và vì dân. Dân tộc ta bước sang kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do, dân chủ nhân dân, tiến lên chủ nghĩa xã hội .
Đánh giá ý nghĩa lịch sử dân tộc của sự kiện này, quản trị Hồ Chí Minh viết : Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta hoàn toàn có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bản địa bị áp bức nơi khác cũng hoàn toàn có thể tự hào rằng : lần này là lần tiên phong trong lịch sử vẻ vang cách mạng của những dân tộc bản địa thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã chỉ huy cách mạng thành công xuất sắc, đã nắm chính quyền sở tại toàn quốc2 .
2. Đảng lãnh đạo nhân dân đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng và tiến hành thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 – 1954)
a) Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng (1945-1946)
Ngay khi vừa mới ra đời, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã phải đối mặt với ba thứ giặc: giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Nạn đói hoành hành đầu năm 1945 đã làm chết hơn hai triệu người ở miền Bắc. Trên 95% dân Việt Nam mù chữ. Ở miền Bắc, hơn 20 vạn quân Tưởng đã tràn vào với mưu đồ diệt cộng, cầm Hồ. Ở miền Nam, hơn 15 vạn quân Pháp với sự giúp đỡ của liên quân Anh – Ấn lăm le xâm lược nước ta. Trong khi đó, lực lượng mọi mặt của Nhà nước ta còn rất non yếu; vận mệnh của đất nước trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc. Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã kịp thời đề ra những chủ trương và quyết sách đúng đắn, toàn diện trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng. Đối với các thế lực thù địch, chúng ta đã thực hiện sách lược mềm dẻo, lợi dụng mâu thuẫn, phân hoá chúng, dành thời gian củng cố lực lượng, chuẩn bị kháng chiến. Với đường lối chính trị sáng suốt, vừa cứng rắn về nguyên tắc, vừa mềm dẻo về sách lược, Đảng ta đã động viên được sức mạnh đoàn kết toàn dân, triệu người như một, vượt qua muôn vàn khó khăn, nguy hiểm để củng cố, giữ vững chính quyền, đưa cách mạng vượt qua tình thế hiểm nghèo, chuẩn bị mọi mặt cho cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp.
b ) Đảng chỉ huy cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược ( 1946 – 1954 )
Bất chấp mong ước độc lập và hoà bình của nhà nước và nhân dân ta, mặc dầu tất cả chúng ta đã nhân nhượng nhưng thực dân Pháp càng lấn tới vì chúng có dã tâm cướp nước ta một lần nữa .
Lịch sử đã đặt dân tộc bản địa ta trước một thử thách mới, phải đứng lên bảo vệ nền độc lập của dân tộc bản địa. Tối ngày 19-12-1946, quản trị Hồ Chí Minh đã ra Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến. Hưởng ứng lời lôi kéo của Đảng và quản trị Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước hàng loạt đứng lên với quyết tâm thà quyết tử toàn bộ chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ. Với đường lối kháng chiến toàn dân, tổng lực, trường kỳ, dựa vào sức mình là chính, vừa kháng chiến, vừa kiến quốc, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta vượt qua mọi khó khăn vất vả, giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, lưu lại bằng thắng lợi lịch sử dân tộc Điện Biên Phủ .
Đánh giá ý nghĩa thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, quản trị Hồ Chí Minh chỉ rõ : “ Lần tiên phong trong lịch sử dân tộc một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân hùng mạnh. Đó là một thắng lợi vẻ vang của nhân dân Việt Nam, đồng thời cũng là một thắng lợi của những lực lượng hoà bình, dân chủ và xã hội chủ nghĩa trên thế giới3 .
Thắng lợi đó làm sáng tỏ một chân lý : “ Trong điều kiện kèm theo quốc tế ngày nay, một dân tộc bản địa dù là nhỏ yếu, nhưng một khi đã đoàn kết đứng lên, nhất quyết đấu tranh dưới sự chỉ huy của chính đảng Mác – Lênin để giành độc lập và dân chủ, thì có vừa đủ lực lượng để thắng lợi mọi quân địch xâm lược. Thắng lợi đó cũng chứng tỏ rằng chỉ có sự chỉ huy đúng đắn của giai cấp công nhân mà Đảng ta là đại biểu, chỉ có đường lối cách mạng khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin mới hoàn toàn có thể tạo điều kiện kèm theo cho nhân dân ta đánh bại quân địch và giành tự do, độc lập4 .
3. Đảng lãnh đạo nhân dân ta tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược (1954 – 1975)
Với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam bước vào thời kỳ mới với đặc thù là quốc gia trong thời điểm tạm thời chia làm hai miền với hai chính sách chính trị – xã hội trái chiều nhau. Đảng xác lập con đường tăng trưởng tất yếu của cách mạng Việt Nam là triển khai đồng thời hai trách nhiệm kế hoạch :
Một là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, xây dựng miền Bắc thành căn cứ địa vững mạnh của cách mạng cả nước.
Hai là, triển khai cách mạng dân tộc bản địa dân chủ nhân dân ở miền Nam, chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, giải phóng miền Nam, triển khai thống nhất nước nhà .
Tuy mỗi miền triển khai một trách nhiệm kế hoạch khác nhau nhưng có mối quan hệ ngặt nghèo với nhau ; trong đó cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc giữ vai trò quyết định hành động nhất so với hàng loạt sự tăng trưởng của cách mạng Việt Nam, cách mạng dân tộc bản địa dân chủ nhân dân ở miền Nam giữ vị trí quan trọng, có công dụng trực tiếp so với sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất quốc gia .
Dưới sự chỉ huy của Đảng, nhân dân ta triển khai cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước với niềm tin “ Không có gì quý hơn độc lập, tự do, “ đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào. Trong cuộc đọ sức kinh khủng này, đế quốc Mỹ đã kêu gọi và sử dụng một lực lượng quân sự chiến lược và phương tiện đi lại cuộc chiến tranh khổng lồ hòng tàn phá lực lượng cách mạng nước ta. Trải qua 21 năm chiến đấu kiên cường, dưới sự chỉ huy của Đảng, nhân dân ta đã vượt qua mọi khó khăn vất vả, gian nan quyết tử, được sự ưng ý ủng hộ của những lực lượng văn minh trên quốc tế, đã lần lượt đánh thắng những kế hoạch cuộc chiến tranh của đế quốc Mỹ ở miền Nam và cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, thủy quân ở miền Bắc. Bằng cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 với thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử dân tộc, nhân dân ta đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất quốc gia. Thắng lợi oanh liệt mùa Xuân năm 1975 đã kết thúc vẻ vang 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc bản địa, bảo vệ Tổ quốc ; chấm hết ách thống trị tàn tệ hơn một thế kỷ của chủ nghĩa thực dân cũ và mới trên quốc gia ta ; hoàn thành xong cách mạng dân tộc bản địa dân chủ trong cả nước ; bảo vệ thành quả của chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, mở ra thời kỳ mới – thời kỳ độc lập, thống nhất đi lên chủ nghĩa xã hội trên khoanh vùng phạm vi cả nước .
Đánh giá tầm vóc vĩ đại và ý nghĩa lớn lao của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Nghị quyết Đại hội IV của Đảng viết : Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc dân tộc bản địa ta như một trong những trang chói lọi nhất, một hình tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử vẻ vang quốc tế như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại thâm thúy ” 5 .
4. Đảng lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa (từ năm 1975 đến nay)
Bước vào thời kỳ cả nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cách mạng Việt Nam có những thuận lợi, song cũng không ít khó khăn. Khó khăn lớn nhất là nền kinh tế sản xuất nhỏ, năng suất lao động thấp, hậu quả nặng nề do chiến tranh để lại. Trong quan hệ quốc tế, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động bên ngoài tìm mọi cách phá hoại, bao vây, cấm vận, gây khó khăn cho cách mạng Việt Nam. Trên thế giới, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế trải qua nhiều diễn biến phức tạp: chủ nghĩa xã hội gặp những khó khăn, lâm vào khủng hoảng, thoái trào, đặc biệt là sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu. Tình hình đó đã tác động, ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong 10 năm (1975 – 1985), cách mạng Việt Nam đã vượt qua những khó khăn, trở ngại, thu được những thành tựu quan trọng. Chúng ta đã nhanh chóng hoàn thành việc thống nhất đất nước về mọi mặt, đánh thắng các cuộc chiến tranh biên giới, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá – xã hội, nhân dân ta đã có những cố gắng to lớn trong công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, bước đầu bình ổn sản xuất và đời sống nhân dân.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, những thành tựu về kinh tế – xã hội đạt được còn thấp so với yêu cầu, kế hoạch và công sức bỏ ra; nền kinh tế có mặt mất cân đối nghiêm trọng, tỷ lệ lạm phát cao quá mức, đất nước lâm vào khủng hoảng kinh tế – xã hội.
Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật, tại Đại hội VI của Đảng (tháng 12-1986), Đảng đã nghiêm khắc kiểm điểm, khẳng định những mặt làm được, phân tích rõ những sai lầm, khuyết điểm, đặc biệt là khuyết điểm chủ quan, duy ý chí trong lãnh đạo kinh tế. Đại hội đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện, mở ra bước ngoặt trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng đã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2000 và Nhiệm vụ kinh tế – xã hội 5 năm 1991 – 1995. Đại hội đưa ra quan niệm tổng quát về xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, phương hướng cơ bản để xây dựng xã hội đó; khẳng định chủ nghĩa Mác – Lênin, tưtưởng Hồ chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng; khẳng định phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Sau 10 năm thực hiện đường lối đổi mới toàn diện và 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội VII của Đảng, đất nước ta đã vượt qua một giai đoạn thử thách gay go. Đại hội VIII của Đảng (từ ngày 22-6 đến ngày l-7-1996) đã nhận định: “Công cuộc đổi mới trong 10 năm qua đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa rất quan trọng. Nhiệm vụ do Đại hội VII đề ra cho 5 năm 1991-1995 đã được hoàn thành về cơ bản.
Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế – xã hội, nhưng một số mặt còn chưa vững chắc.
Nhiệm vụ đề ra cho chặng đường đầu của thời kỳ quá độ là sẵn sàng chuẩn bị tiền đề cho công nghiệp hoá đã cơ bản hoàn thành xong, được cho phép chuyển sang thời kỳ mới tăng cường công nghiệp hoá, hiện đại hoá quốc gia .
Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng được xác lập rõ hơn6 .
Đại hội đại biểu toàn nước lần thứ VIII của Đảng đã khẳng định chắc chắn : “ Tiếp tục sự nghiệp thay đổi, tăng nhanh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì tiềm năng dân giàu, nước mạnh, xã hội công minh, văn minh vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội7 và đề ra trách nhiệm kinh tế tài chính – xã hội từ năm 1996 đến năm 2000 là : tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh, hiệu suất cao cao và vững chắc song song với xử lý những yếu tố bức xúc về xã hội, bảo vệ bảo mật an ninh, quốc phòng, cải tổ đời sống của nhân dân, nâng cao tích luỹ từ nội bộ nền kinh tế tài chính, tạo tiền đề vững chãi cho bước tăng trưởng cao hơn vào thế kỷ XXI 8 .
Đại hội đại biểu toàn nước lần thứ IX của Đảng ( tháng 4-2001 ) đã kiểm điểm việc thực thi Nghị quyết Đại hội VIII và chứng minh và khẳng định, trong 5 năm 1996 – 2000, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã vượt qua những khó khăn vất vả, thử thách, đạt được những thành tựu quan trọng. Tổng kết 15 năm thay đổi, Đại hội đã chứng minh và khẳng định : Thực tiễn phong phú và đa dạng và những thành tựu thu được qua 15 năm thay đổi đã chứng tỏ tính đúng đắn của Đảng, đồng thời giúp tất cả chúng ta nhận thức càng rõ hơn về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đảng và nhân dân ta quyết tâm thiết kế xây dựng quốc gia Việt Nam theo con đường xã hội chủ nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Thế kỷ XX là thế kỷ đấu tranh oanh liệt và thắng lợi vẻ vang của dân tộc bản địa ta. Thế kỷ XXI sẽ là thế kỷ nhân dân ta liên tục giành thêm nhiều thắng lợi to lớn trong sự nghiệp thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, đưa nước ta sánh vai cùng những nước tăng trưởng trên quốc tế .
Đánh giá tác dụng triển khai Nghị quyết Đại hội IX trong 5 năm ( 2001 – 2005 ), Nghị quyết Đại hội X của Đảng đã khẳng định chắc chắn : toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã đạt những thành tựu rất quan trọng .
Một là, nền kinh tế tài chính đã vượt qua thời kỳ suy giảm, đạt vận tốc tăng trưởng khá cao và tăng trưởng tương đối tổng lực .
– Tốc độ tăng trưởng GDP năm sau cao hơn năm trước. Bình quân trong 5 năm 2001 – 2005 đạt 7,51 %, đạt mức kế hoạch đề ra .
Cơ cấu lao động đã có sự quy đổi tích cực, gắn liền với quy trình vận động và di chuyển cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính. Các thành phần kinh tế tài chính liên tục tăng trưởng, vận động và di chuyển theo hướng phát huy tiềm năng, thế mạnh của mình, góp phần một cách có hiệu suất cao vào sự tăng trưởng chung của quốc gia. Hoạt động kinh tế tài chính đối ngoại và hội nhập kinh tế tài chính quốc tế có bước tiến mới rất quan trọng .
– Thể chế kinh tế thị trường xu thế xã hội chủ nghĩa được kiến thiết xây dựng trong bước đầu. Một số loại thị trường mới hình thành, tăng trưởng tương thích với chính sách mới .
Hai là, văn hoá và xã hội có tân tiến trên nhiều mặt ; việc gắn tăng trưởng kinh tế tài chính với xử lý những yếu tố xã hội có chuyển biến tốt ; đời sống những những tầng lớp nhân dân được cải tổ. Giáo dục và huấn luyện và đào tạo, khoa học – công nghệ có bước tăng trưởng khá ; công tác làm việc xoá đói, giảm nghèo, xử lý việc làm thu được nhiều tác dụng ; công tác làm việc chăm nom sức khoẻ nhân dân đạt được hiệu quả tốt, đã khống chế và đẩy lùi được một số ít bệnh dịch nguy hại ; tuổi thọ trung bình của người Việt Nam tăng .
Ba là, chính trị – xã hội không thay đổi ; quốc phòng và bảo mật an ninh được tăng cường ; quan hệ đối ngoại có bước tăng trưởng mới .
Bốn là, việc thiết kế xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa có tân tiến trên cả ba nghành nghề dịch vụ lập pháp, hành pháp và tư pháp. Sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa được phát huy .
Năm là, công tác làm việc thiết kế xây dựng Đảng đạt 1 số ít hiệu quả tích cực .
Đại hội cũng chỉ ra những khuyết điểm và yếu kém :
Một là, tăng trưởng kinh tế tài chính chưa tương ứng với năng lực ; chất lượng, hiệu suất cao, sức cạnh tranh đối đầu của nền kinh tế tài chính còn thấp ; cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính vận động và di chuyển chậm .
Hai là, chính sách, chủ trương về văn hoá – xã hội chậm thay đổi ; nhiều yếu tố xã hội bức xúc chưa được xử lý tốt, tệ quan liêu tham nhũng, tiêu tốn lãng phí vẫn nghiêm trọng, tội phạm và một số ít tệ nạn xã hội có khunh hướng tăng .
Ba là, những nghành quốc phòng bảo mật an ninh, đối ngoại còn một số ít mặt hạn chế .
Bốn là, tổ chức triển khai và hoạt động giải trí của Nhà nước, Mặt trận và những đoàn thể nhân dân còn một số ít khâu chậm thay đổi, cỗ máy quản trị nhà nước những cấp, nhất là ở cơ sở còn yếu kém ; thực trạng nhũng nhiễu, cửa quyền, thiếu nghĩa vụ và trách nhiệm ở một bộ phận công chức chậm được khắc phục ; hoạt động giải trí của Quốc hội còn lúng túng ; dân chủ trong xã hội còn bị vi phạm ; kỷ cương, kỷ luật ở nhiều nơi không nghiêm .
Năm là, công tác làm việc thiết kế xây dựng, chỉnh đốn Đảng chưa đạt nhu yếu. Tình trạng suy thoái và khủng hoảng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá thể và tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu tốn lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức diễn ra nghiêm trọng. Nhiều tổ chức triển khai cơ sở đảng sức chiến đấu yếu .
Những khuyết điểm, yếu kém trên là do nhiều nguyên do. Đại hội X của Đảng đã nghiên cứu và phân tích và chỉ ra nguyên do chủ quan là chính. Đó là, tư duy của Đảng trên một số ít nghành chậm thay đổi ; sự chỉ huy tổ chức triển khai thực thi chưa tốt ; một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả cán bộ chủ chốt, yếu kém về phẩm chất và năng lượng. Đây là những yếu tố cần sớm được khắc phục .
Nhìn lại 20 năm thay đổi, Đại hội X chứng minh và khẳng định : Với sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, công cuộc thay đổi ở nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử vẻ vang. Đại hội đã rút ra 5 bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề đa phần của quy trình thay đổi ở nước ta .
Những thành tựu và bài học kinh nghiệm đó chứng tỏ đường lối thay đổi của Đảng ta là đúng đắn, phát minh sáng tạo, tương thích với thực tiễn Việt Nam. Qua 20 năm, mạng lưới hệ thống quan điểm lý luận về công cuộc thay đổi, về xã hội xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã hình thành trên những nét cơ bản, ngày càng sáng tỏ hơn .
Chặng đường vẻ vang tám thập kỷ qua của cách mạng Việt Nam dưới sự chỉ huy của Đảng đã chứng minh và khẳng định : Sự chỉ huy đúng đắn và sáng suốt của Đảng là tác nhân quyết định hành động mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Dưới sự chỉ huy của Đảng, nhân dân ta đã đạt được những thành tựu kỳ diệu. Tuy nhiên, trong lịch sử dân tộc, Đảng cũng có lúc phạm sai lầm đáng tiếc, khuyết điểm. Điều quan trọng là Đảng sớm phát hiện ra những sai lầm đáng tiếc, khuyết điểm của mình, đề ra những giải pháp sửa chữa thay thế đúng đắn, kịp thời, nhất quyết. Đảng công khai minh bạch tự phê bình, nhận khuyết điểm trước nhân dân, quyết tâm thay thế sửa chữa và sửa chữa thay thế có tác dụng. Vì vậy, Đảng ta được nhân dân an toàn và đáng tin cậy, thừa nhận là người chỉ huy chân chính, duy nhất, là đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân giao động và của cả dân tộc bản địa Việt Nam .
III. NHỮNG TRUYỀN THỐNG QUÝ BÁU CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Trong quy trình chỉ huy cách mạng, Đảng không ngừng được tôi luyện, trưởng thành và đã thiết kế xây dựng nên những truyền thống cuội nguồn quý báu, bộc lộ thực chất tốt đẹp của Đảng. Đó là :
– Bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên cường tiềm năng lý tưởng cách mạng .
– Tinh thần độc lập, tự chủ và phát minh sáng tạo .
– Kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc bản địa và chủ nghĩa xã hội .
– Trung thành với quyền lợi giai cấp, quyền lợi dân tộc bản địa, gắn bó mật thiết với nhân dân .
– Kiên định nguyên tắc tập trung chuyên sâu dân chủ trong tổ chức triển khai và hoạt động giải trí của Đảng .
– Giữ gìn đoàn kết nội bộ, đoàn kết quốc tế …
Những truyền thống cuội nguồn quý báu của Đảng là sự thừa kế và phát huy truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của dân tộc bản địa, của giai cấp công nhân Việt Nam và giai cấp công nhân quốc tế, là sức mạnh bảo vệ vai trò chỉ huy của Đảng. Đó là tác dụng của quy trình vun trồng, xây đắp bền chắc, là sự quyết tử, phấn đấu không stress của những thế hệ đảng viên của Đảng. Những truyền thống lịch sử đó có ý nghĩa dân tộc bản địa và quốc tế thâm thúy, bộc lộ ý thức cách mạng triệt để, trình độ trí tuệ ngày càng được nâng cao của Đảng ta .
Khái quát lịch sử dân tộc Đảng hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định rằng : ngay từ khi vừa mới sinh ra, Đảng ta, đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh vĩ đại, đã chớp lấy đúng xu thế tăng trưởng của thời đại, gắn trào lưu cách mạng Việt Nam với trào lưu cách mạng quốc tế, xử lý đúng đắn yếu tố dân tộc bản địa trên lập trường của giai cấp công nhân. Vì vậy, trên con đường tăng trưởng của cách mạng Việt Nam, nhất là trong những bước ngoặt lịch sử dân tộc phải đương đầu với mọi thử thách, dù hiểm nghèo, tưởng không hề vượt qua, Đảng đã kịp thời có những quyết sách sáng suốt, đúng đắn, phân phối nhu yếu tăng trưởng của thực tiễn, đưa con thuyền cách mạng vượt lên .
Cơ sở, nguồn gốc sức mạnh và truyền thống của Đảng là ở chỗ: Đảng đứng vững trên nền tảng tư tưởng tiên tiến của thời đại, đó là chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng không chỉ nắm bắt những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, mà còn vận dụng sáng tạo và phát triển trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Cơ sở, nguồn gốc sức mạnh của Đảng còn ở chỗ Đảng đã không ngừng phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta và tiếp thu những tinh hoa trí tuệ của nhân loại.
Học tập, nghiên cứu và điều tra lịch sử vẻ vang và truyền thống lịch sử của Đảng để tự hào về Đảng và góp thêm phần giữ vững, thừa kế, phát huy những truyền thống lịch sử đó, làm cho Đảng ngày càng trong sáng, vững mạnh, nâng cao năng lượng chỉ huy và sức chiến đấu của Đảng ngang tầm thời đại mới .
-TS. Trịnh Văn Toàn-
