Hóa thực vật dịch từ tiếng Anh: Phytochemical, một thuật ngữ tạo bởi tiếp đầu ngữ phyto có nghĩa là thực vật (plant) trong tiếng Hy Lạp và chemical có nghĩa là hóa học, là những hợp chất tự nhiên có sẵn trong các loài thực vật. Một số chịu trách nhiệm cho màu sắc và các thuộc tính cảm quan khác, chẳng hạn như màu tím thẫm của quả việt quất và mùi của tỏi.
Thuật ngữ này tuy thường được sử dụng để chỉ những hợp chất hoàn toàn có thể có ý nghĩa sinh học, ví dụ như chất chống oxy hóa, nhưng không được xem như thể những chất dinh dưỡng thiết yếu cho khung hình. Chúng có đặc thù như thực phẩm công dụng trong việc duy trì và tăng cường sức khỏe thể chất con người. Các chất này hiện hữu trong rau quả và hoạt động giải trí như dược liệu với mục tiêu ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh và bảo vệ khung hình. [ 1 ]Các nhà khoa học ước tính có khoảng chừng 10000 chất phytochemical khác nhau có năng lực ảnh hưởng tác động đến những bệnh như ung thư, đột quỵ hoặc hội chứng chuyển hóa .
Vài Phytochemical tiêu biểu vượt trội[sửa|sửa mã nguồn]
Ngoài những kiến thức cụ thể về những tác dụng hoặc cấu tạo tế bào của chúng, các phytochemical đã được coi là những loại thuốc thiên niên kỷ. Ví dụ, Hippocrates có thể kê đơn lá cây liễu để trị sốt. Salicin, có đặc tính chống viêm và giảm đau, ban đầu được chiết xuất từ vỏ của cây liễu trắng và sau đó sản xuất tổng hợp đã trở thành thuốc aspirin được bán tại quầy hoặc không kê đơn (over-the-counter – OTC) chủ yếu. Có bằng chứng từ các nghiên cứu phòng thí nghiệm các phytochemiacl trong trái cây và rau có thể làm giảm nguy cơ ung thư, có thể do chất xơ, chất chống oxy hóa polyphenol và tác dụng chống viêm. Phytochemical cụ thể, chẳng hạn như chất xơ lên men, được phép sử dụng theo tuyên bố có giới hạn về sức khỏe bởi Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).[1]
Một loại thuốc điều trị ung thư quan trọng, Taxol ( paclitaxel ), là một phytochemical bắt đầu chiết xuất và tinh chế từ những cây thủy tùng ở Thái Bình Dương .Một số phytochemical với những đặc tính sinh lý hoàn toàn có thể là những nguyên tố hóa học đơn thuần chứ không phải là phân tử hữu cơ phức tạp. Ví dụ, chất Selen, một nguyên tố phong phú và đa dạng trong nhiều loại trái cây và rau quả, có tương quan đến những phương pháp chuyển hóa hầu hết trong khung hình, gồm có cả quy trình chuyển hóa hoóc môn tuyến giáp và mạng lưới hệ thống miễn dịch. [ 2 ] Đặc biệt, nó là một chất dinh dưỡng và đồng yếu tố thiết yếu cho sự tổng hợp enzyme như glutathione, một chất chống oxy hóa nội sinh. [ 3 ]
Thử nghiệm lâm sàng[sửa|sửa mã nguồn]
Hiện tại có rất nhiều hóa chất thực vật trong các thử nghiệm lâm sàng cho một loạt các bệnh. Ví dụ, Lycopene trong cà chua, đã được thử nghiệm trong các nghiên cứu trên người đối với các bệnh tim mạch và ung thư tuyến tiền liệt.
Tuy nhiên những nghiên cứu và điều tra này đã không đạt được không thiếu sự đồng thuận mang tính khoa học để Tóm lại ảnh hưởng tác động đến bất kể loại bệnh nào. [ 4 ] Quan điểm của cục FDA cho rằng : ” Vài nghiên cứu và điều tra khoa học với số lượng rất hạn chế và sơ bộ cho thấy ăn 50% đến một cốc cà chua và / hoặc nước sốt cà chua một tuần hoàn toàn có thể làm giảm rủi ro tiềm ẩn ung thư tuyến tiền liệt. Cục thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ Tóm lại rằng có rất ít vật chứng khoa học ủng hộ cho công bố này. “
Tương tự như vậy, mặc dù lutein và zeaxanthin bị nghi ngờ về tác dụng ức chế thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể, đã có bằng chứng khoa học đầy đủ từ các thử nghiệm lâm sàng về những tác dụng hoặc yêu cầu sức khỏe cụ thể.[5][6]
Bảo tồn phytochemical trong thực phẩm khi chế biến[sửa|sửa mã nguồn]
Mỗi loại phytochemical, thực phẩm khác nhau thì cần những cách chế biến thực phẩm tương thích để bảo tồn. Đa số những chất phytochemical trong những loại nông sản vừa thu hoạch hoàn toàn có thể bị hủy hoại hoặc bị vô hiệu bằng những công nghệ tiên tiến chế biến tân tiến như giải quyết và xử lý ở nhiệt độ cao như nấu ăn [ 7 ] Vì vậy
- Các loại thực phẩm chế biến sẵn theo công nghiệp (thực phẩm đóng hộp, bọc) có thể chứa các phytochemical ít hơn và do đó có thể ít có lợi ích hơn so với các loại thực phẩm chưa qua chế biến (thực phẩm tươi ngoài chợ). Sự vắng mặt hoặc thiếu hụt các chất phytochemical trong thực phẩm chế biến sẵn có thể góp phần làm tăng nguy cơ các bệnh truyền nhiễm.[8][9]
- Đa số các thực phẩm chứa phytochemical nên được ăn sống hoặc lấy nước ép sống hơn là nấu chín (luộc) như: củ dền đỏ có chứa betaine, sắc tố betalain, betacyanin, bông cải xanh hấp sơ (lightly steam) tốt hơn nấu chín.
Cũng có ngoại lệ như Lycopene, không những không bị tàn phá, [ 10 ], mà nồng độ càng tăng ( cô đặc thêm ), giúp khung hình hoàn toàn có thể thuận tiện hấp thu và hoạt tính sinh học Open [ 11 ] khi đã qua chế biến như nấu cà chua với một chút ít dầu, hoặc chế biến thành cà chua cô đặc ( tomato paste ) .
- Higdon, J. An Evidence – Based Approach to Dietary Phytochemicals. 2007. Thieme. ISBN 978-1-58890-408-9
- Rosa, L.A. de la / Alvarez-Parrilla, E. / González-Aguilar, G.A. (eds.) Fruit and Vegetable Phytochemicals: Chemistry, Nutritional Value and Stability. 2010. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-8138-0320-3
Các link[sửa|sửa mã nguồn]
- Phytochemical Database – United States Department of Agriculture
- Phytochemicals at LPI – Linus Pauling Institute at Oregon State University
