Gam ( âm giai ) là gì ? Cấu tạo gam trưởng, thứTiếp xúc với âm nhạc chắc rằng không ít lần bạn nghe những câu nói như “ bài này chơi ở giọng la thứ hoặc gam đô trưởng ”, vậy thì khái nhiệm giọng hay gam là gì ?
Gam là gì ?
Gam hay âm giai hoặc giọng ( tên gọi tiếng anh là scale ) là một dãy những nốt nhạc được sắp xếp theo thứ tự tăng hoặc giảm dần .
Có 5 loại âm giai cơ bản:
- Diatonic scale: Âm giai có 7 nốt trong đó có chứa âm giai trưởng và thứ.
- Chromatic scale: Âm giai gồm các nốt cách nhau nửa cung (chromatic)
- Major scale:Âm giai trưởng có 7 nốt
- Minor scale: Âm giai thứ có 7 nốt
- Pentatonic scale: Âm giai ngũ cung chỉ có 5 nốt
Tuy nhiên, thông dụng và được sử dụng nhiều nhất là âm giai trưởng và âm giai thứ hay còn gọi là gam trưởng và gam thứ. Bài viết này sẽ dùng tên gọi là gam thay cho âm giai để trình diễn được nhanh gọn hơn .
Mỗi gam sẽ có 7 bậc, được đánh số thứ tự la mã từ 1 đến 7, mở màn từ chủ âm : I – II – III – IV – V – VI – VII .
Gam trưởng
Công thức cấu tạo gam trưởng: I (1 cung) II (1 cung) III (1/2 cung) IV (1 cung) V (1 cung) VI (1 cung) VII.
Ví dụ gam Đô trưởng:
Đầu tiên, tất cả chúng ta liệt kê list những nốt nhạc khởi đầu từ chủ âm Đô : C D E F G A B
Từ C đến D đúng bằng 1 cung => Bậc II là D .
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc II là E .
Từ E đến F đúng bằng 50% cung => Bậc II là F .
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc II là G .
Từ G đến A đúng bằng 1 cung => Bậc II là A .
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B .
Khoảng cách giữa những bậc đúng bằng với công thức => Như vậy, ta tìm được gam Đô trưởng gồm có những nốt không có dấu hóa thăng ( # ) hoặc giáng ( b ), gồm : C D E F G A B .
Áp dụng công thức tựa như với gam La trưởng, tất cả chúng ta sẽ thấy những dấu hóa Open .
Ví dụ gam La trưởng:
Đầu tiên, tất cả chúng ta liệt kê list những nốt nhạc mở màn từ chủ âm La : A B C D E F G
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B .
Từ B đến C chỉ bằng 50% cung => Cần tăng lên 50% cung theo công thức => Bậc III là C # .
Từ C # đến D đúng bằng 50% cung => Bậc IV là D .
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc V là E .
Từ E đến F chỉ bằng 50% cung => Cần tăng lên 50% cung theo công thức => Bậc VI là F # .
Từ F # đến G chỉ bằng 50% cung => Cần tăng lên 50% cung theo công thức => Bậc VII là G # .
Như vậy, ta tìm được dãy những bậc của gam La trưởng gồm : A B C # D E F # G # .
Gam thứ
Công thức cấu tạo gam trưởng: I (1 cung) II (1/2 cung) III (1 cung) IV (1 cung) V (1/2 cung) VI (1 cung) VII.
Ví dụ gam La thứ:
Đầu tiên, tất cả chúng ta liệt kê list những nốt nhạc mở màn từ chủ âm La : A B C D E F G
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B .
Từ B đến C đúng bằng 50% cung => Bậc III là C .
Từ C đến D đúng bằng 1 cung => Bậc IV là D .
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc V là E .
Từ E đến F đúng bằng 50% cung => Bậc VI là F .
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc VII là G .
Khoảng cách giữa những bậc đúng bằng với công thức => Như vậy, ta tìm được gam La thứ gồm có những nốt không có dấu hóa thăng ( # ) hoặc giáng ( b ), gồm : C D E F G A B – tương tự với gam Đô trưởng .
Ví dụ gam Rê thứ:
Đầu tiên, tất cả chúng ta liệt kê list những nốt nhạc khởi đầu từ chủ âm Rê : D E F G A B C
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc II là E .
Từ E đến F đúng bằng 50% cung => Bậc III là F .
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc IV là G .
Từ G đến A đúng bằng 1 cung => Bậc V là A .
Từ A đến B bằng 1 cung => Cần giảm 50% cung theo công thức => Bậc VI là Bb .
Từ Bb đến C đúng bằng 1 cung => Bậc VII là C .
Như vậy, ta tìm được dãy những bậc của gam Rê thứ gồm : D E F G A Bb C .
Vì sao nên học chạy gam ?
Chạy gam là một trong những giải pháp luyện ngón rất hiệu suất cao, đặc biệt quan trọng so với những bạn muốn học piano theo hướng đệm hát hoặc cover bài hát tự do .
Khi thuộc nằm lòng những gam, bạn hoàn toàn có thể thuận tiện cover một tác phẩm theo phong thái cá thể và hạn chế tối đa sai sót về hòa âm, vận tốc và sự đúng chuẩn của những ngón tay cũng được cải tổ .
Hiểu biết về gam cũng góp thêm phần giúp người chơi am hiểu hơn về cấu trúc bản nhạc, từ đó có những cảm nhận thâm thúy và cách chơi tương thích để giúp tác phẩm thêm triển khai xong .
Trước khi mở màn mỗi buổi tập, bạn nên dành ít phút cho những bài chạy gam để giúp đôi tay mềm dẻo và linh động, tương hỗ buổi tập diễn ra thuận tiện và hiệu suất cao hơn .
Bắt đầu học piano ngay hôm nay
Khóa học piano cơ bản
