Trong quá trình lựa chọn các kích thước ống luồn dây điện để thi công công trình, nhiều người dùng không chuyên có thể sẽ gặp một chút bối rối trước các ký hiệu về thông số kỹ thuật và thường thắc mắc đường kính danh nghĩa là gì? Đường kính chính xác như thế nào? danh nghĩa là đường kính trong hay ngoài? … Bài viết đưới đây sẽ cùng các bạn giải đáp các thắc mắc trên nhé.
Khái niệm đường kính danh nghĩa là gì?
Khái niệm này có nhiều cách hiểu khác nhau. Có thể hiểu một cách nôm na rằng đường kính danh nghĩa của ống thép ( ký hiệu là Doanh Nghiệp ) là đường kính bên trong của ống, hay còn gọi là cỡ ống thường được dùng để gọi kèm với tên của ống, được tính tròn số theo đơn vị chức năng là mm hoặc inch. Ví dụ : ống DN90, ống DN40, … Trong khi đó, đường kính đúng chuẩn là đường kính đúng của nó khi đo trên thực tiễn, ví dụ ống ø21 thì kích cỡ đúng mực là ø20. 5, được làm tròn thành ø21 .
Theo Wikipedia, đường kính danh nghĩa nếu được ký hiệu là Doanh Nghiệp ( là viết tắt của tên tiếng Anh “ diametre nominal ” hay “ nominal diameter ” ) là đường kính trong danh nghĩa, là tiêu chuẩn kích cỡ ống của châu Âu, đơn vị chức năng đo kích cỡ của ống sẽ được tính bằng milimet .
Nếu được ký hiệu là NPS (viết tắt của “Nominal Pipe Size”), đường kính ngoài danh nghĩa là ký hiệu của kích thước ống tiêu chuẩn của Bắc Mỹ, được áp dụng cho kích thước chuẩn của ống ở nhiệt độ và áp suất cao hoặc nhiệt độ và áp suất thấp.
Kích thước của ống sẽ có hai yếu tố đặc trưng là : Kích thước ống danh định ( đơn vị chức năng đo là inch ) và chỉ số danh định ( schedule hay Sched / Sch ) .
Giải thích một số ký hiệu về đường kính ống
– Inch còn được viết tắt là in hoặc kí hiệu dấu phẩy trên ( “ ), là đơn vị chức năng chiều dài được sử dụng hầu hết ở nước Mỹ và Canada. Tại Nước Ta, đơn vị chức năng này thường được dùng trong ngành công nghiệp ống thép để diễn đạt độ dài hay độ dày thành ống .
Quy đổi : 1 inch = 25,4 mm = 0,0254 m
– Phi : Là đơn vị chức năng bộc lộ đường kính ngoài ( OD – Outside diameter – đơn vị chức năng tính mm ) .
– Sch : Là viết tắt của độ dày thành ống, thường được đi kèm chỉ số danh định Schedule hay Sched và viết tắt là Sch, dùng để bộc lộ chiều dày, cấp ống cũng như đường kính ngoài của ống thì tùy theo tiêu chuẩn khác nhau mà độ dày cũng khác nhau. Ví dụ ống thép Sch40, Sch80, …
Kích thước danh nghĩa của ống
Để cho tiện nghi, người ta đã tạo ra một bảng để quy đổi sẵn đường kính danh nghĩa về size đúng mực của độ dày thành ống như sau :
– Bảng NPS cho size ống từ 1/8 – 3 ½
– NPS 4 tới NPS 9
– NPS 10 tới NPS 24
Lịch sử ra đời khái niệm đường kính danh nghĩa
Trước năm 1927, khi đề cập đến 1 số ít thông số kỹ thuật tương quan đến nghành ống thép hoặc ống sắt rèn mới chỉ có 1 số ít khái niệm về bề dày ống được tiêu chuẩn hóa như là : Tiêu chuẩn khối lượng ống, ống rất cứng và ống siêu cứng. Tuy nhiên cả ba loại tiêu chuẩn ống này đều không thể nào tương thích và phân phối với mọi nhu yếu của trong thực tiễn .
Vào tháng 3 – 1927, hiệp hội tiêu chuẩn Mỹ ( The American Standards Association ) đã xây dựng một ủy ban về tiêu chuẩn hóa size của ống thép rèn và ống sắt rèn. Theo đó, ủy ban này đã điều tra và nghiên cứu và cho sinh ra mạng lưới hệ thống chỉ số danh định để chỉ rõ độ dày của thành ống. Kể từ đây, những loại ống được phân loại khác nhau dựa trên độ dày của thành ống. Thế nhưng, trên thực tiễn lại có một điều khá mê hoặc đó là những chỉ số danh định lại có giá trị khá khác so với độ dày thực của thành ống .
Từ khi các chỉ số và tên danh định được lập ra, cho đến nay đã có nhiều phiên bản, cải tiến và bổ sung mới cho bảng kích thước ống dựa theo nhu cầu sử dụng thực tế và tiêu chuẩn của Viện Dầu khí Mỹ API, ASTM và các cơ quan khác có liên quan.
Thực tế ứng dụng của đường kính danh nghĩa
Tùy theo tiêu chuẩn của những vương quốc khác nhau mà pháp luật về đường kính và độ dày ống có khác nhau không ít. Chẳng hạn : theo tiêu chuẩn ASTM đường kính danh nghĩa là 21.3 mm nhưng theo tiêu chuẩn BS thì lại là 21.2 mm. Khi chọn ống cần địa thế căn cứ vào tiêu chuẩn mà khu công trình vận dụng, nhu yếu về áp suất thao tác, loại chất đi trong ống, môi trường tự nhiên ứng dụng để hoàn toàn có thể lựa chọn một cách tương thích. Trên trong thực tiễn sẽ không có tiêu chuẩn nào hoàn toàn có thể phân phối hết cho mọi khu công trình .
Thực tế sử dụng tại Việt Nam
Tại Nước Ta, tất cả chúng ta thường hay sử dụng ký hiệu Doanh Nghiệp ( có đơn vị chức năng đo là inch ) để chỉ đường kính trong danh nghĩa nhiều hơn. Trong sản xuất, đường kính danh nghĩa được sử dụng kèm theo với tên của mẫu sản phẩm với công dụng nhận dạng, phân loại những ống có kích cỡ với nhau. Đường kính danh nghĩa hoàn toàn có thể không tương thích với bất kể những kích cỡ nào của loại sản phẩm nhưng trong khoanh vùng phạm vi của loại sản phẩm đó thì vẫn hoàn toàn có thể tương ứng với một số lượng lớn những kích cỡ khác và dung sai được tiêu chuẩn hóa cao .
Trên đây là một số thông tin cơ bản về đường kính danh nghĩa là gì, những ứng dụng và kích thước của chúng. Hi vọng rằng bài viết đã giúp bạn có những thông tin hữu ích cho mình nhé.
