Công thức tính điểm cho nút thích và những nút tương tác khác như phẫn nộ, thương thương … đã thôi thúc cơn thịnh nộ và thông tin xuyên tạc trên Facebook .
 |
5 năm trước, Facebook mang đến cho người dùng những phương pháp mới để tương tác bài viết, ngoài nút “ thích ” truyền thống cuội nguồn. Đó là “ yêu dấu ”, “ haha ”, “ wow ”, “ buồn ”, “ phẫn nộ ” và “ thương thương ” .
Nhưng theo The Washington Post, mọi thứ không đơn giản như vậy. Facebook đã lập trình thuật toán để quyết định những gì xuất hiện trên News Feed của người dùng nhằm sử dụng những biểu tượng cảm xúc (emoji) làm tín hiệu, thúc đẩy nội dung có tính chất khiêu khích. Tài liệu nội bộ chỉ ra, từ năm 2017, thuật toán Facebook chấm điểm emoji cao gấp 5 lần nút “thích”. Lý thuyết rất dễ hiểu: bài viết nhận nhiều emoji có xu hướng tương tác cao hơn, trong khi giữ chân người dùng lại là sống còn với việc kinh doanh của Facebook.
Tuy nhiên, những nhà nghiên cứu Facebook nhanh gọn nhận ra lỗ hổng chết người của emoji. Đó là ưu tiên những bài viết gây tranh cãi – gồm có bài viết khiến người dùng tức giận – sẽ mở ra cánh cửa dẫn tới nhiều nội dung rác / lạm dụng / câu view hơn. Các nhà khoa học dữ liệu của công ty xác nhận điều đó trong báo cáo giải trình năm 2019 : bài viết nhận nhiều emoji “ phẫn nộ ” có xu thế chứa tin giả, ô nhiễm và tin tức chất lượng thấp .Nó đồng nghĩa tương quan trong 3 năm, Facebook đã khuếch trương một cách có mạng lưới hệ thống những thứ tồi tệ nhất trên nền tảng của mình, hiển hiện nó trên News Feed người dùng và phát tán đến lượng người theo dõi rộng hơn. Sức mạnh thuật toán làm xói mòn nỗ lực của việc quản trị nội dung và liêm chính đang ngày ngày đấu tranh chống lại những thông tin gây hại, thù địch .Cuộc tranh luận về emoji “ phẫn nộ ” bên trong Facebook sẽ không khi nào được đưa ra ánh sáng nếu không có người tố giác, cựu nhân viên cấp dưới Facebook Frances Haugen. Bà đã cung ứng nhiều tài liệu cho những cơ quan thông tấn lớn của Mỹ, trong đó có The Washington Post .Trong phiên làm chứng trước Quốc hội Anh hôm 25/10, bà Haugen khẳng định chắc chắn : “ Giận dữ và thù hận là cách tăng trưởng dễ nhất trên Facebook ” .Thuật toán như của Facebook nhờ vào vào những kỹ thuật máy học công phu và phức tạp. Song đầu ra của nó lại do con người quyết định hành động. Đó chính là yếu tố .Sức nặng của emoji ” phẫn nộ ” chỉ là một trong nhiều đòn kích bẩy mà những kỹ sư Facebook dùng nhằm mục đích thao túng luồng thông tin trên mạng xã hội. Facebook tính đến nhiều yếu tố để News Feed của mỗi người Open như thế nào, mỗi lần họ F5. Nó gồm có xếp bài viết nào ở trên cùng giúp đập ngay vào mắt hay xếp ở dưới cùng cho không khi nào nhìn thấy. Nói cách khác, tương tác con người tại gần như mọi vương quốc đều nằm trong bàn tay, hay nói đúng hơn là mạng lưới hệ thống chấm điểm của Facebook .
Facebook cho biết phần mềm của mình tiếp nhận hơn 10.000 “tín hiệu” để dự đoán hình thức tương tác của người dùng. Hầu hết chúng ta không để ý các tín hiệu này, chẳng hạn có bao nhiêu bình luận dài dưới bài đăng, video được phát trực tiếp hay quay sẵn, bình luận toàn ký tự hay có thêm hình ảnh. Nó thậm chí còn tính đến tốc độ tải mỗi bài viết và đường truyền Internet. Dựa vào đòn bẩy, tác động của một tinh chỉnh nhỏ cũng “tạo sóng” trên cả mạng lưới, định hình luồng tin trên News Feed là đáng tin cậy hay đáng nghi ngờ, có xu hướng chính trị hay không, có nhìn thấy bạn bè thực sự không…
Văn hóa thử nghiệm ăn sâu vào máu Facebook, nơi những kỹ sư liên tục thực thi đòn kích bẩy và đo lường và thống kê tác dụng. Chẳng hạn, Facebook từng cho 1 số ít bạn hữu bất kể Open tiếp tục trên News Feed của người dùng và quan sát xem hai người có liên tục liên hệ sau khi thử nghiệm kết thúc không. Theo một nhà nghiên cứu, Facebook hoàn toàn có thể khiến cho những mối quan hệ trở nên thân mật hơn và ngược lại .Bình luận dưới bài đăng được chấm điểm còn cao hơn cả emoji và cao gấp 30 lần nút “ thích ”. Facebook phát hiện tương tác từ bạn hữu trên Facebook sẽ thôi thúc người dùng đăng bài nhiều hơn. Tháng trước, Thời báo Phố Wall đưa tin Facebook chăm sóc đến phản hồi, phản hồi phản hồi và san sẻ. Nó nằm trong cái gọi là thước đo “ tương tác xã hội có ý nghĩa ”, từ đó khuyến khích những bài viết chia rẽ chính trị. Mục tiêu của thước đo là “ ngày càng tăng thưởng thức của người dùng nhờ ưu tiên bài viết lôi cuốn tương tác, đặc biệt quan trọng là đối thoại, giữa mái ấm gia đình và bạn hữu ” .Năm 2018, Facebook “ hạ giá ” emoji ” phẫn nộ ” khi giá trị chỉ còn cao gấp 4 lần nút “ thích ” và giữ nguyên giá trị những nút còn lại. Theo một tài liệu năm 2020, emoji “ phẫn nộ ” kém phổ cập nhất trong những emoji với 429 triệu lượt bấm mỗi tuần, so với 63 tỷ lượt “ thích ” và 11 tỷ lượt “ thương mến ”. Nút “ phẫn nộ ” dùng tiếp tục hơn so với những bài đăng có yếu tố như chất lượng tin thấp, tin giả, ô nhiễm, anti vaccine .Sau vài lần yêu cầu và tranh cãi từ nhân viên cấp dưới, Facebook quyết định hành động giảm giá trị của tổng thể emoji xuống, chỉ còn cao gấp 1,5 lần nút “ thích ” vào năm 2020. Tháng 9 cùng năm, mạng xã hội ở đầu cuối dừng sử dụng emoji “ phẫn nộ ” như một tín hiệu Dự kiến nội dung người dùng muốn xem và giảm giá trị bằng 0, đồng thời tăng giá trị emoji “ yêu quý ” và “ buồn ”. Ngoài ra, 1 số ít tín hiệu khác cũng bị kiểm soát và điều chỉnh, ví dụ điển hình phản hồi 1 ký tự ( như “. ”, “ có ” ) không được tính .
Dù vậy, theo The Washington Post, Facebook chỉ điều chỉnh thước đo sau khi chúng đã gây tác hại. Facebook muốn khuyến khích người dùng livestream nên đặt giá trị livestream cao gấp 600 lần ảnh hay văn bản. Điều đó dẫn tới làn sóng video chất lượng cực thấp. Livestream cũng đóng vai trò lớn trong các sự kiện chính trị, chẳng hạn vụ bạo loạn tại Đồi Capitol hôm 6/1. Ngay sau đó, Facebook đã phải giảm giá trị của livestream trên nền tảng.
Các nhà khoa học dữ liệu của Facebook chỉ ra, khi đặt giá trị emoji “ phẫn nộ ” về 0, người dùng mở màn nhìn thấy ít tin sai thực sự hơn, ít nội dung phiền phức hơn và ít nội dung đấm đá bạo lực hơn. Trong khi đó, mức độ hoạt động giải trí của người dùng trên Facebook không bị ảnh hưởng tác động .
Du Lam (Theo The Washington Post)
‘Hồ sơ Facebook’ vạch trần mảng tối xấu xí của mạng xã hội lớn nhất hành tinh
Facebook đang trải qua thời kỳ khủng hoảng cục bộ bậc nhất kể từ bê bối Cambridge Analytica. Những tài liệu nội bộ bị rỏ rỉ khiến hình ảnh mạng xã hội xấu hơn khi nào hết .
