Chụp cắt lớp vi tính (CT) là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được chỉ định trong các bước khám cận lâm sàng. Vậy kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính là gì? Phương pháp này có ý nghĩa gì trong chẩn đoán và điều trị mà lại được các bác sĩ chỉ định. Hãy cùng tìm hiểu về phương pháp chụp CT qua bài viết sau đây.
1. Chụp cắt lớp vi tính là giải pháp gì ?
1.1 Phương pháp chụp CT sinh ra khi nào ?
Chụp cắt lớp vi tính ( Computed Tomography – CT ) là ý tưởng của 2 nhà vật lý người Anh là Godfrey Hounsfield và bác sĩ Allan Cormack vào năm 1972. Trải qua thời hạn, giải pháp chẩn đoán hình ảnh này ngày càng được ứng dụng và chứng minh và khẳng định ý nghĩa trong nền y học văn minh. Cũng nhờ ý tưởng này mà 2 nhà vật lý được nhận giải Nobel vào năm 1979 .
1.2 Nguyên lý của chiêu thức chụp cắt lớp vi tính là gì ?
Cấu tạo của máy CT gồm một bóng phát tia X và bộ phận thu nhận tín hiệu, được đặt trong một khoang máy hình tròn. Hai bộ phận này ở vị trí đối diện nhau giúp chùm tia X có thể quay quanh cơ thể bệnh nhân.
Khi máy chạy, chùm tia X phát ra từ bóng sẽ xuyên qua một phần khung hình theo chiều ngang và được tiếp đón bởi bộ phận thu nhận tín hiệu. Sau đó, mạng lưới hệ thống máy tính sẽ biến hóa những thông tin lượng hóa thành hình ảnh 2D hoặc 3D của vị trí cần chụp .Các bộ phận của khung hình có mức độ cản tia nhiều như xương, răng, sỏi, máu xuất huyết … sẽ có màu trắng. Vùng cản tia ít như mỡ, dịch, phổi, khí … sẽ có màu tối .Dựa vào hình ảnh được hiển thị trên phim, những bác sĩ hoàn toàn có thể xác lập những không bình thường tại cơ quan được chụp .
2. Ý nghĩa của chiêu thức chụp cắt lớp vi tính là gì ?
2.1 Chụp CT giúp ích gì cho việc chẩn đoán và điều trị ?
– Kiểm tra khi hoài nghi chấn thương : chấn thương sọ não, đa chấn thương chấn thương cổ, cột sống, lồng ngực, gãy xương, vỡ xương, lún xẹp đốt sống, …– Phát hiện những bệnh lý ở mô mềm : ổ viêm, khối u, dị vật, áp-xe ở nhiều cơ quan khác nhau trong khung hình như não, màng não, phế quản, khí quản, phổi, gan, tụy, lách, thận, …– Chẩn đoán tai biến mạch máu não, những bệnh lý thần kinh, tăng áp lực đè nén nội sọ, lao não – màng não .– Chẩn đoán lao cột sống, vôi hóa dây chằng .– Chẩn đoán những bệnh lý về phổi : lao phổi, giãn khí quản, phế quản, tràn dịch màng phổi, kén màng phổi …– Phát hiện những loại sỏi : sỏi mật, sỏi thận, sỏi tiết niệu, kiểm tra những tín hiệu nhiễm trùng .– Bệnh đường ruột : tắc ruột, xoắn ruột, viêm ruột thừa, u đại tràng .
– Các bệnh phụ khoa như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, viêm tử cung, viêm tiền liệt tuyến.
– Các bệnh về mạch máu : phình mạch, tắc động mạch phổi, bệnh mạch vành, mạch chủ ngực, mạch chủ bụng, mạch máu chi dưới, …– Các không bình thường bẩm sinh ở xương : gù, vẹo cột sống, dính đốt sống, bất sản đốt sống, …– Theo dõi sự tiến triển của những khối u não, u gan, thận, phổi, bàng quang, tử cung, …– Định hướng thực thi những thủ pháp như sinh thiết, xạ trị hay phẫu thuật .
2.2 Ưu điểm của chiêu thức chụp cắt lớp vi tính là gì ?
– So với chụp X-quang, chiêu thức chụp CT cho hình ảnh rõ nét, không có hiện tượng kỳ lạ xếp chồng lên nhau .– Hình ảnh tái hiện đa chiều hơn, giúp quan sát rõ những tổn thương ở nhiều góc nhìn khác nhau đặc biệt quan trọng là tại những mô mềm, mạch máu, xương, … Nhờ vậy, thuận tiện chẩn đoán những bệnh lý .– Có năng lực phân giải với xương cao, được nhìn nhận là phương pháp lý tưởng để khảo sát những yếu tố ở xương .– Có thể chỉ định so với những bệnh nhân không hề chụp cộng hưởng từ .– Thời gian triển khai nhanh gọn, có giá trị cao trong khảo sát, nhìn nhận những trường hợp cấp cứu .
3. Cần quan tâm điều gì khi chụp cắt lớp vi tính ?
– Tuy có giá trị cao trong chẩn đoán và điều trị chụp CT vẫn còn 1 số ít hạn chế : năng lực phát hiện tổn thương ở mô mềm bằng giải pháp chụp CT không cao bằng chụp MRI ; khó tổn thương tại sụn khớp, dây chằng hoặc tủy sống ; có gây nhiễm xạ do sử dụng tia X, tuy nhiên mức độ nhiễm xạ mỗi lần chụp nằm trong số lượng giới hạn lao lý .
– Trong một số trường hợp cần tiêm thuốc cản quang, người bệnh phải nhịn ăn từ 4 – 6 tiếng trước khi tiến hành chụp CT.
– Trước khi chụp cần tháo hết những vật dụng cá thể bằng sắt kẽm kim loại như kính mắt, vòng tay, vòng cổ, … ra khỏi vùng chụp .– Người bệnh cần nằm yên trong suốt quy trình chụp. Đối với trẻ nhỏ, hoàn toàn có thể sử dụng thuốc an thần để giữ bé nằm yên, giúp hình ảnh cho được rõ nét, không bị mờ .
Hi vọng qua những thông tin trên đây bạn đã hiểu được chụp cắt lớp vi tính là gì và ý nghĩa của phương pháp này trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý. Để quá trình thực hiện nhanh chóng, thuận lợi và cho kết quả chụp CT chính xác nhất, bạn nên đến các cơ sở uy tín để thực hiện dịch vụ này.
