Bụp giấm hay còn gọi đay Nhật, lạc thần hoa, bụp (danh pháp hai phần: Hibiscus sabdariffa L.) là loài thuộc họ Cẩm quỳ (Malvaceae) có nguồn gốc ở Tây Phi.[1] Cây sống khoảng một năm, cao từ 1,5 – 2m, phân nhánh gần gốc, màu sắc tím nhạt. Lá hình trứng, nguyên, mép lá có răng. Hoa đơn độc, mọc ở nách, gần như không có cuống. Tràng hoa màu vàng hồng hay tía, có khi trắng. Quả nang hình trứng, có lông thô mang đài màu đỏ sáng tồn tại bao quanh quả. Cây ra hoa từ tháng 7 đến tháng 10. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[2]
Cây được sử dụng phần đài quả và lá làm rau chua sử dụng thay cho giấm chua. Cây có đặc tính không kén đất, ưa đất đồi núi, khí hậu nóng ẩm. Đài hoa Bụp giấm có tính năng chống co thắt cơ trơn, làm thư giãn giải trí cơ trơn tử cung, làm hạ huyết áp và có tính kháng sinh, trị ho, viêm họng. Dầu ép từ hạt bụp giấm và chất không xà phòng hoá có tính năng kháng sinh trên 1 số ít chủng vi trùng như Escherichia coli, Salmonella typhi, Bacillus subtilis, Coryne bacterium pyogenes, Staphylococcus aureus … và có công dụng kháng nấm trên một vài loài nấm : aspergillus, trychophyton, cryptococcus … Thân cây cho sợi sử dụng được .Bụp giấm được nhập trồng nhiều nơi ở Nước Ta và trên quốc tế. Cây trồng lấy sợi, làm rau ăn, làm thuốc, màu thực phẩm, v.v. Cũng hoàn toàn có thể dùng đài nấu canh chua thay giấm ( nên gọi Bụp giấm ). Cách dùng quen thuộc nhất với tất cả chúng ta lúc bấy giờ là dùng phần đài để làm Siro, có vị chua đặc trưng và màu đỏ rất đẹp ( do có hàm lượng Vitamin C và Anthocyanin cao ) .
Trung Quốc và Thái Lan là các nhà sản xuất lớn và kiểm soát phần lớn nhu cầu thế giới. Sản phẩm tốt nhất thế giới đến từ Sudan, nhưng số lượng thấp và chế biến lạc hậu cản trở chất lượng. Mexico, Ai Cập, Senegal, Tanzania, Mali và Jamaica cũng là các nhà cung cấp quan trọng nhưng sản phẩm chỉ dùng cho nội địa.[3]
Nhầm lẫn giữa Atiso và Bụp giấm
[sửa|sửa mã nguồn]
Tên gọi ” Atisô ” cho cây Bụp giấm không biết xuất phát từ đâu ? và với mục tiêu gì ? Nhưng rộ lên cách đây khoảng chừng vài năm. Một số website còn cố ý ( hay do thiếu hiểu biết ? ) lập lờ khái niệm giữa 2 cây. Ảnh thì cây Bụp giấm, mà thông tin về hiệu quả lại của cây Atiso ( Artichoke – Cynara scolymus : Cây do người Pháp trồng tại Đà Lạt, hiện cũng trồng ở Sapa, Tam Đảo – dùng làm thuốc ” bổ gan ” ) .Thậm chí hàng loạt trang báo lớn của Nước Ta cũng đăng tải sai trọn vẹn về thông tin của Bụp giấm và Atiso như Zing New, Dân Trí, Tuổi Trẻ, … gây sự nhầm lẫn lớn giữa 2 cây Atiso và bụp giấm .
