2012-11-26 08:27 PM
Về hoá mô miễn dịch, những tế bào nuôi không tiết ra nội tiết tố, những nội tiết tố như HCG và HPLTheo Tổ chức Y tế Thế giới, có 4 bệnh tế bào nuôi :
Nhau nước: Toàn phần (kinh điển) và bán phần.
Nhau nước xâm nhập .
Carcinom đệm nuôi .
U tế bào nuôi ở nơi bám nhau .
Nhau nước và carcinom đệm nuôi thường xảy ra ở lứa tuổi sinh đẻ nhất là nhóm phụ nữ ngoài 40 tuổi và dưới 20 tuổi .
Xuất độ bệnh cao nhất ở châu Phi, châu Á, Nam Mỹ, thấp ở châu Âu, châu Uêc, Bắc Mỹ. Xuất độ mắc nhau nước là 1/1000 – 1/2000 phụ nữ mang thai ở Mỹ và châu Âu, và 1/500 ở châu Á. Xuất độ mắc carcinom đệm nuôi là 1/2000 0 đến 1/4000 0 phụ nữ mang thai ở Mỹ và châu Âu và 1/500 – 1/1000 ở châu Á và châu Phi .
2-3 % trường hợp nhau nước trở thành carcinom đệm nuôi. Các bệnh nhân có tiền căn sẩy thai hay nhau nước dễ bị nhau nước hơn .
Về di truyền học, nhau nước toàn phần có nhiễm thể đồ là 46 XX, nhưng 2X của cha do nhân đôi của nhiễm thể đồ đơn bội của tinh trùng trong một noãn rỗng, không có DNA của mẹ. 3-13 % nhau nước toàn phần có nhiễm thể đồ 46 XY, do thụ tinh của 2 tinh trùng 1X, 1Y vào một noãn rỗng. Nhiễm thể đồ của nhau nước bán phần thường là tam bội với 69 nhiễm sắc thể, 46 từ cha và 23 từ mẹ .
Về hoá mô miễn dịch, những tế bào nuôi không tiết ra nội tiết tố, những nội tiết tố như HCG và HPL ( human placental lactogen ) được tiết ra bởi hợp bào nuôi và tế bào nuôi trung gian .
Nhau nước toàn phần
Đây là bệnh của tế bào nuôi thường gặp nhất. Nhau nước thường tăng trưởng giữa tuần lễ 11 và 25 của thai kỳ. Bệnh nhân thường xuất huyết âm đạo và có tử cung lớn hơn tuổi thai. 1/4 bệnh nhân có triệu chứng tiền sản giật, hoặc nghén nặng. HCG trong máu và nước tiểu tăng cao. Siêu âm thấy hình ảnh bão tuyết trong tử cung, đặc trưng của nhau nước .
Đại thể :
Các lông nhau phì đại, phù nề có dạng như chùm nho. Các nhau nước này có size từ vài mm đến 1,5 cm .
Vi thể :
Các lông nhau phì đại và phù nề mạnh. Các gai nhau không có mạch máu, ở giữa là một xoang chứa dịch. Các tế bào nuôi tăng sản quanh những gai nhau, gồm tế bào nuôi, tế bào nuôi trung gian và hợp bào nuôi. Tế bào nuôi hoàn toàn có thể dị dạng .
Nhau nước bán phần
Nhau nước bán phần chiếm 25-43 % nhau nước, thường xảy ra từ tuần 9-34 của bào thai .
Triệu chứng lâm sàng giống như trong nhau nước toàn phần nhưng tử cung thường nhỏ so với tuổi thai và HCG tăng ít hay không tăng .
Đại thể :
Mô nhau ít, thường khoảng chừng 100 hay 200 ml. Các lông nhau phì đại lớn kèm những mảnh mô nhau thông thường, thai hay những màng thai .
Vi thể :
Có lẫn lộn những lông nhau phì đại thoái hoá nước và lông nhau thông thường. Tế bào nuôi tăng sản ít hơn trong nhau nước thông thường, khu trú và ít dị dạng .
Chẩn đoán phân biệt nhau nước toàn phần và bán phần còn dựa trên lượng HCG và PLAP ( human placental alkaline phosphatase ). Ở nhau nước toàn phần, HCG cao nhiều so với PLAP, ở nhau nước bán phần thì ngược lại. Nếu không điều trị, nhau nước sẽ xảy vào tuần lễ 16-18 với nhau nước toàn phần và tuần lễ 18-20 với nhau nước bán phần. Nguy cơ lớn nhất của nhau nước là chuyển sang nhau nước xâm nhập hoặc carcinom đệm nuôi. Khoảng 8-30 % bệnh nhân nhau nước cần được điều trị hoá chất bồ sung sau hút nạo nhau nước. Một số điều tra và nghiên cứu bệnh học về mối liên hệ giữa tiên lượng của nhau nước và tăng sản và dị dạng tế bào nuôi đã cho thấy rằng phân loại dựa trên mức độ tăng sản tế bào nuôi không có giá trị tiên lượng nào cả .
Nhiều nhau nước với ít tăng sản tế bào và hợp bào nuôi cần phải điều trị tiếp vì chuyển sang bệnh lý nhau khác. Trái lại, nhiều nhau nước với tăng sản tế bào nuôi và hợp bào nuôi, có kèm dị dạng tế bào nuôi lại tự khỏi sau nạo hút mà không cần hoá trị bổ túc .
Thông thường điều trị dựa trên theo dõi định kỳ nồng độ HCG.
0,6 – 1,5 % bệnh nhân có nhau nước có rủi ro tiềm ẩn có lại nhau nước sau này .
Nhau nước xâm nhập
Nhau nước gọi là xâm nhập khi có những lông nhau nước xâm nhập vào lớp cơ và thường chẩn đoán chỉ được xác lập trên mẩu tử cung đã được phẫu tích kỹ. Bệnh này thường cho di căn vào phổi, âm đạo, âm hộ, dây chằng rộng .
Đại thể :
Nhau nước xâm nhập có dạng một tổn thương loét xuất huyết từ buồng tử cung lan đến lớp cơ tử cung, hoàn toàn có thể xâm nhập nông ở lớp cơ hay làm thủng tử cung và di căn vào dây chằng rộng .
Vi thể :
Các lông nhau nước có đường kính từ 4-5 mm, với tế bào nuôi, tế bào nuôi trung gian và hợp bào nuôi tăng sản dị dạng, xâm nhập vào lớp cơ, mạch máu tử cung hay những cơ quan lân cận .
Di căn xa xảy ra trong 24-40 % những trường hợp và thường gặp nhất ở phổi. Hiếm khi cho di căn xuống âm đạo, âm hộ, hay dây chằng rộng .
Carcinom đệm nuôi
Carcinom đệm nuôi là ung thư tế bào nuôi ác tính cao, thường xảy ra sau nhau nước. U gồm những tế bào nuôi, tế bào nuôi trung gian và hợp bào nuôi tăng sản dị dạng và không có hình thành lông nhau .
Hertig và Mansell nhận thấy 50 % carcinom đệm nuôi có tiền căn nhau nước, 25 % có tiền căn sẩy thai, 22,5 % có thai thường và 2,5 % có thai ngoài tử cung .
U thường gây xuất huyết âm đạo không bình thường. Khi có di căn phổi bệnh nhân hoàn toàn có thể ho ra máu .
Đại thể :
U có dạng một khối xuất huyết đỏ sậm với mặt phẳng lùi sùi. U hoàn toàn có thể nhỏ hay rất to và hoại tử .
Vi thể :
U gồm những đốm hay dải tế bào nuôi, tế bào nuôi trung gian, hợp bào nuôi, xâm nhập vào những mô xung quanh và chui vào lòng những mạch. Thường thường, mô u thường gặp ở rìa vùng hoại tử và xuất huyết .
U thường cho di căn xa, 90 % di căn phổi, 20-60 % di căn gan và não. U cũng hoàn toàn có thể di căn đến bất kể nơi nào như thận, bụng, ống tiêu hoá, âm hộ, âm đạo …
Trước khi có hoá trị liệu, tiên lượng bệnh nhân bị carcinom đệm nuôi rất xấu, chỉ 32 % bệnh nhân sống thêm 5 năm sau cắt bỏ tử cung. Hiện nay, với hoá trị liệu, tỉ lệ này là 71-81 %. Bệnh nhân thường chết do xuất huyết hay sưng phổi .
U tế bào nuôi nơi bám nhau
Đây là dạng u tế bào nuôi hiếm gặp nhất .
U gồm những tế bào nuôi trung gian, thường lành tính nhưng cũng hoàn toàn có thể rất ác tính. U chỉ có một dạng tế bào, khác với carcinom đệm nuôi có 2 dạng tế bào. U không có lông nhau và có tế bào giống như tế bào nuôi xâm nhập vào lớp nội mạc và lớp cơ tử cung ở nơi bám nhau .
U thường gặp ở phụ nữ, ở lứa tuổi sinh đẻ, thường gây mất kinh và hay xuất huyết không bình thường, tử cung thường lớn hơn thông thường .
Đại thể :
U có kích thước rất khác nhau, dạng cục, trong lớp cơ tử cung. U giới hạn rõ, mặt cắt mềm, màu nâu đỏ, rải rác có các ổ xuất huyết hoại tử. U có thể xâm nhập ra thanh mạc của tử cung và đôi khi di căn đến phần phụ.
Vi thể :
U gồm hầu hết là tế bào nuôi trung gian tròn hay bầu dục, bào tương nhiều, ưa eosin, nhân to nhỏ không đều, có chất nhiễm sắc kết cục. Các tế bào này sắp xếp thành đám hay dải, xâm nhập và tách những tế bào cơ trơn nhưng không hủy mô cơ nhiều. Các tế bào này cũng thường xâm nhập vào màng rụng, vào trong những mạch máu. Cần phân biệt tế bào này với những tế bào khác : Bào tương tế bào nuôi trung gian nhiều, khác với tế bào nuôi, thường ít bào tương hơn, bào tương sáng hay có hạt. Tế bào nuôi trung gian thường chỉ có một nhân, trong khi hợp bào nuôi nhiều nhân, bào tương ái toan đậm, có nhiều không bào trong bào tương .
U thường khu trú, nhưng cũng hoàn toàn có thể hoá ác, di căn vào dây chằng rộng và vào buồng trứng. U ít nhạy với hoá trị. Về sinh hoá, u tiết ra HCG và nhiều HPL, do đó, dễ phân biệt với sarcom cơ trơn dạng thượng mô hay với carcinom kém biệt hoá không tiết ra những chất trên .
