Sau khi đọc xong bài này, bạn sẽ hoàn toàn có thể :
- – Định nghĩa được điều tra và nghiên cứu thử nghiệm và diễn đạt thời gian sử dụng nó
- – Nêu được những dạng phong cách thiết kế thử nghiệm
-
– Mô tả các bước tiến hành một thử nghiệm
1. Khi nào sử dụng?
Trong một thử nghiệm, nhà nghiên cứu sẽ kiểm tra một sáng tạo độc đáo để xác lập xem sáng tạo độc đáo đó có tác động ảnh hưởng đến hiệu quả hay biến nhờ vào hay không. Trước tiên, nhà nghiên cứu quyết định hành động một ý tưởng sáng tạo sẽ “ thử nghiệm ”, chỉ định những cá thể thưởng thức điều gì đó độc lạ, sau đó xác lập xem những người đã thưởng thức ý tưởng sáng tạo đó có thực thi tốt hơn về một số ít hiệu quả so với những người không thưởng thức nó hay không. Ví dụ, bạn hoàn toàn có thể triển khai một thử nghiệm để kiểm tra xem liệu chiêu thức kể chuyện với tranh có cải tổ năng lực từ vựng tiếng Anh của học viên tiểu học hay không ?
Khi nào sử dụng một phong cách thiết kế thử nghiệm ?
Chúng ta sử dụng một thử nghiệm khi chúng ta muốn thiết lập nguyên nhân và kết quả có thể có giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc. Điều này có nghĩa là bạn sẽ cố gắng kiểm soát tất cả các biến làm tăng kết quả ngoại trừ biến độc lập. Sau đó, khi biến độc lập ảnh hưởng đến biến phụ thuộc, chúng ta có thể nói biến độc lập “gây ra” hoặc “có thể gây ra” biến phụ thuộc. Bởi vì các thí nghiệm là được kiểm soát, chúng phù hợp nhất với các thiết kế định lượng để thiết lập nguyên nhân và kết quả có thể xảy ra.
Ví dụ : nếu bạn so sánh một nhóm thưởng thức một bài giảng bằng lời và một nhóm khác thưởng thức bài giảng dựa trên yếu tố, bạn sẽ trấn áp toàn bộ những yếu tố hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến hiệu quả điểm số của một bài kiểm tra. Khả năng cá thể và điều kiện kèm theo kiểm tra là giống nhau cho cả hai nhóm và bạn đưa ra câu hỏi giống nhau cho cả hai nhóm. Bạn trấn áp tổng thể những biến hoàn toàn có thể làm tăng tác dụng ngoại trừ sự độc lạ trong những giải pháp hướng dẫn ( bài giảng bằng lời hoặc bài giảng dựa trên yếu tố ) .
2. Các đặc trưng chính của thử nghiệm
Trước khi xem xét cách thực thi một thử nghiệm, bạn cần hiểu những ý tưởng sáng tạo chính của nghiên cứu và điều tra thử nghiệm, gồm : phân công ngẫu nhiên, trấn áp những biến ngoại lai, thao tác những điều kiện kèm theo điều trị, thống kê giám sát tác dụng, so sánh nhóm, những mối đe doạ đến tính hợp lệ .
Để luận bàn về những đặc trưng chính này, tất cả chúng ta sẽ sử dụng một ví dụ minh họa đơn cử. Một nhà nghiên cứu và điều tra chăm sóc đến việc cải tổ thực trạng học viên trung học vi phạm pháp luật đội mũ bảo hiểm khi điều khiển và tinh chỉnh xe máy hoặc xe đạp điện điện. Những cá thể bị bắt quả tang không đội mũ bảo hiểm sẽ bị nhu yếu tham gia một bài giảng giáo dục công dân ‘ đặc biệt quan trọng ’, trong đó giáo viên ra mắt một bài học kinh nghiệm đặc biệt quan trọng về những rủi ro tiềm ẩn so với sức khỏe thể chất của việc không đội mũ bảo hiểm. Giáo viên sẽ cung ứng 1 số ít bài giảng giáo dục công dân ‘ đặc biệt quan trọng ’ này trong một học kỳ .
2.1. Phân công ngẫu nhiên (Random Assignment)
Khi làm một thử nghiệm, bạn sẽ chỉ định những cá thể vào những nhóm. Cách tiếp cận khắt khe nhất là chỉ định ngẫu nhiên những cá thể vào những chiêu thức can thiệp. Phân công ngẫu nhiên là quy trình chỉ định những cá thể một cách ngẫu nhiên vào những nhóm hoặc những nhóm khác nhau trong một thử nghiệm .
Bạn sử dụng phân công ngẫu nhiên để bất kỳ sự thiên vị nào về đặc điểm cá nhân của các cá nhân trong thử nghiệm được phân bổ đều cho các nhóm. Bằng cách ngẫu nhiên, bạn có thể kiểm soát các đặc điểm không liên quan của những người tham gia có thể ảnh hưởng đến kết quả (ví dụ: khả năng của học sinh, mức độ chú ý, động lực). Thuật ngữ thử nghiệm cho quá trình này là “cân bằng” (equating) các nhóm. Cân bằng các nhóm có nghĩa là nhà nghiên cứu chỉ định ngẫu nhiên các cá nhân vào các nhóm và phân bổ công bằng bất kỳ sự thay đổi nào của các cá nhân giữa các nhóm.
Trong thực tiễn, những yếu tố cá thể mà người tham gia mang đến một thử nghiệm không khi nào hoàn toàn có thể được trấn áp trọn vẹn — một vài thiên kiên ( bias ) hoặc sai sót sẽ luôn tác động ảnh hưởng đến tác dụng của một điều tra và nghiên cứu. Tuy nhiên, bằng cách phân phối sai sót tiềm ẩn này một cách có mạng lưới hệ thống giữa những nhóm, nhà nghiên cứu về mặt kim chỉ nan sẽ phân phối những thiên kiến một cách ngẫu nhiên. Trong ví dụ của chúng, nhà nghiên cứu hoàn toàn có thể lấy list những học viên vi phạm pháp luật đội mũ bảo hiểm và phân công ngẫu nhiêm họ vào một trong hai lớp thử nghiệm .
Bạn không nên nhầm lẫn giữa phân công ngẫu nhiên với lựa chọn ngẫu nhiên ( random selection ). Cả hai đều quan trọng trong điều tra và nghiên cứu định lượng, nhưng chúng Giao hàng những mục tiêu khác nhau. Các nhà nghiên cứu định lượng lựa chọn ngẫu nhiên một mẫu từ một quần thể. Bằng cách này, mẫu là đại diện thay mặt cho dân số và bạn hoàn toàn có thể tổng quát hiệu quả thu được trong quy trình điều tra và nghiên cứu cho dân số. Các thử nghiệm thường không gồm có việc lựa chọn ngẫu nhiên những người tham gia vì một số ít nguyên do. Những người tham gia thường là những cá thể sẵn sàng chuẩn bị tham gia thử nghiệm hoặc những người tình nguyện tham gia. Mặc dù lựa chọn ngẫu nhiên rất quan trọng trong những thử nghiệm, nhưng nó hoàn toàn có thể không khả thi về mặt phục vụ hầu cần. Tuy nhiên, loại thử nghiệm phức tạp nhất tương quan đến việc phân công ngẫu nhiên .
Trong thử nghiệm cải tổ thực trạng vi phạm pháp luật đội mũ bảo hiểm, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn ngẫu nhiên những cá thể từ quần thể học viên vi phạm. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể xếp tổng thể những học viên vi phạm vào những lớp công dân đặc biệt quan trọng, từ đó phân công ngẫu nhiên thay vì lựa chọn ngẫu nhiên .
2.2. Kiểm soát các biến ngoại lai (Control Over Extraneous Variables)
Phân công ngẫu nhiên là một phần của việc trấn áp những biến ngoại lai, những cái hoàn toàn có thể làm tác động ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa những chiêu thức mới ( ví dụ : tranh luận về những rủi ro tiềm ẩn so với sức khỏe thể chất của việc không đội mũ bảo hiểm ) và hiệu quả ( ví dụ : tần suất hút thuốc ). Các yếu tố ngoại lai là bất kể yếu tố nào trong việc lựa chọn người tham gia, những thủ tục, thống kê hoặc phong cách thiết kế có năng lực ảnh hưởng tác động đến hiệu quả và phân phối một lời lý giải sửa chữa thay thế cho hiệu quả của tất cả chúng ta hơn những gì tất cả chúng ta mong đợi. Tất cả những thử nghiệm đều có 1 số ít sai số ngẫu nhiên ( trong đó điểm số không phản ánh điểm số “ đúng ” của dân số ) mà bạn không hề trấn áp, nhưng bạn hoàn toàn có thể cố gắng nỗ lực trấn áp những yếu tố ngoại lai càng nhiều càng tốt. Ngoài việc phân công ngẫu nhiên trước khi thực thi thử nghiệm, những thủ tục trấn áp khác mà bạn hoàn toàn có thể sử dụng cả trước và trong khi thử nghiệm là những bài kiểm tra trước ( pretests ), những hiệp biến ( covariates ), khớp cặp những người tham gia, những mẫu giống hệt ( homogeneous samples ) và những biến chặn ( blocking variables ) .
2.2.1. Kiểm tra trước – sau (Pretests and Posttests)
Để “ cân đối ” những đặc thù của những nhóm, những nhà nghiên cứu hoàn toàn có thể sử dụng một ‘ bài kiểm tra trước ’ ( pretest ). Giả sử rằng tất cả chúng ta chăm sóc đến việc liệu lớp học giáo dục công dân ‘ đặc biệt quan trọng ’ có tác động ảnh hưởng đến thái độ đội mũ bảo hiểm của học viên hay không. Trong thử nghiệm này, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể giám sát thái độ trước khi can thiệp sư phạm ( tức là bằng cách đàm đạo về những mối nguy hại so với sức khỏe thể chất ) và sau đó, để xem liệu cuộc luận bàn có ảnh hưởng tác động đến thái độ của học viên hay không. Trong thử nghiệm này, tất cả chúng ta cần một ‘ bài kiểm tra sau ’ ( posttest ) để đo lường và thống kê thái độ của học viên .
Bài kiểm tra trước phân phối một thước đo về 1 số ít thuộc tính mà bạn nhìn nhận những người tham gia thử nghiệm trước khi họ được can thiệp sư phạm. Sau khi can thiệp, một bài kiểm tra sau là một thước đo về một số ít thuộc tính được nhìn nhận cho những người tham gia thử nghiệm sau một lần can thiệp điều trị. Trong ví dụ của tất cả chúng ta, mục tiêu là để nhìn nhận thái độ của học viên so với việc đội mũ bảo hiểm vào cuối học kỳ sau khi can thiệp sư phạm. Một so sánh kiểm tra trước – sau ( pretest – posttest ) về thái độ so với việc đội mũ bảo hiểm sẽ cung ứng hiệu quả rõ ràng hơn về hành vi đội mũ bảo hiểm trong thực tiễn so với việc chỉ sử dụng phép đo bài kiểm tra sau .
Sử dụng bài kiểm tra trước có ưu điểm cũng như điểm yếu kém. Ví dụ, khi học viên điền vào một công cụ khảo sát ở đầu học kỳ, họ hoàn toàn có thể đoán trước những câu hỏi sau đó về thái độ với đội mũ bảo hiểm của họ và thổi phồng hoặc giảm bớt câu vấn đáp của họ sau này trong học kỳ. Khi những bài kiểm tra thái độ hoặc thành tích được sử dụng làm bài kiểm tra trước, điểm số kiểm tra trước cũng hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến điểm số bài kiểm tra sau vì những người tham gia đoán trước những câu hỏi trên bài kiểm tra sau dựa trên những thưởng thức của họ với bài kiểm tra trước .
2.2.2. Các hiệp biến (Covariates)
Bởi vì bài kiểm tra trước hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến những góc nhìn của thử nghiệm, chúng thường được trấn áp thống kê bằng cách sử dụng thủ tục ‘ hiệp phương sai ’ ( covariance ) thay vì chỉ đơn thuần so sánh chúng với điểm số kiểm tra sau. Các hiệp biến là những biến mà nhà nghiên cứu trấn áp để sử dụng thống kê và có tương quan đến biến nhờ vào nhưng không tương quan đến biến độc lập. Thông thường, những biến này là điểm số của bài kiểm tra trước, nhưng chúng hoàn toàn có thể là bất kể biến nào đối sánh tương quan với biến phụ thuộc vào. Quy trình thống kê của nghiên cứu và phân tích hiệp phương sai kiểm soát và điều chỉnh điểm số trên biến phụ thuộc vào để tính hiệp phương sai. Thủ tục này trở thành một phương tiện đi lại khác để cân đối những nhóm và trấn áp những tác động ảnh hưởng tiềm ẩn hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến biến phụ thuộc vào .
Hình 1. Sự trấn áp hiệp biến
Hãy xem Hình 1 ở trên để hiểu về ảnh hưởng tác động của hiệp biến trong ví dụ thử nghiệm của tất cả chúng ta ‘ cải tổ thực trạng vi phạm lao lý đội mũ bảo hiểm ’. Hình phía bên trái hiển thị hai biến ( hai tập hợp vòng tròn ), một biến độc lập và một biến nhờ vào, không có hiệp biến. Vùng sẫm màu bộc lộ phương sai trong tỉ lệ không đội mũ bảo hiểm theo loại hướng dẫn ; phương sai không lý giải được ( được gọi là sai số ) được hiển thị bằng một vùng gạch chéo .
Hình ở bên phải, tất cả chúng ta có một hiệp biến ‘ khoảng cách từ nhà đến trường ’. Bây giờ tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy rằng phương sai được lý giải tăng lên và phương sai không lý giải được ( sai số ) giảm đi. Bằng cách thêm một hiệp biến số tương quan đến ‘ khoảng cách từ nhà đến trường ’, nhà nghiên cứu làm tăng số lượng phương sai lý giải về tỷ suất không đội mũ bảo hiểm và giảm phương sai không lý giải được. Thử nghiệm này cho phép nhà nghiên cứu và điều tra nhìn nhận đúng chuẩn mối quan hệ giữa chiêu thức điều trị và hiệu quả vì giảm số lượng sai số .
2.2.3. Khớp cặp những người tham gia (Matching of Participants)
Một tiến trình khác được sử dụng để trấn áp trong một thử nghiệm là khớp cặp những người tham gia về một hoặc nhiều đặc thù cá thể. Khớp cặp là quy trình xác lập một hoặc nhiều đặc thù cá nhân ảnh hưởng đến tác dụng và chỉ định những cá thể có đặc thù đó như nhau cho những nhóm thự nghiệm và nhóm đối chứng ( hoặc nhóm tinh chỉnh và điều khiển – control group ). Thông thường, những nhà nghiên cứu thự nghiệm thường khớp cặp về một hoặc hai trong số những đặc thù sau : giới tính, điểm kiểm tra trước, hoặc năng lực cá thể .
Trong thử nghiệm ‘ cải tổ thực trạng vi phạm pháp luật đội mũ bảo hiểm ’, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chỉ định những học viên không đội mũ bảo hiểm vào hai lớp ( giả sử rằng một lớp nhận được sự điều trị và lớp kia thì không ) dựa trên giới tính. Dựa trên sự hiểu biết rằng học viên nam hoàn toàn có thể vi phạm lao lý đội mũ bảo hiểm nhiều hơn học viên nữ, sẽ trấn áp mức độ tiềm ẩn của giới tính so với tần suất không đội mũ bảo hiểm .
Về mặt thủ tục, quy trình khớp cặp có nghĩa là chỉ định học viên nam tiên phong cho nhóm đối chứng, học viên nam thứ hai vào nhóm thí nghiệm, học viên nam thứ ba cho nhóm đối chứng. v.v. Nhà điều tra và nghiên cứu lặp lại quy trình này so với học viên nữ. Bằng cách sử dụng quy trình tiến độ này, tất cả chúng ta trấn áp trước khi thử nghiệm khởi đầu so với yếu tố ngoại lai tiềm ẩn của giới tính trong thử nghiệm .
2.2.4. Các mẫu đồng nhất (Homogeneous Samples)
Một cách tiếp cận khác được sử dụng để làm cho những nhóm hoàn toàn có thể so sánh được là chọn những mẫu như nhau bằng cách lựa chọn những người có đặc thù cá thể khác nhau chút ít. Ví dụ : tất cả chúng ta hoàn toàn có thể giả định rằng những học viên trong hai lớp học công dân ( một lớp nhận được bài giảng về “ mối nguy hại so với sức khỏe thể chất ” và lớp thứ hai thì không, chỉ viết bản kiểm điểm ) giống nhau về những đặc thù, ví dụ điển hình như điểm trung bình học tập, giới tính, một khối lớp ( khối 10, 11 hoặc 12 ). Khi người thử nghiệm phân công học viên vào hai lớp, họ càng giống nhau về đặc thù hoặc thuộc tính cá thể, thì những đặc thù hoặc thuộc tính này càng được trấn áp trong thử nghiệm. Ví dụ, nếu tổng thể những học viên vi phạm lao lý đội mũ bảo hiểm được chỉ định cho hai lớp học giáo dục công dân ‘ đặc biệt quan trọng ’ đều là học viên lớp 10, thì cấp lớp sẽ được trấn áp trong thử nghiệm. Thật không may, trong ví dụ của tất cả chúng ta, điều này rất khó triển khai và những nhà nghiên cứu cần sử dụng một cách khác .
2.2.5. Các biến chặn (blocking variables)
Biến chặn là một biến mà nhà nghiên cứu trấn áp trước khi thử nghiệm mở màn bằng cách chia ( hoặc “ chặn ” ) những người tham gia thành những nhóm con ( hoặc những loại ) và nghiên cứu và phân tích tác động ảnh hưởng của từng nhóm con so với tác dụng. Biến giới tính hoàn toàn có thể bị chặn thành nam và nữ ; tương tự như, Lever trung học phổ thông hoàn toàn có thể được chia thành ba loại : khối lớp 10, khối lớp 11 và khối lớp 12. Trong tiến trình này, nhà điều tra và nghiên cứu hình thành những nhóm con giống hệt bằng cách chọn một đặc thù chung cho tổng thể những người tham gia điều tra và nghiên cứu ( ví dụ : giới tính hoặc những nhóm tuổi khác nhau ). Sau đó, nhà nghiên cứu chỉ định ngẫu nhiên những cá thể vào nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm bằng cách sử dụng từng loại biến. Ví dụ, nếu những học viên tham gia thí nghiệm là khối lớp 10, bạn chỉ định một số lượng bằng nhau những học viên khối 10 cho những nhóm đối chứng và thí nghiệm .
2.3. Thao tác các điều kiện điều trị (Treatment Conditions)
Khi bạn lựa chọn những người tham gia, bạn sẽ phân công ngẫu nhiên họ vào một trong nhóm thử nghiệm hoặc nhóm đối chứng. Trong nhóm thử nghiệm, nhà nghiên cứu can thiệp vật lý để biến hóa những điều kiện kèm theo mà học viên phải trải qua ( ví dụ như kể chuyện với tranh để cải tổ từ vựng của học viên tiểu học, sử dụng hình ảnh 3D để dạy hình học giải tích … ). Trong ví dụ của tất cả chúng ta, nhà nghiên cứu sẽ sử dụng những hoạt động giải trí luận bàn về những mối nguy hại so với sức khỏe thể chất khi không đội mũ bảo hiểm .
Cụ thể, quy trình tiến độ sẽ là : i ) Xác định một biến điều trị ( treatment variable ), ii ) Xác định những Lever của biến ( hoàn toàn có thể là 2 cấp với ( a ) những bài giảng tiêu chuẩn thường thì hoặc ( b ) những bài giảng tương quan đến những rủi ro tiềm ẩn sức khỏe thể chất của việc không đội mũ bảo hiểm ), iii ) Thao tác những điều kiện kèm theo điều trị ( cung ứng những hoạt động giải trí đặc biệt quan trọng về những rủi ro tiềm ẩn so với sức khỏe thể chất của việc không đội mũ bảo hiểm cho một nhóm người và ngăn cản họ với nhóm khác ) .
2.4. Đo lường kết quả (Outcome Measures)
Trong tổng thể những bài thử nghiệm, bạn cần nhìn nhận xem điều kiện kèm theo điều trị có tác động ảnh hưởng đến một tác dụng hay biến nhờ vào, ví dụ điển hình như giảm tỷ suất không đội mũ bảo hiểm hoặc thành tích trong những bài kiểm tra. Trong những thử nghiệm, hiệu quả ( hoặc phản ứng, tiêu chuẩn, hoặc bài kiểm tra sau ) là biến phụ thuộc vào. Nó cũng là hiệu ứng được Dự kiến trong một giả thuyết trong phương trình nguyên do và hiệu quả ( cause-and-effect equation ) .
Các thước đo kết quả tốt là nhạy cảm (sensitive) với các phương pháp điều trị ở chỗ chúng đáp ứng với lượng can thiệp nhỏ nhất. Các thước đo kết quả cũng cần phải hợp lệ để các nhà nghiên cứu có thể rút ra những suy luận hợp lệ từ chúng.
2.5. So sánh nhóm (Group Comparisons)
Trong một thử nghiệm, bạn cũng so sánh điểm số cho những giải pháp điều trị khác nhau trên một hiệu quả. So sánh nhóm là quy trình nhà nghiên cứu và điều tra thu được điểm số cho những cá thể hoặc nhóm trên biến phụ thuộc vào và so sánh trung bình và phương sai trong nhóm và giữa những nhóm. Quy trình so sánh nhóm thường được lý giải bởi những gói thống kê như t-test, F-test, ANOVA, ANCOVA .
2.6. Các mối đe doạ tính hợp lệ (Threats to Validity)
Một đặc trưng chính trong những thử nghiệm là phong cách thiết kế chúng sao cho những suy luận bạn rút ra là đúng mực. Các mối rình rập đe dọa so với việc rút ra những suy luận đúng mực này cần được xử lý trong điều tra và nghiên cứu thử nghiệm. Các mối rình rập đe dọa tính hợp lệ đề cập đến những nguyên do đơn cử tại sao tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sai khi đưa ra suy luận trong một thử nghiệm. Có bốn loại hợp lệ là :
– Tính hợp lệ của Kết luận thống kê ( Statistical conclusion validity ) : đề cập đến việc sử dụng thống kê thích hợp ( ví dụ : vi phạm những giả định thống kê, khoanh vùng phạm vi hạn chế trên một biến, sức mạnh thấp ) để suy ra liệu những biến nhờ vào và độc lập có đồng biến hóa trong thử nghiệm hay không .
– Tính hợp lệ của cấu trúc (Construct validity): có nghĩa là tính hợp lệ của các suy luận về cấu trúc (hoặc các biến) trong nghiên cứu.
– Giá trị bên trong ( Internal validity ) : tương quan đến giá trị của những suy luận rút ra về mối quan hệ nguyên do và tác dụng giữa những biến độc lập và biến phụ thuộc vào. Một mối rình rập đe dọa nghiêm trọng nhất là những yếu tố trong việc đưa ra những suy luận đúng chuẩn về việc liệu hiệp biến ( tức là sự đổi khác trong một biến có góp thêm phần vào sự biến hóa của biến số kia ) giữa biến điều trị giả định và hiệu quả có phản ánh mối quan hệ nhân quả hay không ? Vì vậy, nhà nghiên cứu cần trấn áp tốt những yếu tố tương quan đến người tham gia ( ví dụ điển hình như những cá thể tăng trưởng và biến hóa trong quy trình thử nghiệm, trở lên già và khôn ngoan hơn, nhiều kinh nghiệm tay nghề hơn, hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến điểm số của họ trong bài kiểm tra trước và bài kiểm tra sau ), tương quan đến điều trị ( ví dụ điển hình như khi nhóm thử nghiệm và nhóm đối chứng hoàn toàn có thể tiếp xúc với nhau, nhóm đối chứng hoàn toàn có thể học từ nhóm thử nghiệm thông tin về giải pháp điều trị và tạo ra mối rình rập đe dọa so với giá trị bên trong ), và tương quan đến thủ tục ( ví dụ, những người tham gia hoàn toàn có thể quen với những thước đo tác dụng và ghi nhớ những phản hồi cho quy trình kiểm tra sau này. Hoặc người quan sát đổi khác khu vực để quan sát thực trạng đội mũ bảo hiểm của học viên ) .
– Giá trị bên ngoài ( External validity ) : đề cập đến giá trị của mối quan hệ nguyên do và tác dụng hoàn toàn có thể được khái quát hóa cho những người khác, những thiết lập, những biến điều trị và những phép đo khác. Ví dụ như những trường công lập và những trường tư thục hoàn toàn có thể khác nhau, và những hiệu quả thử nghiệm tại trường công lập hoàn toàn có thể không đúng tại những trường tư thục .
