Bổ sung axit hữu cơ trong chăn nuôi là một trong những biện pháp hiệu quả để phòng ngừa dịch bệnh, thúc đẩy tăng trưởng, giảm tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR). Bài viết này Dr.Tom sẽ cùng người chăn nuôi đi tìm hiểu xem axit hữu cơ là gì? Và những ứng dụng tuyệt vời của axit hữu cơ trong chăn nuôi, đặc biệt là trong nuôi tôm.
Giải đáp axit hữu cơ là gì?
Axit hữu cơ là hợp chất hữu cơ có một hoặc nhiều nhóm carboxyl, chúng sống sót trong hầu hết những loại thực vật mà chúng tiêu thụ mỗi ngày. Loại axit này gồm có axit carboxyl đơn chức, mạch thẳng và những chất dẫn xuất tương ứng của chúng như ác axit không bão hòa hydroxylic, phenolic và những acid carboxylic đa chức .
Acid hữu cơ gây tác động ảnh hưởng lớn đến những nhóm vi trùng gây bệnh, chúng làm giảm độ pH của thiên nhiên và môi trường xung quanh khiến những vi trùng có hại không hề sống sót được .
Hiện nay, acid hữu cơ đã được sử dụng rộng rãi thay thế các chất kháng sinh tăng trưởng trong chăn nuôi. Tuy nhiên, tác dụng tốt hay xấu còn phụ thuộc vào hiệu năng, nồng độ sử dụng của người chăn nuôi.
Cơ chế kháng khuẩn của axit hữu cơ
Cơ chế kháng khuẩn của acid hữu cơ
Trong đường ruột của vật nuôi luôn sống sót nhóm vi trùng có ích và nhóm vi trùng gây bệnh. Nhóm vi trùng có lợi gồm có những vi trùng lên men sinh axit Lactic như : Lactobacillus, Bifidobacterium, Streptococcus, … Nhóm vi trùng gây bệnh thường là E.coli, Samonella, Clostridium perfringens, Vibrio, … Số lượng những nhóm vi trùng này thường được duy trì ở mức cân đối. Do nguyên do nào đó tác động ảnh hưởng, số vi trùng gây bệnh tăng lên, trạng thái cân đối bị phá vỡ khiến vật nuôi bị rối loạn tiêu hóa, sức đề kháng giảm dẫn đến mắc bệnh .
Những vi trùng có ích sống trong môi trường tự nhiên có độ pH thấp hơn so với những vi trùng gây bệnh. Như vậy, việc bổ trợ axit hữu cơ để giảm pH xuống thì sẽ ức chế được những nhóm vi trùng gây bệnh, đồng thời tạo điều kiện kèm theo cho nhóm vi trùng có lợi tăng trưởng .
Ứng dụng của axit hữu cơ trong chăn nuôi
Axit hữu cơ trong chăn nuôi được sử dụng với mục tiêu chính là ức chế sự tăng trưởng của những vi trùng gây hại, đồng thời duy trì cân đối vi trùng đường ruột đem lại những tác dụng tuyệt vời như :
— Hỗ trợ tiêu hóa Protein
— Hỗ trợ hấp thụ chất khoáng nhanh hơn, đặc biệt quan trọng là vi khoáng
— Kích thích ruột tiết ra secretin, tụy tiết nhiều bicarbonate và acid mật
— Tăng sự tái tạo tế bào vi lông nhung
Acid hữu cơ được bổ trợ trong khẩu phần thức ăn cho gia súc, gia cầm
Một số loại axit thường dùng trong chăn nuôi :
— Axit Formic : sử dụng để sát khuẩn mạnh
— Axit Lactic : tác dụng hạ độ pH, ức chế vi trùng lên men thối
— Axit Propionic: được trộn vào thức ăn để ức chế nấm mốc phát triển
— Axit Butyric : Sử dụng trong việc sát khuẩn, kích thích gia súc ăn nhiều, kích thích hệ miễn dịch của ruột
— Axit Fumaric, axit citric, axit succinic : được dùng kích thích lợn ăn
Ứng dụng axit hữu cơ cho tôm, cá
Ngoài việc được ứng dụng trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, những loại axit hữu cơ ngày này cũng được dùng phổ cập trong nuôi trồng thủy hải sản để phòng trị bệnh đường ruột .
Một số loại acid hữu cơ có năng lực ức chế sự tăng trưởng của nhiều loại vi trùng Vibrio spp, đặc biệt quan trọng là Vibrio harveyi – gây bệnh phát sáng trên tôm. Người nuôi hoàn toàn có thể sử dụng một số ít axit hữu cơ cho tôm như :
— Axit Acetic
— Axit Butyric
— Axit Formic
— Axit Propionic
— Axit Citric
Trong số đó, axit Formic là một trong những acid hữu cơ có năng lực ức chế Vibrio harveyi tốt hơn nhiều so với những axit khác .
Ngoài ra, axit Citric có thể cải thiện sự tăng trưởng cho động vật thủy sản. Một nghiên cứu gần đây về tôm thẻ chân trắng cho thấy, ngoài việc cải thiện giá trị dinh dưỡng cho thức ăn thì axit Citric chúng còn cải thiện được tỷ lệ sống của tôm, tăng khả năng miễn dịch trước các bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra.
Acid hữu cơ gây ức chế sự phát triển của nhóm Vibrio
Ngày nay, có rất nhiều tác dụng nghiên cứu và điều tra khoa học đã chứng tỏ những công dụng tích cực của axit hữu cơ có trong thức ăn của tôm cá. Đây là ứng của viên sáng giá hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa trọn vẹn những loại kháng sinh kích thích tăng trưởng trong nuôi trồng thủy hải sản. Đối với những trang trại nuôi tôm có quy mô lớn, việc sử dụng axit này sẽ giảm bớt đi chi phí sản xuất ,
Tuy nhiên, nuôi trồng thủy hải sản là sự tích hợp của nhiều loài nuôi, hoạt động giải trí cho ăn, quy mô nuôi khác nhau nên việc sử dụng aixit hữu cơ cho từng điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên là khác nhau. Vì thế, khi sử dụng axit hữu cơ trong chăn nuôi thủy hải sản cần phải được sự chỉ định của chuyên viên về liều lượng so với từng quy trình tiến độ tăng trưởng của tôm nuôi .
Axit hữu cơ là gì? Ứng dụng axit hữu cơ trong chăn nuôi
