Giới thiệuVề bệnh viện Tổ chứcBệnh việnCác phòng chức năng Các khoa lâm sàngKhám-Cấp cứu Hệ nội Hệ Ngoại Sản Các khoa cận lâm sàng Tin tứcSự kiện Khám bệnhchữa bệnh Đào tạoNCKH Chỉ đạotuyến Hợp tácquốc tế
THỰC HIỆN 5 K (KHẨU TRANG- KHỬ KHUẨN-KHOẢNG CÁCH-KHÔNG TỤ TẬP-KHAI BÁO Y TẾ) PHÒNG CHỐNG COVID — HÃY GIỮ AN TOÀN CHO BẠN VÀ CHÚNG TA TRƯỚC ĐẠI DỊCH COVID-19 — BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH QUẢNG NAM ĐÃ TRIỂN KHAI ĐẶT LỊCH KHÁM BỆNH QUA SỐ ĐIỆN THOẠI 1900.969646 VÀ QUA TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ CỦA BV TẠI MỤC ĐĂNG KÝ KHÁM BỆNH ONLINE
Giới thiệuVề bệnh viện Tổ chứcBệnh việnCác phòng tính năng Các khoa lâm sàngKhám-Cấp cứu Hệ nội Hệ Ngoại Sản Các khoa cận lâm sàng Tin tứcSự kiện Khám bệnhchữa bệnh Đào tạoNCKH Chỉ đạotuyến Hợp tácquốc tế
Bs Ngô Thảo Vy –
Nước ối là chất lỏng bao xung quanh thai từ sau vài tuần đầu tiên của thai kỳ, đóng vai trò quan trọng không chỉ trong thời kì mang thai mà còn trong lúc chuyển dạ. Trong thai kỳ, nước ối chứa các chất dinh dưỡng giúp nuôi dưỡng phôi thai, tạo một khoảng trống sinh lý giúp cho sự vận động của thai (phát triển hệ cơ-xương), đề phòng chèn ép dây rốn, bảo vệ thai khỏi những sang chấn bên cạnh đó còn giúp bình chỉnh ngôi thai. Trong lúc chuyển dạ, nước ối vẫn đóng vai trò quan trọng nhờ việc thành lập đầu ối giúp xóa mở cổ tử cung và khi ối vỡ, tính nhờn của ối làm trơn ống sinh dục hỗ trợ cho bà mẹ rặn đẻ dễ dàng hơn.
Bạn đang xem : Xoang ối lớn nhất là gìCác không bình thường về thể tích nước ối chia làm 2 loại : Thiểu ối ( oligohydramnios ) và đa ối ( polyhydramnios ). Cần khám và phát hiện sớm để can thiệp kịp thời .
Sinh lý nước ối
Trong tam cá nguyệt đầu, nguồn gốc nước ối không được biết chắc như đinh, có hai giả thuyết được đưa ra 🙁 1 ) dịch thấm từ huyết tương mẹ xuyên qua màng đệm và màng ối( 2 ) dịch thấm của huyết tương thai xuyên qua da thai nhi trước khi cấu trúc này bị sừng hóaTrong tam cá nguyệt thứ hai và ba, nước ối có nguồn gốc từ nước tiểu và dịch phổi của thai nhi. Sự điều hòa thể tích dịch ối phụ thuộc vào vào quy trình sản xuất và tái hấp thu. Quá trình sản xuất nước ối hầu hết từ nước tiểu và dịch phổi của thai, ngược lại việc tái hấp thu nước ối hầu hết qua sự nuốt của thai. Bên cạnh đó, nước ối còn được tái hấp thu qua quy trình trao đổi dịch trong màng và qua màng vào mạch máu thai trên mặt phẳng của nhau thai và vào thai nhi .
Sự tạo ra nước tiểu khởi đầu khoảng chừng từ tuần thứ 8-11, nhưng nó không phải là yếu tố chính của nước ối cho đến quý II. Lượng nước tiểu bài tiết hằng ngày giao động 30 % khối lượng thai nhi. Tốc độ dòng chảy hàng giờ tăng từ 2-5 mL ở tuổi thai 22 tuần lên 30-50 mL khi thai được 40 tuần. Sự giảm nồng độ Natri huyết tương của mẹ ( khoảng chừng 5 mEq / L ) trong thai kỳ hoàn toàn có thể làm tăng lượng nước tiểu của thai và do đó làm biến hóa thể tích ối bằng cách tăng thẩm thấu qua nhau thai. Tốc độ dòng chảy nước tiểu của thai giảm khi có thực trạng giảm tưới máu nhau thai ( tiền sản giật, thai chậm tăng trưởng, … ) và tăng khi có thực trạng suy giảm công dụng tim ( thiếu máu bào thai, nhịp nhanh trên thất, hội chứng truyền máu cho-nhận trong song thai, … ) .Sự bài tiết dịch phổi ở thai nhi giúp tạo ra lượng dịch gấp 100 lần lượng thiết yếu để thai tăng trưởng phổi. Lượng dịch dư sẽ thoát ra qua khí quản, đa phần qua những lần thở của thai. Khoảng 50 % lương dịch này ( 170 mL / ngày thai gần đủ tháng ) được nuốt vào, và phần còn lại sẽ đi vào khoang ối. Sự bài tiết dịch phổi bị giảm nếu thai nhi bị ngạt và trong khi chuyển dạ. Chất lỏng còn sót lại được hấp thụ vào hệ bạch huyết. Không có trường hợp nào làm tăng tiết dịch phổi của thai .Quá trình trao đổi dịch trong màng tương quan trực tiếp đến sự trao đổi nước và những chất hòa tan xảy ra giữa nước ối và máu của thai nhi. Quá trình này xảy ra đa phần trên mặt phẳng nhau thai, ngoài những còn xảy ra trên dây rốn và qua da của thai ( con đường này kết thúc ở tuổi thai 22-24 tuần do sự sừng hóa của da ). Bên cạnh đó, còn có quy trình trao đổi dịch xuyên màng giữa máu mẹ và nước ối qua màng rụng và cơ tử cung. Quá trình này xảy ra giữa ngăn dịch của mẹ và thai, chiếm một lượng rất nhỏ trong sự điều hòa dịch ối .Sự nuốt của thai nhi tăng lên trong suốt thai kỳ, là yếu tố chính của việc tái hấp thu nước ối. Các phép đo trực tiếp và gián tiếp về năng lực nuốt trên thai nhi cừu cho thấy lượng ối nuốt vào tương tự 20-25 % khối lượng khung hình. Tỷ lệ lượng nước ối nuốt vào thấp hơn lượng nước tiểu bài tiết ở quy trình tiến độ đầu và giữa thai kỳ là nguyên do làm tăng thể tích nước ối trong quá trình này. trái lại, sự nuốt của thai nhi tăng lên góp thêm phần làm giảm thể tích nước ối những tháng cuối thai kỳ .Thể tích ối trung bình tăng từ 250 – 800 ml giữa tuần 16 và tuần 32, và không thay đổi đến tuần 36 .. Sau thời gian này, lượng dịch ối giảm dần còn khoảng chừng 500 ml lúc thai 40 tuần. Từ tuần 37 đến tuần 41, thể tích nước ối giảm 10 %, tuần thứ 42 trở đi thể tích giảm nhanh 33 % / tuần. Thai 42 tuần lượng nước ối chỉ còn khoảng chừng 200 ml và giảm dần khi thai quá ngày sinh .
Khảo sát nước ối
Thể tích nước ối được ước tính qua siêu âm. Có hai cách ước tính thể tích ối thông dụngĐộ sâu xoang ối lớn nhất (Single deepest pocket measurement, SDP)Chỉ số ối (Amniotic fluid index, AFI)
Độ sâu xoang ối lớn nhất (Single deepest pocket measurement, SDP)Chỉ số ối (Amniotic fluid index, AFI)
Đo đô sâu xoang ối lớn nhất : Trên siêu âm người ta đi tìm và xác lập một xoang ối lớn nhất. Tiến hành đo độ sâu của xoang này theo chiều thẳng đứng, với đơn vị chức năng là cm .SDP SDP 2-8 cm là ối bình thườngSDP > 8 cm là đa ốiSDP SDP 2-8 cm là ối bình thườngSDP > 8 cm là đa ốiĐo chỉ số ối : Chia bụng mẹ ra 4 góc tư bởi 2 đường thẳng ngang rốn và dọc giữa. Với đầu dò đặt vuông góc với sàn nhà sẽ xác lập đợc xoang ối sâu nhất ở mỗi góc tư mà không chứa phần thai và dây rốn. AFI là tổng những số đo tích lũy đc ở mỗi góc tư .Xem thêm : Chỉ Số Mpv Trong Xét Nghiệm Máu Là Gì, Chỉ Số Mpv Của Tiểu Cầu Nói Lên Điều GìAFI AFI 5-24cm : bình thườngAFI > 24cm: đa ốiAFI AFI 5-24 cm : bình thườngAFI > 24 cm : đa ối
Các bất thường thể tích nước ối
Có hai trường hợp không bình thường thể tích ối là thiểu ối và đa ối. Tiêu chuẩn chẩn đoán đúng mực dựa vào siêu âm .
* Phương pháp này so sánh thể tích ối của thai với bách phân vị của trị số thể tích ối của dân số chung. Tuy nhiên, Nước Ta không có cơ sở tài liệu về thể tích ối dân số Nước Ta nên không có một biểu đồ khả dụng cho thai phụ Nước Ta .* * Khảo sát tích số 2 đường kính của xoang ối lớn nhất không cho thấy mối tương quan mật thiết với kết cục thai kỳ .
Lựa chọn tiêu chuẩn chẩn đoán
Để chẩn đoán thiểu ối hay đa ối, hầu hết những bác sĩ sử dụng hai chỉ số là SPD và AFI. Tuy nhiên, tác dụng của hai chỉ số trong chẩn đoán không bình thường thể tích ối là không giống nhau ở tổng thể những trường hợp nên cần đưa ra sự lựa chọn tiêu chuẩn chẩn đoán tương thích. Đến nay đã có rất nhiều điều tra và nghiên cứu được triển khai và đưa ra những Kết luận gần giống nhau .Theo nghiên cứu và điều tra của Magann và tập sự ( 2000 ) : chẩn đoán thiếu ổi với AFITheo tổng quan Cochrane ( 2012 ) so sánh giá trị SDP và AFI, việc dùng AFI làm tăng số thai phụ chẩn đoán thiểu ối so với AFI, qua đó tăng trường hợp cần can thiệp bằng khởi phát chuyển dạ hoặc mổ lấy thai, nhưng không độc lạ về kết cục sản khoa xấu ( tỉ lệ sơ sinh nhiễm toan, trẻ cần chăm nom ở NICU, điểm apgar thấp, .. )JCOG 2017 khuyến nghị sử dụng giải pháp đo SDP chẩn đoán thiểu ối 3 tháng cuối thai kỳ hơn chỉ số AFI vì giảm tỉ lệ can thiệp vào thai kỳ mà không đổi khác kết cục xấu thai kỳ .
Theo nghiên cứu của Moise và cộng sự (2013) rút ra rằng nên sử dụng phương pháp đo SDP để chẩn đoán cả thiểu ối và đa ối vì làm giảm tỷ lệ can thiệp vào thai kỳ và kết cục xấu cho mẹ và thai là không thay đổi.
Qua đó, nhận thấy rằng việc lựa chọn tiêu chuẩn chẩn đoán thiểu ối theo SPD sẽ làm giảm tỷ suất can thiệp bằng khởi phát chuyển dạ hoặc mổ lấy thai mà không đổi khác kết cục xấu của thai kỳ .Tài liệu tìm hiểu thêmBài giảng sản khoa, đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, nxb Y học, 2020Owen, J., Albert, P. S., Buck Louis, G. M., Fuchs, K. M., Grobman, W. A., Kim, S., … Grantz, K. L. (2019).A Contemporary Amniotic Fluid Volume Chart for the United States: The NICHD Fetal Growth Studies-Singletons. American Journal of Obstetrics and GynecologyMurphy, A., & Koos, B. (2018).The Amnion and Amniotic Fluid. Encyclopedia of Reproduction, 562–568Magann EF, Chauhan SP, Barrilleaux PS, et al. Amniotic fluid index and single deepest pocket: Weak indicators of abnormal amniotic volumes. Obstet Gynecol. 2000;96:737.Lim, K. I., Butt, K., Naud, K., & Smithies, M. (2017).Amniotic Fluid: Technical Update on Physiology and Measurement. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 39(1), 52–58.Nabhan, A. F., & Abdelmoula, Y. A. (2008).Amniotic fluid index versus single deepest vertical pocket as a screening test for preventing adverse pregnancy outcome. Cochrane Database of Systematic Reviews.Moise, K. J. (2013).Toward consistent terminology: Assessment and reporting of amniotic fluid volume. Seminars in Perinatology, 37(5), 370–374.Gabbe, Obstetrics: Normal And Problem Pregnancies, Seventh EditionUPTODATE 2021, Physiology of amniotic fluid volume regulation.
Bài giảng sản khoa, ĐH Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, nxb Y học, 2020O wen, J., Albert, P. S., Buck Louis, G. M., Fuchs, K. M., Grobman, W. A., Kim, S., … Grantz, K. L. ( 2019 ). A Contemporary Amniotic Fluid Volume Chart for the United States : The NICHD Fetal Growth Studies-Singletons. American Journal of Obstetrics and GynecologyMurphy, A., và Koos, B. ( 2018 ). The Amnion and Amniotic Fluid. Encyclopedia of Reproduction, 562 – 568M agann EF, Chauhan SP, Barrilleaux PS, et al. Amniotic fluid index and single deepest pocket : Weak indicators of abnormal amniotic volumes. Obstet Gynecol. 2000 ; 96 : 737. Lim, K. I., Butt, K., Naud, K., và Smithies, M. ( 2017 ). Amniotic Fluid : Technical Update on Physiology and Measurement. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 39 ( 1 ), 52 – 58. Nabhan, A. F., và Abdelmoula, Y. A. ( 2008 ). Amniotic fluid index versus single deepest vertical pocket as a screening test for preventing adverse pregnancy outcome. Cochrane Database of Systematic Reviews. Moise, K. J. ( 2013 ). Toward consistent terminology : Assessment and reporting of amniotic fluid volume. Seminars in Perinatology, 37 ( 5 ), 370 – 374. Gabbe, Obstetrics : Normal And Problem Pregnancies, Seventh EditionUPTODATE 2021, Physiology of amniotic fluid volume regulation .
