Việc duy trì cơ chế “xin – cho” sẽ đẩy bài toán tăng thu ngân sách, giảm rủi ro nợ công của nước ta vào ngõ cụt, đẩy sự tăng trưởng kinh tế vào bế tắc. Nếu nói xa hơn nữa, nó đưa nước ta đến lệ thuộc kinh tế, thậm chí không chỉ về kinh tế.Việc duy trì cơ chế ” xin – cho ” sẽ đẩy bài toán tăng thu ngân sách, giảm rủi ro đáng tiếc nợ công của nước ta vào ngõ cụt, đẩy sự tăng trưởng kinh tế tài chính vào bế tắc. Nếu nói xa hơn nữa, nó đưa nước ta đến chịu ràng buộc kinh tế tài chính, thậm chí còn không riêng gì về kinh tế tài chính .Bạn đang xem : Cơ chế xin cho là gì
Về bề ngoài, Việt Nam thâm hụt ngân sách, nhiều nước khác (kể cả Mỹ) cũng thâm hụt ngân sách. Ở đâu cũng vậy, thâm hụt ngân sách sinh ra nợ công. Nhưng về thực chất, thâm hụt ngân sách, nợ công ở nước ta và ở các nước có khác nhau.
Chi thường xuyên cao hơn chi đầu tư phát triển – “ăn cả thóc giống!”
Ở những nước theo chủ nghĩa Keynes, nơi nhà nước tích cực can thiệp thị trường bằng những giải pháp vĩ mô, thâm hụt ngân sách là giải pháp tăng góp vốn đầu tư công để kích thích tăng trưởng kinh tế tài chính, tăng việc làm trong những quy trình tiến độ suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính. Tiền bội chi ngân sách ( bằng những công cụ nợ ) dùng cho góp vốn đầu tư tăng trưởng là chính, không dùng cho những khoản chi liên tục nuôi cỗ máy nhà nước và những dịch vụ công .
| Nhiều khi, quy định của địa phương “to” hơn trung ương, hướng dẫn “to” hơn thông tư, thông tư “to” hơn nghị định, nghị định “to” hơn luật ngành, luật ngành “to” hơn luật chung. | |
Ở Việt Nam, như Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh đã cảnh báo, không phải tất cả bội chi ngân sách được dành cho đầu tư. Ông cũng đề cập đến tình trạng tốc độ chi thường xuyên tăng cao hơn chi đầu tư phát triển, coi đó là sự vi phạm một trong những nguyên tắc trụ cột về ngân sách. Nếu tình trạng này kéo dài, nền kinh tế sẽ “nguội dần”, mất đà, mất lực tăng trưởng, do chúng ta ăn tiêu cao hơn mức đáng “ăn” và đầu tư cho tương lai ít hơn mức cần đầu tư để tạo tăng trưởng.Ở Nước Ta, như Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh đã cảnh báo nhắc nhở, không phải tổng thể bội chi ngân sách được dành cho góp vốn đầu tư. Ông cũng đề cập đến thực trạng vận tốc chi tiếp tục tăng cao hơn chi góp vốn đầu tư tăng trưởng, coi đó là sự vi phạm một trong những nguyên tắc trụ cột về ngân sách. Nếu thực trạng này lê dài, nền kinh tế tài chính sẽ ” nguội dần “, mất đà, mất lực tăng trưởng, do tất cả chúng ta ăn tiêu cao hơn mức đáng ” ăn ” và góp vốn đầu tư cho tương lai ít hơn mức cần góp vốn đầu tư để tạo tăng trưởng .Kể cả khi bội chi ngân sách, hoàn toàn có thể thấy nhiều nhu yếu góp vốn đầu tư trong những nghành nghề dịch vụ thiết yếu như giáo dục, y tế, hạ tầng giao thông vận tải, quốc phòng … không được cung ứng đủ nguồn vốn để triển khai. Singapore là một nước nhỏ bé về diện tích quy hoạnh và dân số, nhỏ hơn TP Hồ Chí Minh, thế mà ngân sách dành cho y tế, giáo dục, quốc phòng mỗi năm bằng mấy lần Nước Ta, điều đó nghĩa là gì ?Điều đó có nghĩa là thu ngân sách của nước ta quá thấp. Một nền kinh tế tài chính nhỏ tạo ra ít thuế từ những doanh nghiệp và người dân. giá thành nhà nước nhỏ ( có nguồn chính từ thuế ) không được cho phép góp vốn đầu tư đủ vào những động lực tăng trưởng để có một nền kinh tế tài chính lớn hơn, có sức tạo ra nhiều thuế hơn. Đó là vòng luẩn quẩn : ốm yếu thì không làm ra tiền, thiếu tiền thì thiếu ăn, thiếu ăn càng ốm. Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng những động lực tăng trưởng cũ đã hết, cần phải tạo ra những động lực mới .Là một nước nông nghiệp, Nước Ta đã có thời kỳ dài thiếu gạo để ăn, phải nhờ vào viện trợ lương thực của những nước đồng đội cũng chỉ vì cơ chế kinh tế tài chính nông nghiệp hợp tác xã đã thủ tiêu hết ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm và động lực sản xuất của người nông dân … Hàng viện trợ thì chẳng ngon gì. Đã mấy chục năm trôi qua mà hồi ức bo bo đen, mì mốc vẫn còn nguyên, làm tất cả chúng ta rùng mình mỗi lần nhắc đến. Nền kinh tế tài chính nông nghiệp hợp tác xã đã thủ tiêu hết niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm và động lực sản xuất của người nông dân. Trong quy mô tổ chức triển khai nông nghiệp đó, người nông dân không có tự do sản xuất và kinh doanh thương mại .Nhưng chỉ bằng một việc đơn thuần là trả ruộng đất cùng quyền sản xuất và tiêu thụ cho người nông dân, trong một thời hạn rất ngắn, Nước Ta từ một nước nhận viện trợ lương thực trở thành một cường quốc xuất khẩu gạo và 1 số ít sản phẩm & hàng hóa nông, thủy hải sản khác. Tự do kinh doanh thương mại trong nông nghiệp đã tạo ra một cuộc cách mạng bằng chính những người nông dân từng đói khổ, thiếu thốn trong cơ chế cũ .
Xem thêm: Lưu Ý Trước Khi Đi Khám Nam Khoa Là Khám Những Gì ? Chi Phí Hết Bao Nhiêu Tiền?
Phải đi xin những thứ lẽ ra được hưởng
Vậy thì tự do kinh doanh thương mại trong những nghành nghề dịch vụ phi nông nghiệp ở Nước Ta chắc như đinh cũng sẽ tạo ra những bước tăng trưởng cải tiến vượt bậc tựa như. Nhưng đó lại chính là điều mà những doanh nghiệp chưa có được. Các nhà đầu tư, doanh nghiệp chưa có tự do kinh doanh thương mại được như những người nông dân. Không phải chỉ có những doanh nghiệp kinh doanh thương mại những ngành nghề có điều kiện kèm theo ( còn nhiều ngành nghề như vậy ) mới có nhiều phép tắc, thủ tục phải xin ( và được cho ), mà cả những doanh nghiệp kinh doanh thương mại những ngành nghề không có điều kiện kèm theo cũng không trọn vẹn tự do .
Hiện sống sót nhiều kiểu ” giấy phép con ” và những kiểu văn bản về thực chất cũng là ” giấy phép “, với những ” điều cho “, ” điều không cho “. Hiếm ở nước nào có những kiểu công văn qua lại như giữa những doanh nghiệp và những cơ quan quản trị những cấp như ở Nước Ta. Cấu trúc của chúng về cơ bản giống nhau. Công văn của doanh nghiệp trình diễn, lý giải và xin. Đáp lại, công văn của cơ quan quản trị nêu quan điểm và quyết định hành động cho ( hoặc không cho ). Nếu cái xin mà không được cho thì doanh nghiệp không được làm. Công văn của cơ quan quản trị là một kiểu ” giấy phép con “. Từ lúc doanh nghiệp xin đến lúc cơ quan quản trị cho là ngân sách thời hạn, sức người và tiền tài, kể cả những ngân sách thời cơ. Sự bất định về hiệu quả xin làm cho doanh nghiệp sợ hãi .
| Đầu tư R&D và sản xuất quy mô lớn đòi hỏi vốn lớn, tư duy đầu tư dài hạn. Với môi trường kinh doanh lâu nay, các nhà đầu tư Việt Nam chưa sẵn sàng cho điều này. Họ chưa nhìn thấy sự đồng hành của các cơ quan quản lý. Họ sợ mệt mỏi và rủi ro.” | |
Ở các nước phát triển, doanh nghiệp là nguồn đầu tư lớn nhất cho nghiên cứu – phát triển (R&D) để phát minh, sáng chế và tạo ra những sản phẩm mới mang thương hiệu của mình. Các doanh nghiệp nước ta hầu như không chi cho R&D. Chỉ còn 6 năm nữa là đến mục tiêu năm 2020 Việt Nam trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, xem danh sách 32 sản phẩm công nghiệp chủ lực của thủ đô Hà Nội, không nhìn thấy sản phẩm nào có hàm lượng công nghệ cao, mà chỉ là bia, màn tuyn, săm lốp cao su, cửa sổ nhôm kính, dây cáp điện, đá ốp lát, đồ nhựa, hàng may mặc, phân lân, thức ăn chăn nuôi… Đi vào các cửa hàng điện máy gia dụng, khó tìm được các sản phẩm thương hiệu Việt Nam. Máy móc công nghiệp, phương tiện giao thông vận tải nội địa cũng rất hiếm. Ở những nước tăng trưởng, doanh nghiệp là nguồn góp vốn đầu tư lớn nhất cho điều tra và nghiên cứu – tăng trưởng ( R&D ) để ý tưởng, sáng tạo và tạo ra những loại sản phẩm mới mang tên thương hiệu của mình. Các doanh nghiệp nước ta hầu hết không chi cho R&D. Chỉ còn 6 năm nữa là đến tiềm năng năm 2020 Nước Ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng tân tiến, xem list 32 mẫu sản phẩm công nghiệp nòng cốt của TP. hà Nội Thành Phố Hà Nội, không nhìn thấy loại sản phẩm nào có hàm lượng công nghệ cao, mà chỉ là bia, màn tuyn, săm lốp cao su đặc, hành lang cửa số nhôm kính, dây cáp điện, đá ốp lát, đồ nhựa, hàng may mặc, phân lân, thức ăn chăn nuôi … Đi vào những shop điện máy gia dụng, khó tìm được những mẫu sản phẩm tên thương hiệu Nước Ta. Máy móc công nghiệp, phương tiện đi lại giao thông vận tải vận tải đường bộ trong nước cũng rất hiếm .Không góp vốn đầu tư R&D thì không những không tạo ra được những loại sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, mà còn không hề làm nổi con ốc vít đủ tốt, đủ nhiều, đủ rẻ. Nhưng góp vốn đầu tư R&D và sản xuất quy mô lớn yên cầu vốn lớn, tư duy góp vốn đầu tư dài hạn. Với thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại lâu nay, những nhà đầu tư Nước Ta chưa sẵn sàng chuẩn bị cho điều này. Họ chưa nhìn thấy sự sát cánh của những cơ quan quản trị. Họ sợ stress và rủi ro đáng tiếc. Ngay chế biến nông sản là nghành dễ tăng trưởng ở một nước nông nghiệp ( như Nước Ta ) thì cũng chưa có những nhà đầu tư lớn. Các nhà hàng siêu thị tràn ngập hàng nông sản chế biến ngoại nhập, nhưng hàng nông sản chế biến của Nước Ta ít đi ra được những thị trường khác .Một nền kinh tế tài chính không hề tăng trưởng mạnh và bền vững và kiên cố với sự thiếu tự tin và cảm xúc đơn độc của những doanh nghiệp và những nhà đầu tư trong nước trong ma trận quản trị hiện tại là tình hình của tất cả chúng ta lúc bấy giờ .Bản thân Luật Doanh nghiệp nước ta là thông thoáng, tôn vinh tự do kinh doanh thương mại và còn hoàn toàn có thể thông thoáng hơn nữa. Nhưng qua nhiều tầng nấc luật ngành, nghị định, thông tư, hướng dẫn của những cơ quan TW, địa phương, tự do kinh doanh thương mại bị bó hẹp, bị rơi rụng rất nhiều. Nhiều khi, lao lý của địa phương ” to ” hơn TW, hướng dẫn ” to ” hơn thông tư, thông tư ” to ” hơn nghị định, nghị định ” to ” hơn luật ngành, luật ngành ” to ” hơn luật chung. Hành trình ” lội ngược dòng ” của doanh nghiệp, từ cái thực hưởng đến cái lẽ ra phải được hưởng, là hành trình dài ” xin – cho “. Doanh nghiệp ” xin ” lại tự do kinh doanh thương mại bị cấp nào đó bó hẹp, cơ quan quản trị ” cho ” doanh nghiệp cái lẽ ra họ không cần phải cho và không có quyền cho ( vì luật đã cho rồi ) .
Ngân sách nhà nước nói riêng, sự tăng trưởng kinh tế nói chung, phụ thuộc trực tiếp vào sự phát triển của các doanh nghiệp và sự thịnh vượng của người dân. Không thể có ngân sách nhà nước lớn khi nền kinh tế còn nhỏ và dân còn nghèo. Sự đoạn tuyệt với cơ chế “xin – cho”, đảm bảo tự do kinh doanh tối đa cho doanh nghiệp và dân sẽ là giải pháp mang tính gốc rễ để tạo động lực phát triển bền vững cho nước ta. Luật pháp là tối thượng, các quyền kinh doanh theo luật là cao nhất. Các cơ quan quản lý ở mọi cấp không có quyền bớt xén tự do kinh doanh của doanh nghiệp và dân bằng các hình thức văn bản dưới luật. Họ không có quyền cho doanh nghiệp và dân những gì luật đã cho. Khi họ không có quyền cho, sẽ không còn ai đi xin, đi “chạy”. Tiền tài, sức lực của dân sẽ được đầu tư trọn vẹn cho phát triển sản xuất, kinh doanh. Quyền lực của các cơ quan quản lý các cấp không còn được sử dụng để ban phát, mà để chống lại mọi sự xâm phạm tự do kinh doanh dưới bất kỳ hình thức nào, của ai.
trái lại, việc duy trì cơ chế ” xin – cho ” sẽ đẩy bài toán tăng thu ngân sách, giảm rủi ro đáng tiếc nợ công của nước ta vào ngõ cụt, đẩy sự tăng trưởng kinh tế tài chính vào bế tắc. Nếu nói xa hơn nữa, nó đưa nước ta đến phụ thuộc kinh tế tài chính. Thậm chí, thành nô lệ về kinh tế tài chính. Tệ hại hơn, hoàn toàn có thể nô lệ không chỉ về kinh tế tài chính .
Tiến sĩ Lương Hoài Nam*
* Bài viết bộc lộ văn phong và góc nhìn của tác giả, một người kinh doanh tại TP.HCM >> Vật vờ điều tra và nghiên cứu khoa học – Kỳ 4 : Phải chấm hết cơ chế xin – cho >> Dự án Luật Quản lý, sử dụng gia tài Nhà nước : Loại bỏ cơ chế xin, cho ” của chùa >> Phát triển Bưu chính – Viễn thông và CNTT cần tránh cơ chế xin cho, bao cấp >> Lãng phí góp vốn đầu tư công >> Người dân ít biết về dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư công >> Đầu tư công vẫn thất thoát, ngưng trệ, kém hiệu suất cao >> Vay 500 triệu USD để cải cách góp vốn đầu tư công
