Từ VLOSVi khuẩn lam, hay thuật ngữ “ tảo lam ” được biết đến nhiều, thành phần sinh vật của tự nhiên sống trong những vùng nước ngọt, mặn, lợ trên khắp quốc tế ( Fogg và cs, 1973 ). Thuật ngữ “ tảo lam ” hoàn toàn có thể dẫn đến sự liên tưởng nhầm so với quần thể lớn vi trùng lam ở nước : như khi những tế bào tập trung chuyên sâu lại hoàn toàn có thể tạo ra nhiều sắc tố từ màu lam ( blue-green ), đến xanh da trời, xanh lá cỏ, khaki, nâu sô-cô-la đến màu đen, và khi phân hủy dưới ánh sáng mạnh thì Open màu xám và trắng .
Vi khuẩn lam là vi trùng quang hợp, cổ xưa, với cấu trúc tiền tế bào đơn thuần, không có nhân, được định loại là vi trùng. Là sinh vật cổ xưa vì có dẫn chứng về khoảng chừng 3,5 tỉ năm, chúng được xem là đối tượng người dùng tiên phong sản xuất ra khí oxy khí quyển giúp hình thành sự sống trên Trái đất ngày này .
Vi
khuẩn
lam
sản
xuất
khí
oxy
bằng
cách
phân
tách
nước
trong
quá
trình
quang
hợp
–
cơ
chế
cũng
có
ở
tảo
và
thực
vật
ngày
nay.
Hiện
diện
chủ
yếu
ở
nước,
vi
khuẩn
lam
cũng
được
tìm
thấy
ở
trên
đá,
đất
trồng
và
trong
các
môi
trường
cực
đoan
như
suối
nước
nóng,
sa
mạc
và
các
vùng
cực.
Dưới kình hiển vi, vi trùng lam hoàn toàn có thể thấy được như thể sinh vật liên bào ( unicellular ) hay chuỗi tế bào và những tế bào đơn lẻ không nhìn thấy được bằng mắt thường ( H. 1 ). Một số vi trùng lam liên bào như Microcystis, hoàn toàn có thể sinh trưởng và sống sót ở dạng tập hợp những tế bào như nhau ( identical cell ). Các tập đoàn lớn có hình dạng không bình thường, được phủ bọc hoặc không bởi một lớp nhầy và thẩm thấu qua những lỗ ( khá giống với một miếng pho-mát Thụy sĩ ). Các tập đoàn lớn này có đường kính vài milimet nên hoàn toàn có thể nhìn thấy bằng mắt thường .
Vi
khuẩn
lam
sợi
mảnh
có
thể
tồn
tại
ở
dạng
sợi
đơn
không
nhánh,
hoặc
có
nhánh,
và
cũng
không
quan
sát
được
bằng
mắt
thường.
Tuy
nhiên
,
một
số
loài
vi
khuẩn
lam
sợi
sống
ở
nước
như
Aphanizomenon
và
Trichodesmium
có
thể
hình
thành
những
bó
sợi
có
cấu
trúc
lớn
hơn
giống
như
lớp
mùn
cưa.
Loài
Gloeotrichia
sợi
mảnh
sinh
trưởng
thành
thể
hình
cầu
phóng
xạ
có
kích
thước
bằng
đầu
kim.
Khi
đó,
một
số
loài
vi
khuẩn
lam
dạng
sợi
như
Planktothrix
và
Phormidium
tạo
bởi
các
tế
bào
đồng
nhất,
và
loài
khác
có
dạng
sợi
như
Nostoc,
Aphanizomenon,
Cylindrospermopsis
và
Anabaena
có
thể
được
biệt
hóa
cao
thành
các
tế
bào
chuyên
hóa
về
sinh
lý
và
cấu
trúc.
Các
tế
bào
này
có
thể
là
tế
bào
dinh
dưỡng
có
khả
năng
quang
hợp,
và
các
tế
bào
chuyên
hóa
gọi
là
dị
tế
bào.
Các
dị
tế
bào
không
thực
hiện
quang
hợp
nhưng
cố
định
được
khí
ni-tơ
thành
a-mo-ni-ắc
rồi
sau
đó
tạo
ra
hợp
chất
ni-tơ
hữu
cơ
cầu
thiết
cho
quá
trình
sinh
trưởng,
nên
không
cần
sử
dụng
nguồn
a-mo-ni-ắc
hoặc
nitrat
từ
ngoài.
Một
đặc
tính
thích
nghi
nữa
ở
vi
khuẩn
lam
dạng
sợi
được
biệt
hóa
là
có
sự
hình
thành
tế
bào
giống-bào-tử
(akinete).
Các
tế
bào
này,
dự
trữ
dinh
dưỡng,
cho
phép
vi
khuẩn
lam
sống
trong
điều
kiện
môi
trường
stress
hoặc
thiếu
cạn
dinh
dưỡng,
và
nảy
sinh
trở
lại
khi
có
điều
kiện
sinh
trưởng
thuận
lợi.
Hình 1. Một số chi vi trùng lam nước ngọt A. Microcystis ; B. Gleotrichia ; C. Aphanizomenon ( trái ) với Anabaena ; D. Microcystis ; E. Planktothrix ; F. Aphanizomenon ; G. Planktothrix ; H. Ananbaena ; I. Anabaena .
Vi
khuẩn
lam
giữa
vai
trò
chính
trong
môi
trường
tự
nhiên
như
là
sinh
vật
sản
xuất
sơ
cấp
thực
hiện
sự
quang
hợp,
tạo
ra
chuỗi
thức
ăn
dưới
nước,
và
trong
chu
trình
vật
chất.
Tuy
nhiên,
vấn
đề
thực
sự
với
vi
khuẩn
lam,
xét
về
mặt
ảnh
hưởng
tiêu
cực
lên
đa
dạng
sinh
học,
chất
lượng
nước
và
độ
an
toàn
thì
khi
điều
kiện
dinh
dưỡng
trong
thủy
vực
trở
nên
quá
thừa
thãi.
Các
thủy
vực
ưu-dưỡng
giúp
tảo
và
đặc
biệt
là
vi
khuẩn
lam
sinh
sôi.
Thường
vào
mùa
xuân,
tảo
silic
(diatom)
sẽ
nở-hoa
trước
vi
khuẩn
lam,
sinh
sôi
ở
nhiệt
độ
tương
đối
thấp
và
sử
dụng
các
hợp
chất
silic
có
sẵn
trong
nước
để
tạo
ra
lớp
thành
tế
bào
cứng
và
thẩm
thấu
được.
Tuy nhiên, khi lượng hợp chất silic trở nên hạn chế, quần thể tảo silic hoàn toàn có thể suy giảm, có hoặc không kèm theo quy trình tiến độ nở hoa của tạo lục, sau đó sẽ bị phân hủy. vi trùng lam không có nhu yếu silic cao nên hoàn toàn có thể ưu sinh hơn hầu hết những sinh vật quang hợp khác để trở thành loài phù du lợi thế ở thủy vực, hoặc trong quần thể tảo bám trên trầm tích, đá và thực vật thủy sinh ở vùng nước nông. Ở điều kiện kèm theo đó, quần thể vi trùng lam ở vùng nước mở hoàn toàn có thể tăng trưởng nhanh gọn và nở hoa làm vùng nước bị đổi màu và năng lực xuyên thấu của ánh sáng giảm đáng kể, từ vài mét xuống còn vài cen-ti-mét. Trong điều kiện kèm theo nước tĩnh, nhiều loài vi trùng lam nở hoa hoàn toàn có thể Open lên bề mặt nước, hình thành những dạng váng bán-rắn. Nhìn theo chiều đứng quần thể vi trùng lam, ở lớp nước mặt phẳng sinh khối vi trùng lam hoàn toàn có thể tăng lên tối thiểu 100 lần. Nếu, sau đó có gợn sóng nhẹ ( nhỏ hơn 4 mét trên giây ), lớp váng mặt phẳng hoàn toàn có thể tập trung chuyên sâu nhiều hơn tạo ra lớp váng gần bờ thủy vực có độ xum xê hơn. Ảnh hưởng đến tỷ lệ theo chiều ngang tạo bởi gió nhẹ hoàn toàn có thể làm tỷ lệ vi trùng lam tăng lên tối thiểu 1000 lần so với quần thể bắt đầu phân tán ở vùng nước mở. Những lớp váng thường gây ra yếu tố về mỹ quan, gây ra những khó khăn vất vả cho việc làm xử lí cung ứng nước và những chất độc nguy hại so với người và động vật hoang dã. vi trùng lam kết thành từng mảng hoàn toàn có thể chứa độc tố từ lúc chúng thoát ra và lưu chuyển theo khủng hoảng bong bóng oxy, từ đó trôi đến những hồ và thủy vực nơi chúng sẽ tích tụ nhiều dần. Những mảng vi trùng lam dọc bờ thường Open ở vùng sông nước chảy chậm ở Anh quốc là một ví dụ. Những vùng nở hoa, mảng váng vi trùng lam hoàn toàn có thể gây ra sự mất mỹ quan, bởi trong thực tiễn rằng những vùng nước bị đổi màu, vùng nước hoạt động và sinh hoạt đục hơn, và mùi hôi thối bốc lên do vi trùng lam tích tụ lại và thối rữa .
Vi khuẩn lam hoàn toàn có thể tạo ra nhiều hợp chất có khối lượng phân tử thấp, có mùi mốc hoặc mùi đất như geosmin và 2 – methylisoborneol. Chúng không gây độc nhưng hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến chất lượng nước uống sau xử lí và làm phiền hà cho người sử dụng nguồn nước làm nơi đi dạo, và cả người dùng nước sau xử lí ( Juttner và Watson, 2007 ) .
