Khi khởi đầu chương trình Văn Học lớp 6 những em sẽ làm quen với truyện truyền thuyết, vậy truyền thuyết là gì ? đặc thù của truyền thuyết và phân biệt thể loại truyền thuyết với truyện cổ tích và thần thoại cổ xưa. Mời những bạn học viên cùng đón xem bên dưới .
Truyền thuyết là gì
Truyền thuyết thể loại có vị trí quan trọng trong mạng lưới hệ thống văn học dân gian Nước Ta gồm có có số lượng và chất lượng đa dạng chủng loại. Truyền thuyết chính là “ nhân chứng sống ” được lưu truyền trong dân gian qua hàng ngàn năm qua .
Truyền thuyết là gì?
Khái niệm truyền thuyết : truyền thuyết là những câu truyện được truyền miệng trong dân gian lý giải những phong tục, tập quán hoặc kể về những nhân vật lịch sử vẻ vang. Trong truyền thuyết thường gặp yếu tố phóng đại, kì ảo, thần kỳ. Kết thúc truyện truyền thuyết thường là kết thúc mở .
Phân biệt truyền thuyết và cổ tích
Cốt truyện, nhân vật
– Truyền thuyết dựa theo những nhân vật lịch sử vẻ vang, có đặc thù lịch sử dân tộc .
– Cổ tích : không có thật, phần đông là tưởng tượng của nhân dân .
Nội dung :
– Truyền thuyết : nhân vật và chủ đề có tính lịch sử dân tộc .
– Cổ tích : câu truyện mái ấm gia đình, đồng đội, bạn hữu, người thân trong gia đình những xích míc xung đột của họ, đặc biệt quan trọng là trong xã hội phong kiến .
Kết thúc :
– Cổ tích : thường thì là kết thúc có hậu, nhân vật ở hiền có được niềm hạnh phúc viên mãn và ngược lại những nhân vật độc ác sẽ bị trừng trị .
– Truyền thuyết : kết thúc truyện thường dạng mở .
Mối quan hệ giữa truyền thuyết và truyện cổ tích
Truyền thuyết có thời gian sinh ra sớm hơn cổ tích. Truyền thuyết được xem là cách mà nhân dân lý giải lịch sử vẻ vang, tưởng niệm về những nhân vật lịch sử dân tộc, sự kiện dựa theo cách nhìn nhận, nhìn nhận của nhân dân. Truyền thuyết thường gắn bó sát với vận mệnh dân tộc bản địa. Có sự phối hợp giữa lịch sử vẻ vang và yếu tố hư cấu .
Cổ tích sinh ra sau truyền thuyết, sinh ra trong xã hội có sự phân loại giai cấp và xích míc giai cấp về những yếu tố như quyền lợi và nghĩa vụ, vị thế. Cổ tích thường tập trung chuyên sâu vào số phận của một con người trong xã hội, trải qua con người bất hạnh nhân dân gửi gắm nhiều mơ ước, kì vọng về xã hội công minh, tự do, niềm hạnh phúc. Cổ tích có sự hào quyện giữa hiện thực và yếu tố hư cấu .
Về thời hạn sống sót : truyền thuyết lại có sức sống bền chắc hơn nhờ gắn với yếu tố lịch sử dân tộc trong khi đó cổ tích đang dần mai một trong văn học dân gian. Mặc dù không hề tăng trưởng thêm nhưng cổ tích vẫn có sức hút với người theo dõi nhí .
Truyền thuyết và thần thoại
Truyền thuyết và thần thoại có sự khác nhau như thế nào?
Thần thoại là những câu truyện dân gian thường kể về những câu truyện tương quan những vị thần, nhân vật anh hùng, nhân vật phát minh sáng tạo văn hóa truyền thống, bộc lộ ý niệm người cổ về nguồn gốc của quốc tế và xung quanh đời sống của con người .
Truyền thuyết hầu hết được truyền miệng về những nhân vật lịch sử dân tộc, phong tục, tập quán hoặc cảnh vật địa phương theo cách tâm lý của nhân dân. Truyền thuyết cũng có yếu tố kì ảo và phóng đại .
Các loại truyền thuyết Nước Ta
Dựa vào nội dung hoàn toàn có thể chia truyền thuyết theo những thời kì sau :
Hồng Bàng và thời kỳ Văn Lang : mang đậm yếu tố sử thi, không khí thời kì Vương dựng nước và giữ nước. Các truyền thuyết đặc trưng nhiều người biết như Lạc Long Quân Âu Cơ, Sơn Tinh-Thủy Tinh, Thánh Gióng, vua Hùng Vương thứ mười tám …
Thời kỳ Âu Lạc và Bắc thuộc : Nước Âu Lạc của An Dương Vương trong quy trình tiến độ từ 257 TCN-208 TCN. Thời kỳ Bắc thuộc thời hạn từ 207 TCN đến năm 938 là thời kỳ bị xâm lược và chiến đấu giành độc lập của dân tộc bản địa .
Truyền thuyết thời kì này là truyện An Dương Vương, khởi nghĩa chống xâm lược của những nhân vật như Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí …
Thời kỳ phong kiến tự chủ : thế kỉ 10 > thế kỉ 15, giai cấp phong kiến Nước Ta thiết kế xây dựng quốc gia và bảo vệ Tổ quốc trước sự xâm lăng của ngoại bang. Các truyền thuyết chia theo những nhóm :
Danh nhân văn hóa : Mạc Đĩnh Chi, Đường Chu Văn An, Trạng Trình …
Địa danh : Sự tích Hồ Hoàn Kiếm, Sự tích Hồ Ba Bể …
Anh hùng : Yết Kiêu, Phạm Ngũ Lão, Trần Hưng Đạo …
Anh hùng nông dân : Quận He, Ba Vành …
Anh hùng nông dân ( không mang yếu tố thần kỳ ) : Hầu Tạo, Chàng Lía, Lê Văn Khôi …
Đặc trưng của truyền thuyết
– Thuộc truyện dân gian, truyền miệng là chính .
– Kể về nhân vật lịch sử vẻ vang và sự kiện có liên hệ với lịch sử dân tộc
– Yếu tố không thể thiếu đó là sự hư ảo, hoang đường.
– Truyện thường có thái độ, nhìn nhận nhân dân về nhân vật, những sự kiện lịch sử dân tộc có thật .
Một số thông tin về truyền thuyết là gì ? đặc trưng của truyền thuyết vừa được tóm gọn bên trên, hy vọng hữu dụng cho những bạn học viên lớp 6 khi mở màn tìm hiểu và khám phá về thể loại truyện này .
Thuật Ngữ –
