Trầm cảm: Phân loại, nguyên nhân, và dịch tễ học

Nguồn: Friedman, Edward S. ‘Classification, Causes, And Epidemiology’. Handbook Of Depression. Edward S. Friedman and Ian M. Anderson. 2nd ed. London: Springer Healthcare Communications, 2014. 1–12. Print.

Biên dịch: Nguyễn Huy Hoàng

Hiệu đính: Nguyễn Thanh Hà, Nguyễn Đỗ Khả Tú, và Nguyễn Huy Hoàng

Biên tập, chỉnh sửa: Nguyễn Khánh Linh

Nhà xuất bản Springer Healthcare ( Vương quốc Anh ) giữ bản quyền mọi nội dung trong cuốn sách này © năm trước Springer Healthcare. Không sử dụng bản dịch này cho bất kỳ mục tiêu nào có yếu tố thương mại. Không chỉnh sửa và biên tập, chỉnh sửa bản dịch nếu không có sự đồng ý chấp thuận bằng văn bản của dịch giả. Ghi rõ tên người dịch, người hiệu đính, người chỉnh sửa và biên tập, nguồn Beautiful Mind việt nam và dẫn link về bài viết gốc trên trang khi đăng tải lại bản dịch này .

Trong mọi trường hợp, Beautiful Mind việt nam không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về bất kể sai sót nào hoàn toàn có thể có trong bản dịch này, cũng như về mọi hậu quả hoàn toàn có thể phát sinh từ việc trích dẫn nội dung và / hoặc sử dụng thông tin từ bản dịch này dưới bất kỳ hình thức nào. Gặp bác sĩ hoặc chuyên viên để được tư vấn và có thông tin trình độ đúng chuẩn và tương thích nhất .

Edward S. Friedman là Phó Giáo sư Tâm thần học tại Trường Y Đại học Pittsburgh, Pennsylvania, Hoa Kỳ. Nguyễn Huy Hoàng là dịch giả, gần đây nhất, của Mehran Kamrava, Qatar : Đất nước nhỏ, nền chính trị lớn ( NXB Trẻ, sắp phát hành năm ngoái ). Nguyễn Thanh Hà đang triển khai xong chương trình thạc sĩ ngành Global Mental Health tại King’s College, Vương quốc Anh .

Chương 1: Trầm cảm: Phân loại, nguyên nhân, và dịch tễ học

Chương 2: Trầm cảm trong các nhóm bệnh nhân khác nhau

Chương 3: Trầm cảm: Chẩn đoán bệnh

Edward S Friedman

Các dạng trầm cảm khác nhau

Các rối loạn trầm cảm ( depressive disorders ) gồm có một nhóm bệnh không như nhau được đặc trưng bởi những mức độ khác nhau về rối loạn xúc cảm và những đổi khác về nhận thức, thần kinh thực vật, và tinh thần hoạt động có tương quan. Trầm cảm hiện là chứng bệnh nghiêm trọng thứ tư trên quốc tế và được Dự kiến là sẽ đứng thứ hai chỉ sau bệnh động mạch vành về mức độ khuyết tật tới năm 2020 [ 1,2 ] .

Các rối loạn trầm cảm

Có một phổ rối loạn trầm cảm rộng được đặc trưng bởi sự hiện hữu của tâm trạng buồn chán, trống trải, hoặc cáu giận và nhiều mức độ biến hóa về sức khỏe thể chất và nhận thức khác [ 3 ]. Theo Cẩm nang chẩn đoán và thống kê về những rối loạn tinh thần, ấn bản thứ 5 ( DSM-5 ) [ 4 ], nhiễu loạn tâm trạng là đặc thù điển hình nổi bật của những rối loạn khí sắc ( mood disorders ). Chúng được chia đơn cử hơn thành rối loạn trầm cảm chính [ 1 ] ( major depressive disorder ; MDD ), rối loạn mất kiểm soát và điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối ( disruptive mood dysregulation disorder ; DMDD, so với trẻ nhỏ đến 18 tuổi ), rối loạn trầm cảm dai dẳng ( dysthymia ; DD ), rối loạn phiền muộn tiền kinh nguyệt ( premenstrual dysphoric disorder ), rối loạn trầm cảm do chất [ 2 ] ( substance-induced depressive disorder ), rối loạn trầm cảm do chứng bệnh khác, cũng như những dạng rối loạn trầm cảm khác và không xác lập so với những trường hợp có triệu chứng phụ không cung ứng đủ những tiêu chuẩn của MDD hoặc DD. MDD được đặc trưng bởi một hoặc nhiều quy trình tiến độ trầm cảm chính ( major depressive episodes, MDE ) – một khoảng chừng thời hạn riêng rẽ trong đó cá thể phải trải qua những biến hóa rõ ràng về những công dụng tình cảm, nhận thức, và thần kinh thực vật ở một mức độ trung bình trong 2 tuần hoặc lâu hơn với sự suy giảm về mức độ hoạt động giải trí công dụng trước kia của chúng ( xem Bảng 1.1 ) [ 4,5 ] .

• Rối loạn cảm xúc, dễ cáu;
• Dễ cáu, giận dữ, hoặc mâu thuẫn liên cá nhân gia tăng;
• Tâm trạng trầm uất, cảm giác tuyệt vọng, hoặc suy nghĩ tự ti;
• Lo âu, căng thẳng, hoặc cảm giác “kích thích” (keyed-up); và
• Một (hoặc hơn) trong các triệu chứng:
• Mất hứng (anhedonia);[3]
• Mệt mỏi hoặc thờ ơ, thiếu năng lượng;
• Thay đổi cảm giác thèm ăn; ăn quá nhiều; thèm ăn một số thứ cụ thể;
• Ngủ quá nhiều (hypersomnia) hoặc quá ít (hyposomnia);
• Có cảm giác dễ mất tinh thần hoặc mất kiểm soát;
• Căng tức ngực, sưng, phù nề, hoặc tăng cân.

Rối loạn phiền muộn tiền kinh nguyệt là những tiến trình tâm trạng Open trong hầu hết những chu kỳ luân hồi kinh nguyệt so với năm trước, đặc trưng bởi sự khởi phát trong tuần trước khi có kinh và cải tổ trong một vài ngày sau khi khởi đầu có kinh. Nữ giới phải có một ( hoặc hơn ) trong những triệu chứng :Rối loạn trầm cảm dai dẳng ( dysthymia ; DD ) hợp nhất việc chẩn đoán dysthymia và trầm cảm mạn tính ( chronic depression ). Các rối loạn này được đặc trưng bởi sự sống sót dai dẳng của những triệu chứng trong tối thiểu 2 năm. Các triệu chứng phải gồm có tâm trạng trầm uất trong hầu hết thời hạn trong ngày, trong hầu hết những ngày, và hai ( hoặc hơn ) trong những triệu chứng :

• Chán ăn hoặc ăn quá nhiều;
• Ngủ quá nhiều hoặc ngủ quá ít;
• Thiếu năng lượng hoặc mệt mỏi;
• Thiếu tự tôn (low self-esteem); hoặc
• Cảm giác tuyệt vọng.

Rối loạn mất kiểm soát và điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối ( DMDD ) là hội chứng dễ bị kích thích và liên tục có những tiến trình mất trấn áp hành vi ở trẻ nhỏ dưới 12 tuổi .

Rối loạn trầm cảm xác lập khác là cách phân loại vận dụng cho những tiến trình trầm cảm gây ra sự đau khổ đáng kể về lâm sàng hoặc suy giảm trong những tính năng xã hội, nghề nghiệp, hoặc những nghành quan trọng khác, nhưng không cung ứng đủ tiêu chuẩn để được phân loại như một rối loạn trầm cảm khác. Ví dụ về biểu lộ như vậy gồm có : trầm cảm ngắn tái phát ( recurrent brief depression ), những quá trình trầm cảm ngắn ( 4 – 13 ngày ), và quá trình trầm cảm với những triệu chứng không đủ. Ngoài ra, những triệu chứng này phải không hề là do một rối loạn tinh thần hoặc y tế khác, ảnh hưởng tác động sinh lý trực tiếp của một chất, hoặc do mất người thân trong gia đình. Trong những trường hợp cá thể bộc lộ tâm trạng buồn bã và tổn hại đáng kể về mặt lâm sàng, thuật ngữ “ rối loạn trầm cảm không xác lập ” ( depressive disorder not otherwise specified ) được sử dụng .

Bản Phân loại quốc tế về những rối loạn tinh thần và hành vi, bản sửa đổi thứ 10 ( ICD-10 ) [ 5 ] miêu tả đặc thù của rối loạn trầm cảm tái phát ( recurrent depressive disorder ) là những tiến trình trầm cảm lặp đi tái diễn mà không có bất kể tiền sử tiến trình mừng cuống và tăng động độc lập nào. Họ phân loại dạng quá trình trầm cảm theo những mức độ nghiêm trọng nhẹ ( tối thiểu hai trong số những triệu chứng nổi bật nhất và hai triệu chứng khác ), trung bình ( tối thiểu hai trong số ba triệu chứng nổi bật nhất và ba hoặc bốn triệu chứng khác ), hoặc nặng ( cả ba triệu chứng nổi bật nhất và tối thiểu bốn triệu chứng khác ) ( Bảng 1.1 ). ICD-10 cũng đồng ý thời hạn diễn ra triệu chứng ít hơn 2 tuần nếu những triệu chứng đó nghiêm trọng không bình thường hoặc khởi phát nhanh gọn .

Có 1 số ít tiểu dạng trầm cảm được miêu tả trong DSM-5 như những chỉ dấu phân biệt cho những rối loạn trầm cảm. [ Rối loạn trầm cảm ] thể suy lo âu ( with anxious distress ) được sử dụng khi có hai ( hoặc hơn ) trong số những triệu chứng :

• Cảm giác kích thích và căng thẳng; bồn chồn;
• Cảm giác bồn chồn;
• Khó tập trung do lo lắng;
• Lo sợ điều gì đó khủng khiếp sẽ xảy ra;
• Sợ mất kiểm soát.

Có 2 trong số những triệu chứng trên là nhẹ ; 3 triệu chứng là trung bình ; 4 đến 5 triệu chứng là trung bình nặng ; và 4 đến 5 triệu chứng với kích động tinh thần hoạt động ( motor agitation ) là nặng .

[ Rối loạn trầm cảm ] thể hỗn hợp ( with mixed features ) được sử dụng khi có tối thiểu 3 triệu chứng của những quy trình tiến độ hưng cảm / hưng cảm nhẹ ( manic / hypomanic ) Open gần như hàng ngày trong một MDE. Các triệu chứng này gồm có :

• Lên tinh thần/giải phóng tinh thần (elevated/expansive mood);
• Tự tôn (self-esteem) hoặc tự vĩ cuồng (grandiosity) tăng cao;
• Nói liên hồi, cảm thấy áp lực phải nói (pressured speech);
• Liên tục nảy sinh nhiều ý tưởng (flight of ideas); suy nghĩ dồn dập (racing thoughts);
• Tăng hoạt động hướng mục tiêu;
• Tích cực tham gia các hoạt động có rủi ro cao;
• Giảm nhu cầu ngủ.

Đáng quan tâm, đặc tính hỗn hợp là một yếu tố rủi ro tiềm ẩn mắc rối loạn lưỡng cực ( bipolar disorder ) ; sử dụng chỉ dấu phân biệt này, khi hoàn toàn có thể vận dụng được, hoàn toàn có thể giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị và theo dõi dược lý về năng lực biến hóa tâm trạng do thuốc chống trầm cảm .

Thể căng trương lực ( with catatonia ) hoàn toàn có thể được sử dụng để miêu tả một MDE khi bệnh cảnh lâm sàng bị chi phối bởi ba ( hoặc hơn ) trong những triệu chứng sau : ngơ ngẩn ( stupor ), chứng giữ nguyên thể ( catalepsy ), khung hình mềm như sáp tạo hình ( waxy flexibility ), [ 4 ] làm thinh ( mutism ), khước từ cử động ( negativism ), [ 5 ] tạo dáng ( posturing ), [ 6 ] phong thái ( mannerism ), [ 7 ] cử động lặp đi lặp lại không mục tiêu ( stereotypy ), kích động ( agitation ), nhăn nhó, nhại lời ( echolalia ), và nhại động tác ( exchopraxia ) .

Thể u sầu ( with melancholic features ) miêu tả một thực trạng mất hứng ( anhedonia ) đặc biệt quan trọng nghiêm trọng – gần như trọn vẹn mất hứng thú và thiếu phản ứng với những hoạt động giải trí ưa thích thường thì. Ngoài ra, phải có ba hoặc hơn trong những đặc thù sau trong quy trình tiến độ bệnh nặng nhất :

• Có tâm trạng trầm uất khác với kiểu cảm giác theo sau một mất mát;
• Trầm cảm nặng hơn vào buổi sáng;
• Tỉnh sớm vào buổi sáng;
• Chậm hoặc kích động tâm thần vận động đáng kể;
• Chán ăn và/hoặc giảm cân đáng kể;
• Cảm giác tội lỗi không đáng hoặc quá mức.

Thể phi nổi bật ( atypical features ) là sự hiện hữu của phản ứng tâm trạng ( tức là năng lực cải tổ tâm trạng của người trầm cảm trước những sự kiện tích cực thực tiễn hoặc tiềm năng ), cùng với hai hoặc hơn trong số những đặc thù sau :

• Thèm ăn (hyperphagia);
• Ngủ nhiều;
• Cơ thể nặng nề (leaden paralysis);
• Có phản ứng chối bỏ xã hội lâu dài dẫn tới tổn hại đáng kể về mặt xã hội và nghề nghiệp (một đặc điểm với khởi phát sớm tồn tại trong suốt cuộc đời).

Thể tinh thần ( with psychotic features ) : sự xuất hiện hoặc vắng mặt của những đặc thù được xác lập tùy theo việc chúng có tương thích với những chủ đề trầm cảm, gọi là “ thể tương thích với khí sắc ” ( mood-congruent features ), ngược lại với thể không tương thích với khí sắc ( mood-incongruent features ), thể này ít phổ cập hơn – như hoang tưởng bị hại ( persecutory delusions ), hoang tưởng tư duy bị áp đặt / đánh cắp ( thought insertion / withdrawal delusions ), hoang tưởng phát thanh tư duy ( thought broadcasting ), hoặc hoang tưởng bị trấn áp ( control delusions ) .

Thể cận sản ( with peripartum ) : quá trình trầm cảm diễn ra trong khi mang thai hoặc trong 4 tuần sau khi sinh .

Rối loạn trầm cảm theo mùa (with seasonal features) mô tả một quá trình bệnh lý trầm cảm được đặc trưng bởi sự khởi phát và thuyên giảm liên quan đến khoảng thời gian đặc trưng trong năm. Phổ biến nhất, các triệu chứng trầm cảm biểu hiện trong mùa thu và/hoặc đông và tự thuyên giảm vào xuân hoặc hè. Để hội đủ điều kiện cho chẩn đoán này, trong hai năm trước đó phải có hai MDE thể hiện một mối liên hệ theo thời gian và cá nhân không thể có nhiều MDE không theo mùa hơn theo mùa.

Xác định [ rối loạn trầm cảm ] thuyên giảm một phần ( in partial remission ) khi những triệu chứng của MDE còn sống sót, nhưng không còn cung ứng đủ tiêu chuẩn, hoặc trong khoảng chừng thời hạn lê dài ít hơn 2 tháng không có triệu chứng đáng kể nào sau khi MDE kết thúc .

Xác định thuyên giảm toàn phần ( in full remission ) khi trong 2 tháng qua không còn triệu chứng hoặc tín hiệu đáng kể nào của MDE .

Một số hiệu quả đã được ghi lại để diễn đạt quỹ đạo điều trị của một cá thể ( xem Hình 8.1 ). Hậu quả nghiêm trọng nhất của trầm cảm là tăng nguy cơ tự tử ; ví dụ, Bostwick và Pankratz [ 6 ] đã nghiên cứu và điều tra những bệnh nhân mắc rối loạn tình cảm và ước tính tỷ suất từng tự tử trong đời ở những người nhập viện có sáng tạo độc đáo tự sát là 8,6 % và ở những người nhập viện không có ý tưởng sáng tạo tự sát là 4,0 %. Tỷ lệ tự tử trong bệnh nhân nội trú / ngoại trú hỗn hợp là 2,2 % và với bệnh nhân không mắc những bệnh xúc cảm thì thấp hơn 0,5 %. Những tài liệu này chứng tỏ nguy cơ tự tử ngày càng tăng với sự ngày càng tăng cường độ của ý tưởng sáng tạo tự sát và cho thấy nguy cơ tự tử ngày càng tăng cùng với mức độ nghiêm trọng của bệnh trầm cảm .

Nguyên nhân trầm cảm

Các triết lý nhị nguyên phân loại tâm lý và não bộ đang được thay thế sửa chữa bằng những mô hình tích hợp hơn có xét đến những ảnh hưởng tác động sinh học, tâm ý, và xã hội gây ra trầm cảm. Hiểu biết của Kandel về những tương tác tâm trí-não bộ cung ứng một quy mô để tìm hiểu và khám phá về thực chất và những nguyên do khả dĩ của trầm cảm [ 7 ] ; đơn cử :

• Mọi quá trình thần kinh đều xuất phát từ não bộ;
• Các gene và các sản phẩm protein của chúng xác định chức năng và các liên kết thần kinh;
• Trải nghiệm sống ảnh hưởng tới biểu hiện gene và các yếu tố tâm lý xã hội tác động trở lại não bộ;
• Biểu hiện gene bị biến đổi tạo ra sự thay đổi trong các liên kết thần kinh sẽ góp phần duy trì sự bất thường của hành vi;
• Tâm lý trị liệu tạo ra sự thay đổi hành vi dài hạn bằng cách thay đổi biểu hiện gene.

Do đó, cả yếu tố di truyền và môi trường tự nhiên đều có tương quan đến nguyên do và điều trị trầm cảm. Tiến bộ gần đây trong nghiên cứu cơ sở di truyền của trầm cảm đã đem lại những phát hiện mê hoặc, ví dụ điển hình như tính đa hình tính năng ( functional polymorphism ) của gene luân chuyển serotonin, thứ hoàn toàn có thể được sử dụng để Dự kiến chất ức chế tái hấp thu serotonin có tinh lọc ( SSRI ) phản ứng trong toàn cảnh stress đời sống [ 8 ]. Từ đó, hoàn toàn có thể hiểu trầm cảm là hệ quả của stress đời sống trong tương tác với những lỗ hổng di truyền về gene và tính cách sản sinh ra sự rối loạn công dụng về sinh lý và tâm ý .

Việc tiếp xúc lê dài với căng thẳng mệt mỏi tạo ra sự biến hóa đặc tính trong tính năng dẫn truyền thần kinh não bộ thường được miêu tả như một sự “ mất cân đối hóa học. ” Điều này là sự đổi khác trong những mạng lưới hệ thống truyền tin hóa học chịu nghĩa vụ và trách nhiệm dẫn truyền thần kinh : serotonin ( 5HT ), norepinephrine ( NE ), và dopamine ( DA ). Trầm cảm có tương quan tới sự suy giảm dẫn truyền thần kinh trong những mạng lưới hệ thống này và những thuốc chống trầm cảm sẵn có lúc bấy giờ được cho là có tính năng bằng cách đảo ngược những thâm hụt đó [ 9 ]. Những đổi khác trong những mạng lưới hệ thống thần kinh này tạo ra những triệu chứng tâm ý và xôma đặc trưng của trầm cảm ( xem Chương 3 ) .

Các triết lý khác về nguyên do của trầm cảm xuất phát từ những góc nhìn trong nghành của chúng ( ví dụ, kim chỉ nan liên cá thể [ interpersonal theory ] nghiên cứu và điều tra căng thẳng mệt mỏi giữa những cá thể và quy trình chuyển tiếp vai trò như những nguyên do của trầm cảm ). Mô hình nhận thức ( cognitive Mã Sản Phẩm ) cho rằng những tư tưởng loạn công dụng dung dưỡng trầm cảm và củng cố những hành vi thôi thúc trạng thái trầm cảm. Mô hình động lực ( dynamic Model ) tập trung chuyên sâu vào xung đột tâm ý vô thức với tiềm năng cá thể đạt được sự hiểu biết thâm thúy hoặc sự tương hỗ thiết yếu. Một quy mô rất mê hoặc đã được Brown và những đồng nghiệp của ông đề xuất kiến nghị [ Sơ đồ 1.2 ], trong đó họ miêu tả những chính sách chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cho sự khởi phát, sự kích thích, và sự duy trì của trầm cảm [ 10 ]. Một “ biến cố cuộc sống nghiêm trọng ” hoàn toàn có thể làm khởi phát một MDE. Các yếu tố rủi ro tiềm ẩn gần ( proximal risk factors ) ảnh hưởng tác động đến sự khởi phát của tiến trình trầm cảm, còn những yếu tố rủi ro tiềm ẩn xa ( distal risk factors ) vừa ảnh hưởng tác động đến những yếu tố rủi ro tiềm ẩn gần vừa thôi thúc sự sống sót của một quy trình tiến độ bệnh mạn tính .

Ngoài ra còn có rất nhiều căn bệnh y khoa thường bộc lộ những triệu chứng của trầm cảm ( Bảng 1.3 ), và nhiều loại dược phẩm cũng hoàn toàn có thể tạo ra những triệu chứng trầm cảm như những công dụng không mong ước ( Bảng 1.4 ). Một số bệnh tâm thần khác cũng hoàn toàn có thể có triệu chứng của trầm cảm, trong đó có tinh thần phân liệt, rối loạn lo âu, rối loạn siêu thị nhà hàng, và nghiện thuốc .

Dịch tễ học và lịch sử tự nhiên

MDD là một rối loạn rất phổ cập. Các ước tính gần đây nhất của Mỹ về tỷ suất mắc là 16,2 % trong đời và 6,6 % trong 12 tháng trước khi khảo sát. Độ tuổi khởi phát khác nhau theo từng nhóm tuổi, với một rủi ro tiềm ẩn khá thấp cho đến tuổi vị thành niên, sau đó tăng theo kiểu tuyến tính, và dốc hơn nữa so với nhóm tuổi gần đây [ 11 ]. Tỷ lệ mắc có vẻ như thấp hơn ở bên ngoài nước Mỹ và khác nhau ở từng vương quốc, nhưng tỷ suất toàn thế giới vẫn ở mức cao, với một nghiên cứu và phân tích tổng hợp từ 23 điều tra và nghiên cứu từ những nước ở châu Âu, châu Á, Bắc và Nam Mỹ, và châu Đại Dương cho thấy tỷ suất chung là 6,7 % trong đời và 4,1 % trong 12 tháng trước khảo sát [ 12 ]. Rối loạn trầm cảm hiện là nguyên do gây khuyết tật nghiêm trọng thứ tư trên quốc tế, và được Dự kiến là sẽ trở thành nguyên do nghiêm trọng thứ hai đến năm 2020 [ 1,2 ]. Tương quan nhân khẩu học xã hội về rủi ro tiềm ẩn ngày càng tăng MDD ở Mỹ gồm có độ tuổi, giới nữ, chủng tộc / dân tộc bản địa phi da trắng, thực trạng việc làm, chưa kết hôn, học vấn thấp, thu nhập thấp, và sống ở thành thị. Gần như tổng thể những người được hỏi mắc MDD đều có tối thiểu một số ít tổn hại vai trò ( role impairment ) và ba phần tư số người được hỏi từng mắc MDD trong đời đều báo cáo giải trình tối thiểu một rối loạn y tế kèm theo [ 11 ] .

Một mẫu lâm sàng đại diện thay mặt gần đây cho thấy MDD thường là mạn tính, nặng, với rối loạn lâm sàng kèm theo đáng kể ; ví dụ, hai phần ba số người trong điều tra và nghiên cứu thực nghiệm ( effectiveness study ) lớn trong chương trình Các giải pháp điều trị sửa chữa thay thế theo trình tự để giảm trầm cảm ( STAR * D ) báo cáo giải trình tối thiểu một bệnh lý thường thì diễn ra đồng thời. MDD thường là một rối loạn theo từng đợt với mỗi đợt diễn ra trung bình mỗi 5 năm ; tuy nhiên, 20 đến 33 % cá thể phải chịu đựng một quá trình bệnh mạn tính và không dứt [ 14 ]. Những ai không thuyên giảm triệu chứng trọn vẹn nhiều năng lực sẽ bị tái phát [ 13,15 ]. Các tiến trình trầm cảm càng lê dài thì có vẻ như càng khó điều trị và số người có những triệu chứng trầm cảm mức độ thấp nhiều gấp khoảng chừng ba lần số người có những triệu chứng cấp MDD .

Khoảng 20 đến 33 % bệnh nhân trải qua một MDE có một quy trình tiến độ bệnh được xác lập bằng sự khởi phát sớm và tiến trình rối loạn trầm cảm dai dẳng ( dysthymic ) mạn tính [ 17 ]. Khảo sát National Comorbidity Survey trên dân số Mỹ cho thấy tỷ suất mắc rối loạn trầm cảm dai dẳng trong 12 tháng trước khảo sát ( 12 – month prevalence ) là 2,5 % và từng mắc trong đời ( lifetime prevalence ) là 6,4 %, và khoảng chừng 3 % so với trầm cảm mạn tính [ 18 ]. Người mắc trầm cảm chính mạn tính ( chronic major depression ) có độ tuổi khởi phát sớm hơn, tăng bệnh kèm theo thuộc trục II ( axis II ), nhiều năng lực từng trải qua một lịch sử vẻ vang chấn thương sớm, và hệ gene mái ấm gia đình mang bệnh trầm cảm, kế hoạch đối phó thiếu hiệu suất cao hơn, stress mạn tính hơn, ít sự tương hỗ xã hội hơn, suy giảm đáng kể trong tính năng tâm ý và hiệu suất việc làm, và tăng sử dụng dịch vụ chăm nom y tế [ 19 – 21 ] .

MDD thể u sầu thường gặp ở bệnh nhân nội trú ( trái ngược với bệnh nhân ngoại trú ), nhiều năng lực diễn ra hơn trong những MDE trầm trọng hơn, và nhiều năng lực hơn trong những ai có những biểu lộ tinh thần ( DSM-5 ). Trầm cảm sau sinh là biến chứng thường gặp nhất của việc sinh đẻ và diễn ra ở 13 % phái đẹp sau sinh [ 22 ]. Tỷ lệ mắc trầm cảm mùa đông biến hóa với tỷ suất tăng theo vĩ độ địa lý cao hơn và trẻ tuổi hơn ; phái đẹp chiếm 60 – 80 % những người mắc rối loạn này ( DSM-5 ) [ 4 ] .

Tài liệu tham khảo

1. Murray CJ, Lopez AD. Alternative projections of mortality and disability by cause 1990–2020: global burden of disease study. Lancet. 1997;349:1498-1504.
2. Lopez AD, Mathers CD. Measuring the global burden of disease and epidemiological transitions: 2002–2030. Ann Tropical Med Parasitol. 2006;100:481-499.
3. Remick RA, Sadovnick AD, Lam RW, et al. Major depression, minor depression, and double depression: are they distinct clinical entities? Am J Med Genet. 1996;67:347-353.
4. American Psychiatric Association. The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edn. Washington DC: APA;2013.
5. World Health Organization. International Classification of Mental and Behavioral Disorders, 10th revision (ICD-10). Geneva: WHO, 1992.
6. Bostwick JM, Pankratz VS. Affective disorder and suicide risk: a reexamination. Am J Psychiatry. 2000;157:1924-1932.
7. Kandel ER. A new intellectual framework for psychiatry. Am J Psychiatry. 1998;55:457-469.
8. Caspi A, Sudgen K, Moffitt TE, et al. Influence of life stress on depression: moderation by a polymorphism in the 5-HTT gene. Science. 2003;301:386-389.
9. Richelson E. The clinical relevance of antidepressant interaction with neurotransmitter transporters and receptors. Psychopharmacol Bull. 2002;36:133-150.
10. Brown WG, Craig TKJ, Harris TO. Parental maltreatment and proximal risk factors using the Childhood Experience of Care and Abuse (CECA) instrument: a life course study of adult chronic depression – 5. J Affect Disord. 2008; 110:222-233.
11. Kessler RC, Berglund P, Demler O, et al. The epidemiology of major depressive disorder: results from the National Comorbidity Survey Replication (NCS-R). JAMA. 2003;289:3095-3105.
12. Waraich P, Goldner EM, Somers JM, et al. Prevalence and incidence studies of mood disorders: a systematic review of the literature. Can J Psychiatry. 2004; 49:124-138.
13. Rush AJ. STAR*D: What have we learned? Am J Psychiatry. 2007;164:201-204.
14. Mueller TI, Leon AC. Recovery, chronicity, and levels of psychopathology in major depressive disorder. Psychiatr Clin North Am. 1996;19:85-102.
15. Fava M, Davidson KG. Definition and epidemiology of treatment-resistant depression. Psychiatr Clin North Am. 1996;19:179-200.
16. Judd LL, Akiskal HS, Maser JD, et al. A prospective 12-year study of subsyndromal and syndromal depressive symptoms in unipolar major depressive disorders. Arch Gen Psychiatry. 1998;55:694-700.
17. AHCPR Depression Guideline Panel. Clinical Practice Guideline. Number 5. Depression in Primary Care, vol 1. Detection and Diagnosis. Rockville, MD: US Department of Health and Human Services, Public Health Service, Agency for Health Care Policy and Research;1993.
18. Kessler RC, McGonagle KA, Zhao S, et al. Lifetime and 12-month prevalence of DSM-III-R psychiatric disorders in the United States. Results from the National Comorbidity Survey. Arch Gen Psychiatry. 1994; 51:8-19
19. Keller MB, McCullough JP, Klein DN, et al. A comparison of nefazodone, the cognitive behavioral-analysis system of psychotherapy, and their combination for the treatment of chronic depression. N Engl J Med. 2000;342:1462-1470.
20. Nemeroff CB, Heim CM, Thase ME, et al. Differential responses to psychotherapy versus pharmacotherapy in the treatment of patients with chronic forms of depression. Proc Natl Acad Sci USA. 2003;100:14293-14296.
21. Schatzberg AF, Rush AJ, Arnow BA, et al. Chronic depression: medication (nefazodone) or psychotherapy (CBASP) is effective when the other is not. Arch Gen Psychiatry. 2005;62:513-520.
22. O’Hara MW, Swain AM. Rates and risk of postpartum depression: a meta analysis. Int Rev Psychiatry. 1996; 8:37-54.

[ 1 ] Trong khoanh vùng phạm vi nội dung cuốn sách này, chúng tôi thống nhất gọi MDD là “ rối loạn trầm cảm chính ” để phân biệt với những dạng trầm cảm khác. Các cách gọi khác trong tiếng Việt hoàn toàn có thể là “ rối loạn trầm cảm, ” “ trầm cảm, ” “ chứng trầm cảm, ” “ bệnh trầm cảm, ” “ trầm cảm đơn cực, ” “ trầm cảm bệnh lý ” … Chúng tôi đặc biệt quan trọng khuyến nghị dùng “ trầm cảm bệnh lý ” ( clinical depression ) để chỉ MDD trong những trường hợp thường thì, để phân biệt giữa bệnh lý trầm cảm và trạng thái xúc cảm trầm uất thường thì ( depressed mood ) .

[ 2 ] Ví dụ, do những chất gây nghiện, rượu, hoặc do thuốc .

[ 3 ] Chính xác hơn, “ anhedonia ” là thực trạng mất năng lực cảm nhận niềm vui trong – và hứng thú với – những hoạt động giải trí thông trường trước đây, ví dụ như những hoạt động giải trí tiếp xúc xã hội, quan hệ tình dục, âm nhạc, thể thao …

[ 4 ] “ Waxy flexibility ” là một triệu chứng tinh thần hoạt động khiến bệnh nhân giảm năng lực phản ứng với kích thích bên ngoài và có khuynh hướng giữ nguyên một tư thế bất động .

[ 5 ] Bệnh nhân có triệu chứng “ negativism ” thường phủ nhận cử động / hoạt động hoặc làm ngược lại hướng dẫn hay kích thích bên ngoài, ví dụ, bước sang trái khi được nhu yếu bước sang phải .

[ 6 ] Bệnh nhân tự giữ nguyên một tư thế thông thường gây không dễ chịu, ví dụ, nằm nhấc đầu lên ( như thể gối trên một chiếc gối vô hình dung ) .

[ 7 ] Bệnh nhân làm những hành vi thông thường theo cách không bình thường, khác lạ .

Share this:

Thích bài này:

Thích

Đang tải …