1. Căn cứ pháp lý
Điều 402 Chương XXV Bộ luật Hình sự số 100 / năm ngoái / QH13 ngày 27/11/2015 ngày 27/11/2015 và Luật sửa đổi, bổ trợ một số ít điều của Bộ luật Hình sự số 12/2017 / QH14 ngày 26/06/2017 ( sau đây gọi tắt là Bộ luật hình sự ) quy định tội đào ngũ như sau :
“Điều 402. Tội đào ngũ
1. Người nào rời bỏ hàng ngũ quân đội nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm trong thời chiến hoặc đã bị giải quyết và xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tái tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm .
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a ) Là chỉ huy hoặc sĩ quan ;
b ) Lôi kéo người khác phạm tội ;
c ) Mang theo, vứt bỏ vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự chiến lược hoặc tài liệu bí hiểm quân sự chiến lược ;
d ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng .
3. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm :
a ) Trong chiến đấu ;
b ) Trong khu vực có chiến sự ;
c ) Trong khi thực thi trách nhiệm cứu hộ cứu nạn, cứu nạn ;
d ) Trong thực trạng khẩn cấp ;
đ ) Gây hậu quả đặc biệt quan trọng nghiêm trọng. ”
2. Dấu hiệu pháp lý của tội đào ngũ
2.1. Khách thể của tội phạm
Điều 4 Luật nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược năm năm ngoái, sửa đổi, bổ trợ năm 2019 pháp luật :
” Điều 4. Nghĩa vụ quân sự
1. Nghĩa vụ quân sự chiến lược là nghĩa vụ và trách nhiệm vẻ vang của công dân Giao hàng trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược gồm có ship hàng tại ngũ và Giao hàng trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân .
2. Công dân trong độ tuổi triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, không phân biệt dân tộc bản địa, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược theo pháp luật của Luật này .
3. Công dân ship hàng trong lực lượng Cảnh sát biển và triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm tham gia Công an nhân dân được coi là thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược tại ngũ .
4. Công dân thuộc một trong những trường hợp sau đây được công nhận triển khai xong nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược tại ngũ trong thời bình :
a ) Dân quân tự vệ nòng cốt đã hoàn thành xong nghĩa vụ và trách nhiệm tham gia dân quân tự vệ, trong đó có tối thiểu 12 tháng làm trách nhiệm dân quân tự vệ thường trực ;
b ) Hoàn thành trách nhiệm tham gia Công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên ;
c ) Cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp ĐH trở lên, đã được giảng dạy và phong quân hàm sĩ quan dự bị ;
d ) Thanh niên đã tốt nghiệp ĐH, cao đẳng, tầm trung tình nguyện Giao hàng tại đoàn kinh tế tài chính – quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên theo Đề án do Thủ tướng nhà nước quyết định hành động ;
đ ) Công dân ship hàng trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên. ”
Tội đào ngũ trực tiếp xâm phạm chính sách nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, chính sách ship hàng của sỹ quan trong Quân đội, làm giảm sức mạnh chiến đấu của Quân đội, ảnh hưởng tác động trực tiếp đến việc triển khai xong trách nhiệm của đơn vị chức năng .
Như vậy, khách thể của tội phạm là chính sách nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, chính sách Giao hàng của sỹ quan trong Quân đội ; sức mạnh chiến đấu của Quân đội Nhân dân Nước Ta .
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi thuộc mặt khách quan của tội đào ngũ được bộc lộ ở hành vi rời bỏ đơn vị chức năng nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm trong thời chiến hoặc đã bị giải quyết và xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng .
Đào ngũ hoàn toàn có thể được triển khai bằng việc quân nhân tự ý rời bỏ đơn vị chức năng một cách trái phép ( hành vi ) hoặc không xuất hiện tại đơn vị chức năng một cách trái phép để nhận trách nhiệm ( không hành vi ) .
Tự ý rời bỏ đơn vị chức năng một cách trái phép là tự ý đi khỏi đơn vị chức năng, nơi công tác làm việc, hoặc nơi điều trị, điều dưỡng không được phép của người chỉ huy có thẩm quyền .
Không xuất hiện tại đơn vị chức năng một cách trái phép là trường hợp không đến đơn vị chức năng, nơi công tác làm việc, nơi điều trị, điều dưỡng, … với mục tiêu trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược .
Những hành vi trên sẽ bị giải quyết và xử lý hình sự ngay nếu đó là trong thời chiến. Tuy nhiên nếu không trong thời chiến, như hiện tại quốc gia ta đang trong thời bình, tội đào ngũ chỉ bị giải quyết và xử lý hình sự trong trường hợp những hành vi nêu trên đã bị giải quyết và xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng .
Đã bị giải quyết và xử lý kỷ luật bằng một trong những hình thức xử phạt theo pháp luật của Quân đội và chưa hết thời hạn được coi là không bị giải quyết và xử lý kỉ luật kể lại vi phạm tiếp. Trường hợp quyết định hành động xử phạt của người có thẩm quyền không ghi rõ nguyên do thì cơ quan triển khai tố tụng phải xác định rõ nguyên do của quyết định hành động kỷ luật đó và lập thành biên bản để làm cơ sở cho việc truy cứu hay không truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự .
Hành vi rời bỏ đơn vị chức năng đã gây hậu quả nghiêm trọng như : Gây tác động ảnh hưởng xấu đến tư tưởng của những quân nhân khác, làm cho đơn vị chức năng không hoàn thành xong trách nhiệm đào tạo và giảng dạy, chiến đấu hoặc đào ngũ khi đang triển khai trách nhiệm quan trọng khác gây mất bảo đảm an toàn về gia tài, vũ khí, trang bị cho đơn vị chức năng. Trường hợp quân nhân rời bỏ đơn vị chức năng nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược và trong thời hạn đó phạm tội khác thì không bị coi là gây hậu quả nghiêm trọng và không bị truy cứu về tội đào ngũ mà chỉ bị giải quyết và xử lý về hành vi phạm tội đã thực thi .
Hậu quả không phải là tín hiệu bắt buộc trong cấu thành của tội trong trường hợp thời gian người phạm tội đào ngũ trong thời chiến hoặc đã bị giải quyết và xử lý kỉ luật về hành vi đào ngũ trong thời bình. Do đó, tội phạm được coi là triển khai xong từ thời gian quân nhân bỏ đơn vị chức năng hoặc từ lúc phải xuất hiện tại đơn vị chức năng đúng hạn mà không xuất hiện nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược trong thời chiến và quân nhân thực thi những hành vi nêu trên đã bị giải quyết và xử lý kỉ luật trong thời bình nhưng lại liên tục đào ngũ .
trái lại, hậu quả nghiêm trọng là tín hiệu bắt buộc trong trường hợp thời gian đào ngũ là thời kì tự do, quân nhân chưa bị kỉ luật về hành vi đào ngũ nhưng lại gây ra hậu quả nghiểm trọng. Tội phạm triển khai xong khi hậu quả nghiêm trọng xảy ra .
2.3. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt quan trọng. Chỉ những người được lao lý tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới hoàn toàn có thể thực thi tội phạm .
Họ chỉ có thể là:
“Điều 392. Những người phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân
1. Quân nhân tại ngũ, công nhân, viên chức quốc phòng .
2. Quân nhân dự bị trong thời hạn tập trung chuyên sâu huấn luyện và đào tạo .
3. Dân quân, tự vệ trong thời hạn phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, ship hàng chiến đấu .
4. Công dân được trưng tập vào Giao hàng trong quân đội. ”
Ngoài ra, người phạm tội phải cung ứng đủ điều kiện kèm theo về tuổi chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự và có không thiếu năng lượng chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự theo pháp luật của Bộ luật Hình sự .
Bộ luật Hình sự không lao lý thế nào là năng lượng nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự nhưng có pháp luật loại trừ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự so với người phạm tội trong thực trạng không có năng lượng nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự tại Điều 21 Bộ luật Hình sự. Theo đó, người triển khai hành vi nguy hại cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất năng lực nhận thức hoặc năng lực tinh chỉnh và điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự. Như vậy, người có năng lượng nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự phải là người triển khai hành vi nguy hại cho xã hội trong khi có năng nhận thức và năng lực điều khiển và tinh chỉnh hành vi của mình .
Độ tuổi chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự pháp luật tại Điều 12 Bộ luật Hình sự. Người từ đủ 16 tuổi sẽ phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự so với mọi loại tội. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt quan trọng nghiêm trọng pháp luật tại một số ít điều nhưng không có điều nào thuộc Chương XXV Bộ luật hình sự. Như vậy chủ thể của tội đào ngũ là người từ đủ 16 tuổi trở lên .
2.4. Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm được triển khai do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hại cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong ước hậu quả xảy ra. Động cơ phạm tội thường là do hèn nhát, tham sống sợ chết, cầu an … Trong tội đào ngũ, mục tiêu trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm Giao hàng trong Quân đội là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm .
3. Hình phạt đối với tội đào ngũ
Điều 402 lao lý 03 Khung hình phạt so với người phạm tội đào ngũ như sau :
– Người nào rời bỏ hàng ngũ quân đội nhằm trốn tránh nghĩa vụ trong thời chiến hoặc đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a ) Là chỉ huy hoặc sĩ quan ;
b ) Lôi kéo người khác phạm tội ;
c ) Mang theo, vứt bỏ vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự chiến lược hoặc tài liệu bí hiểm quân sự chiến lược ;
d ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng .
– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a ) Trong chiến đấu ;
b ) Trong khu vực có chiến sự ;
c ) Trong khi triển khai trách nhiệm cứu hộ cứu nạn, cứu nạn ;
d ) Trong thực trạng khẩn cấp ;
đ ) Gây hậu quả đặc biệt quan trọng nghiêm trọng .
4. Vụ án thực tế xét xử về tội đào ngũ
Ngày 15-2-2017, Nguyễn Ngọc Q nhập ngũ, được biên chế vào Tiểu đội 12, Trung đội 6, Đại đội 10, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 2 .
Do ý thức kém, nhận thức xô lệch, nên ngay sau khi nhập ngũ Q. có dự tính trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược, không muốn ship hàng quân đội. Mặc dù đã được chỉ huy đơn vị chức năng gặp gỡ, động viên, nhắc nhở nhiều lần, tuy nhiên Q. không chấp hành mà tìm mọi cách trốn khỏi đơn vị chức năng, thoái thác trách nhiệm .
Cụ thể, ngày 27-2-2017, tận dụng lúc đi ăn cơm, Q. đã trốn khỏi đơn vị chức năng, bắt taxi về khu nhà đang thiết kế xây dựng ở phường Đáp Cầu, thành phố Thành Phố Bắc Ninh và trốn ở đó, ngày ngủ, tối đi long dong. Cho đến ngày 23-3-2017, Q. về nhà tại thôn Châu Cầu, xã Châu Phong ( Quế Võ, TP Bắc Ninh ). Khi về đến nhà Quân được mẹ và mọi người động viên đưa lên đơn vị chức năng để liên tục thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược .
Sau khi trở lại đơn vị chức năng, Q. được tiến hành viết bản kiểm điểm, tường trình và cam kết không tái phạm. Đơn vị đã tổ chức triển khai hoạt động và sinh hoạt xét kỷ luật so với Nguyễn Ngọc Q bằng hình thức cảnh cáo cấp đại đội. Những ngày sau đó, Q. vẫn không tân tiến, ngựa quen đường cũ .
Ngày 9-4-2017, tận dụng đơn vị chức năng đang nghỉ trưa, Q. liên tục trốn khỏi đơn vị chức năng, bắt xe khách đến nhà ông Trần Văn P ở Đăk Lăk ( anh trai của mẹ Q. ), nói dối mái ấm gia đình ông P. là vào chơi, thăm mái ấm gia đình, với dự tính trốn tránh, không quay trở lại đơn vị chức năng .
Ngày 9-5-2017, ông P. được mẹ đẻ của Quân thông tin là Q. đang bị truy nã về tội “ Đào ngũ ” nên đã khuyên bảo Q. về nhà đầu thú .
Đến sáng 11-5-2017, Q. ra đầu thú tại Ủy Ban Nhân Dân xã Châu Phong ( Quế Võ, TP Bắc Ninh ) .
Hành vi phạm tội của bị cáo Nguyễn Ngọc Quân đã được chứng tỏ bằng nhiều tài liệu, chứng cứ, biên bản thao tác với mái ấm gia đình, địa phương, lời khai của những người làm chứng … Toàn bộ những tài liệu, chứng cứ chứng tỏ hành vi phạm tội và lời khai của những người làm chứng trọn vẹn tương thích với lời khai của bị can trong vụ án. Hành vi của bị can đã phạm vào tội “ Đào ngũ ”, tội phạm và hình phạt được pháp luật tại khoản 1, Điều 325, Bộ luật Hình sự : “ Người nào rời bỏ hàng ngũ quân đội nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ và trách nhiệm đã bị giải quyết và xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc trong thời chiến thì bị phạt tái tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm ” .
Căn cứ vào đặc thù, mức độ nguy hại của hành vi phạm tội, xem xét diễn biến giảm nhẹ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự ( đầu thú, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải ) và nhân thân tốt, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Ngọc Quân 20 tháng tù giam. [ 1 ]
Xem thêm : Tổng hợp những bài viết về Bộ luật Hình sự
Luật Hoàng Anh
[ 1 ] https://baoquankhu1.vn/tin-tuc/phap-luat/ban-an-nghiem-minh-cho-toi-dao-ngu-249207-98.html, truy vấn ngày 08/14/2021 .
