Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Bá Hưng – Bác sĩ nam khoa – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Tinh trùng được xuất ra cần phải di chuyển qua đường sinh sản của người phụ nữ để tiếp cận và thụ tinh với trứng, do đó khả năng di động của tinh trùng có vai trò rất quan trọng. Tinh trùng di động kém là nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới.
1. Phân loại khả năng di động của tinh trùng
Theo WHO ước tính có khoảng 15-20% cặp vợ chồng trên thế giới đang gặp phải tình trạng vô sinh. Trong đó, nguyên nhân vô sinh do người vợ chiếm khoảng 40-50%; do kết hợp các yếu tố của vợ và chồng là 20% và nguyên nhân vô sinh do yếu tố từ nam giới chiếm 30-40%. Bên cạnh các nguyên nhân phổ biến như số lượng tinh trùng trong tinh dịch thấp, tinh trùng dị dạng, thì Tinh trùng di động kém là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Theo phân loại mới nhất của WHO tinh trùng của phái mạnh được chia ra ba kiểu di động, đó là :
- Di động tiến tới: tinh trùng di chuyển tiến tới theo đường thẳng hoặc vòng tròn lớn.
- Di động tại chỗ: tinh trùng di động không theo chuyển động tịnh tiến lên phía trước mà bơi trong những vòng tròn nhỏ hoặc chuyển động nhẹ tại chỗ,…
- Bất động: Tinh trùng nằm yên một chỗ không di chuyển.
Để có thể đi qua chất nhầy cổ tử cung nữ giới và thụ tinh cho trứng, tinh trùng cần phải di động tiến tới với tốc độ di chuyển của tinh trùng ít nhất là 25 micromet mỗi giây. Khả năng di động của tinh trùng của nam giới được đánh giá là kém khi tỷ lệ tinh trùng di động tiến tới nhỏ hơn 32%.
2. Nguyên nhân tinh trùng di chuyển chậm
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tinh trùng di chuyển chậm ở nam giới như:
- Tinh hoàn bị tổn thương do các nguyên nhân như: nhiễm trùng; ung thư tinh hoàn; tinh hoàn bị tổn thương do phẫu thuật, do chấn thương; tinh hoàn bị khiếm khuyết chức năng bẩm sinh;…
- Bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) là tình trạng giãn rộng của các tĩnh mạch trong bìu, đây là một nguyên nhân phổ biến làm giảm sản xuất tinh trùng và giảm chất lượng tinh trùng cụ thể là làm tốc độ di chuyển của tinh trùng kém (tinh trùng yếu), tinh trùng dị dạng.
- Tăng độ nhớt của tinh dịch, độ nhớt tăng cao khiết tinh trùng khó bơi được nhanh.
- Các yếu tố về lối sống và môi trường có thể gây ảnh hưởng lớn đến khả năng di động của tinh trùng. Các nghiên cứu đã chỉ ra hút thuốc lá có thể làm tinh trùng di chuyển chậm, đặc biệt khi hút thuốc hơn 10 điếu mỗi ngày, uống nhiều rượu bia, xông hơi thường xuyên… đều có thể làm cho tinh trùng yếu dần. Một số công việc đòi hỏi phải ngồi lâu như lái xe, vẽ tranh,… có thể liên quan đến nguy cơ vô sinh.
- Sử dụng các thuốc như steroid đồng hóa, một số phương thuốc thảo dược, cần sa, cocain trong thời gian dài cũng có thể gây giảm số lượng và khả năng di động của tinh trùng.
- Do di truyền
Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nam giới có tinh trùng di chuyển chậm nhưng không thể giải thích được nguyên nhân.
3. Chẩn đoán khả năng di động của tinh trùng kém như thế nào?
Để đánh giá tốc độ di chuyển của tinh trùng, bác sĩ sẽ chỉ định phân tích tinh dịch đồ, đây là một xét nghiệm tuy đơn giản nhưng vô cùng hữu ích trong đánh giá khả năng sinh sản ở nam giới.
Mẫu tinh dịch thường được lấy tại phòng khám bác sĩ. Sẽ có một phòng riêng để nam giới sẽ thủ dâm và xuất tinh dịch vào một hộp vô trùng. Nam giới cũng có thể lấy mẫu tinh dịch tại nhà bằng cách xuất tinh vào bao cao su đặc biệt do bác sĩ cung cấp, tuyệt đối không được sử dụng loại bao cao su thông thường vì chúng thường chứa chất bôi trơn và chất diệt tinh trùng, sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng mẫu tinh dịch. Nếu lấy mẫu tinh dịch tại nhà cần bảo quản mẫu ở nhiệt độ gần với nhiệt độ cơ thể (37 độ) và đem mẫu đến phòng xét nghiệm trong thời gian ngắn (không quá 1 giờ) để tránh tinh trùng bị bất hoạt.
Để tác dụng nghiên cứu và phân tích tinh dịch đồ đúng chuẩn, phái mạnh sẽ được nhu yếu kiêng quan hệ tình dục trong từ 2-7 ngày trước khi lấy mẫu. Vì nếu xuất tinh quá liên tục hoàn toàn có thể làm số lượng và tỷ lệ tinh trùng thấp. Tuy nhiên nếu quá lâu không xuất tinh ( > 7 ngày ) sẽ làm tăng tỷ suất tinh trùng già, yếu, kém hoạt động trong tinh dịch, tác dụng nghiên cứu và phân tích sẽ kém đúng chuẩn .Để xác lập đúng chuẩn thực trạng của tinh trùng phái mạnh, nghiên cứu và phân tích tinh dịch đồ thường được triển khai tối thiểu là hai lần. Các mẫu tinh dịch hoàn toàn có thể được lấy cách nhau từ 2 đến 4 tuần. Nếu tỷ suất tinh trùng di động tốt trong những mẫu ít hơn 32 %, hoàn toàn có thể chẩn đoán là phái mạnh có tinh trùng di động kém .
4. Điều trị tinh trùng di chuyển chậm như thế nào?
Các biện pháp thay đổi lối sống có thể giúp làm tăng khả năng di động của tinh trùng nam giới. Nam giới cần ăn uống các loại thực phẩm tươi sạch bổ dưỡng, cần bỏ rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác như rượu, cần sa, amphetamin… nếu hai vợ chồng đang cố gắng thụ thai. Ngoài ra, cần tập luyện thể dục đều đặn để nâng cao thể lực, duy trì cân nặng ở mức phù hợp, giảm cân nếu đang thừa cân và hạn chế tiếp xúc với điện thoại di động.
Nếu phái mạnh bị tổn thương tinh hoàn hoặc mắc những bệnh lý làm tác động ảnh hưởng năng lực sinh sản, nên tích cực điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Bệnh giãn mạch thừng tinh ở mức độ nhẹ hoàn toàn có thể điều trị nội khoa, với những trường hợp nặng hoàn toàn có thể lựa chọn những cách điều trị phẫu thuật vi phẫu thuật, hạn chế nút mạch vì rủi ro tiềm ẩn nhiễm tia XQ cao …
Bổ sung một số chất dinh dưỡng cũng có thể giúp cải thiện khả năng vận động của tinh trùng như: L-arginine, L-carnitin, Lycopene, Selen, vitamin E, vitamin C, CoQ10, Zinc….Một nghiên cứu cho thấy, bổ sung 200 microgam Selen và 400 đơn vị Vitamin E trong ít nhất 100 ngày liên tiếp làm gia tăng 52% khả năng vận động của tinh trùng. Tuy nhiên, sự bổ sung các dưỡng chất cần được thực hiện dưới sự chỉ định và giám sát của bác sĩ, người bệnh không nên tự ý thực hiện.
Nhiệt độ bìu quá cao hoàn toàn có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, do đó phái mạnh nên lựa chọn đồ lót vừa khít, thoáng mát, tránh để vùng kín quá nóng. Nên giải lao tiếp tục nếu thao tác trong môi trường tự nhiên nóng nực. Nếu đặc thù việc làm phải ngồi trong thời hạn dài, phái mạnh đôi lúc nên đứng dậy, chuyển dời xung quanh, hoạt động sẽ tốt sức khỏe thể chất sinh sản phái mạnh .
Nếu năng lực di động của tinh trùng kém làm hai vợ chồng không hề có thai một cách tự nhiên trong vòng 3-6 tháng sau khi đã tích cực điều trị và biến hóa lối sống, bác sĩ hoàn toàn có thể tư vấn những giải pháp tương hỗ sinh sản như :
- Bơm tinh trùng vào tử cung (IUI): tinh trùng của người chồng được lọc rửa, những tinh trùng khỏe, di động tốt được lựa chọn để bơm trực tiếp vào tử cung người vợ sau khi được kích thích trứng và tiêm rụng.
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): người vợ được cho dùng thuốc để kích thích sản xuất trứng, được lấy ra khỏi buồng trứng và thụ tinh với tinh trùng của người chồng trong phòng thí nghiệm. Phôi kết quả sau đó được đưa trở lại tử cung để phát triển. Nếu tinh trùng của người chồng quá yếu không thể sử dụng được, hai vợ chồng có thể lựa chọn tinh trùng của người hiến tặng để thực hiện IVF.
Khi đã cố gắng nỗ lực thụ thai trong hơn 12 tháng nhưng không thành công xuất sắc, những cặp vợ chồng nên đến những cơ sở y tế uy tín để thăm khám, điều trị. Việc điều trị sớm, đúng chiêu thức hoàn toàn có thể giúp những cặp vợ chồng cải tổ năng lực sinh sản và có được những đứa con của riêng mình .
Tại hệ thống Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng Gói khám tiền hôn nhân cơ bản và Gói khám tiền hôn nhân nâng cao trong đó có thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ cho nam giới. Xét nghiệm được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo trọn vẹn sự an toàn và riêng tư cho khách hàng, sẽ giúp đánh giá khả năng sinh sản, khả năng di động của tinh trùng, đồng thời phát hiện sớm nguyên nhân có thể dẫn tới vô sinh, hiếm muộn. Từ đó các bác sĩ sẽ có hướng tư vấn, điều trị để Quý khách hàng có sức khỏe sinh sản tốt nhất.
Đặc biệt, tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Vinmec cũng đã thực thi nhiều kỹ thuật tương hỗ sinh sản với những chiêu thức bơm tinh trùng vào buồng tử cung và thụ tinh trong ống nghiệm đem lại tác dụng tối ưu, thai phụ triển khai những kỹ thuật tương hỗ sinh sản tại Vinmec được theo dõi trong suốt quy trình mang thai và chuyển dạ. Nhờ đó nhiều thiên thần nhỏ đã được chào đời tại Vinmec trong niềm niềm hạnh phúc vô bờ bên của những bậc làm cha mẹ .
Bác sĩ nam khoa Nguyễn Bá Hưng là bác sĩ có chuyên môn sâu, tận tâm, trách nhiệm với hơn 15 năm kinh nghiệm trong việc khám chữa bệnh nam khoa, hiếm muộn – vô sinh cũng như các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Bác sĩ Hưng luôn được đánh giá cao về lĩnh vực chuyên môn không chỉ từ các đồng nghiệp trong và ngoài nước mà còn luôn nhận được sự tin tưởng từ các bệnh nhân cả người Việt cũng như người nước ngoài cũng bởi sự hiểu biết và nhiệt thành của anh.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: healthline.com, medicalnewstoday.com
