Contactor (Công tắc tơ) hay còn gọi là Khởi động từ là khí cụ điện hạ áp, thực hiện việc đóng cắt thường xuyên các mạch điện động lực. Contactor là thiết bị điện đặc biệt quan trọng trong hệ thống điện. Nhờ có contactor ta có thể điều khiển các thiết bị như động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,… thông qua nút nhấn, chế độ tự động hoặc điều khiển từ xa.
Bạn đang xem : Tiếp điểm thường đóng là gì
Hình ảnh : Contactor – Khởi động từ S-T50 của Tập đoàn MitsubishiThao tác đóng ngắt của contactor hoàn toàn có thể triển khai nhờ cơ cấu tổ chức điện từ, cơ cấu tổ chức khí động hoặc cơ cấu tổ chức thủy lực. Nhưng thông dụng nhất là những loại contactor điện từ. Trong bài viết này sẽ chỉ đề cập đến contactor đóng ngắt theo chính sách điện từ .
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Contactor:
Contactor bao gồm 3 bộ phận chính:
1. Nam châm điện: gồm có các chi tiết: Cuộn dây dùng tạo ra lực hút nam châm; Lõi sắt; Lò xo tác dụng đẩy phần nắp trở về vị trí ban đầu.
2. Hệ thống dập hồ quang: Khi chuyển mạch, hồ quang điện sẽ xuất hiện làm các tiếp điểm bị cháy và mòn dần, vì vậy cần hệ thống dập hồ quang.
3. Hệ thống tiếp điểm: gồm có tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ
•Tiếp điểm chính: Có khả năng cho dòng điện lớn đi qua. Tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở đóng lại khi cấp nguồn vào mạch từ của contactor trong tủ điện làm mạch từ hút lại.
•Tiếp điểm phụ: Có khả năng cho dòng điện đi qua các tiếp điểm nhỏ hơn 5A. Tiếp điểm phụ có hai trạng thái: Thường đóng và thường mở.
Tiếp điểm thường đóng là loại tiếp điểm ở trạng thái đóng (có liên lạc với nhau giữa hai tiếp điểm) khi cuộn dây nam châm trong contactor ở trạng thái nghỉ (không được cung cấp điện). Tiếp điểm này mở ra khi contactor ở trạng thái hoạt động. Ngược lại là tiếp điểm thường mở.
Như vậy, hệ thống tiếp điểm chính thường được lắp trong mạch điện động lực, còn các tiếp điểm phụ sẽ lắp trong hệ thống mạch điều khiển của Contactor.
Contactor gồm có 3 bộ phận chính : 1. Nam châm điện : gồm có những cụ thể : Cuộn dây dùng tạo ra lực hút nam châm hút ; Lõi sắt ; Lò xo tính năng đẩy phần nắp trở lại vị trí bắt đầu. 2. Hệ thống dập hồ quang : Khi chuyển mạch, hồ quang điện sẽ Open làm những tiếp điểm bị cháy và mòn dần, thế cho nên cần mạng lưới hệ thống dập hồ quang. 3. Hệ thống tiếp điểm : gồm có tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ • Tiếp điểm chính : Có năng lực cho dòng điện lớn đi qua. Tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở đóng lại khi cấp nguồn vào mạch từ của contactor trong tủ điện làm mạch từ hút lại. • Tiếp điểm phụ : Có năng lực cho dòng điện đi qua những tiếp điểm nhỏ hơn 5A. Tiếp điểm phụ có hai trạng thái : Thường đóng và thường mở. Tiếp điểm thường đóng là loại tiếp điểm ở trạng thái đóng ( có liên lạc với nhau giữa hai tiếp điểm ) khi cuộn dây nam châm từ trong contactor ở trạng thái nghỉ ( không được cung ứng điện ). Tiếp điểm này mở ra khi contactor ở trạng thái hoạt động giải trí. Ngược lại là tiếp điểm thường mở. Như vậy, mạng lưới hệ thống tiếp điểm chính thường được lắp trong mạch điện động lực, còn những tiếp điểm phụ sẽ lắp trong mạng lưới hệ thống mạch điều khiển và tinh chỉnh của Contactor .
Hình ảnh: Cấu tạo Contactor – Khởi động từ
Nguyên lý hoạt động của contactor như sau: Khi cấp nguồn trong mạch điện điều khiển bằng với giá trị điện áp định mức của Contactor vào hai đầu cuộn dây quấn trên phần lõi từ đã được cố định trước đó thì lực từ sinh ra sẽ hút phần lõi từ di động và hình thành mạch từ kín (lúc này lực từ sẽ lớn hơn phản lực của lò xo). Contactor bắt đầu trạng thái hoạt động.
Nhờ bộ phận liên động về cơ giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm sẽ làm cho tiếp điểm chính đóng lại và tiếp điểm phụ chuyển đổi trạng thái (khi thường đóng sẽ mở ra và khi thường hở sẽ đóng lại), trạng thái này sẽ được duy trì. Khi nguồn điện ngưng cấp cho cuộn dây thì contactor ở trạng thái nghỉ và các tiếp điểm lại trở về trạng thái ban đầu.
Thông số cơ bản của Contactor:
– Dòng điện định mức: Là dòng điện chảy qua hệ thống tiếp điểm chính của contactor khi đóng mạch điện phụ tải. Với giá trị này của dòng điện, mạch dẫn điện chính của contactor không bị phát nóng quá giới hạn cho phép.
– Điện áp định mức: Là điện áp đặt trên hai cực của mạch dẫn điện chính của contactor.
– Khả năng đóng của contactor: Được đánh giá bằng giá trị dòng điện mà contactor có thể đóng thành công. Thường thì giá trị này bằng từ 1 đến 7 lần giá trị dòng điện định mức.
– Khả năng ngắt của contactor: Được đánh giá bằng giá trị dòng điện ngắt, mà ở giá trị đó, contactor có thể tác động ngắt thành công khỏi mạch điện. Thường giá trị này bằng từ 1 đến 10 lần dòng điện định mức.
– Độ bền cơ: Là số lần đóng ngắt khi không có dòng điện chảy qua hệ thống tiếp điểm của contactor. Vượt quá số lần đóng ngắt đó, các tiếp điểm xem như bị hư hỏng, không còn sử dụng được nữa. Các loại contactor thường có độ bền cơ từ 5 triệu đến 10 triệu lần đóng ngắt.
– Độ bền điện: Là số lần đóng ngắt dòng điện định mức. Contactor loại thường có độ bền điện vào khoảng 200.000 đến 1 triệu lần đóng ngắt.
Phân loại Contactor:
Có nhiều cách phân loại contactor:
– Theo nguyên lý truyền động: Ta có contactor kiểu điện từ, kiểu hơi ép, kiểu thủy lực,… Thường thì ta gặp contactor kiểu điện từ.
– Theo dạng dòng điện: Contactor điện một chiều và contactor điện xoay chiều.
– Theo kết cấu: Người ta phân contactor dùng ở nơi hạn chế chiều cao (như bảng điện ở gầm xe) và ở nơi hạn chế chiều rộng (ví dụ buồng tàu điện).
– Theo dòng điện định mức: Contactor 9A, 12A, 18A,…. 800A hoặc lớn hơn.
– Theo số cực: Contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha, 4 pha. Phổ biến nhất là contactor 3 pha.
– Theo cấp điện áp: Contactor trung thế, contactor hạ thế.Hình ảnh : Cấu tạo Contactor – Khởi động từNguyên lý hoạt động giải trí của contactor như sau : Khi cấp nguồn trong mạch điện điều khiển và tinh chỉnh bằng với giá trị điện áp định mức của Contactor vào hai đầu cuộn dây quấn trên phần lõi từ đã được cố định và thắt chặt trước đó thì lực từ sinh ra sẽ hút phần lõi từ di động và hình thành mạch từ kín ( lúc này lực từ sẽ lớn hơn phản lực của lò xo ). Contactor mở màn trạng thái hoạt động giải trí. Nhờ bộ phận liên động về cơ giữa lõi từ di động và mạng lưới hệ thống tiếp điểm sẽ làm cho tiếp điểm chính đóng lại và tiếp điểm phụ quy đổi trạng thái ( khi thường đóng sẽ mở ra và khi thường hở sẽ đóng lại ), trạng thái này sẽ được duy trì. Khi nguồn điện ngưng cấp cho cuộn dây thì contactor ở trạng thái nghỉ và những tiếp điểm lại trở lại trạng thái bắt đầu. – Dòng điện định mức : Là dòng điện chảy qua mạng lưới hệ thống tiếp điểm chính của contactor khi đóng mạch điện phụ tải. Với giá trị này của dòng điện, mạch dẫn điện chính của contactor không bị phát nóng quá số lượng giới hạn được cho phép. – Điện áp định mức : Là điện áp đặt trên hai cực của mạch dẫn điện chính của contactor. – Khả năng đóng của contactor : Được nhìn nhận bằng giá trị dòng điện mà contactor hoàn toàn có thể đóng thành công xuất sắc. Thường thì giá trị này bằng từ 1 đến 7 lần giá trị dòng điện định mức. – Khả năng ngắt của contactor : Được nhìn nhận bằng giá trị dòng điện ngắt, mà ở giá trị đó, contactor hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng ngắt thành công xuất sắc khỏi mạch điện. Thường giá trị này bằng từ 1 đến 10 lần dòng điện định mức. – Độ bền cơ : Là số lần đóng ngắt khi không có dòng điện chảy qua mạng lưới hệ thống tiếp điểm của contactor. Vượt quá số lần đóng ngắt đó, những tiếp điểm xem như bị hư hỏng, không còn sử dụng được nữa. Các loại contactor thường có độ bền cơ từ 5 triệu đến 10 triệu lần đóng ngắt. – Độ bền điện : Là số lần đóng ngắt dòng điện định mức. Contactor loại thường có độ bền điện vào khoảng chừng 200.000 đến 1 triệu lần đóng ngắt. Có nhiều cách phân loại contactor : – Theo nguyên tắc truyền động : Ta có contactor kiểu điện từ, kiểu hơi ép, kiểu thủy lực, … Thường thì ta gặp contactor kiểu điện từ. – Theo dạng dòng điện : Contactor điện một chiều và contactor điện xoay chiều. – Theo cấu trúc : Người ta phân contactor dùng ở nơi hạn chế độ cao ( như bảng điện ở gầm xe ) và ở nơi hạn chế chiều rộng ( ví dụ buồng tàu điện ). – Theo dòng điện định mức : Contactor 9A, 12A, 18A, …. 800A hoặc lớn hơn. – Theo số cực : Contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha, 4 pha. Phổ biến nhất là contactor 3 pha. – Theo cấp điện áp : Contactor trung thế, contactor hạ thế .Xem thêm : Man-Month Là Gì – Điểm Cốt Lõi Khi Estimate Effort ( Phần 1 )
– Theo điện áp cuộn hút: Cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC,… cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC,…
– Theo chức năng chuyên dụng: Một số hãng chế tạo contactor chuyên dụng cho một ứng dụng đặc thù ví dụ contactor chuyên dùng cho tụ bù của hãng Schneider,…
Ưu điểm của Contactor:
Kích thước nhỏ gọn có thể tận dụng khoảng không gian hẹp để lắp đặt và thao tác mà cầu dao không thực hiện được. Điều khiển đóng cắt từ xa có vỏ ngăn hồ quang phóng ra bên ngoài nên an toàn tuyệt đối cho người thao tác với hệ thống điện, thời gian đóng cắt nhanh, độ bền cao, hoạt động ổn định,… vì những ưu điểm trên contactor được sử dụng rộng rãi để điều khiển đóng cắt trong mạch điện hạ áp đặc biệt sử dụng nhiều trong các nhà máy công nghiệp.
Ứng dụng của Contactor:
Contactor là thiết bị điều khiển để đóng ngắt nguồn cấp cho thiết bị do đó được sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện.
Trong công nghiệp Contactor được sử dụng để điều khiển vận hành các động cơ hay thiết bị điện để an toàn khi vận hành. Đây là một giải pháp tự động hóa bằng phương pháp cơ điện. Phương pháp này không xử lý những quá trình phức tạp nhưng nó đơn giản và có độ ổn định cao, dễ sửa chữa.
Hình ảnh: Contactor (Khởi động từ) kết hợp Rơ le nhiệt điều khiển động cơ
Trong ngành tự động hóa ngày nay đòi hỏi xử lý những công việc có tính chất phức tạp và khó khăn cần phải có sự can thiệp của bộ xử lý nên phương pháp cơ điện tử ra đời để đáp ứng được những quy trình sản xuất tiên tiến. Contactor vẫn là thiết bị được sử dụng nhiều trong công nghiệp và cả dân dụng:
– Contactor điều khiển động cơ: cấp nguồn cho động cơ khởi động trực tiếp. Contactor được dùng kết hợp với Rơ le nhiệt để bảo vệ quá tải cho động cơ.
– Contactor khởi động sao – tam giác: thay đổi chế độ hoạt động của động cơ từ sơ đồ hình sao khi khởi động sang sơ đồ tam giác khi động cơ đã vận hành ổn định, mục đích để giảm dòng khởi động.
– Contactor điều khiển tụ bù: đóng ngắt các tụ bù vào lưới điện để bù công suất phản kháng. Contactor được dùng trong hệ thống bù tự động được điều khiển bằng bộ điều khiển tụ bù đảm bảo đóng cắt các cấp tụ phù hợp với tải.
– Contactor điều khiển đèn chiếu sáng: có thể điều khiển contactor bằng rơ le thời gian hoặc PLC để đóng cắt điện cấp cho đèn chiếu sáng để bật/tắt đèn theo giờ quy định.
Cách chọn Contactor:
Lựa chọn contactor cho động cơ:
Để lựa chọn Contactor phù hợp cho động cơ ta phải dựa vào những thông số cơ bản như Uđm, P, Cosphi
– Iđm = Itt x 2
– Iccb = Iđm x 2
– Ict = (1.2 – 1.5) x Iđm
Ta tính toán trong ví dụ cụ thể như sau:
Tải động cơ 3P, 380V, 3KW, tính toán dòng định mức theo công thức như sau:
Iđm = P / (1.73 x 380 x 0.85) ở đây hệ số cosphi là 0.85.
Ta tính được: Iđm = 3000 / (1.73 x 380 x 0.85) = 5.4 A
Ict = (1.2 – 1.4) Iđm.
Ta tính được: Ict = 1.4 x 5.4 = 7.56A
Nên chọn Contactor có dòng lớn hơn dòng tính toán.
Có thể chọn contactor 9A của LS (MC-9b), Mitsubishi (S-T10),…
Chọn contactor cho động cơ phải lưu ý đến điện áp cuộn hút và tiếp điểm phụ.
Lựa chọn contactor cho tụ bù:
Để lựa chọn Contactor phù hợp cho tụ bù ta phải dựa vào dòng điện định mức của tụ bù.
Ví dụ tụ 3 pha 415V 50kVAr có dòng định mức 69.6A.
Chọn contactor lớn hơn từ 1.2 lần dòng định mức của tụ = 6.9.6A x 1.2 = 83.52A.
Có thể chọn contactor 85A của LS (MC-85a), 100A của Mitsubishi (S-T100),…
Chọn contactor dòng cao thì tốt hơn nhưng chi phí sẽ cao hơn, kích thước lớn hơn sẽ mất nhiều không gian lắp đặt.
Ngoài ra phải lưu ý điện áp cuộn hút, Contactor dùng cho tụ bù có thể dùng 2 loại cuộn hút 220VAC hoặc 380VAC, dùng nhiều nhất là loại Contactor cuộn hút 220VAC.
Tham khảo một số dòng Contactor thông dụng:
– Theo điện áp cuộn hút : Cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC, … cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC, … – Theo tính năng chuyên được dùng : Một số hãng sản xuất contactor chuyên được dùng cho một ứng dụng đặc trưng ví dụ contactor chuyên dùng cho tụ bù của hãng Schneider, … Kích thước nhỏ gọn hoàn toàn có thể tận dụng khoảng chừng khoảng trống hẹp để lắp ráp và thao tác mà cầu dao không thực thi được. Điều khiển đóng cắt từ xa có vỏ ngăn hồ quang phóng ra bên ngoài nên bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người thao tác với mạng lưới hệ thống điện, thời hạn đóng cắt nhanh, độ bền cao, hoạt động giải trí không thay đổi, … vì những ưu điểm trên contactor được sử dụng thoáng đãng để tinh chỉnh và điều khiển đóng cắt trong mạch điện hạ áp đặc biệt quan trọng sử dụng nhiều trong những nhà máy sản xuất công nghiệp. Contactor là thiết bị điều khiển và tinh chỉnh để đóng ngắt nguồn cấp cho thiết bị do đó được sử dụng rất phổ cập trong mạng lưới hệ thống điện. Trong công nghiệp Contactor được sử dụng để tinh chỉnh và điều khiển quản lý và vận hành những động cơ hay thiết bị điện để bảo đảm an toàn khi quản lý và vận hành. Đây là một giải pháp tự động hóa bằng chiêu thức cơ điện. Phương pháp này không giải quyết và xử lý những quy trình phức tạp nhưng nó đơn thuần và có độ không thay đổi cao, dễ thay thế sửa chữa. Hình ảnh : Contactor ( Khởi động từ ) phối hợp Rơ le nhiệt tinh chỉnh và điều khiển động cơTrong ngành tự động hóa ngày này yên cầu giải quyết và xử lý những việc làm có đặc thù phức tạp và khó khăn vất vả cần phải có sự can thiệp của bộ giải quyết và xử lý nên chiêu thức cơ điện tử sinh ra để cung ứng được những quy trình tiến độ sản xuất tiên tiến và phát triển. Contactor vẫn là thiết bị được sử dụng nhiều trong công nghiệp và cả gia dụng : – Contactor điều khiển và tinh chỉnh động cơ : cấp nguồn cho động cơ khởi động trực tiếp. Contactor được dùng phối hợp với Rơ le nhiệt để bảo vệ quá tải cho động cơ. – Contactor khởi động sao – tam giác : đổi khác chính sách hoạt động giải trí của động cơ từ sơ đồ hình sao khi khởi động sang sơ đồ tam giác khi động cơ đã quản lý và vận hành không thay đổi, mục tiêu để giảm dòng khởi động. – Contactor điều khiển và tinh chỉnh tụ bù : đóng ngắt những tụ bù vào lưới điện để bù hiệu suất phản kháng. Contactor được dùng trong mạng lưới hệ thống bù tự động hóa được điều khiển và tinh chỉnh bằng bộ điều khiển và tinh chỉnh tụ bù bảo vệ đóng cắt những cấp tụ tương thích với tải. – Contactor điều khiển và tinh chỉnh đèn chiếu sáng : hoàn toàn có thể tinh chỉnh và điều khiển contactor bằng rơ le thời hạn hoặc PLC để đóng cắt điện cấp cho đèn chiếu sáng để bật / tắt đèn theo giờ pháp luật. Để lựa chọn Contactor tương thích cho động cơ ta phải dựa vào những thông số kỹ thuật cơ bản như Uđm, P, Cosphi – Iđm = Itt x 2 – Iccb = Iđm x 2 – Ict = ( 1.2 – 1.5 ) x IđmTa thống kê giám sát trong ví dụ đơn cử như sau : Tải động cơ 3P, 380V, 3KW, giám sát dòng định mức theo công thức như sau : Iđm = P / ( 1.73 x 380 x 0.85 ) ở đây thông số cosphi là 0.85. Ta tính được : Iđm = 3000 / ( 1.73 x 380 x 0.85 ) = 5.4 AIct = ( 1.2 – 1.4 ) Iđm. Ta tính được : Ict = 1.4 x 5.4 = 7.56 ANên chọn Contactor có dòng lớn hơn dòng đo lường và thống kê. Có thể chọn contactor 9A của LS ( MC-9b ), Tập đoàn Mitsubishi ( S-T10 ), … Chọn contactor cho động cơ phải quan tâm đến điện áp cuộn hút và tiếp điểm phụ. Để lựa chọn Contactor tương thích cho tụ bù ta phải dựa vào dòng điện định mức của tụ bù. Ví dụ tụ 3 pha 415V 50 kVAr có dòng định mức 69.6 A.Chọn contactor lớn hơn từ 1.2 lần dòng định mức của tụ = 6.9.6 A x 1.2 = 83.52 A.Có thể chọn contactor 85A của LS ( MC-85a ), 100A của Tập đoàn Mitsubishi ( S-T100 ), … Chọn contactor dòng cao thì tốt hơn nhưng ngân sách sẽ cao hơn, kích cỡ lớn hơn sẽ mất nhiều khoảng trống lắp ráp. Ngoài ra phải quan tâm điện áp cuộn hút, Contactor dùng cho tụ bù hoàn toàn có thể dùng 2 loại cuộn hút 220VAC hoặc 380VAC, dùng nhiều nhất là loại Contactor cuộn hút 220VAC .Contactor ( Khởi động từ ) LS :
Contactor (Khởi động từ) Mitsubishi:
Contactor (Khởi động từ) Schneider:
Các bài viết khác
Bảo vệ mất pha, Rơ le bảo vệ mất pha
Biến tần là gì, cấu tạo biến tần, lợi ích của biến tần
Aptomat là gì, cấu tạo aptomat, các thông số cơ bản của Aptomat
Rơ le nhiệt
Aptomat chống giật
Tụ bù tiết kiệm điện
Tủ điện hạ thế
Công suất phản kháng
Sóng hài và phương pháp lọc sóng hài cho tụ bù
Tủ điện – TMC Thiết bị đóng cắt Biến tần – Khởi động mềm Thiết bị bù CSPK Bộ chuyển nguồn ATS Dây và Cáp điện Vật tư – Phụ kiện Tủ điện Dịch vụ Giải pháp
Các bài viết khácBảo vệ mất pha, Rơ le bảo vệ mất phaBiến tần là gì, cấu trúc biến tần, quyền lợi của biến tầnAptomat là gì, cấu trúc aptomat, những thông số kỹ thuật cơ bản của AptomatRơ le nhiệtAptomat chống giậtTụ bù tiết kiệm chi phí điệnTủ điện hạ thếCông suất phản khángSóng hài và chiêu thức lọc sóng hài cho tụ bùTủ điện – TMC Thiết bị đóng cắt Biến tần – Khởi động mềm Thiết bị bù CSPK Bộ chuyển nguồn ATS Dây và Cáp điện Vật tư – Phụ kiện Tủ điện Dịch Vụ Thương Mại Giải pháp
BÁN HÀNG CHÍNH HÃNG – GIAO HÀNG TẬN NƠI – TƯ VẤN MIỄN PHÍ
Tiết kiệm Thời gian Mua hàng – Tư vấn Giải pháp Tối ưu – Hỗ trợ Kỹ thuật Tận tình
CÔNG TY CỔ PHẦN KỸ THUẬT honamphoto.com
Tel: (024) 665.135.00
honamphoto.comhonamphoto.com
VĂN PHÒNG HÀ NỘI
honamphoto.comhonamphoto.com
VĂN PHÒNG HẢI PHÒNG
honamphoto.com
honamphoto.comVẬT TƯ – THIẾT BỊ ĐIỆNhonamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.com
honamphoto.com
THIẾT KẾ – THI CÔNG TỦ ĐIỆN
honamphoto.comhonamphoto.com
honamphoto.comhonamphoto.comhonamphoto.com
Lên đầu
Sản phẩm
honamphoto. comLên đầuSản phẩm
