Nhìn thấy trước một kĩ năng là điều rất khó. Một tài liệu của UNESCO được đúc rút từ Hội nghị của những nhà giáo dục khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã đưa ra những quan sát nhằm mục đích phát hiện người tài khi còn ngồi trên ghế nhà trường, dựa trên ba mặt : năng lượng chung, năng lượng chuyên và đậm cá tính .
Năng lực chung bao gồm:
– Óc quy nạp : trước một bài học kinh nghiệm hay vấn đề, biết nghiên cứu và phân tích, tổng hợp và phán đoán, biết khái quát hóa và trừu tượng hóa ( từ nhận xét trong quy trình học tập ) .
– Óc suy diễn: lập luận có logic, sử dụng thành thạo và linh hoạt chất liệu tư duy.
– Tưởng tượng và trực giác : trên cơ sở những điều được học hoặc được tận mắt chứng kiến phát sinh nhiều sáng tạo độc đáo và Dự kiến .
– Sức chú ý quan tâm : có năng lực tập trung chuyên sâu lâu bền vào những gì mình chăm sóc .
– Ký ức và tái hiện : có trí nhớ tốt, nhớ ngay và nhớ lâu .
Những sinh viên có năng lượng chung cao hoàn toàn có thể phát hiện trong tiếp xúc qua quan sát vĩnh viễn cũng như qua những bộc lộ hằng ngày. Họ thường đăm chiêu trước những yếu tố mà người khác chuẩn bị sẵn sàng đồng ý hoặc bỏ lỡ. Nếu được khuyến khích, họ rất thích tranh luận, có kiến giải riêng hay ít ra là hay nêu những câu hỏi vướng mắc mà thầy giáo không dễ vấn đáp ngay. Họ chuyển thuận tiện từ giỏi môn này sang giỏi môn khác. Họ hoàn toàn có thể không xuất sắc ở môn nào ( do chưa có khuynh hướng ) nhưng chứa đựng một tiềm năng : đó là bộ óc với ” chất lượng cao ” như trên để tiếp thu, vận dụng và phát minh sáng tạo .
Năng lực chuyên: phân biệt thiên hướng của sinh viên vào một ngành nào đó, khoa học tự nhiên hay khoa học xã hội. Năng lực này bao gồm:
– Sự mê hồn đặc biệt quan trọng hướng vào một môn nào đó, chăm sóc đến những thông tin và kiến thức và kỹ năng mới ở môn đó ( khi xem những tin tức thời sự, nghe chuyện trò, tự tìm sách đọc … ) .
– Kết quả học tập đạt điểm trên cao trong môn mình yêu dấu .
– Khả năng diễn đạt tốt, kể cả trình bày miệng và viết, nắm vững và sử dụng linh hoạt các khái niệm.
Các sinh viên có năng lượng chuyên thường đề ra những đề án ( không có trong chương trình học ) để theo đuổi và thú vị với phát hiện của mình .
Suy cho cùng, năng lượng chuyên chỉ là tăng trưởng năng lượng chung hướng vào một khoanh vùng phạm vi hẹp hơn, tương thích với niềm ham thích cá thể mà niềm ham thích ấy trong những điều kiện kèm theo đơn cử hoàn toàn có thể đổi khác. Nhiều người lúc đi học tưởng như có năng khiếu sở trường ở môn này, nhưng ở những bước rẽ của cuộc sống lại thành đạt ở môn khác. Chẳng hạn, giỏi công nghệ tiên tiến nhưng lại trở thành một người kinh doanh năng động, là sinh viên y khoa xuất sắc như lại hoạt động giải trí như một chính trị gia khôn ngoan .
Cá tính thể hiện những phẩm chất cần thiết để đưa đến thành công bao gồm:
– Tính dữ thế chủ động khi tham gia những hoạt động giải trí khác nhau, không a dua theo. Rất tự tin vào năng lực của mình, có tính quyết đoán trước một trường hợp phức tạp .
– Tính hòa đồng, dễ thích nghi với tập thể, đoàn kết, hấp dẫn được mọi người .
– Tính vui nhộn, tìm ra những câu nói đùa tinh tế để gây cười cho người khác và tự mình cười, tìm ra sự sáng sủa trong thất bại .
– Tính hiếu kỳ, tò mò, ham thích cái mới, gật đầu thách đố và không ngần ngại lao vào cuộc thử thách .
– Tính quyết tâm thích chiến thắng mình, làm bằng được một việc khi thấy mình đúng, nhưng cũng sẵn sàng gạt bỏ nếu nhận ra sai lầm.
– Tính nghĩa vụ và trách nhiệm, trước hết nghĩa vụ và trách nhiệm với chính mình và trước mọi người .
Đó là những mầm mống khởi đầu không hề thiếu để hoàn toàn có thể gọi là người tài trong một nghành hoạt động giải trí nhất định. Nếu người nào có sẵn những phẩm chất và đậm chất ngầu như trên, cộng thêm kinh nghiệm tay nghề, sự từng trải và một chút ít suôn sẻ trước sau gì cũng thành công xuất sắc. Nếu rèn luyện được phẩm chất này và đậm cá tính ấy cũng hoàn toàn có thể tạo cho mình những điều kiện kèm theo cơ bản để trở thành người tài, người thành đạt. Và khi thiết yếu trao lại sự nghiệp cho thế hệ sau, người ta cũng chọn những người như thế và được thử thách qua việc làm .
( Theo Khoa Học và Đời Sống )
