Y tế cơ sở là nền tảng của hệ thống y tế, là tuyến đầu, là “người gác cổng” của hệ thống y tế. Người dân ở thôn, bản, tổ dân phố ra xã, phường khám bệnh định kỳ, theo dõi sức khỏe để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, làm giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong…
Trong những năm qua, không hề phủ nhận mạng lưới y tế cơ sở đã góp phần vai trò quan trọng trong việc theo dõi, chăm nom sức khỏe thể chất liên tục, lâu bền hơn, góp thêm phần giảm gánh nặng bệnh tật, tử trận và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân. Bảo đảm cho mọi người dân được quản trị, chăm nom sức khỏe thể chất ngay tại nơi mình sinh sống là chủ trương của Bộ Y tế tiến hành nhiều năm qua .
Lập sổ theo dõi, chăm sóc sức khỏe từ cơ sở
Theo thống kê năm năm nay, nước ta có 13.658 cơ sở y tế công lập, với 303.515 giường bệnh và 231 cơ sở y tế tư nhân, với 12.068 giường bệnh. Trong đó, có 47 BV tuyến Trung ương, 471 BV tỉnh, phòng khám chuyên khoa ; 679 BV huyện với 79.644 giường bệnh, 351 phòng khám đa khoa khu vực ; 11.120 Trạm Y tế xã với 47.557 giường bệnh .
Mạng lưới y tế cơ sở của Nước Ta gồm có y tá thôn, bản, xã, phường, thị xã, Q., huyện, thị xã là tuyến y tế trực tiếp gần dân nhất, bảo vệ cho mọi người dân được chăm nom sức khỏe thể chất cơ bản với ngân sách thấp, góp thêm phần triển khai công minh xã hội, xóa đói giảm nghèo .
 |
| Trạm Y tế xã điểm Đoàn Kết, huyện Vân Đồn được góp vốn đầu tư, tăng cấp khang trang . |
Y tế cơ sở là nền tảng của mạng lưới hệ thống y tế, là tuyến đầu, là “ người gác cổng ” của mạng lưới hệ thống y tế. Người dân ở thôn, bản, tổ dân phố ra xã, phường khám bệnh định kỳ, theo dõi sức khỏe thể chất để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, làm giảm gánh nặng bệnh tật và tử trận .
Vì đây là cơ sở chăm nom sức khỏe thể chất khởi đầu, trực tiếp gần dân nhất, lại dễ tiếp cận với ngân sách thấp, tạo sự công minh xã hội. Làm tốt y tế cơ sở sẽ kéo giảm bệnh nhân lên tuyến trên. Do vậy, chủ trương của Bộ Y tế chính là nâng cao chất lượng y tế cơ sở để giảm quá tải bệnh viện tuyến trên, người dân được chăm nom sức khỏe thể chất khởi đầu ngay tại gần nơi mình sinh sống, giảm gánh nặng bệnh tật .
Bà Nguyễn Thị Hà, người dân xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh cho biết), bà có tiền sử cao huyết áp, tiểu đường, trước đây thường xuyên phải lên BV huyện, BV tỉnh khám. Nhưng từ khi Trạm Y tế xã Đoàn Kết thực hiện mô hình Trạm Y tế điểm, bà tháng nào cũng tới Trạm kiểm tra sức khỏe và điều trị ổn định ngay từ tuyến xã, không phải lên tuyến trên.
Có những Trạm Y tế trước kia đa phần làm công tác làm việc kế hoạch hóa mái ấm gia đình, nhưng nay đã đỡ đẻ, chăm nom bà mẹ và trẻ sơ sinh tương đối tốt. Nhiều Trạm Y tế xã đã được tăng cường bác sĩ tình nguyện, không riêng gì làm tốt công tác làm việc khám chữa bệnh, mà còn làm tốt công tác làm việc phòng ngừa bệnh .
Tiến tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân
Theo ông Nguyễn Công Sinh, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính ( Bộ Y tế ), tăng cường y tế cơ sở là nền tảng hướng tới bao trùm chăm nom sức khỏe thể chất toàn dân. Tính đến năm năm nay, 84 % Trạm Y tế xã ở nước ta có bác sĩ thao tác tại trạm ; 94,1 % Trạm Y tế xã có nữ hộ sinh hoặc y sỹ sản nhi ; 76,2 % Trạm Y tế xã đạt chẩn vương quốc về y tế quá trình 2011 – 2020 .
Thực hiện Chương trình Sức khỏe Nước Ta đã được Thủ tướng nhà nước phê duyệt, Bộ Y tế tiến hành tăng nhanh tăng cường y tế cơ sở với nhiều chương trình trong thực tiễn, hiệu suất cao .
Tuy nhiên, để thực thi được những tiềm năng đề ra, còn gặp nhiều khó khăn vất vả. Trước hết là về nguồn nhân lực y tế. Theo thống kê năm năm nay, nước ta có 8,6 bác sĩ cho 10.000 dân ; 2,96 dược sĩ ĐH cho 10.000 dân ; 84 % trạm y tế xã có bác sĩ thao tác tại trạm .
Tỷ lệ bác sĩ / điều dưỡng tại chỉ đạt 1 : 2 trong khi theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế quốc tế, tỷ suất này thiết yếu là 1 : 4. Cơ cấu nhân lực không hài hòa và hợp lý, mất cân đối trong phân chia nguồn nhân lực, đáp ứng dịch vụ y tế còn gặp nhiều khó khăn vất vả là những rào cản cho việc bao trùm chăm nom sức khỏe thể chất toàn dân .
Đặc biệt, BHYT chi rất thấp : 20 % khám chữa bệnh BHYT tại xã, chi khoảng chừng 3 %, 50 % khám chữa bệnh BHYT tại huyện, chi 27-28 %. Chưa chi cho dự trữ, khám sàng lọc, phát hiện sớm, khám chữa bệnh lưu động. Chính thế cho nên người dân còn ngần ngại đi khám bệnh, khiến nhiều người khi có bệnh mới tới khám, có người bệnh ở quá trình muộn mới được phát hiện .
Theo ông Nguyễn Công Sinh, đối với hệ thống y tế xã, phường nếu chất lượng tốt, người bệnh đa số muốn khám ở gần để đỡ tốn kém. Do vậy, muốn tăng cường mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới, phải đổi mới phương thức tài chính như: Đổi mới toàn diện cơ chế đầu tưu tài chính cho mạng lưới y tế cơ sở; đổi mới phương thức chi trả cho mạng lưới y tế cơ sở, gắn chi trả với kết quả đầu ra và hiệu lực hoạt động.
Đặc biệt, phải thay đổi can đảm và mạnh mẽ chính sách và phương pháp hoạt động giải trí của Trạm Y tế xã để thực thi là vai trò tuyến đầu trong dự phòng bệnh, chăm nom sức khỏe thể chất. Tiếp tục sắp xếp những TT y tế và bệnh viện tuyến huyện .
Tăng cường góp vốn đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc. Tăng cường tăng trưởng năng lượng nguồn nhân lực, giảng dạy, chuyển giao kỹ thuật, luân phiên cán bộ. Xây dựng và trình phát hành những chủ trương tặng thêm cho nhân viên cấp dưới y tế cơ sở, nhất là tại vùng kinh tế tài chính khó khăn vất vả, vùng sâu, vùng xa. Tăng cường truyền thông online cho người dân tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế ở tuyến y tế cơ sở .
Làm tốt những điều này, mạng lưới hệ thống y tế cơ sở sẽ phân phối nhu yếu được chăm nom sức khỏe thể chất của dân cư, giảm gánh nặng bệnh tật, giảm quá tải ở bệnh viện tuyến trên .
