Tạm giữ hình sự là gì ? Tạm giữ, thời hạn tạm giữ để tìm hiểu vụ án hình sự ? Tạm giữ trong vụ án hình sự là gì ? Thời hạn tạm giữ để tìm hiểu hình sự. Thẩm quyền tạm giữ .
Việc vận dụng giải pháp tạm giữ nhằm mục đích kịp thời ngăn ngừa tội phạm hoặc khi có địa thế căn cứ chứng tỏ người bị buộc tội sẽ gây khó khăn vất vả cho việc tìm hiểu, truy tố, xét xử hoặc sẽ liên tục phạm tội hoặc để bảo vệ thi hành án, cơ quan, người có thẩm quyền thực thi tố tụng trong khoanh vùng phạm vi thẩm quyền của mình hoàn toàn có thể vận dụng giải pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam, bảo lĩnh, đặt tiền để bảo vệ, cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm hoãn xuất cảnh.
Bài viết này, Luật Dương gia xin được làm rõ về vấn đề tạm giữ, thời hạn tạm giữ trong vụ án hình sự như sau:
1. Tạm giữ trong vụ án hình sự là gì?
Tạm giữ hình sự là giải pháp ngăn ngừa được pháp luật trong Bộ luật Tố tụng Hình sự, do người có thẩm quyền vận dụng so với người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quả tang, người phạm tội tự thú, đầu thú hoặc so với người bị bắt theo quyết định hành động truy nã. Căn cứ theo Khoản 1, Điều 59 Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái có pháp luật về cách hiểu người bị tạm giữ như sau : “ Người bị tạm giữ là người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang, bị bắt theo quyết định hành động truy nã hoặc người phạm tội tự thú, đầu thú và so với họ đã có quyết định hành động tạm giữ. ” Như vậy, đối tượng người tiêu dùng vận dụng giải pháp tạm giữ là người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hoặc phạm tội quả tang, bị bắt theo quyết định hành động truy nã hoặc người phạm tội tự thú, đầu thú và so với họ đã có quyết định hành động tạm giữ. Trong trường hợp người bị bắt khi phạm tội quả tang nhưng vấn đề phạm tội nhỏ, đặc thù ít nghiêm trọng, người bị bắt có nơi cư trú rõ ràng và không có hành vi biểu lộ sẽ cản trở việc tìm hiểu thì không cần phải tạm giữ. Người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp đều phải tạm giữ, vì khi bắt khẩn cấp cơ quan tìm hiểu đã xác lập cần phải ngăn ngừa việc người đó bỏ trốn hoặc cản trở tìm hiểu. Mục đích của giải pháp ngăn ngừa tạm giữ là nhằm mục đích ngăn ngừa hành vi phạm tội hoặc hành vi cản trở việc tìm hiểu của người bị nghi là thực hiện hành vi phạm tội, tạo điều kiện kèm theo cho cơ quan có thẩm quyền đủ thời hạn để xác lập đặc thù, mức độ của hành vi, nhân thân của người triển khai hành vi nguy khốn cho xã hội để từ đó hoàn toàn có thể quyết định hành động việc khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can hay không khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can hoặc những quyết định hành động pháp lý thiết yếu.
2. Thời hạn tạm giữ để điều tra hình sự
2.1. Thời hạn tạm giữ
Căn cứ theo Điều 118 Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái có pháp luật về thời hạn tạm giữ như sau : + ) Thời hạn tạm giữ không quá 03 ngày kể từ khi Cơ quan tìm hiểu, cơ quan được giao trách nhiệm triển khai một số ít hoạt động giải trí tìm hiểu nhận người bị giữ, người bị bắt hoặc áp giải người bị giữ, người bị bắt về trụ sở của mình hoặc kể từ khi Cơ quan tìm hiểu ra quyết định hành động tạm giữ người phạm tội tự thú, đầu thú. + ) Trường hợp thiết yếu, người ra quyết định hành động tạm giữ hoàn toàn có thể gia hạn tạm giữ nhưng không quá 03 ngày. Trường hợp đặc biệt quan trọng, người ra quyết định hành động tạm giữ hoàn toàn có thể gia hạn tạm giữ lần thứ hai nhưng không quá 03 ngày. Mọi trường hợp gia hạn tạm giữ đều phải được Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền phê chuẩn. Trong thời hạn 12 giờ kể từ khi nhận hồ sơ ý kiến đề nghị gia hạn tạm giữ, Viện kiểm sát phải ra quyết định hành động phê chuẩn hoặc quyết định hành động không phê chuẩn. + ) Trong khi tạm giữ, nếu không đủ địa thế căn cứ khởi tố bị can thì Cơ quan tìm hiểu, cơ quan được giao trách nhiệm thực thi một số ít hoạt động giải trí tìm hiểu phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ ; trường hợp đã gia hạn tạm giữ thì Viện kiểm sát phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ. + ) Thời gian tạm giữ được trừ vào thời hạn tạm giam. Một ngày tạm giữ được tính bằng một ngày tạm giam.
Tạm giữ là một trong những biện pháp ngăn chặn người thực hiện hành vi phạm tội khi người này có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiếp tục gây ra những hành vi nguy hiểm cho xã hội. Đối với những vụ án phức tạp cần phải gia hạn thời hạn tạm giữ thì bên cơ quan tiến hành tố tụng phải ra quyết định gia hạn thời hạn tạm giữ không quá 3 ngày. Trong trường hợp đặc biệt, cơ quan tiến hành tố tụng có thể gia hạn thời hạn tạm giữ lần hai nhưng không quá 3 ngày. Như vậy, tính tổng thời gian tạm giữ tối đa là không quá 9 ngày.
2.2. Thẩm quyền tạm giữ
Căn cứ theo pháp luật tại Khoản 2, Điều 117 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái có pháp luật về thẩm quyền ra quyết định hành động tạm giữ như sau : “ 2. Những người có thẩm quyền ra lệnh giữ người lao lý tại khoản 2 Điều 110 của Bộ luật này có quyền ra quyết định hành động tạm giữ. Quyết định tạm giữ phải ghi rõ họ tên, địa chỉ của người bị tạm giữ, nguyên do tạm giữ, giờ, ngày mở màn và giờ, ngày hết thời hạn tạm giữ và những nội dung pháp luật tại khoản 2 Điều 132 của Bộ luật này. Quyết định tạm giữ phải giao cho người bị tạm giữ. 3. Người thi hành quyết định hành động tạm giữ phải thông tin, lý giải quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người bị tạm giữ pháp luật tại Điều 59 của Bộ luật này. 4. Trong thời hạn 12 giờ kể từ khi ra quyết định hành động tạm giữ, người ra quyết định hành động tạm giữ phải gửi quyết định hành động tạm giữ kèm theo những tài liệu làm địa thế căn cứ tạm giữ cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền. Nếu xét thấy việc tạm giữ không có địa thế căn cứ hoặc không thiết yếu thì Viện kiểm sát ra quyết định hành động hủy bỏ quyết định hành động tạm giữ và người ra quyết định hành động tạm giữ phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ. ” Đối chiếu theo Khoản 2 Điều 110 Bộ luật Tố tụng hình sự năm ngoái pháp luật về thẩm quyền ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp như sau : “ Những người sau đây có quyền ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp : a ) Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan tìm hiểu những cấp ; b ) Thủ trưởng đơn vị chức năng độc lập cấp trung đoàn và tương tự, Đồn trưởng Đồn biên phòng, Chỉ huy trưởng Biên phòng Cửa khẩu cảng, Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố trực truộc TW, Cục trưởng Cục thám thính biên phòng Bộ đội biên phòng, Cục trưởng Cục phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội biên phòng, Đoàn trưởng Đoàn đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội biên phòng ; Tư lệnh vùng lực lượng Cảnh sát biển, Cục trưởng Cục Nghiệp vụ và pháp lý lực lượng Cảnh sát biển, Đoàn trưởng Đoàn đặc nhiệm phòng, chống tội phạm ma túy lực lượng Cảnh sát biển ; Chi cục trưởng Chi cục Kiểm ngư vùng ; c ) Người chỉ huy tàu bay, tàu biển khi tàu bay, tàu biển đã rời khỏi trường bay, bến cảng. ” Như vậy, so với thẩm quyền theo Điểm a và Điểm b, Khoản 2, Điều 110 như : Thủ trưởng, phó thủ trưởng cơ quan tìm hiểu những cấp, thủ trưởng đơn vị chức năng độc lập cấp trung đoàn và tương tự, Đồn trưởng đồn biên phòng, .. là những chủ thể thuộc cơ quan tìm hiểu và cơ quan khác được giao trách nhiệm thực thi 1 số ít hoạt động giải trí tìm hiểu. Đối với Người chỉ huy tàu bay, tàu biển khi tàu bay, tàu biển đã rời khỏi trường bay, bến cảng theo Điểm C, Khoản 2, Điều 110 được quyền ra lệnh tạm giữ là không hài hòa và hợp lý. Bởi vì : + ) Thứ nhất, những chủ thể này không thuộc những chủ thể được giao trách nhiệm thực thi những hoạt động giải trí tìm hiểu theo Luật Tổ chức cơ quan tìm hiểu hình sự năm năm ngoái. + ) Thứ hai, nếu như Bộ luật tố tụng hình sự đặc cách cho những chủ thể này có quyền ra lệnh tạm giữ thì những chủ thể này ra lệnh tạm giữ trong trường hợp nào ? Bởi vì theo pháp luật tại Điều 117 thì khi rơi vào những trường hợp sau mới được giữ người đó là : “ Tạm giữ hoàn toàn có thể vận dụng so với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang, người phạm tội tự thú, đầu thú hoặc so với người bị bắt theo quyết định hành động truy nã ”.
Đối với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, theo Khoản 4, Điều 110 quy định: “Sau khi giữ người trong trường hợp khẩn cấp, những người quy định tại điểm c khoản 2 Điều này phải giải ngay người bị giữ kèm theo tài liệu liên quan đến việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp đến Cơ quan điều tra nơi có sân bay hoặc bến cảng đầu tiên tàu trở về”. Nếu những chủ thể tại Điểm c, Khoản 2 phải giải người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp ngay sau khi cập bến thì không thể ra quyết định tạm giữ được.
Nếu như những chủ thể tại Điểm c, Khoản 2, Điều 110 có quyền ra lệnh giữ bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang hay người bị bắt theo quyết định hành động truy nã thì lại xích míc với Điều 111 và Điều 112. Căn cứ theo Khoản 1, Điều 111 pháp luật : “ Đối với người đang triển khai tội phạm hoặc ngay sau khi thực thi tội phạm mà bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt thì bất kể người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất. Các cơ quan này phải lập biên bản đảm nhiệm và giải ngay người bị bắt hoặc báo ngay cho Cơ quan tìm hiểu có thẩm quyền. ” Còn tại khoản 1, Điều 112 lao lý : “ Đối với người đang bị truy nã thì bất kể người nào cũng có quyền bắt và giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất. Các cơ quan này phải lập biên bản đảm nhiệm và giải ngay người bị bắt hoặc báo ngay cho Cơ quan tìm hiểu có thẩm quyền ”. Như vậy, việc làm tiên phong khi bắt người đang bị truy nã hoặc phạm tội quả tang là giải ngay đến người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất chứ không lao lý được phép tạm giữ trong trường hợp này. Còn so với trường hợp người phạm tội tự thú hoặc đầu thú với những chủ thể lao lý tại Điểm c, Khoản 2 cũng không phải là những cơ quan, tổ chức triển khai để người phạm tội đến tự nguyện khai báo hành vi của mình. Nên lao lý tổng thể những chủ thể tại điểm c khoản 2 Điều 110 được quyền ra lệnh tạm giữ là không hài hòa và hợp lý.
