Trong 4 giải pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, so sánh và hoán dụ trong chương trình ngữ văn lớp 6 thì giải pháp so sánh được xem là dễ phân biệt và sử dụng hơn so với những tu từ còn lại. So sánh là giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật quen thuộc và được sử dụng trong văn thơ, đặc biệt quan trọng ca dao tục ngữ. So sáng rất thân thiện và thân quen với mỗi người dân .
Vậy So sánh là gì, tác dụng của biện pháp ra áo. Mời bạn đọc quan tâm theo dõi bài viết dưới đây để có câu trả lời.
So sánh là gì?
So sánh là so sánh sự vật, vấn đề này với sự vật, vấn đề khác có nét tương đương đê làm tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt .
Có thể thấy so sánh là một trong 4 biện pháp tu từ rất phổ biến trong văn học và được sử dụng rộng rãi. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp biện pháp tu từ này. Ví dụ:
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ biết học tập là ngoan ” .
( Hồ Chí Minh )
Trẻ em được so sánh như búp trên cành vì có nét tương đương đều non, trẻ .
“ Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra ” .
( Ca dao )
Công cha được so sánh với núi Thái Sơn, nghĩa mẹ được so sánh với nước trong nguồn. Công cha, nghĩa mẹ và núi Thái Sơn, nước trong nguồn có nét tương đương là : to lớn, nhiều .
Cấu tạo của phép so sánh
Từ khái niệm biện pháp So sánh là gì trên đây, chúng ta cùng tìm hiểu về những dấu hiệu và đặc điểm của biện pháp so sánh. Thông thường mô hình cấu tạo đầy đủ của một phép so sánh gồm có:
Vế A ( nêu tên sự vật vấn đề được so sánh )
Vế B ( nêu tên sự vật vấn đề dùng để so sánh với sự vật vấn đề được so sánh ở vế A ) .
Từ ngữ chỉ phương diện so sánh
Từ ngữ chỉ ý so sánh ( gọi tắt là từ so sánh ) .
Ví dụ :
“ Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng bát ngát
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi ” !
( Ca dao )
Trong đoạn ca dao trên thì vế A là công cha, nghĩa mẹ được so sánh với vế B là núi ngất trời, nước ở ngoài biển Đông bằng từ so sánh như. Công cha nghĩa mẹ đều có sự tương đương với núi ngất trời và nước ở ngoài biển Đông bát ngát to lớn cho thấy ý nghĩa của cha mẹ là to lớn .
“ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. ”
( Ca dao )
Vế A là Mồ hôi, vế B là mưa ruộng cày. Từ so sáng là như. Mồ hôi rơi nhiều như mưa ngoài rộng cho thấy sự khó khăn vất vả của việc làm ruộng .
Tuy nhiên trên trong thực tiễn, quy mô hoàn toàn có thể biến hóa không ít :
Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh và từ ngữ chỉ ý so sánh ( gọi tắt là từ so sánh ) hoàn toàn có thể lược bớt .
Vế B hoàn toàn có thể được hòn đảo lên trước vế A .
Ví dụ: “Như trẻ mọc thẳng, con người không chịu khuất”. (Thép Mới).
Như loài kiến, con người nên nỗ lực siêng năng .
Các kiểu so sánh
Đối với giải pháp tu tù so sánh có hai kiểu so sánh là so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng .
– So sánh ngang bằng là kiểu so sánh những sự vật, vấn đề, hiện tượng kỳ lạ có sự tương đương với nhau. Mục đích ngoài tìm sự giống nhau còn là để bộc lộ sự hình ảnh hóa những bộ phận hay đặc thù nào đó của sự vật giúp người nghe, người đọc dễ hiểu. Thông thường trong so sánh ngang bằng có những từ so sánh ngang bằng : như, giống như, tựa như, giống như, giống, là …. Một số ví dụ về so sánh ngang bằng :
“ Anh em như thể tay chân ”
“ Trên trời mây trắng như bông
Ở giữa cánh đồng bông trắng như mây ” .
Chậm như rùa .
Trắng như bông .
Ngang như cua .
Đen như mực .
Khỏe như voi .
Nhanh như cắt .
– So sánh không ngang bằng là loại so sánh so sánh sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong mối quan hệ hơn kém để làm điển hình nổi bật cái còn lại. Các từ so sánh hơn kém : hơn, kém, hơn là, kém hơn, kém gì … Ví dụ về so sánh không ngang bằng như sau :
“ Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi ” .
( Tố Hữu )
“ Những ngôi sao 5 cánh thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con ” .
( Ca dao )
“ Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng ’ .
( Minh Huệ )
Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh
So sánh là một trong bốn giải pháp tu từ và thường được sử dụng trong thơ ca văn học. So sánh có tính năng gợi hình, giúp cho việc miêu tả vấn đề, sự vật được đơn cử, sinh động hơn. Tác dụng quyến rũ giúp bộc lộ tư tưởng, tình cảm thâm thúy .
Ví dụ tính gợi hình của phép so sánh biểu lộ qua đoạn thơ sau :
“ Quê hương tôi có con sông xanh tươi
Nước gương trong soi tóc những hàng tre.
Tâm hồn tôi là những buổi trưa hè .
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp lánh lung linh ” .
Trên đây là phần giải đáp thắc mắc của chúng tôi về vấn đề: so sánh là gì. Nếu trong quá trình nghiên cứu tìm hiểu và giải quyết vấn đề còn điều gì mà bạn đọc thắc mắc hay quan tâm bạn có thể liên hệ chúng tôi qua tổng đài tư vấn pháp luật để được hỗ trợ.
