Quốc hội Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland là thiết chế lập pháp tối cao của Anh và các lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh. Quốc hội là thiết chế duy nhất có quyền lực tối thượng trên tất cả thiết chế chính trị khác trong nước Anh và các lãnh thổ hải ngoại, đứng đầu là quốc vương, hiện là Nữ vương Elizabeth II.
Áp dụng mô hình lưỡng viện, Quốc hội Anh có thượng viện, gọi là Viện Quý tộc (House of Lords), và hạ viện, gọi là Viện Thứ dân (House of Commons).[3] Quốc trưởng (hiện nay là Nữ hoàng) là thành phần thứ ba của Quốc hội.[4] Thành viên Viện Quý tộc bao gồm hai giới khác nhau: Nghị viên Tâm linh (các Giám mục thâm niên của Giáo hội Anh), và Nghị viên Thế tục (các quý tộc được phong tước vị), được bổ nhiệm bởi Quốc trưởng theo đề nghị của Thủ tướng.[5] Viện Thứ dân là một thiết chế dân cử, các thành viên được bầu chọn qua cuộc tổng tuyển cử được tổ chức ít nhất năm năm một lần.[6] Có hai phòng họp riêng biệt dành cho hai viện trong khuôn viên Điện Westminster ở London. Theo quy định của hiến pháp, tất cả bộ trưởng chính phủ, kể cả Thủ tướng, phải là thành viên Viện Thứ dân hoặc Viện Quý tộc để họ phải chịu trách nhiệm trước các cơ quan lập pháp.
Quốc hội Anh đuợc xây dựng từ năm 1707 sau khi Nghị viện hai nước Anh và Scotland phê chuẩn Đạo luật Thống nhất quốc gia. Trong trong thực tiễn, Cơ cấu tổ chức triển khai Quốc hội Anh là Nghị viện Anh phối hợp với những nghị sĩ và quý tộc Scotland. Nghị viện Anh là một biến thể từ những hội đồng trung cổ thời kỳ đầu, có trách nhiệm tư vấn cho những vua chúa. [ 7 ] Xứ Anh vẫn được ca tụng là ” mẹ của những nghị viện “, [ 8 ] những định chế dân chủ của nó đã thiết lập mạng lưới hệ thống chuẩn mực cho nhiều nền dân chủ trên khắp quốc tế, [ 9 ] và Quốc hội Anh là thiết chế lập pháp lớn nhất trong số những nước nói tiếng Anh trên quốc tế. [ 10 ] Theo triết lý, quyền lực tối cao lập pháp tối cao thuộc Nữ hoàng-tại-Quốc hội, trong trong thực tiễn, quyền lực tối cao được trao cho Viện Thứ dân ; Quốc vương chỉ hành vi theo nhu yếu của Thủ tướng, trong khi quyền lực tối cao của Viện Quý tộc bị hạn chế. [ 11 ]
Từ thời Trung Cổ đến giai đoạn đầu của lịch sử đương đại, có ba vương quốc độc lập là Anh, Scotland và Ireland, mỗi vương quốc đều có nghị viện riêng. Khi Đạo luật Thống nhất được ban hành năm 1707, nghị viện của Anh và Scotland được thống nhất thành Quốc hội Anh,[12] và Đạo luật Thống nhất năm 1800 đã đưa Ireland vào Quốc hội Vương quốc Liên hiệp Anh.[13]
Nghị viện Anh[sửa|sửa mã nguồn]
Nghị viện Anh (Parliament of England) có nguồn gốc từ Witenagemot của dân tộc Anglo-Saxon. Năm 1066, William của Normandy cai trị đất nước theo thể chế phong kiến, ông thường tìm kiếm sự tư vấn từ các chúa đất nhiều thế lực cũng như từ giới tăng lữ trước khi ban hành luật. Năm 1215, các chúa đất giành được sự nhượng bộ từ Vua John với bản Đại Hiến chương (Magna Carta), theo đó nhà vua không được phép đánh thuế nếu không có sự đồng thuận của hội đồng hoàng gia. Đây chính là giai đoạn phôi thai của một định chế chính trị dần dà phát triển thành quốc hội.
Nghị viện Anh với nhà vua, khoảng chừng năm 1300Năm 1265, Simon de Montfor, Bá tước Leicester, triệu tập Quốc hội được bầu lần tiên phong. Quyền đi bầu trong những kỳ tuyển cử QH dành cho những hạt bầu cử là giống hệt trên khắp quốc gia, cho những cử tri là những người chiếm hữu đất .
Đối với các khu tự trị (borough), quyền bầu cử là không đồng nhất, mỗi khu có các thỏa thuận khác nhau. Đó là bối cảnh hình thành “Model Parliament” được Edward I phê chuẩn năm 1295. Đến thời trị vì của Edward II, Quốc hội áp dụng mô hình lưỡng viện: một viện có thành viên là giới quý tộc và các tăng lữ cao cấp, viện kia gồm có các hiệp sĩ và cử tri các khu tự trị. Không thể làm luật, cũng không được đánh thuế nếu không có sự đồng thuận giữa ba thế lực: hai viện Quốc hội và nhà vua.
Các luật đạo được trải qua từ năm 1535 – 1542 sáp nhập xứ Wales vào Anh và có đại diện thay mặt tại Quốc hội .
Năm 1603, James VI của Scotland kế vị Elizabeth I của Anh để trở thành James I của Anh, Scotland và Anh có chung một nhà vua nhưng vẫn duy trì hai nghị viện riêng biệt. Sau khi kế vị James I, Charles I bắt đầu tranh cãi với Nghị viện Anh, sự đối đầu này cuối cùng dẫn đến cuộc Nội chiến giữa Phe Bảo hoàng và Phe Quốc hội. Charles bị xử tử hình năm 1649. Dưới thời Cộng hòa Anh (Commwealth of England), Viện Thứ dân bị giải tán, còn Viện Quý tộc thì phục tùng Oliver Cromwell. Đến khi vương quyền được phục hồi năm 1660, Viện Quý tộc cũng trở lại với quyền lực.
Sự e sợ của dân chúng về khả năng có một người Công giáo lên ngôi đã dẫn đến cuộc Cách mạng Vinh quang năm 1688 phế truất James II (James VII của Scotland) rồi tôn Mary II và William III làm quân vương. Dưới thời trị vì của họ, Đạo luật Declaration of Rights(Tuyên ngôn Nhân quyền) được thông qua là sự khởi đầu của thể chế quân chủ lập hiến tại Anh, mặc dù vị trí tối cao của nhà vua vẫn được duy trì.
Nghị viện Scotland[sửa|sửa mã nguồn]
Từ thời trị vì của Kenneth mac Alpin ( chết năm 858 ), dưới quyền chỉ huy tối thượng của nhà vua, Vương quốc Scotland cổ đặt dưới quyền quản lý của những tộc trưởng và những tiểu vương. Tất cả vị trí này đều được bầu chọn bởi một hội đồng hoạt động giải trí dựa trên sự hòa hợp giữa một mạng lưới hệ thống cha truyền con nối với sự đồng thuận của người dân. Sau khi Malcom III lật đổ Macbeth năm 1057, chính sách phong kiến truyền ngôi cho con trưởng dần dà chiếm lợi thế, Scotland ngày càng chịu tác động ảnh hưởng của người Norman .
Trụ sở Nghị viện Scotland tại Edinburgh
Trong thời Thượng Trung Cổ, Hội đồng Giám mục và Bá tước của Nhà vua thay đổi dần để đến năm 1235 trở thành Nghị viện đơn viện, các buổi họp tổ chức tại Kirkliston (hiện vẫn còn những bản ghi chép buổi họp đầu tiên). Nghị viện có thẩm quyền chính trị và tư pháp.[14] Từ năm 1362, Nghị viện cấu thành bởi ba tầng lớp: tăng lữ, chủ đất, và đại diện khu tự trị, có quyền đánh thuế và hành xử ảnh hưởng đáng kể trên các lãnh vực tư pháp, ngoại giao, quốc phòng, và lập pháp.[15] Nghị viện bầu ra một ủy ban gọi là Lords of the Articles (tương đương với ủy ban đặc biệt của Quốc hội theo mô hình Westminster ngày nay) để soạn thảo các dự luật đệ trình phiên họp toàn thể của Nghị viện xem xét và thông qua.[16][17]
Sau cuộc Cải cách Tin Lành, năm 1567 giới tăng lữ Công giáo bị trục xuất, đến năm 1638, vị trí của các Giám mục Tin Lành cũng bị hủy bỏ. Nghị viện Scotland trở thành thiết chế lập pháp hoàn toàn thế tục.[18] Trong thời trị vì của James VI, Lords of the Articles bị khống chế dưới sự điều khiển của nhà vua, đến khi kế vị ngai vàng nước Anh năm 1603, James tiếp tục sử dụng ủy ban này để cai trị Scotland từ Luân Đôn. Trong Chiến tranh Ba Vương quốc (1638-1651), Nghị viện Scotland nắm quyền hành pháp, tranh chấp quyền lực với Charles I. Khi Oliver Cromwell chiếm đóng Scotland, chính quyền cộng hòa (Protecorate) của ông được áp đặt trên toàn lãnh thổ Quốc hội Anh-Scotland thống nhất trong năm 1657.
Nghị viện Scotland được phục hồi sau khi Charles II tái lập vương quyền trên Anh và Ái Nhĩ Lan năm 1660 (Charles đã được trao vương miện làm vua Scotland từ ngày 1 tháng 1 năm 1651). Sau cuộc Cách mạng Vinh quang, từ tháng 2 năm 1689 xảy ra những thay đổi trong vương quyền khi William II của Scotland (William III của Anh), triệu tập một hội nghị (Convention of the Estates) để xem xét các bức thư có quan điểm đối lập nhau của William và James VII của Scotland (James II của Anh), ngày 11 tháng 4 năm 1689 tại Edinburg, hội nghị tuyên bố William và Mary II đồng trị vì Scotland.
Nghị viện Ireland[sửa|sửa mã nguồn]
Viện Thứ dân Ireland, tranh của, tranh của Francis Wheatley ( 1780 ) .
Nghị viện Ireland được thành lập nhằm đại diện cộng đồng người Anh trong chính quyền (Lordship of Ireland), trong khi người bản xứ và người Ireland gốc Gael không có quyền bầu cử hoặc được bổ nhiệm vào các vị trí công quyền. Nghị viện được triệu tập lần đầu năm 1264.
Năm 1541, Henry VIII tuyên bố vương quyền tại Ireland và tiến hành chinh phục xứ sở này. Các quý tộc người Ireland gốc Gael được bổ nhiệm vào Nghị viện Ái Nhĩ Lan, bình đẳng với các thành viên người Anh đang chiếm đa số. Có những tranh luận gay gắt sau cuộc cải cách tôn giáo tại Anh bởi vì đại đa số người dân Ireland theo Công giáo Rôma. Sau cuộc nổi dậy của người Ireland năm 1641, người Công giáo bị cấm đi bầu chiếu theo Đạo luật Settlement năm 1652 của chính quyền Cromwell.
Dưới triều James II, người Công giáo giành lại quyền lực, trong cuộc chiến Jacobite ở Ireland, nhà vua đáp ứng các yêu cầu của Nghị viện về quyền tự trị và bồi hoàn đất đai cho người Công giáo. Sau chiến thắng của William III của Anh, những quyền này bị thu hồi. Luật Poyning năm 1494 khiến Nghị viện Ireland phụ thuộc Nghị viện Anh, nhưng Hiến pháp 1782 gỡ bỏ các giới hạn này, chỉ trong một thập niên người Công giáo giành được quyền bầu cử dù vẫn chưa vào được nghị viện.
Quốc hội Anh[sửa|sửa mã nguồn]
Sau Hiệp ước Thống nhất năm 1707, các đạo luật thống nhất được Nghị viện Anh và Nghị viện Scotland thông qua kiến tạo Vương quốc Anh (Kingdom of Great Britain). Hai nghị viện cũ bị giải tán và được thay thế bởi Quốc hội Anh (Parliament of Great Britain),và sử dụng lại trụ sở của Nghị viện cũ. Tất cả truyền thống, tiền lệ, quy trình lập pháp, pháp lệnh của Nghị viện Anh được duy trì cùng với các viên chức đương nhiệm, những thành viên người Anh chiếm đa số áp đảo trong Quốc hội mặc dù luật pháp người Scotland vẫn được duy trì.[19]
Sau khi George I thuộc Nhà Hanover lên ngôi năm 1714, quyền lực tối cao nhà vua bị tước bỏ dần, vào cuối triều đại George vị trí những bộ trưởng liên nghành – phụ thuộc vào vào sự ủng hộ của Quốc hội – khởi đầu được kết nối với nhau. Đến cuối thế kỷ 18, dù vẫn còn tác động ảnh hưởng đáng kể trên Quốc hội, nhà vua không hề hành xử quyền lực tối cao trực tiếp : lấy thí dụ, lần sau cuối vương quyền thực thi quyền phủ quyết dự luật là vào năm 1708 bởi Nữ hoàng Anne. [ 20 ]
Quốc hội Liên hiệp Vương quốc Anh[sửa|sửa mã nguồn]
Liên hiệp Vương quốc Anh và Ireland xây dựng năm 1801 bởi Đạo luật Thống nhất tích hợp Vương quốc Anh và Vương quốc Ireland. Đến thế kỷ 19 mới hình thành nguyên tắc những bộ trưởng liên nghành chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước hạ viện – trước đó Viện Quý tộc có lợi thế tiêu biểu vượt trội so với Viện Thứ dân cả trên kim chỉ nan lẫn thực hành thực tế. Các thành viên của Viện Thứ dân được bầu chọn bởi một mạng lưới hệ thống tuyển cử lỗi thời, ví dụ điển hình hạt Old Sarum, với bảy cử tri, hoàn toàn có thể bầu hai nghị sĩ ngang bằng hạt Dunwich đã trọn vẹn biến mất do sụt lún đất. Trong nhiều trường hợp, thành viên thượng viện trấn áp những hạt bầu cử tí hon để bảo vệ phiếu bầu từ thân nhân hoặc những người ủng hộ. Hơn nữa, nhiều ghế trong hạ viện lại do những nhà quý tộc chiếm giữ. Sau những cải cách diễn ra trong thế kỷ 19, khởi đầu với Đạo luật Cải cách năm 1832, mạng lưới hệ thống bầu cử hạ viện trở nên ngặt nghèo hơn nhiều. Không còn phụ thuộc vào vào thượng viện, những thành viên Viện Thứ dân tỏ ra tự tin hơn .
Quyền lực tối thượng của Viện Thứ dân Anh khởi lập từ đầu thế kỷ 20. Năm 1909, Viện Thứ dân trải qua ” Chi tiêu Nhân dân ” đưa ra nhiều biến hóa bất lợi cho giới chủ đất giàu sang. Viện Quý tộc, có nhiều thành viên là chủ đất, bác bỏ ” Chi tiêu Nhân dân “. Dựa vào hai yếu tố : sự ủng hộ của người dân so với dự luật, và sự sút giảm uy tín của Viện Quý tộc, Đảng Tự do suýt giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử năm 1910. Xem hiệu quả thu được như thể một sự ủy nhiệm của nhân dân, Thủ tướng Herbert Henry Asquith thuộc Đảng Tự do đệ trình dự luật Quốc hội tìm cách hạn chế quyền lực tối cao của Viện Quý tộc. Đạo luật Quốc hội năm 1911 ngăn cản Viện Quý tộc phong tỏa những dự luật thuế, và chỉ được cho phép họ đình hoãn những dự luật tối đa là ba kỳ họp ( đến năm 1949 giảm xuống còn hai kỳ họp ), sau đó dự luật sẽ tự động hóa trở thành luật .Đạo luật Chính quyền Ireland năm 1920 thiết lập những nghị viện ở Bắc Ireland và Nam Ireland, cùng lúc cắt giảm số đại biểu của hai chủ quyền lãnh thổ này tại Westminster ( từ năm 1973 số đại biểu cho Bắc Ireland lại ngày càng tăng ). Ireland trở thành vương quốc độc lập năm 1922, đến năm 1927 QH có tên chính thức là Quốc hội Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland .Có thêm cải tổ cho Viện Quý tộc trong suốt thế kỷ 20. Năm 1958, Đạo luật Quý tộc thiết lập những pháp luật tương quan đến tư cách quý tộc. Trong thập niên 1960, quyền thừa kế tước vị bị hủy bỏ, từ đó, những người được phong tước không hề truyền tước vị cho con cháu. Gần đây, một luật đạo trải qua năm 1999 dời bỏ quyền đương nhiên là thành viên Viện Quý tộc của những nhà quý tộc theo quyền thừa kế. Nhìn chung, thời nay vị trí của Viện Quý tộc bị xem là thấp kém hơn Viện Thứ dân .Đạo luật Scotland năm 1998 [ 21 ] thiết lập Nghị viện Scotland theo quy mô một viện. Buổi họp tiên phong của nghị viện được triệu tập vào ngày 12 tháng 5 năm 1999. [ 22 ]
Cấu trúc quyền lực tối cao[sửa|sửa mã nguồn]
Cấu trúc Quốc hội gồm có ba thành phần : Vương quyền, Viện Quý tộc, và Viện Thứ dân, hoạt động giải trí theo nguyên tắc phân lập ; không ai hoàn toàn có thể là thành viên của hai trong ba thành phần này. Thành viên Viện Quý tộc không được ứng cử vào Viện Thứ dân ; còn theo thông lệ, nhà vua không được bỏ phiếu mặc dầu chưa có luật nào không cho việc này .Trên kim chỉ nan, nhà vua vẫn còn quyền lực tối cao, vẫn cần có sự phê chuẩn của hoàng gia để dự luật trở thành luật. Trong số những độc quyền của nhà vua có quyền giải tán QH, ký hiệp ước, tuyên chiến, và ban tước quý tộc .Trong thực tiễn, nhà vua chỉ là thực thi những quyền này theo đề xuất của thủ tướng hoặc những bộ trưởng liên nghành cơ quan chính phủ. Nhà vua chỉ định thủ tướng để xây dựng chính phủ nước nhà gồm những bộ trưởng liên nghành là những người được chọn từ lưỡng viện Quốc hội. Thủ tướng là người chỉ huy khối hầu hết trong Viện Thứ dân .Hầu hết thành viên Viện Quý tộc đều được chỉ định : những chức sắc hạng sang của Giáo hội Anh và những nhà quý tộc .
Kể từ khi phát hành những luật đạo về QH trong năm 1911 và 1949, quyền lực tối cao của Viện Quý tộc bị suy giảm đáng kể so với Viện Thứ dân. Tất cả dự luật, ngoại trừ luật ngân sách, được đàm đạo và biểu quyết tại Viện Quý tộc ; tuy nhiên, nếu bác bỏ một dự luật, Viện Quý tộc chỉ hoàn toàn có thể đình hoãn dự luật này tối đa là hai kỳ họp QH trong năm ; sau đó nó sẽ trở thành luật mà không cần có sự chuẩn thuận của Viện Quý tộc. Viện Quý tộc cũng thực thi quyền giám sát qua những cuộc phỏng vấn những bộ trưởng liên nghành, và qua những hoạt động giải trí của những tiểu ban. Hiện nay, TANDTC tối cao chỉ là một ủy ban của Viện Quý tộc, nhưng sắp sửa trở thành một định chế tư pháp độc lập .
Thành viên tâm linh của Viện Quý tộc là các chức sắc của Giáo hội – tổng Giám mục, Giám mục, tu viện trưởng và chức sắc cao cấp. Nhưng khi Henry VIII giải tán các tu viện thì các tu viện trưởng mất ghế trong Quốc hội. Tất cả Giám mục giáo khu tiếp tục có mặt trong Viện Quý tộc cho đến khi Đạo luật Giám mục Manchester năm 1847 và các đạo luật khác ấn định con số 26 thành viên tâm linh. Luôn luôn có ghế đại biểu cho “năm đại giáo khu”: Tổng Giám mục Canterbury, Tổng Giám mục York, Giám mục London, Giám mục Durham và Giám mục Winchester. Giám mục các giáo khu, theo thứ tự thâm niên, sẽ chia nhau 21 vị trí còn lại.
Thành viên Thế tục là tổng thể những nhà quý tộc. Trước đây là những nhà quý tộc cha truyền con nối. Quyền thành viên Quốc hội không đương nhiên dành cho toàn bộ những nhà quý tộc. Sau khi Scotland và Anh thống nhất để trở thành Anh trong năm 1707, toàn bộ quý tộc Anh đều có ghế trong Quốc hội, nhưng chỉ có một số ít số lượng giới hạn những quý tộc Scotland được tuyển chọn vào thiết chế này. Cũng diễn ra thực trạng tương tự như khi Ireland sáp nhập với Anh năm 1801, nhưng khi Nam Ireland tách khỏi Vương quốc Liên hiệp Anh năm 1922, thì quyền đại diện thay mặt của giới quý tộc Ireland cũng không còn. Đến năm 1963, toàn bộ quý tộc Scotland đều là thành viên Quốc hội. Chiếu theo Đạo luật Viện Quý tộc năm 1963, chỉ có những nhà quý tộc trọn đời ( nghĩa là không hề thừa kế ) đương nhiên là thành viên Viện Quý tộc. Trong số những quý tộc cha truyền con nối, chỉ có 92 người – Bá tước Marshal, Lord Great Chamberlain, và 90 thành viên được bầu – còn có ghế trong Viện .
Người dân bầu đại biểu cho mình tại Quốc hội, hiện có 646 nghị sĩ Viện Thứ dân. Mỗi “Đại biểu Quốc hội” (Member of Parliament – MP) đại diện cho một đơn vị bầu cử theo hệ thống tuyển cử một đại biểu cho một đơn vị bầu cử (First-Past-the-Post). Quyền bầu cử dành cho người 18 tuổi trở lên bao gồm công dân Liên hiệp Vương quốc Anh, công dân Cộng hòa Ireland và các quốc gia thuộc Khối Thịnh vượng chung đang sinh sống ở nước Anh. Nhiệm kỳ thành viên Viện Thứ dân phụ thuộc vào tuổi thọ của Quốc hội.
Tất cả dự luật đều phải được Viện Thứ dân trải qua mới hoàn toàn có thể trở thành luật. Viện Thứ dân có quyền trấn áp thuế và đáp ứng tiền cho chính phủ nước nhà. Các bộ trưởng liên nghành ( kể cả thủ tướng ) phải liên tục vấn đáp những phỏng vấn của viện, trong khi những ủy ban được giao chức trách tìm hiểu những sự vụ và giám sát mọi hoạt động giải trí của cơ quan chính phủ. Cũng có một chính sách được cho phép những nghị sĩ buộc chính phủ nước nhà phải chăm sóc đến những yếu tố tương quan đến đơn vị chức năng bầu cử của mình .
Mỗi viện đều thiết lập chức vụ chủ tịch để điều hành (ở Viện Thứ dân gọi là Speaker of the House, và Lord Speaker cho Viện Quý tộc).
Trên lý thuyết, mỗi thành viên Viện Thứ dân phải được nhà vua phê chuẩn tư cách nghị sĩ trước khi bầu chủ tịch. Chủ tịch Viện Thứ dân có ba phụ tá: một chủ tọa (chairman), và hai phó chủ tọa.
Tại Viện Thứ dân, những thành viên biểu quyết bằng cách hô to ” Aye ” hoặc ” No ” – ở Viện Quý tộc là ” Đồng ý ” hoặc ” Không chấp thuận đồng ý ” – rồi chủ tọa phiên họp công bố tác dụng biểu quyết. Trong trường hợp có nghi vấn về lời công bố của chủ tọa phiên họp, một cuộc bầu phiếu sẽ được thực thi. Các thành viên sẽ đứng xếp hàng vào một trong hai hiên chạy dọc theo phòng họp, tên của mỗi người sẽ được ghi lại khi họ rời hiên chạy dọc để trở lại phòng họp. quản trị Viện Thứ dân thường có lập trường phi đảng phái, và không bỏ phiếu trừ khi số phiếu ngang bằng nhau, trong khi quản trị Viện Quý tộc cũng bỏ phiếu như những thành viên khác .
Sau kỳ tổng tuyển cử, nhà vua sẽ triệu tập Quốc hội mới. Trong kỳ họp này, mỗi viện tập trung chuyên sâu tại phòng họp riêng. Rồi những thành viên Viện Thứ dân được mời đến Viện Quý tộc, tại đó những đại diện thay mặt nhà vua hướng dẫn họ bầu chức vụ quản trị. Hôm sau, họ trở lại Viện Quý tộc, những đại diện thay mặt nhà vua xác nhận tác dụng bầu cử và công bố sự chuẩn thuận của nhà vua cho tân quản trị .Trong những ngày tiếp nối, những thành viên Quốc hội phải tuyên thệ trung thành với chủ, sau đó là lễ khai mạc. Các nhà quý tộc ngồi trong phòng họp của Viện Quý tộc, trong khi những thành viện Viện Thứ dân ở bên ngoài, còn nhà vua ngồi trên ngai. Nhà vua đọc diễn văn – do những bộ trưởng liên nghành soạn sẵn – phác thảo nghị trình lập pháp trong thời hạn tới. Sau đó, mỗi viện sẽ thực thi việc làm của mình .
Theo thông lệ, trước khi xem xét nghị trình lập pháp của chính phủ, mỗi viện trình dự luật pro forma –Select Vestries Bill ở Viện Quý tộc, Outlawries Bill tại Viện Thứ dân. Các dự luật này không bao giờ thành luật, chúng chỉ có tính nghi thức nhằm thể hiện rằng mỗi viện có quyền tranh luận độc lập mà không có sự can thiệp nào từ vương quyền. Sau khi trình dự luật pro forma, hai viện dành vài ngày để thảo luận về bài diễn văn của nhà vua. Sau đó, hai viện bắt đầu bổ nhiệm các ủy ban, bầu cử các chức vụ, thông qua các nghị quyết, và xem xét các dự luật.
Các khóa Quốc hội hoàn toàn có thể kết thúc bằng một trong hai cách : bị nhà vua giải tán hoặc hết nhiệm kỳ, trong lịch sử vẻ vang đương đại thì cách thứ nhất phổ cập hơn nhiều. Quyết định giải tán Quốc hội của nhà vua luôn luôn theo nhu yếu của thủ tướng. Thủ tướng thường chọn giải pháp giải tán Quốc hội ngay vào thời gian thuận tiện nhất cho chính đảng của mình. Một khi bị mất sự ủng hộ của Viện Thứ dân, thủ tướng phải từ chức hoặc giải tán Quốc hội để tái chứng minh và khẳng định sự ủy nhiệm của cử tri .Không có lao lý nào số lượng giới hạn nhiệm kỳ Quốc hội cho đến khi Đạo luật Triennial năm 1694 ấn định thời hạn tối đa là ba năm. Đạo luật Septennial năm 1715 nới rộng lên bảy năm, nhưng đến năm 1911 Đạo luật Parliament rút xuống còn năm năm. Ngày nay, hiếm có khóa Quốc hội nào hoàn toàn có thể sống sót lâu đến thế, thường thì chúng bị giải tán trước khi kịp kết thúc nhiệm kỳ .
Trước đây, khi nhà vua băng hà thì quốc hội cũng bị giải tán bởi vì vương quyền được xem là caput, principum, et finis (khởi thủy, nền tảng, và tận chung) của quốc hội. Kể từ triều đại William và Mary, người ta nhận ra rằng vai trò của quốc hội là thiết yếu khi xảy ra cuộc khủng hoảng kế vị, và một đạo luật ra đời cho phép quốc hội tiếp tục tồn tại trong 6 tháng sau khi nhà vua băng hà.
Sau khi kết thúc một khóa QH, nhà vua cho tổ chức triển khai một kỳ tổng tuyển cử để bầu những thành viên mới cho Viện Thứ dân. Các quyết định hành động giải tán QH không có tác động ảnh hưởng gì đến Viện Quý tộc. Quốc hội lúc bấy giờ là khóa 54 kể từ khi xây dựng Liên hiệp Vương quốc Anh và Ireland năm 1801 .
Quốc hội và nhà nước[sửa|sửa mã nguồn]
nhà nước Anh phải tường trình trước Viện Thứ dân. Tuy nhiên, Thủ tướng và những thành viên chính phủ nước nhà không do Viện Thứ dân bầu, nhưng Nữ hoàng nhu yếu một chính trị gia được hậu thuẫn bởi phe đa phần trong viện, thường là lãnh tụ chính đảng lớn nhất ở Viện Thứ dân, xây dựng cơ quan chính phủ. Bởi vì chính phủ nước nhà phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước Hạ viện, Thủ tướng và hầu hết thành viên nội các, theo quy ước, đều là thành viên Viện Thứ dân. Thủ tướng ở đầu cuối từng là thành viên Viện Quý tộc là Alec Douglas-Home, ông nhậm chức thủ tướng năm 1963. trang chủ phải từ bỏ tước quý tộc của mình, và phải tranh cử vào Viện Thứ dân trước khi trở thành thủ tướng .Các cơ quan chính phủ thường muốn trấn áp công dụng lập pháp của Quốc hội bằng cách sử dụng thế hầu hết ở Hạ viện, nhiều lúc còn tìm cách chỉ định những nhà quý tộc có cùng lập trường vào Viện Quý tộc. Trong trong thực tiễn, chính phủ nước nhà hoàn toàn có thể trải qua những dự luật họ muốn ( trong khoanh vùng phạm vi hài hòa và hợp lý ) trừ khi có sự sự không tương đồng nghiêm trọng bên trong đảng cầm quyền. Nhưng ngay cả trong những trường hợp như vậy, những dự luật của chính phủ nước nhà cũng khó bị vượt mặt, do tại vẫn hoàn toàn có thể tìm ra giải pháp thỏa hiệp bởi sự nhượng bộ từ hai phía. Năm 1976, Lord Hilsham tìm ra một tên rất được ưa thích để miêu tả tập quán này ” thể chế độc tài dân cử ” .Quốc hội trấn áp nhánh hành pháp bằng cách trải qua hoặc bác bỏ những dự luật cơ quan chính phủ đệ trình, cũng như buộc thủ tướng lý giải về những quyết định hành động của họ, hoặc trong những buổi phỏng vấn định kỳ ( Thứ Tư hằng tuần Thủ tướng phải đến dự một buổi họp của Viện Thứ dân để vấn đáp phỏng vấn của những nghị sĩ trong nửa tiếng đồng hồ đeo tay ), [ 23 ] hoặc tại những kỳ họp của những ủy ban Quốc hội. Trong cả hai trường hợp, Thủ tướng có nghĩa vụ và trách nhiệm giải đáp mọi vướng mắc của những thành viên Quốc hội .
Dù có quyền giám sát nhánh hành pháp, Viện Quý tộc không hề giải tán cơ quan chính phủ. Các bộ của cơ quan chính phủ phải duy trì sự tin tưởng và hậu thuẫn của Viện Thứ dân. Hạ viện hoàn toàn có thể rút lại sự ủng hộ của mình so với chính phủ nước nhà bằng cách bác bỏ Nghị quyết Tín nhiệm hoặc trải qua Nghị quyết Bất Tín nhiệm. Nghị quyết tin tưởng thường được chính phủ nước nhà đệ trình nhằm mục đích tái chứng minh và khẳng định sự hậu thuẫn của Viện Thứ dân, trong khi nghị quyết bất tín nhiệm thường là do phe trái chiều khởi xướng .Nhiều biểu quyết khác của Viện Thứ dân cũng được xem là những nghị quyết tin tưởng. Các dự luật quan trọng hình thành chương trình hành vi của chính phủ nước nhà ( được trình diễn trong diễn văn của nữ hoàng ) thường được xem là những nghị quyết tin tưởng. Nếu những dự luật này không được Viện Thứ dân trải qua, điều đó có nghĩa là cơ quan chính phủ không còn được Quốc hội tin tưởng. Cũng sẽ có tác dụng tương tự như nếu Viện Thứ dân phủ nhận trải qua ngân sách .Trong trường hợp chính phủ nước nhà không được Viện Thứ dân tin tưởng, Thủ tướng bị buộc phải từ chức hoặc giải tán Quốc hội để tổ chức triển khai tổng tuyển cử. Một khi Thủ tướng không hề duy trì thế hầu hết mà nhu yếu giải tán Quốc hội, trên kim chỉ nan Nữ hoàng hoàn toàn có thể khước từ lời nhu yếu này, buộc Thủ tướng từ chức và nhu yếu lãnh tụ phe trái chiều xây dựng chính phủ nước nhà mới. Trong trong thực tiễn nữ hoàng hiếm khi sử dụng quyền này. Tuy nhiên, quyền này được trao cho nhà vua để sử dụng trong trường hợp Thủ tướng nhu yếu giải tán Quốc hội mà không có nguyên do chính đáng .
Trong thực tế, quyền giám sát của Viện Thứ dân là không đáng kể. Kể từ khi hệ thống một đại biểu cho một đơn vị bầu cử (first-past-the-post) được áp dụng trong các kỳ tuyển cử, đảng cầm quyền thường là đảng đa số ở Viện Thứ dân nên không cần phải thỏa hiệp với các đảng khác. Hiện nay, các chính đảng Anh Quốc được tổ chức quá chặt chẽ đến nỗi các thành viên của đảng trong Quốc hội khó có cơ hội hành động độc lập. Có nhiều nghị sĩ bị trục xuất khỏi đảng vì đã bỏ phiếu ngược với chỉ thị của lãnh tụ đảng. Suốt thế kỷ 20, Quốc hội chỉ có ba cơ hội thông qua nghị quyết bất tín nhiệm chính phủ – hai lần trong năm 1924, một lần năm 1979.
Thủ tướng Anh Winston ChurchillMỗi viện của Quốc hội đều chiếm hữu và cố bảo vệ những độc quyền truyền kiếp của mình. Viện Quý tộc sống sót như một định chế truyền thống lịch sử. Còn theo tập quán của Viện Thứ dân, mỗi khi khởi đầu một khóa Quốc hội mới, vị quản trị bước vào phòng họp của Viện Quý tộc và nhu yếu những đại diện thay mặt của Vương quyền khẳng định chắc chắn những quyền và độc quyền ” rõ ràng ” của Viện Thứ dân. Nghi thức này đã có từ triều Henry VIII ( 1509 – 1547 ). Mỗi viện đều cố bảo vệ những độc quyền của mình, cũng như có quyền trừng phạt nếu chúng bị vi phạm. Phạm vi những độc quyền của Quốc hội dựa trên pháp luật và tập quán. Sir William Blackstone chỉ ra rằng những độc quyền này ” rất rộng và không rõ ràng “, không cách chi xác lập được chúng trừ khi chính Quốc hội chịu thao tác này .Đặc quyền tiên quyết của lưỡng viện Quốc hội là quyền tự do phát biểu trong tranh luận ; mọi điều phát biểu tại lưỡng viện Quốc hội sẽ không bị thẩm vấn ở TANDTC hoặc bất kể thiết chế nào khác bên ngoài Quốc hội. Một độc quyền khác là quyền đặc miễn tài phán được vận dụng trong những kỳ họp Quốc hội, cũng như 40 ngày trước và sau mỗi kỳ họp. [ 24 ] Tuy nhiên, thành viên lưỡng viện Quốc hội không còn được phép Giao hàng trong những bồi thẩm đoàn. [ 25 ]Cả hai viện đều có quyền trừng phạt bất kể ai vi phạm những độc quyền của họ. Lấy thí dụ, tội miệt thị Quốc hội, tức là không chấp hành lệnh triệu tập của một ủy ban Quốc hội, hoàn toàn có thể bị trừng phạt. Viện Quý tộc có quyền cầm tù một cá thể trong một thời hạn nhất định, nhưng một người bị Viện Thứ dân cầm tù được tự do trong thời hạn giữa hai kỳ họp. [ 26 ] Các án phạt của hai viện không hề bị kháng án tại tòa, Đạo luật Nhân quyền cũng không được vận dụng trong trường hợp này. [ 27 ]
Huy hiệu Quốc hội Anh
Huy hiệu bán chính thức của Quốc hội Anh có hình khung lưới sắt đặt dưới một vương miện (portcullis). Khởi thủy, đây là phù hiệu của các gia đình quý tộc Anh từ thế kỷ 14. Đến những năm 1500, các quân vương thuộc triều đại Tudor biến nó thành huy hiệu hoàng gia với hình vương miện được thêm vào. Cũng trong thời kỳ này, Điện Westminster trở thành chỗ họp thường xuyên của Quốc hội.
Huy hiệu này gắn liền với Điện Westminster khi nó được dùng như một biểu tượng trang hoàng trong tòa nhà khi được tái thiết sau trận hỏa hoạn năm 1512. Tuy nhiên, vào lúc ấy, nó cũng chỉ là một trong những biểu tượng trong tòa nhà. Kể từ thế kỷ 19, portcullis được sử dụng rộng rãi trong khắp tòa nhà khi Charles Barry và Augustus Pugin chọn nó làm biểu tượng chính trang hoàng cho tòa nhà mới khi được xây dựng lại sau thảm họa hỏa hoạn năm 1834.
Đến thế kỷ 20, portcullis được chấp nhận là huy hiệu của cả hai viện Quốc hội, như là một thói quen lâu đời hơn là do một nghị quyết đặc biệt. Ngày nay huy hiệu này xuất hiện trên các văn kiện, giấy tờ, ấn phẩm, và các vật dụng của Điện Westminster như dao, kéo, đồ bạc và đồ sứ.[28]
- Blackstone, Sir William. (1765). Commentaries on the Laws of England. Oxford: Clarendon Press.
- K. M. Brown and R. J. Tanner, The History of the Scottish Parliament volume 1: Parliament and Politics, 1235-1560 (Edinburgh, 2004)
- Davies, M. (2003). Companion to the Standing Orders and guide to the Proceedings of the House of Lords, 19th ed.
- Farnborough, Thomas Erskine, 1st Baron. (1896). Constitutional History of England since the Accession of George the Third, 11th ed. London: Longmans, Green and Co.
- R. Rait, The Parliaments of Scotland (Glasgow, 1924)
- R. J. Tanner, ‘The Lords of the Articles before 1540: a reassesment’, Scottish Historical Review, LXXIX (October 2000)
- “Parliament.” (1911). Encyclopædia Britannica, 11th ed. London: Cambridge University Press.
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng tương ứng, hoặc thẻ đóng
