2012-10-11 10:05 AM
Nếu phức bộ QRS có nhiều sóng dương, thì lấy hình chiếu của đỉnh sóng dương sau cuối, thời hạn đó thường được đo ở V1, V2, V5, V6 .Theo quy ước quốc tế, trong một phức bộ QRS, nếu có một sóng dương thì sóng đó gọi là sóng R. Nếu có hai sóng dương thì sóng thứ hai gọi là sóng R ’ và cứ thế : Sóng R ’ ’, R ’ ’ ’ .
Nếu trước sóng R có một sóng âm thì sóng này gọi là sóng Q. .
Nếu sau sóng R có một sóng âm thì ta gọi nó là sóng S .
Sóng âm đứng sau sóng R ’ gọi là sóng S ’, sau sóng R ’ ’ gọi là sóng S ’ ’ và cứ như thế .
Nếu một phức bộ QRS không có sóng dương mà chỉ có một sóng âm thì ta gọi nó là sóng QS ( vì không hề phân biệt nó là Q. hay là S ) .
Ngoài ra, trên mỗi sóng còn hoàn toàn có thể có những cái móc hay dày cộm, trát đậm .
Một phức bộ QRS hoàn toàn có thể chỉ có một sóng dương : R hay một sóng âm : QS hay 2 sóng, Q. và R hoặc R và S hay 3 sóng QRS hoặc R, S, R ’ hay 4 sóng Q., R, S, R ’ hoặc R, S, R ’, S ’ .
Khi ghi ký hiệu dạng của một phức bộ QRS ta dùng chữ hoa để ghi sóng nào có biên độ lớn nhất và chữ con để ghi những sóng còn lại .
Thí dụ một phức bộ QRS có 3 sóng Q., R, S mà R lớn nhất thì ta ký hiệu là : qRs ; Q. lớn nhất thì ký hiệu Qrs. Nếu chỉ có 2 sóng Q. và R mà Q. lớn hơn thì ký hiệu Qr. Nhưng nếu có 2 sóng cùng lớn ngang nhau thì ta phải ghi cả 2 sóng đó bằng chữ hoa. Thí dụ : qRS, RS .
Điểm mà sườn lên của S hay sườn xuống của R ( nếu không có S ) bắt vào đường đồng điện gọi là điểm J ( từ chữ Junction = tiếp nối đuôi nhau ). Trong nhiều trường hợp, chỗ đó quá thoai thoải, không rõ bắt vào đường đồng điện ở điểm nào, ta gọi là J vô định .
Biên độ tương đ ối của một phức bộ QRS là hiệu số của tổng biên độ những sóng dương trừ đi tổng biên độ những sóng âm. Khi số lượng này dương, ta nói phức bộ QRS đó dương. Còn khi nó âm thì ta nói QRS đó âm .
Biên độ tuyệt đối của một phức bộ QRS là tổng biên độ toàn bộ những sóng của phức bộ đó cộng lại, không phân biệt sóng âm hay sóng dương .
Thời gian QRS ( tức là thời hạn khử cực ) còn gọi là bề rộng của QRS, được đo từ khởi điểm sóng Q. ( hay sóng R nếu không có Q. ) đến hết sóng S ( hay sóng R ’, S ’ … nếu có ) tức là đến điểm J .
Trong một bản điện tâm đồ, QRS ở mỗi chuyển đạo hoàn toàn có thể rộng hẹp khác nhau vài Xác Suất giây ; nhưng chỉ cần chọn đo ở chuyển đạo có QRS rộng nhất. Thông thường, trong 3 chuyển đạo mẫu, QRS2 rộng nhất. Nhưng QRS ở những chuyển đạo trước tim thường rộng hơn những chuyển đạo ngoại biên, nhất là ở V2, V3, V4 ; do đó, người ta thường lấy QRS tiêu biểu vượt trội ở những chuyển đạo này trừ khi điểm J ở những chuyển đạo này vô định .
Thời gian Open của nhánh nội điện :
Thời gian Open nhánh nội điện của phức bộ QRS trước tim được đo từ khởi điểm phức bộ đó đến điểm hình chiếu của đỉnh sóng R xuống đường đồng điện .
Nếu phức bộ đó có nhiều sóng dương ( R ’, R ’ ’ … ) thì lấy hình chiếu của đỉnh sóng dương sau cuối. Thời gian đó thường được đo ở V1, V2, V5, V6 .
Nhánh nội điện là nhánh xuống của sóng R ( hay R ’, R ’ ’ … ) tức là những nhánh sóng từ chữ a đến chữ b. Nó Open lúc xung động khử cực đi qua vùng cơ tim mà trên đó ta đã đặt điện cực thăm dò .
Phức bộ QRS bình thường
Ở các chuyển đạo ngoại biên
Hình dạng và biên độ tương đối của phức bộ QRS chịu tác động ảnh hưởng nhiều của tư thế tim ( xem mục này ) .
Với tư thế trung gian là tư thế phổ cập nhất thì QRS của những chuyển đạo mẫu đều dương với biên độ tương đối của QRS2 lớn nhất .
QRS1 và QRS3 giao động bằng nhau. Còn QRS của aVL và aVF cũng đều dương .
Ở một số ít người khác, nhất là những người cao, gầy và theo nhận xét của chúng tôi thì ở
một số ít khá lớn người Nước Ta có tim nửa đứng và như vậy, biên độ tương đối của QRS3 hoàn toàn có thể lớn gần bằng hay bằng QRS2 còn QRS1 thì nhỏ hơn .
Lúc này QRS của aVL hoàn toàn có thể rất nhỏ và của aVF thì dương .
Trái lại ở một số ít nhỏ người khác, nhất là người già, xơ cứng động mạch hay thấp lùn, to ngang thì lại có tim nửa nằm : QRS1 bằng hay lớn hơn QRS2 còn QRS3 thì nhỏ hẳn đi hay có khi hơi âm nữa. Lúc này QRS của aVL dương. Trong tổng thể những trường hợp trên, QRS của aVR đều luôn âm .
Với tác động ảnh hưởng lớn của tư thế tim như trên, nếu ta đo biên độ tuyệt đối của từng sóng Q., R, S ở chuyển đạo ngoại biên, ta sẽ thấy chúng rất khác nhau tùy từng cá thể .
Sóng R ở D2 có người cao 28 mm, có người chỉ có 0,5 mm. Ở D3 có người 22 mm, có người 0 mm … những số lượng này đều đã được điều tra và nghiên cứu tỉ mỉ nhưng vì quá phức tạp và khác nhau quá nhiều như trên nên chỉ dùng trong điều tra và nghiên cứu, ít được dùng trong trong thực tiễn lâm sàng, trừ một vài số lượng riêng biệt chúng tôi sẽ nói ở những đề mục sau .
Riêng so với vận động viên thể thao thì biên độ QRS thường cao hơn người thường .
Ở các chuyển đạo trước tim
V1, V2 : nhận điện thế của thất phải nên QRS âm, với dạng rS ( tức tỉ số R / S Ngược lại, khi dạng RS có ở V1, V2 thì ta nói đó là dạng chuyển tiếp dịch sang phải do tim xoay ngược kim đồng hồ.
Chú ý:
Hiện nay, người ta ý niệm dạng chuyển tiếp không nhất thiết phải là dạng RS mà hoàn toàn có thể Rs hoặc rS, miễn là nó đứng liền trước chuyển đạo trước tim tiên phong có Open sóng Q. kể từ V1 tới V6 .
Thời gian
Thời gian QRS tiêu biểu vượt trội thông thường là 0,07 s, tối đa 0,10 s và tối thiểu là 0,05 s .
Riêng sóng Q. có thời hạn tối đa là 0,04 s ở D3, aVF và 0,03 s ở những chuyển đạo khác .
Thời gian Open những nhánh nội điện thông thường tối đa : ở V1, V2 là 0,035 s ; ở V5, V6 là 0,045 s .
Thời gian này rất cố định và thắt chặt, chỉ cần dài thêm ra độ 0,01 s hay 0,015 s là đã coi như bệnh lí. Khi thời hạn này dài ra, người ta nói là nhánh nội điện muộn .
Phức bộ QRS bệnh lý
Biến đổi biên độ tuyệt đối
Sự tăng biên độ tuyệt đối của phức bộ QRS ở đại đa số những chuyển đạo hoàn toàn có thể là tín hiệu của cường thần kinh, tim kích động … ( tăng ít ) hay của tăng gánh thất, ngoại tâm thu thất .
Sự giảm biên độ tuyệt đối của QRS ở tổng thể những chuyển đạo là một tín hiệu bệnh lí được gọi là “ điện t hế thấp ”. Dấu hiệu này yên cầu :
Ở chuyển đạo ngoại biên : Biên độ tuyệt đối của chuyển đạo có QRS lớn nhất không được quá 5 mm .
Ở chuyển đạo trước tim : Biên độ tuyệt đối của V2 không quá 9 mm và V6 ( hay V5 ) không quá 7 mm .
Nếu có đủ 2 điều kiện kèm theo này thì chắc như đinh là bệnh lí. Nhưng theo kinh nghiệm tay nghề của chúng tôi thì ở rất nhiều ca, chỉ có điện thế thấp ở chuyển đạo ngoại biên ( điều kiện kèm theo thứ nhất ) mà xét nghiệm tử thi, chọc dò màng tim … cũng đã thấy bệnh lí .
Dấu điện thế thấp thường hay gặp nhất trong viêm màng ngoài tim có nước rồi đến những bệnh :
Khí phế thũng .
Phù body toàn thân .
Suy tim nặng .
Xơ hóa cơ tim .
Nhồi máu cơ tim .
Viêm màng ngoài tim co thắt .
Thiểu năng giáp .
Tràn dịch màng phổi, màng bụng .
Đôi khi gặp trong những bệnh truyền nhiễm .
Biến đổi hình dạng
Ở V1, V2 khi QRS có :
Dạng Rs, hoặc rS nhưng với R > 7 mm : Phải nghĩ đến dày thất phải .
Dạng rsR ’ hay rsR’S ’ : Nghĩ đến blốc nhánh phải .
Dạng QR hay qR : Blốc nhánh phải, giãn nhĩ phải, hay nhồi máu trước vách .
Dạng QS ( ở V1, V2, V3 ) : Nhồi máu trước vách, dày thất trái rất mạnh, blốc nhánh trái hay tâm phế mạn .
Ở V5, V6, khi QRS có :
Sóng R rất cao > 25 mm phải nghĩ đến dày thất phải .
Không có Q. hay Q. rất nhỏ : Nghĩ đến blốc nhánh trái hay xơ hóa vách. Nhưng theo kinh nghiệm tay nghề của chúng tôi, thì có khá nhiều người thông thường cũng thế, do biên độ Q. nhỏ quá không thấy được .
Sóng S sâu, có khi đưa tới dạng rS : Dày thất phải .
Sóng S rộng, dày cộm : Blốc nhánh phải .
Ở bất kể chuyển đạo nào trừ aVR, khi sóng Q r ộng quá 0,03 s, sâu quá 3 mm và trát đậm phải nghĩ đến nhồi máu cơ tim cũ hay mới .
Nếu dấu hiệu này xuất hiện riêng ở D3 thì phải xét thêm khả năng chứng tâm phế cấp.
Biến đổi thời gian
Khi thời hạn QRS tiêu biểu vượt trội vượt quá số lượng giới hạn tối đa ( ≥ 0,10 s ở người lớn, ≥ 0,09 s ở trẻ nhỏ ) thì phải nghĩ tiên phong đến blốc nhánh rồi đến hội chứng W-P-W, ngoại tâm thu thất, nhịp nhanh thất, dùng quinidin hay procainamide, blốc nhĩ – thất trọn vẹn .
Khi nhánh nội điện muộn ở V1, V2 ( ≥ 0,035 s ) thì nghĩ đến dày thất phải hay blốc nhánh phải ; ở V5, V6 ( ≥ 0,045 s ) thì nghĩ đến dày thất trái hay blốc nhánh trái .
