Việc nhận biết rõ thế nào là “khiếu nại”, thế nào là “tố cáo” giúp cán bộ làm công tác tiếp dân, phân loại xử lý đơn hướng dẫn người dân thực hiện đúng các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo đồng thời là thao tác đầu tiên giúp cho quá trình xử lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo đảm báo chính xác, đúng thẩm quyền, trình tự.
Điều 2 Luật khiếu nại lao lý : ” Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức triển khai hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do pháp lý lao lý, ý kiến đề nghị cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành động hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định hành động kỷ luật cán bộ, công chức khi có địa thế căn cứ cho rằng quyết định hành động hoặc hành vi đó là trái pháp lý, xâm phạm quyền, quyền lợi hợp pháp của mình ” .
Xét về thực chất việc thực thi quyền khiếu nại bộc lộ mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân mà trong đó bên đi khiếu nại luôn luôn là công dân ( hoặc cơ quan, tổ chức triển khai trong 1 số ít trường hợp ) chịu sự ảnh hưởng tác động trực tiếp của quyết định hành động, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước. Còn bên bị khiếu nại là cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước .
Điều 2 Luật tố cáo quy định: “Tố cáolà việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức”.
Xét về thực chất việc thực thi quyền tố cáo bộc lộ mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân mà trong đó bên đi tố cáo báo cho cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp lý của bất kể cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại quyền lợi của Nhà nước, quyền, quyền lợi hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức triển khai .
Tố cáo là hành vi nhằm mục đích bảo vệ và ngăn ngừa năng lực vi phạm quyền lợi của Nhà nước, quyền, quyền lợi hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức triển khai. Những việc làm trái pháp lý không phải chỉ của cán bộ, công chức nhà nước mà của cả những cơ quan, tổ chức triển khai. Những hành vi trái pháp lý thường bị công dân phát hiện và báo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để ngăn ngừa, phòng ngừa hành vi vi phạm pháp lý và giải quyết và xử lý người vi phạm .
Khiếu nại là hoạt động giải trí nhằm mục đích bảo vệ hoặc Phục hồi những quyền hoặc quyền lợi của chính chủ thể khiếu nại khi bị vi phạm, do đó nếu những quyền này bị xâm hại hoặc bị rình rập đe dọa xâm hại sẽ dẫn đến khiếu nại .
Chính vì khiếu nại và tố cáo không giống nhau cho nên Pháp lệnh giải quyết khiếu nại, tố cáo, Luật khiếu nại, tố cáo trước đây và Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo hiện hành đã quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo khác với thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, điểm khác nhau cơ bản giữa tố cáo và khiếu nại là:
Về chủ thể : Chủ thể triển khai quyền tố cáo theo pháp luật trong Luật tố cáo chỉ là công dân. Như vậy, khác với khiếu nại, chủ thể khiếu nại là công dân, cơ quan, tổ chức triển khai đều có quyền khiếu nại. Việc triển khai quyền tố cáo chỉ lao lý cho đối tượng người dùng là cá thể nhằm mục đích thành viên hóa nghĩa vụ và trách nhiệm của người tố cáo, nếu có hành vi cố ý tố cáo sai thực sự thì tùy theo đặc thù, mức độ của hành vi vi phạm mà bị giải quyết và xử lý theo lao lý của pháp lý .
Về đối tượng người dùng : Đối tượng bị khiếu nại gồm quyết định hành động hành chính, hànhvi hành chính của những cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định hành động kỷ luật cán bộ, công chức, còn đối tượng người tiêu dùng của tố cáo rộng hơn, gồm có mọi hành vi vi phạm pháp lý của bất kỳ cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể nào gây thiệt hại hoặc rình rập đe dọa gây thiệt hại quyền lợi của Nhà nước, quyền và quyền lợi hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức triển khai. Bao gồm, hành vi vi phạm pháp lý của cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi trách nhiệm, công vụ và hành vi vi phạm pháp lý về quản trị nhà nước trong những nghành nghề dịch vụ .
Về mục đích: Cơ bản, mục đích của tố cáo là bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, trong khi đó khiếu nại nhằm bảo vệ hoặc khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp nhằm bảo vệ quyền lợi của chính bản thân người tố cáo.
Chính vì sự khác nhau giữa đơn “ khiếu nại ” và đơn “ tố cáo ” như đã nêu trên, theo tôitrong quy trình phân loại, giải quyết và xử lý đơn, cán bộ tiếp đón đơn cần địa thế căn cứ vào nội dung, thực chất vấn đề nêu trong đơn để phân biệt những loại đơn, không riêng gì địa thế căn cứ vào tiêu đề công dân ghi trên đơn để giải quyết và xử lý, trên tiêu đề công dân ghi là tố cáo nhưng nội dung lại là khiếu nại thì không được giải quyết và xử lý theo đơn tố cáo mà giải quyết và xử lý theo đơn khiếu nại hoặc ngược lại ; trong trường hợp tiếp đón đơn trực tiếp tại nơi tiếp công dân thì cán bộ tiếp công dân phải nghiên cứu và phân tích rõ và nhu yếu công dân viết lại đơn sao cho nội dung tương thích với tiêu đề để thuận tiện cho việc giải quyết và xử lý, xử lý đơn .
Lưu Thị Lệ Phương – Phòng 12
