Hemoglobin là phân tử protein nằm trong các tế bào hồng cầu có nhiệm vụ mang oxy từ phổi đến các mô của cơ thể và đem carbon dioxide từ các mô trở lại phổi. Nồng độ hemoglobin trong máu bình thường hay không còn phụ thuộc vào tuổi và giới tính. Có một số nguyên nhân có thể khiến cho nồng độ hemoglobin trong máu cao hoặc thấp hơn bình thường.
1. Hemoglobin là gì?
Hemoglobin là phân tử protein nằm trong các tế bào hồng cầu, nó có chức năng mang oxy từ phổi đến các mô của cơ thể và đưa carbon dioxide từ các mô trở lại phổi.
Hemoglobin được tạo thành từ bốn phân tử protein (chuỗi globulin) kết nối với nhau. Phân tử hemoglobin ở người trưởng thành bình thường chứa 2 chuỗi alpha-globulin và hai chuỗi beta-globulin. Ở bào thai và trẻ sơ sinh, chuỗi beta không phổ biến và phân tử hemoglobin được tạo thành từ 2 chuỗi alpha và 2 chuỗi gamma. Khi trẻ lớn lên, các chuỗi gamma dần được thay thế bằng các chuỗi beta, tạo thành cấu trúc hemoglobin của người lớn.
Mỗi chuỗi globulin chứa một hợp chất porphyrin chứa sắt được gọi là heme. Trong nhân heme chứa một nguyên tử sắt rất quan trọng trong việc vận chuyển oxy và carbon dioxide trong máu của chúng ta. Sắt có trong hemoglobin cũng là nguyên nhân tạo ra màu đỏ của máu.
Hemoglobin cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì hình dạng của những tế bào hồng cầu. Ở hình dạng tự nhiên, những tế bào hồng cầu có hình tròn trụ với những tâm hẹp giống như một chiếc bánh rán mà không có nhân ở giữa. Do đó, cấu trúc hemoglobin không bình thường hoàn toàn có thể phá vỡ hình dạng của những tế bào hồng cầu và cản trở tính năng và dòng chảy của chúng qua những mạch máu .
2. Nồng độ Hemoglobin trong máu được đo như thế nào?
Hemoglobin thường được đo như một phần của xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC). Có một số phương pháp để đo huyết sắc tố, hầu hết chúng hiện được thực hiện bằng các máy tự động được thiết kế để thực hiện các xét nghiệm khác nhau về máu.
Trong máy xét nghiệm, những tế bào hồng cầu được chia nhỏ để đưa hemoglobin thành dung dịch. Hemoglobin tự do tiếp xúc với hóa chất chứa xyanua link ngặt nghèo với phân tử hemoglobin để tạo thành cyanomethemoglobin. Bằng cách chiếu một ánh sáng ở bước sóng 540 nanomet qua dung dịch và đo lượng ánh sáng được hấp thụ, qua đó lượng hemoglobin hoàn toàn có thể được xác lập .
3. Nồng độ Hemoglobin trong máu bình thường
Nồng độ hemoglobin được biểu lộ bằng lượng hemoglobin tính bằng gam ( g ) trên decilit ( dL ) của máu toàn phần .
Giá trị của nồng độ hemoglobin trong máu bình thường phụ thuộc vào tuổi và giới tính của người đó.
- Trẻ sơ sinh: 17 đến 22 g/dL;
- Một (1) tuần tuổi: 15 đến 20 g/dL;
- Một (1) tháng tuổi: 11 đến 15 g/dL;
- Trẻ em: 11 đến 13 g/dL;
- Nam giới trưởng thành: 14 đến 18 g/dL;
- Phụ nữ trưởng thành: 12 đến 16 g/dL;
- Nam giới sau tuổi trung niên: 12,4 đến 14,9 g/dL;
- Phụ nữ sau tuổi trung niên: 11,7 đến 13,8 g/dL.
Tất cả các giá trị này có thể khác nhau một chút giữa các phòng thí nghiệm. Phụ nữ mang thai nên tránh các tình trạng khiến cho nồng độ hemoglobin cao và thấp để tránh tăng nguy cơ thai chết lưu do lượng hemoglobin cao – trên mức bình thường và sinh non hoặc trẻ nhẹ cân do lượng hemoglobin thấp – dưới mức bình thường.
4. Nồng độ Hemoglobin trong máu thấp
Mức hemoglobin thấp được gọi là thiếu máu. Số lượng tế bào hồng cầu thấp hơn bình thường được gọi là thiếu máu và nồng độ hemoglobin cũng phản ánh tình trạng này. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu máu.
Một số nguyên do phổ cập gây bệnh thiếu máu là :
- Mất máu: Do chấn thương, phẫu thuật, chảy máu, ung thư đại tràng hoặc loét dạ dày,. . .
- Thiếu dinh dưỡng: Sắt, vitamin B12, folate,.. .
- Các vấn đề về tủy xương như suy tủy, thay thế tủy xương do ung thư;
- Ức chế tổng hợp hồng cầu do thuốc hóa trị liệu gây ra;
- Suy thận;
- Cấu trúc hemoglobin bất thường: Thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc bệnh thalassemia.
5. Nồng độ Hemoglobin trong máu cao
Nồng độ hemoglobin cao hơn bình thường có thể thấy ở những người sống ở nơi cao và những người hút thuốc. Mất nước tạo ra kết quả đo huyết sắc tố cao giả và biến mất khi cân bằng chất lỏng được khôi phục.
Một số nguyên do khiến nồng độ hemoglobin cao như thể :
- Bệnh phổi tiến triển như bệnh khí phế thũng;
- Một số khối u;
- Một rối loạn của tủy xương được gọi là bệnh đa hồng cầu rubra vera;
- Lạm dụng thuốc erythropoietin (Epogen) của các vận động viên cho mục đích tăng lượng oxy có sẵn cho cơ thể bằng cách tăng sản xuất hồng cầu.
6. Một số bệnh liên quan đến Hemoglobin
6.1 Bệnh hồng cầu hình liềm
Bệnh hồng cầu hình liềm là một thực trạng di truyền trong đó cấu trúc của hemoglobin bị khiếm khuyết. Tình trạng này hoàn toàn có thể gây ra hemoglobin không bình thường, tạo ra những tế bào hồng cầu có hình dạng không bình thường ( hình liềm ). Các tế bào hồng cầu không bình thường này không hề thuận tiện đi qua những mạch máu nhỏ dẫn đến không đủ oxy cho những mô của khung hình .
Tế bào hình liềm cũng có tuổi thọ ngắn hơn các tế bào hồng cầu bình thường (10 đến 20 ngày so với chu kỳ bình thường là 120 ngày). Sự luân chuyển nhanh chóng này có thể dẫn đến không đủ thời gian để thay thế các tế bào hồng cầu và dẫn đến tình trạng thiếu máu.
Với bệnh thiếu thiếu máu hồng cầu hình liềm, một gen hemoglobin khiếm khuyết được di truyền từ cha và mẹ. Nếu chỉ có một gen được thừa kế từ bố hoặc mẹ, thì thực trạng bệnh nhẹ hơn và được gọi là thực trạng hồng cầu hình liềm .Các triệu chứng của bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm khác nhau tùy thuộc vào từng độ nghiêm trọng. Bệnh nhân có đặc thù hồng cầu hình liềm hoàn toàn có thể gặp những triệu chứng nhẹ, nếu có. Đối với bệnh nhân mắc bệnh hồng cầu hình liềm, hoàn toàn có thể Open những tín hiệu điển hình như :
- Đau nhức toàn thân;
- Cảm giác đau đớn;
- Đau ngực;
- Đau xương;
- Khó thở;
- Loét da;
- Mệt mỏi;
- Đột quỵ;
- Mù lòa;
- Chậm lớn.
6.2 Thalassemia
Thalassemia là một nhóm bệnh di truyền với sự thiếu vắng số lượng hemoglobin. Việc khung hình không tạo ra phân tử globulin sẽ dẫn đến chính sách bù trừ để tạo ra những phân tử globulin khác kém thích hợp hơn. Các loại thalassemia khác nhau được xác lập dựa trên loại phân tử globulin bị thiếu. Mức độ nghiêm trọng của những thực trạng này nhờ vào vào loại chuỗi globulin bị thiếu, số lượng globulin bị thiếu và mức độ nghiêm trọng của thực trạng này .
7. Xét nghiệm Hemoglobin A1c là gì?
Hemoglobin A1c hoặc hemoglobin glycosyl hóa là một tín hiệu sơ bộ về việc trấn áp lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh đái tháo đường trong 3 tháng trước đó. Khi có nhiều glucose ( đường huyết ) lưu thông trong máu hàng ngày, thì càng nhiều glucose link với hemoglobin tuần hoàn. Mức hemoglobin A1c thông thường nằm trong khoảng chừng từ 4 % đến 5,9 %. Khi số lượng này đạt đến 6 % hoặc lớn hơn, nó cho thấy năng lực trấn áp bệnh tiểu đường kém hơn .Hemoglobin A1c khoảng chừng 6 % đối sánh tương quan với mức đường huyết trung bình là 135 mg / dL ( miligam trên decilit ) trong 3 tháng trước đó. Mỗi 1 % tăng hemoglobin A1c trên 6 % bộc lộ lượng đường trong máu trung bình khoảng chừng 35 mg / dL trên 135 mg / dL. Ví dụ, chỉ số hemoglobin A1c là 7 % tương ứng với mức đường huyết trung bình là 170 mg / dL trong 3 tháng trước đó .
8. Làm thế nào để tăng nồng độ hemoglobin?
Có một số ít cách để tăng nồng độ hemoglobin. Nói chung, nồng độ hemoglobin thấp cần tăng lên là do ba trường hợp : giảm sản xuất hồng cầu ( ví dụ, sản xuất hemoglobin của tủy xương bị biến hóa, thiếu sắt ), tăng hủy hoại hồng cầu ( ví dụ, do bệnh gan ) và do mất máu ( ví dụ, chấn thương do súng bắn hoặc vết thương do dao đâm ). Giải quyết những nguyên do cơ bản dẫn đến thực trạng nồng độ hemoglobin thấp, trong bước đầu sẽ xác lập giải pháp sử dụng để tăng nồng độ hemoglobin .Các chiêu thức tăng nồng độ hemoglobin rất phong phú và việc sử dụng chúng phụ thuộc vào vào những yếu tố cơ bản. Một số cách để tăng hemoglobin như :
- Truyền hồng cầu;
- Nhận erythropoietin (một loại hormone được sử dụng để kích thích sản xuất hồng cầu ở những người bị giảm sản xuất hồng cầu hoặc tăng phá hủy hồng cầu);
- Bổ sung sắt;
- Tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất sắt (trứng, rau bina, atiso, đậu, thịt nạc và hải sản) và thực phẩm giàu cofactors (như vitamin B6, axit folic, vitamin B12 và vitamin C) quan trọng để duy trì mức hemoglobin bình thường. Những thực phẩm này bao gồm cá, rau, quả hạch, ngũ cốc, đậu Hà Lan và trái cây họ cam quýt.
Các cá thể không nên dùng chất bổ trợ sắt hoặc những chiêu thức điều trị khác khi có nồng độ hemoglobin thấp mà không đàm đạo trước với bác sĩ về những giải pháp điều trị đó vì tính năng phụ từ những chiêu thức điều trị này hoặc lượng sắt dư thừa hoàn toàn có thể gây ra những yếu tố khác. Ngoài ra, nên tránh xa những loại thuốc bổ sung sắt vì ngộ độc sắt ở trẻ nhỏ hoàn toàn có thể gây tử trận .
Để biết được nồng độ hemoglobin cũng như cơ thể có bị thiếu máu hay không, mỗi người cần thăm khám sức khỏe định kỳ thường xuyên, việc làm này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn tầm soát bệnh tật hiệu quả và an toàn. Hiện tại, Vinmec đang triển khai rất nhiều gói khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của khách hàng với chính sách giá rất ưu đãi, bao gồm:
- Gói khám sức khỏe tổng quát Work permit- cấp giấy phép lao động
- Gói khám sức khỏe tổng quát trẻ em
- Gói khám sức khỏe tổng quát tiêu chuẩn
- Gói khám sức khỏe tổng quát đặc biệt
- Gói khám sức khỏe tổng quát VIP
- Gói khám sức khỏe tổng quát kim cương
Ưu điểm của những gói khám sức khỏe thể chất của Vinmec là người sử dụng sẽ được sàng lọc, tầm soát sức khỏe thể chất bởi mạng lưới hệ thống trang thiết bị tân tiến giúp tương hỗ chuẩn đoán tốt nhất lúc bấy giờ như máy PET / CT, MRI, CT 640, mạng lưới hệ thống máy siêu âm tiên tiến và phát triển số 1 quốc tế, mạng lưới hệ thống labo xét nghiệm tiêu chuẩn quốc tế, … Sau khi khám tổng quát, nếu phát hiện những bệnh lý, quý khách hoàn toàn có thể sử dụng dịch vụ từ những chuyên khoa khác tại bệnh viện với chất lượng điều trị tiêu biểu vượt trội .
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: medicinenet.com
