Nhà nước kiến tạo phát triển, hoặc chính phủ kiến tạo (theo cách hiểu của Việt Nam[1]), là một thuật ngữ được dùng bởi ngành kinh tế chính trị quốc tế để đề cập về một mô hình xây dựng kinh tế vĩ mô ở Đông Á vào thế kỷ 20. Mô hình tư bản này (thỉnh thoảng được đề cập tới như là chủ nghĩa phát triển tư bản), nhà nước mang tính chủ động hơn, nói cách khác là tự trị và mang nhiều quyền lực chính trị hơn, cũng như có quyền hơn trong điều tiết kinh tế. Nhà nước kiến tạo có sự can thiệp rất mạnh trong việc mở rộng phạm vi điều chỉnh và quy hoạch. Thuật ngữ sau đó được dùng để mô tả các quốc gia ngoài khu vực Đông Á đã đáp ứng được tiêu chuẩn của nhà nước kiến tạo. Botswana, là một ví dụ, đã chứng tỏ được khả năng kinh tế của mình từ đầu những năm 1970.[2] Nhà nước kiến tạo ngược lại với nhà nước trấn lột hoặc nhà nước yếu.[3] Nhà nước kiến tạo phát triển là một hình thức của chủ nghĩa tư bản nhà nước. Nó được áp dụng ở Đông Á trong thời chiến tranh lạnh như là một mô hình chủ nghĩa tư bản trong đó nhà nước đóng vai trò lớn trong việc định hướng và hỗ trợ nền kinh tế. Mô hình này chịu ảnh hưởng của Liên Xô trong đó nhà nước là kiến trúc sư của quá trình phát triển kinh tế bằng việc hoạch định những kế hoạch và chiến lược kinh tế nhưng nó khác Liên Xô ở chỗ khu vực tư nhân là nguồn lực chính tạo ra tăng trưởng kinh tế còn nhà nước chỉ đóng vai trò định hướng và hỗ trợ cho nền kinh tế.
Người đầu tiên đã nghiêm túc đưa ra khái niệm này là Chalmers Johnson.[4] Johnson định nghĩa nhà nước kiến tạo là một nhà nước tập trung chủ yếu vào việc phát triển kinh tế và việc đưa ra yếu tố chính trị cần thiết để đạt được mục tiêu đó. Ông bàn luận rằng kinh tế của Nhật Bản phát triển bị ảnh hưởng rất lớn bởi vì sự can thiệp sâu sắc của các viên chức, đặc biệt là những người trong Bộ Công Thương (MITI). Ông có viết trong cuốn sách của ông MITI và câu chuyện thần kỳ của Nhật Bản là:
Một nhà nước đã chậm trễ để công nghiệp hóa, nên nhà nước đã tự để nó công nghiệp hóa, đó là thế, nó đã đạt được khả năng kiến tạo. Hai thứ này thay đổi định hướng của chúng tới hoạt động kinh tế tư nhân, định hướng điều tiết và định hướng kiến tạo phát triển, rồi tạo ra hai loại quan hệ khác nhau giữa doanh nghiệp và nhà nước. Hoa Kỳ là một ví dụ nhà nước điển hình mà trong đó việc điều tiết đứng đầu trên hết, trong khi Nhật Bản là một ví dụ nhà nước điển hình khác khi định hướng kiến tạo phát triển dẫn đầu các định hướng còn lại.
Nhà nước kiến tạo phát triển là bộ máy phục vụ phát triển thay vì bộ máy thống trị. Nhà nước có chức năng chủ yếu là xây dựng chiến lược phát triển hay là quy hoạch phát triển theo một chiến lược nhất định; tạo môi trường và điều kiện cho các thành phần, khu vực kinh tế phát huy mọi tiềm năng; giám sát để phát hiện các mất cân đối có thể xảy ra, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an toàn hệ thống; dự báo, quy hoạch, cung cấp thông tin và bảo đảm cân đối vĩ mô. Nhà nước có khả năng hoạch định chính sách, điều hòa, cân đối những yêu cầu khác nhau về nguồn lực; tập trung và khai thác các nguồn lực cho các ưu tiên phát triển xã hội có hiệu quả; lựa chọn, ưu tiên các nguồn lực cho những ngành, lĩnh vực phát triển quan trọng nhất có tầm quan trọng chiến lược trong từng giai đoạn. Nhà nước dự báo, cảnh báo, tăng cường kiểm tra giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật để phòng ngừa những phức tạp, tiêu cực có thể nảy sinh. Nhà nước hoạt động theo tinh thần chuyển từ chi tiêu ngân sách sang làm tăng thu ngân sách, tách việc ra các quyết định chính sách khỏi việc cung ứng các dịch vụ cụ thể.[5]
Nhà nước điều tiết quản trị nền kinh tế tài chính đa phần qua những cơ quan điều tiết có thẩm quyền để bảo vệ công chúng trước sự thất bại trong việc quản trị thị trường gồm có giá độc quyền, và một số ít sự lạm dụng khác ở thị trường, bằng cách cung ứng sản phẩm & hàng hóa chung ( như thể quyền tự vệ hoặc là giáo dục ý thức ), nếu không thì sẽ không được đưa ra thị trường. trái lại, nhà nước kiến tạo tăng trưởng được can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế tài chính bằng mọi cách để thôi thúc sự tăng trưởng của công nghiệp hóa và giảm thiểu sự chuyển chỗ gây ra bởi sự biến hóa trong vốn góp vốn đầu tư và doanh thu từ những ngành công nghiệp mới và cũ. Nói cách khác, nhà nước kiến tạo tăng trưởng hoàn toàn có thể theo đuổi chủ trương công nghiệp, trong khi nhà nước điều tiết thì không .
Chính phủ trong nhà nước kiến tạo phát triển chủ động trong việc đầu tư và huy động vốn vào các lĩnh vực công nghiệp tiềm năng mà có hiệu ứng lan tỏa mạnh đối với xã hội. Sự hợp tác giữa nhà nước và các nhà đầu tư công nghiệp là cực kỳ quan trọng để giữ vững nền kinh tế vĩ mô. Theo Getting the Price Wrong của Alice Amsden, sự can thiệp của nhà nước trong hệ thống thị trường như là sự giúp đỡ của tiền trợ cấp chính phủ để nhằm cải thiện khả năng cạnh tranh của công ty, điều tiết tỷ giá hối đoái, điều chỉnh mức tiền công và sự lôi kéo lạm phát để giảm thiểu chi phí sản xuất cho doanh nghiệp làm tăng trưởng mạnh, thường được thấy nhiều nhất trong các nước công nghiệp hóa chậm và những nước phát triển sớm.[6]
Để triển khai những công dụng kiến tạo tăng trưởng, nhà nước phải có cỗ máy tinh gọn, hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao, có tính hợp pháp cao, được pháp lý được cho phép và có sự đồng thuận, ủng hộ xã hội thoáng rộng ; đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất, năng lượng và tính chuyên nghiệp cao. Mọi cơ quan, công chức đều được giao trách nhiệm rõ ràng. Việc nhìn nhận tổ chức triển khai, cán bộ, công chức địa thế căn cứ vào hiệu quả triển khai xong trách nhiệm theo những tiêu chuẩn nhìn nhận và chính sách trấn áp thực thi công vụ ngày càng triển khai xong. Người đứng đầu cơ quan nhà nước, cơ quan hành chính phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về tác dụng triển khai công dụng, trách nhiệm được giao và được trao quyền quyết định hành động tương ứng về tổ chức triển khai cán bộ. Nhà nước còn phải có những nhà chỉ huy và đội ngũ hoạch định kế hoạch giỏi, tận tâm ; có quyết tâm chính trị cao nhất so với sự tăng trưởng của quốc gia, đặt quyền lợi vương quốc lên trên quyền lợi cá thể và trao cho họ những quyền quyết định hành động tương đối. Bộ máy chỉ huy có quyền độc lập tương đối trong việc theo đuổi những quyền lợi vương quốc, hòa cùng những mối quan hệ xã hội và có mối liên hệ mật thiết với xã hội, có năng lực và dũng khí vượt qua những quyền lợi cục bộ. [ 5 ] Trong trường hợp của Nhật Bản, quyền sở hữu doanh nghiệp rất ít, nhưng nghành tư nhân được chỉ rất dẫn khắc nghiệt và bị số lượng giới hạn bởi những người cơ quan chính phủ có quyền lực tối cao. Những người này không được bầu cử chính thức và do đó sự tác động ảnh hưởng của những tập đoàn lớn và những nhóm quyền lợi tới họ ít hơn trong quy trình xung đột. Sự xung đột trong yếu tố này là Bộ chính phủ hoàn toàn có thể tự do quy hoạch kinh tế tài chính và có tầm nhìn lâu dài hơn mà không có tập đoàn lớn hay cá thể nào trong thời gian ngắn hoàn toàn có thể phá vỡ được chủ trương kinh tế tài chính của Bộ .
Đông Á và Khu vực Đông Nam Á
Một vài triển vọng về tăng trưởng kinh tế tài chính trong một vài thập niên trở lại đây được tìm thấy ở khu vực Đông Á và Khu vực Đông Nam Á. [ 4 ] Nhật Bản, Nước Hàn, Trung Quốc, Hồng Kông, Nước Singapore, Ấn Độ, Vương Quốc của nụ cười, Đài Loan, Nước Ta, Malaysia, Philippines, và Indonesia đang tăng trưởng ở mức độ cao và vừa. Thailand, là một ví dụ, đã tăng trưởng hai số lượng từ đầu những năm 1980. Trung Quốc đã trở thành vương quốc đứng vị trí số 1 trong tăng trưởng kinh tế tài chính từ 2001 đến năm ngoái. Thống kê cho rằng Anh phải mất 60 năm để tăng trưởng gấp đôi nên kinh tế tài chính khi cách mạng Công nghiệp khởi đầu. Thống kê cũng cho rằng Hoa Kỳ cũng phải mất gần 50 năm để tăng trưởng gấp đôi nền kinh tế tài chính khi nên kinh tế tài chính Hoa Kỳ cất cánh vào cuối thế kỷ 19. Các vương quốc Đông và Đông Nam châu Á gần đây đang tăng trưởng gấp đôi nền kinh tế tài chính của họ chỉ trong mỗi 10 năm. [ 7 ]Điều quan trọng để quan tâm về những vương quốc châu Á này là nó không phải là người giàu trở nên giàu hơn, mà là nghèo trở nên ít nghèo hơn. Ví dụ, tỷ suất nghèo đã giảm mạnh ở Đất nước xinh đẹp Thái Lan. Nghiên cứu trong những năm 1960 cho thấy là 60 Tỷ Lệ người Thailand sống trong thực trạng dưới mức độ nghèo cũng như không có điều kiện kèm theo thiết yếu. Cho tới năm 2004, tuy nhiên, một ước tính giống vậy cho rằng tỷ suất nghèo còn khoảng chừng 13 đến 15 Xác Suất. Đất nước xinh đẹp Thái Lan được vinh danh bởi ngân hàng nhà nước Thế giới khi có được thành tích giảm nghèo trong khi tăng thu nhập quốc dân. [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ]Khi nhìn qua ống kính của thuyết phụ thuộc, kiến tạo tăng trưởng đều nói về những vương quốc như Thailand, Đài Loan, Malaysia, Nhật Bản, Nước Hàn, và Nước Ta, khi chính phủ những vương quốc này hoàn toàn có thể sẵn sàng chuẩn bị bảo vệ người dân của họ khỏi những yếu tố xấu đi phát sinh từ sự bóc lột của những tập đoàn lớn quốc tế. Họ có khuynh hướng trở thành chính phủ mạnh, còn được gọi là ” chính phủ kiến tạo ” hoặc ” nhà nước kiến tạo tăng trưởng “, và có được chỉ huy hoàn toàn có thể đương đầu với những công ty đa vương quốc và nhu yếu họ chấp hành đề xuất của người dân. Những ” chính phủ kiến tạo ” này sẽ sẵn lòng tạo ra và giữ vững những chính sách dẫn đến sự tăng trưởng vĩnh viễn để Giao hàng toàn bộ người dân, không phải chỉ là người giàu. Khi những công ty đa vương quốc được điều tiết, họ sẽ chấp thành tiêu chuẩn địa phương trong việc trả công và điều kiện kèm theo lao động, trả thuế, đồng thời phải tạo ra doanh thu cho quốc gia .Nói một cách đơn cử, điều làm ra chính phủ kiến tạo là chính phủ phải có một cỗ máy tổ chức triển khai ngặt nghèo và có quyền lực tối cao đạt được tiềm năng nó mong ước. [ 11 ] [ 12 ] [ 13 ] [ 14 ] Phải có một nhà nước có năng lực chỉ huy nền kinh tế tài chính lâu bền hơn và tổ chức triển khai một cách hiệu suất cao và có lý, cũng như quyền lực tối cao tương hỗ chủ trương kinh tế tài chính dài hạn. Tất cả những điều này đều quan trọng chính bới nhà nước phải có năng lực chịu được sự nhu yếu bên ngoài của những công ty đa vương quốc để thao tác thời gian ngắn với họ, cũng như vượt qua được sự kháng cự bên trong từ những nhóm có uy tín nỗ lực bảo vệ những quyền lợi thời gian ngắn này, và kiểm soát và điều chỉnh sự tranh chấp bên trong vương quốc tương quan đến ai sẽ là người có lợi nhiều nhất từ dự án Bất Động Sản tăng trưởng này. Tại những nước Đông Á, nhà nước kiến tạo tăng trưởng được chỉ huy bởi một nhóm nhỏ quan chức tinh hoa được tuyển dụng từ những năng lực quản trị tốt nhất, những người đã đưa ra những chủ trương công nghiệp hóa. Nhóm chỉ huy này phát hành và triển khai những chủ trương công nghiệp không sửa chữa thay thế thị trường mà hợp lý hóa thị trường trong dài hạn với điều kiện kèm theo nền chính trị được cho phép giới tinh hoa ban hành và thực thi chủ trương của họ. [ 15 ]
Nhật Bản
Nhật Bản là trường hợp được điều tra và nghiên cứu tiên phong bởi Chalmers Johnson và là cơ sở chính cho sự hình thành khởi đầu của khái niệm ” Nhà nước kiến tạo tăng trưởng “. Johnson, mặc dầu dùng thuật ngữ ” Mô hình Nhật Bản “, cũng đã cảnh báo nhắc nhở về sự khái quát quá mức nếu chỉ dựa vào nghiên cứu và điều tra Nhật Bản. Nói cách khác, việc gọi phương pháp mà Chính phủ Nhật xu thế và dẫn dắt tăng trưởng kinh tế tài chính là một ” quy mô ” cần phải được dùng một cách thận trọng vì tính khái quát kim chỉ nan còn rất thấp và do vậy liên tục nghiên cứu và điều tra những trường hợp tương tự như ở những nước NIC Đông Á cũng như tại chính nước Nhật. Các đặc thù của quy mô Nhật Bản sau này cũng được so sánh và nghiên cứu và phân tích trong những trường hợp khác, đặc biệt quan trọng là tại những nước NIC Đông Á. [ 16 ]
Vương Quốc của nụ cười
Vào cuối những năm 1990, một điều tra và nghiên cứu được triển khai bằng cách phỏng vấn 24 người doanh nghiệp lớn ở xứ sở của những nụ cười thân thiện được chiếm hữu bởi tập đoàn lớn Nhật Bản và Hoa Kỳ. Họ cho rằng đa phần những người lao động trong những tập đoàn lớn này làm nhiều hơn trung bình ở xứ sở của những nụ cười thân thiện, và lương tối thiểu là USD 4,40 vào thời gian này. Từ nghiên cứu và phân tích của những nhà nghiên cứu từ 1.000 bản thắc mắc cho thấy người lao động có lương thu và quyền lợi cao hơn trung bình so với công ty được chiếm hữu bởi người Thái. Họ tìm thấy điều kiện kèm theo lao động trong tổng thể 24 công ty điều không hợp tiêu chuẩn trong đó có Nike ở Khu vực Đông Nam Á. [ 17 ]Một người vấn đáp cho sự không đồng điệu tìm thấy giữa những công ty đa vương quốc ở Vương Quốc của nụ cười và điều kiện kèm theo lao động của Nike là những công ty như Walmart, The Gap, hoặc Nike đều thầu lại việc làm tại những xưởng, nhà máy sản xuất địa phương. Những hợp đồng này như vô hình dung, làm cho nó thuận tiện hoàn toàn có thể hối lộ được quan chức địa phương để giữ lấy điều kiện kèm theo lao động nghèo nàn. Khi mà những công ty đa vương quốc kinh doanh thương mại ở những vương quốc như Malaysia, Đài Loan, hoặc xứ sở của những nụ cười thân thiện, tầm nhìn của họ là làm những công nhân có mức tiền lương cao hơn nhưng điều kiện kèm theo lao động thì dưới mức tiêu chuẩn của vương quốc đó. [ 18 ]
Thái Lan bị rơi vào cạm bẫy của mô hình Hoa Kỳ khi chính phủ có ít sự can thiệp trong chính sách kinh tế, trong khi Nhật Bản phải quản lý với bàn tay nặng hơn 100 năm.[19][20] Một điểm mạnh của chính sách phát triển Thái Lan là công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu. Từ đây, một chính phủ kiến tạo phải có quyền nói các công ty đa quốc gia rằng hàng hóa sẽ được nhập khẩu, nếu không làm thế cũng được, với thuế quan cao khoảng 80 tới 150 phần trăm để ngăn chặn những hàng hóa này cạnh tranh với những hàng hóa được làm ở những doanh nghiệp non ở các quốc gia còn nghèo. Chỉ những nhà nước kiến tạo mới có sức ảnh hưởng để thi hành một đạo luật như vậy trên những công ty đa quốc gia giàu (và chính phủ của họ), và chỉ những nhà nước kiến tạo mới có sức ảnh hưởng để tạo ra được một chính sách kháng lại yêu cầu của những người dân giàu của chính họ, những người dân giàu này thường sẽ chọn hàng nhập khẩu và mong muốn chúng ở giá rẻ hơn, mà không cần phải chờ đợi các doanh nghiệp non trẻ phải sản xuất sản phẩm phù hợp. Thái Lan bắt đầu đặt thuế quan 150 phần trăm của ô tô, nhưng tại cùng thời điểm nói với công ty ô tô nước ngoài rằng nếu họ đến Thái Lan để liên doanh với các công ty Thái để sản xuất xe hơi thì phải thuê công nhân Thái, trả thuế Thái, và giữ một phần lợi nhuận cho công ty Thái, những công ty đa quốc gia này sẽ được nhiều quyền lợi hơn từ chính phủ.[19]
Vương Quốc của nụ cười liên tục bảo vệ kinh tế tài chính của họ trong quá trình từ những năm 1980 đến 1990, mặc dầu cơn lũ góp vốn đầu tư đang được diễn ra. Công chức người Thái tạo ra những quy tắc như thể có những người công chức nhu yếu một lượng Tỷ Lệ lớn sản phẩm & hàng hóa trong nước được sản xuất sản xuất bởi công ty quốc tế ở Thailand và quy tắc 51 Tỷ Lệ. [ 19 ] Trong quy tắc 51 Tỷ Lệ, tập đoàn lớn đa vương quốc muốn hoạt động giải trí chiến dịch ở Đất nước xinh đẹp Thái Lan phải liên kết kinh doanh với công ty Thái. Kết quả là công ty Thái với 51 Xác Suất quản trị tốt hơn khi giữ việc làm và doanh thu tại nước. Các vương quốc như là xứ sở của những nụ cười thân thiện giữ được vốn góp vốn đầu tư quốc tế khỏi sự mất mát do tại chính phủ duy trì được vốn góp vốn đầu tư khu công trình hạ tầng xã hội, phân phối vận tải đường bộ sản phẩm & hàng hóa và lực lượng lao động tri thức, nâng cao hiệu suất lao động .
Nước Singapore
Nước Singapore là một nhà nước tương đối trẻ và nó có được thương hiệu là nước tăng trưởng. Mặc dù quốc gia này ít tài nguyên và môi trường tự nhiên địa lý khắc nghiệt, nó đã tăng trưởng kinh tế tài chính như một chính phủ kiến tạo. Vào năm 1965, Nước Singapore giành được độc lập thành công xuất sắc khỏi Liên bang Mã Lai, và sau đó đổi khác triết lý kinh tế tài chính Fordism trước đó thành nhà nước kiến tạo từ gần nửa thế kỷ trước ( Kwon, 2005 ). [ 21 ]Đảng Hành động Nhân dân ( PAP ) cầm quyền và quản trị Nước Singapore kể từ 1965, sự chuyển mình biến hóa sang nhà nước kiến tạo ở Nước Singapore chính bới đặc thù độc lạ của xã hội, chính trị, địa lý, và điều kiện kèm theo kinh tế tài chính. Lúc đầu, giải pháp kinh tế tài chính của PAP là phân phối lao động giá rẻ có kỷ luật và tình hình chính trị không thay đổi ; Nước Singapore có duy nhất một hội lao dộng được dẫn dắt trực tiếp bởi chính phủ PAP. Kết quả là, nhiều tập đoàn lớn đa vương quốc ( MNC ) góp vốn đầu tư vào Nước Singapore và Nước Singapore sớm trở thành công xưởng sản xuất đáng đáng tin cậy ( Sung, 2006 ). [ 22 ]Tuy nhiên, PAP sớm nhận ra rằng nếu Nước Singapore liên tục công nghiệp hóa thì nó cần phải cải tổ giáo dục vương quốc. Vào năm 1960, giáo dục của Nước Singapore được tách ra theo chủng tộc, ngôn từ và lối sống ( Wilson, 1978 ). [ 23 ] Vì vậy, một chuỗi những dự án Bất Động Sản giáo dục được đưa ra và triển khai với kỳ vọng là giúp Nước Singapore đạt được công nghiệp hóa. Ví dụ, vào năm 1970, trường giảng dạy doanh nghiệp và hướng nghiệp ( VITB ) đã được kiến thiết xây dựng và đi vào hoạt động giải trí để phân phối giáo dục về kỹ thuật cho người lao động đã bỏ học ở trường cấp hai. ( Sung, 2006 ) [ 22 ] Chương trình huấn luyện và đào tạo nguồn nhân lực của Nước Singapore có nhiều công dụng khác với những thành phố thuộc chủ nghĩa tự do mới ; những chương trình này trùng với kỹ năng và kiến thức của người lao động đến thị trường. Kinh tế được quy hoạch bởi chính phủ ; họ sắp xếp nhu yếu thị trường về nguồn lực lao động hiện có và cung ứng nhu yếu phẩm cho người lao động .Chính phủ Nước Singapore tìm ra được điểm yếu của quốc gia và vị trí địa lý đặc biệt quan trọng của nó. Bởi vì dân số của Nước Singapore ít hơn nhiều vương quốc lân cận, thế cho nên thực trạng sản xuất sản xuất sẽ được thay thế sửa chữa bởi những vương quốc châu Á khác như là Indonesia, Nước Ta, Trung Quốc … Cũng vì thế, những vương quốc châu Á khác phải phân phối giá tương đối rẻ và nguồn lao động nhiều hơn cũng như những loại sản phẩm tươi phải được khai khác. Vì vậy, Nước Singapore bị lâm vào con đường nguy khốn. Tuy nhiên, chính phủ Nước Singapore đã trải qua một tầm nhìn đặc biệt quan trọng hơn vể sự phân loại quốc tế về người lao động ; Nước Singapore đã tự đặt chính phủ là thành phố ” địa cầu ” của vùng Khu vực Đông Nam Á. Dựa theo ” thành phố địa cầu ” của Saskia Sassen, chúng là những thành phố khi mà chúng sẽ tham gia vào mạng lưới toàn thế giới hóa và chúng là tác dụng của sự tích hợp giữa đô thị hóa và toàn thế giới hóa ( Hack, Margolin and Delaye, 2010 ). [ 24 ]
Nước Hàn
Nước Hàn đã đạt được vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh kể từ khi kết thúc cuộc chiến tranh Triều Tiên ( 1950 – 1953 ). Giống như với những ” người công nghiệp hóa chậm ” ( Amsden, 1989 ) như là Đài Loan, kinh tế tài chính Nước Hàn được dẫn dắt bởi cỗ máy quan liêu cầm quyền và điều tiết thị trường. [ 6 ]Chính phủ Nước Hàn bổ trợ nhiều phương sách kinh tế tài chính nhằm mục đích theo đuổi sự ngày càng tăng xuất khẩu. Nước Hàn vào những năm 1960 bị thiếu thụt vốn và cơ sở kỹ thuật, vì thế chỉ có nhân công lương rẻ là điều mang tính cạnh tranh đối đầu duy nhất ở Nước Hàn. [ 6 ] Vì vậy, Nước Hàn lần đầu xâm nhập vào thị trường toàn thế giới với nhân công giá rẻ trong nghành nghề dịch vụ công nghiệp nhẹ như thể công nghiệp tóc giả và vải bông vào những năm 50 s – 60 s. Chính sách công nghiệp Nước Hàn tiến tới công nghiệp nặng và hóa học vào những năm 70 và 80, đồng thời kêu gọi nguồn kinh tế tài chính nhà nước cho sự tăng mạnh của doanh nghiệp trong sản xuất thép và nghành đóng tàu. [ 25 ]Trong những quy trình tiến độ tăng trưởng này, chính phủ chấp hành nhiều đơn giảm thiểu số lượng ngành công nghiệp. Cho vay dài hạn và tín dụng thanh toán được yêu thích hơn ở thị trường toàn thế giới, bằng cách này mà tăng mạnh xuất khẩu. Tỷ giá hối đoái thường được kiểm soát và điều chỉnh để khuyến khích xuất khẩu hoặc nhập khẩu nguyên vật liệu tươi với giá rẻ. Bởi vì sự giảm xuống xuất khẩu và được kiểm soát và điều chỉnh bởi chính phủ, tỉ giá ở doanh nghiệp Nước Hàn chuyển hướng ra khỏi thị trường cân đối. Sự can thiệp của nhà nước được gọi là ” đo lường và thống kê làm sai tỉ giá ” ( Amsden, 1989 ), có nghĩa là Ngân sách chi tiêu bị cố ý làm trệch hướng khỏi giá ‘ đúng ’, trong khi giá đúng ở thị trường cân đối. Những nhóm doanh nghiệp lớn được chọn để tương hỗ và góp vốn đầu tư bởi chính phủ, theo cách đó mà xây dựng mối quan hệ kinh tế tài chính và chính trị thân thương. Một vài nhóm như vậy tăng trưởng thành những phần đông của tổng sản lượng vương quốc ( GNP ) và trở thành Chaebols. [ 6 ]Thu nhập trung bình đầu người tăng từ USD 876 vào năm 1950 đến USD 22,151 vào năm 2010. Sản xuất công nghiệp ở Nước Hàn là 9 % vào năm 1953 nhưng chạm 38 % vào năm 2013. Nước Hàn tiên phong thực thi quy mô công nghiệp hóa sửa chữa thay thế nhập khẩu ( ISI ) nhưng sau đó đổi thành quy mô giải pháp tăng trưởng nhà nước kiến tạo. Nước Hàn sau khi giành độc lập vào năm 1945 dẫn đến chấm hết quan hệ kinh tế tài chính với Nhật Bản khi mà cả hai đều khó dựa vào nhau. Trong lúc cuộc chiến tranh Triều Tiên, quốc gia bị tàn phá lẫn về sức khỏe thể chất và ý thức. Sau cuộc chiến tranh Triều Tiên, Nước Hàn tập trung chuyên sâu vào xuất khẩu những mẫu sản phẩm quan trọng là cây xanh, tài nguyên trong khi nhập khẩu sản phẩm & hàng hóa sản xuất từ Hoa Kỳ. Trong thời kỳ đầu của ISI, công nghiệp Nước Hàn tương đối thành công xuất sắc và có một lượng người tiêu dùng nhỏ ( Charles, 1975 ). [ 26 ] Nước Hàn ở đầu cuối tập trung chuyên sâu vào khuynh hướng xuất khẩu qua sự can thiệp trực tiếp của chính phủ. Nhà nước Nước Hàn có nhiều sự tự trị trong điều tiết kinh tế tài chính, nhà nước đã tạo ra nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện cho sự tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh, ví dụ, nhà nước cung ứng khoản vay dài hạn cho doanh nghiệp với tính cạnh tranh đối đầu cao trong thị trường quốc tế, khi mà sau cuối ngày càng tăng nghành xuất khẩu ( Chibber, năm trước ). [ 27 ] Dưới sự chỉ huy của Park Chung Hee, Bộ Quy Hoạch Kinh Tế ( EPB ) của Nước Hàn được xây dựng vào năm 1960 đã thống nhất sự chia cắt công nghiệp trước kia và tạo nên quyền tập trung chuyên sâu của nhà nước .Nước Hàn được gọi là ” Bốn con rồng nhỏ của châu Á ” hoặc Bốn con hổ châu Á với sự tăng trưởng kinh tế tài chính dễ thấy ( Ba nước khác là Đài Loan, Hồng Kông và Nước Singapore ). [ 28 ] Thu nhập trung bình đầu người ở Nước Hàn vào năm 1980 là USD 1,778. 5, khi mà chỉ là một phần nhỏ của Nhật Bản ( USD 9,307. 8 ). Vào năm năm trước, thu nhập trung bình đầu người ở Nước Hàn là USD 25,977. 0, cho thấy sự tăng trưởng mạnh trong suốt thập kỷ qua. [ 29 ]
Đài Loan
Nước Ta
Tại Việt Nam, mô hình nhà nước kiến tạo phát triển đang được xem có thể là sự lựa chọn phù hợp cho Việt Nam[30]. Tuy nhiên Việt Nam vẫn chưa có khái niệm rõ ràng về nhà nước kiến tạo[31]. Việt Nam đang cố gắng làm sáng tỏ nội dung của mô hình này, tại sao các nước Đông Á lại công nghiệp hóa nhanh chóng bằng mô hình này để áp dụng vào Việt Nam. Có quan điểm cho rằng Việt Nam có văn hóa tương đồng với các nước Đông Á nên mô hình nhà nước kiến tạo phát triển phù hợp với Việt Nam[31]. Nhà nước Việt Nam đã có những đổi mới bước đầu trong hoạt động của mình hướng theo mô hình nhà nước kiến tạo phát triển sau khi họ đã thất bại trong việc công nghiệp hóa đất nước bằng mô hình cũ trong đó khu vực kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo.[32][33][34] Tuy nhiên nhà nước Việt Nam lại có vẻ đang thiếu dứt khoát trong việc lựa chọn mô hình nhà nước kiến tạo phát triển[31].
Chính quyền địa phương
Trong khi nhà nước kiến tạo địa phương được cho là xuất hiện ở Đông Á, nhưng nó đã bị tranh cãi sau hơn 30 năm trải nghiệm tiêu cực với Đồng thuận Washington, một cấu trúc tương tự xảy ra ở Mỹ Latinh.[35] Phương pháp mà “Mỹ Latinh” sử dụng rất khác, tuy nhiên, nó thường xảy ra ở mức độ thành phố hoặc đô thị, hơn là mức độ nhà nước và tạo ra một chấn động mạnh trong việc phát triển kinh tế. Thành phố tiên phong là Medellín, đã trải nghiệm “nhà nước phát triển kiến tạo địa phương” đã được ca ngợi bởi những nhà nghiên cứu tại Viện Phát triển Hải Ngoại.[35] Ủy ban thành phố Medellin dùng quyền sở hữu vào nhà cung cấp năng lượng chính của thành phố là Empresas Publicas de Medellín (EPM) và rút khoảng 30% lợi nhuận của EPM vào việc phát triển thành phố. Số tiền phát triển thành phố đa số được dùng để phát triển cơ sở hạ tầng, như là metro thành phố, mạng lưới xe buýt và hệ thống cáp treo kết nối vùng lân cận nghèo nàn tới trung tâm thành phố.[35] Tuy nhiên, thành phố cũng phát triển một chương trình phúc lợi xã hội là ‘the Medellín Solidaria’ cũng gần giống với Bolsa Familia của Brazil khi mà nó hỗ trợ gia đình nghèo. Thêm vào đó, thành phố cũng phát triển một chương trình là Cultura E trong việc thành lập mạng lưới bao gồm 14 trung tâm hỗ trợ quỹ danh nghiệp chung được biết đến là CEDEZO, Centros de Desarrollo Empresarial Zonal.[35] CEDEZO được thành lập ở khu vực nghèo nhất của Medellin để hỗ trợ người nghèo trong việc phát triển kinh doanh bằng cách cung cấp dịch vụ hỗ trợ danh nhân miễn phí cũng như lời khuyên chuyên môn.[35] Cũng như thế, một phần của Cultura E, có một bộ phận là Banco de las Opportunidades cung cấp nợ vi mô (tới $2.500 với lãi suất rẻ là 0.91% một tháng).[35] Điều này giúp tạo ra nhiều cơ hội ngang nhau cho tất cả và vượt qua khó khăn để mở con đường tiến tới doanh nhân của những doanh nghiệp nghèo với ý tưởng tốt, nhưng thiếu vốn, kỹ năng và quan hệ.[35] Điều này cũng giúp phát triển kinh tế địa phương với hình thức doanh nhân vi mô mới.[35] Tuy nhiên, một vài ứng cử viên thị trưởng cho bầu cử tháng 10 năm 2011 đã tranh luận lãi suất của Banco de las Opportunidades là quá cao, kỳ hạn vay là quá ngắn và nó cần phải có giai đoạn chậm trễ.[35] Họ sau đó đề nghị một doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) để bổ sung cho Banco de las Opportunidades.[35]
Mô hình kinh tế tài chính nhà nước tăng trưởng kiến tạo địa phương cũng gặp nhiều khó khăn vất vả. Mặc dù đã được khẳng định chắc chắn vào những năm 1980 bởi 1 số ít nước, như thể Hernando de Soto ( 1989 ) cho rằng một hình thức doanh nghiệp vi mô sẽ dẫn đến sự tăng trưởng kinh tế tài chính, mặc dầu điều này không xảy ra. [ 35 ] Ví dụ, ở Medellín, nền kinh tế tài chính phi chính thức đã tận mắt chứng kiến sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của doanh nghiệp vi mô, nhưng sự ảnh hưởng tác động đến tỷ suất nghèo và tăng trưởng đã được tối thiểu. [ 35 ] Hầu hết những doanh nghiệp vi mô này đều không tiến hóa thành doanh nghiệp vừa và nhỏ, khi mà nhu yếu không sống sót để thấp thụ ngày càng tăng sản xuất. [ 35 ] Nói một cách khác, một nhà làm kem thành công xuất sắc sản xuất 30 cây kem mỗi ngày tại nhà để bán và kiếm sống, nhưng để quy đổi thành doanh nghiệp, phải chịu một khoản ngân sách cơ khí hóa nhằm mục đích sản xuất là 300, hoàn toàn có thể là không đáng nếu không có nhu yếu cần nhiều cây kem như vậy. [ 35 ] Tỷ lệ thất bại là rất cao và khoản nợ phải gánh chịu ngày càng nhiều. [ 35 ] Việc phát hiện doanh nghiệp vi mô nào là có tiềm năng rất là khó và ngân sách tương hỗ doanh nghiệp cũng như lời khuyên cho họ là rất cao. [ 35 ] Có một khó khăn vất vả lớn trong việc xác lập nhu yếu, đặc biệt quan trọng ở mức độ quốc tế và nhu yếu liên tục đổi khác. [ 35 ] Khả năng số lượng giới hạn của ủy ban thành phố để tích lũy đủ nguồn vốn để tương hỗ doanh nghiệp và góp vốn đầu tư là cả một yếu tố lớn. [ 35 ]
Nhận xét
Do những chứng cứ quan trọng của mô hình nhà nước kiến tạo phát triển, một vài cơ quan viện trợ quốc tế cũng đã công nhận thực tế này. Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, là một ví dụ, xuất bản một báo cáo vào tháng 4 năm 2000 nói về sự quản trị tốt của những nước nghèo như là một chìa khóa dẫn đến sự phát triển kinh tế và vượt qua được sự tham nhũng của các nước đang phát triển. Bản báo cáo kết luận rằng “Nếu không có sự quản trị tốt, dựa dẫm vào con đường mòn mà phát triển kinh tế cùng những chiến thuật khác sẽ không thành công“[36]. Nhà nước chỉ có tác dụng kiến tạo phát triển khi nó có khả năng hoạch định chính sách tốt và khả năng thực thi chính sách có hiệu quả. Sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế luôn đồng nghĩa với việc thị trường bị bóp méo. Sự can thiệp này có thể giúp cho nền kinh tế hoạt động tốt hơn nhưng cũng có thể khiến nền kinh tế trở nên phi hiệu quả do các nguồn lực được sử dụng thiếu hiệu quả hoặc do sự phân bố nguồn lực bất hợp lý. Việc nhà nước phân phối các nguồn lực cho khu vực tư nhân cũng có thể tạo ra chủ nghĩa tư bản thân hữu và nạn tham nhũng cũng như nhà nước có thể ban hành những chính sách đem lại lợi ích cho một nhóm nhỏ tư bản trong khi phần còn lại của xã hội phải gánh chịu chi phí khiến nhìn tổng thể thì chính sách phi hiệu quả.
Tham khảo
Nguồn
- Meredith Woo-Cumings. (1999). The Developmental State. Cornell University Press.
- Peter Evans. (1995). Embedded Autonomy: States and Industrial Transformation. Princeton: Princeton University Press. Ch. 1.
- Polidano C. (2001). Don’t Discard State Autonomy: Revisiting the East Asia Experience of Development. Political Studies. Vol. 49. No.3. 1: 513-527.
- Ziya Onis. (1991). The Logic of the Developmental State. Comparative Politics. 24. no. 1. pp. 109–26.
- Mark Thompson. (1996). Late industrialisers, late democratisers: developmental states in the Asia-Pacific. Third World Quarterly. 17(4): 625-647.
- John Minns. (2001). Of miracles and models: the rise and decline of the developmental state in South Korea. Third World Quarterly. 22(6): 1025-1043.
- Joseph Wong. (2004). The adaptive developmental state in East Asia. Journal of East Asian Studies. 4: 345-362.
- Yun Tae Kim. (1999). Neoliberalism and the decline of the developmental state. Journal of Contemporary Asia. 29(4): 441-461.
- Linda Weiss. (2000). Developmental States in Transition: adapting, dismantling, innovating, not ‘normalising’. Pacific Review. 13(1): 21-55.
- Robert Wade. (2003). What strategies are viable for developing countries today? The World Trade Organization and the shrinking of ‘development space’. Review of International Political Economy. 10 (4). pp. 621–644.
- Daniel Maman and Zeev Rosenhak.(2011). The Institutional Dynamics of a Developmental State: Change and Continuity in State Economy Relations in Israel. Working paper No. 5–2011 of the Research Institute for Policy, Political Economy and Society. Raanana: The Open university of Israel.
- Ming Wan. (2008). “The Political Economy of East Asia”. CQ Press.
