Công thức 1 (tiếng Anh: Formula One), còn gọi là Thể thức 1 hay F1, là một môn thể thao tốc độ chuyên về đua xe hơi bánh hở cao nhất theo định nghĩa của Liên đoàn Ô tô Quốc tế (Fédération Internationale de l’Automobile hay FIA), cơ quan quản lý thế giới về thể thao mô tô. “Công thức” trong tên gọi là để chỉ một loạt quy định mà tất cả người và xe tham gia phải tuân thủ. Mùa giải vô địch thế giới F1 bao gồm một chuỗi các cuộc đua, được biết đến với tên Grands Prix, thường được tổ chức tại những đường đua được xây dựng riêng, cũng có một số ít trường hợp là trên những con đường trong thành phố, cuộc đua nổi tiếng nhất trong số đó là Monaco Grand Prix ở Monte Carlo. Kết quả của mỗi cuộc đua được tổng hợp lại để xác định hai Nhà vô địch Thế giới hàng năm, một dành cho tay đua và một dành cho đội đua.
Nội dung chính
- Mục lục
- Lịch sửSửa đổi
- Các cuộc đua trở lại (19501958)Sửa đổi
- Những cải tiến vĩ đại (19591980)Sửa đổi
- Các quy định và kỹ thuật theo dòng thời gianSửa đổi
- Các quy định về kỹ thuật và phát triểnSửa đổi
- Kinh tếSửa đổi
- Cờ hiệuSửa đổi
- Các hình thức phạtSửa đổi
- Kế hoạchSửa đổi
- Xem thêmSửa đổi
- Tham khảoSửa đổi
- Liên kết ngoàiSửa đổi
Xe hơi Công thức 1 khi đua với vận tốc cao nhất hoàn toàn có thể lên tới 360 km / h ( 225 mph ) với vòng xoay máy lên tới 19000 vòng một phút. Những chiếc xe này có năng lực kéo gấp 5 lần trọng tải tại một số ít khúc cua. Hiệu suất của xe phụ thuộc vào rất nhiều vào điện tử, khí động lực học, nhíp và bánh xe. Động cơ và truyền động của một chiếc xe Công thức 1 tân tiến là một trong số những bộ phận cơ khí phải chịu áp lực đè nén lớn nhất trên hành tinh. Công thức 1 đã tận mắt chứng kiến nhiều sự tăng trưởng và biến hóa trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang của môn thể thao này .
Châu Âu là cái nôi của Công thức 1; tất cả các đội đấu đều có trụ sở tại đó và khoảng một nửa cuộc đua tổ chức tại đó. Cụ thể hơn Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland đã sản sinh ra nhiều tay đua vô địch nhất (13), và đại đa số đội đua vô địch (32). Tuy nhiên, phạm vi của môn thể thao này đã mở rộng đáng kể trong những năm gần đây và Grands Prix giờ đây được tổ chức ở khắp nơi trên thế giới. Một số cuộc đua ở châu Âu dần chuyển sang các cuộc đua tại các châu lục khác, nhất là châu Á như Bahrain, Trung Quốc, Malaysia và Thổ Nhĩ Kỳ, Singapore đã tổ chức cuộc đua đêm đầu tiên vào năm 2008, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất bắt đầu đăng cai năm 2009 và Ấn Độ đã được thêm vào lịch bắt đầu từ năm 2011. Trong số 19 cuộc đua vào năm 2011 (chưa kể GP Bahrain), có 9 cuộc đua là ở bên ngoài châu Âu
Công thức 1 là một sự kiện truyền hình lớn, với hàng triệu người theo dõi mỗi cuộc đua trên khắp quốc tế. Là môn thể thao đắt đỏ nhất quốc tế [ 2 ], hiệu ứng kinh tế tài chính của nó là rất rõ ràng, và những trận chiến kinh tế tài chính và chính trị đã xảy ra ở nhiều nơi. Trung bình khoảng chừng 55 triệu người trên quốc tế theo dõi trực tiếp những cuộc đua Công thức 1. Lịch sử và sự phổ cập của môn thể thao này đã khiến cho nó trở thành một thiên nhiên và môi trường kinh doanh hiển nhiên, dẫn đến sự góp vốn đầu tư cao từ những nhà hỗ trợ vốn, chuyển thành ngân sách cực lớn dành cho những đội đua. Vài đội đua đã phá sản hoặc bán cho công ty khác từ năm 2000. Ví dụ gần đây nhất về điều này là đội đua Super Aguri đã bị phủ nhận không cho tham gia Giải Grand Prix Tây Ban Nha và sau đó phải giải tán do thiếu nguồn tiền sau khi nỗ lực lôi cuốn hỗ trợ vốn bất thành .Môn thể thao này do FIA quản trị. Các quyền thương mại của Công thức 1 thuộc quyền sở hữu của Nhóm Công thức 1 .
Mục lục
- 1 Lịch sử
- 1.1 Các cuộc đua trở lại (19501958)
- 1.2 Những cải tiến vĩ đại (19591980)
- 2 Các quy định và kỹ thuật theo dòng thời gian
- 3 Các quy định về kỹ thuật và phát triển
- 4 Kinh tế
- 5 Cờ hiệu
- 6 Các hình thức phạt
- 7 Kế hoạch
- 8 Xem thêm
- 9 Tham khảo
- 10 Liên kết ngoài
Lịch sửSửa đổi
Loạt cuộc đua Công thức 1 có nguồn gốc từ Giải Grand Prix Đua Mô tô vào những năm 1920 và 1930. ” Công thức ” là một tập những lao lý mà tổng thể những người và xe tham gia phải tuân thủ. Giải Công thức 1 chỉ được chấp thuận đồng ý sau Chiến tranh quốc tế thứ hai vào năm 1946, với cuộc đua không tính vô địch tiên phong được tổ chức triển khai vào năm đó. Một số tổ chức triển khai đua xe Grand Prix đã đặt ra những luật lệ dành cho Giải vô địch Thế giới từ trước cuộc chiến tranh, nhưng do cuộc chiến tranh trì hoãn, Giải vô địch Các tay lái Thế giới không trở thành giải chính thức cho đến năm 1947. Cuộc đua vô địch quốc tế tiên phong được tổ chức triển khai tại Silverstone, Liên hiệp Anh vào năm 1950. Một giải vô địch dành cho đội đua diễn ra tiếp đó vào năm 1958. Các giải vô địch vương quốc được tổ chức triển khai tại Nam Phi và Liên hiệp Anh vào thập niên 1960 và 1970. Các cuộc đua Công thức 1 không tính vô địch được tổ chức triển khai trong nhiều năm nhưng do ngân sách cho cuộc đua ngày càng cao, cuộc đua không tính vô địch sau cuối diễn ra vào năm 1983 [ 3 ] .
Các cuộc đua trở lại (19501958)Sửa đổi
Chiếc Alfa Romeo 159 đã cùng Juan Manuel Fangio giành thắng lợi trong 1951 .Nhà vô địch Giải vô địch Thế giới Công thức 1 tiên phong là tay lái người Ý Giuseppe Farina trong chiếc Alfa Romeo trong năm 1950, chỉ vừa khít vượt mặt đồng đội người Argentina Juan Manuel Fangio của ông. Tuy nhiên Fangio đã giành lại chức vô địch những năm 1951, 1954, 1955, 1956 và 1957 ( kỷ lục 5 lần giành chức vô địch quốc tế của ông đã sống sót suốt 45 năm cho đến khi tay lái người Đức Michael Schumacher giành được chức vô địch thứ 6 vào năm 2003 ), mạch thắng lợi của ông bị ngắt trong 2 năm 1952 và 1953 do chấn thương, và người đoạt giải trong những năm đó là Alberto Ascari của đội đua Ferrari. Mặc dù Stirling Moss liên tục tranh tài, ông chưa khi nào giành được một Chức vô địch Thế giới nào, và được xem là tay lái vĩ đại nhất chưa từng giành được thương hiệu nào [ 4 ] [ 5 ] .Khoảng thời hạn này là khoảng chừng thời hạn thống trị của những đội đua do những nhà phân phối xe hơi đại trà phổ thông điều hành quản lý – Alfa Romeo, Ferrari, Mercedes Benz và Maserati – tổng thể những đội đua này đều đã tranh tài từ trước cuộc chiến tranh. Mùa giải tiên phong, những đội đua sử dụng những chiếc xe trước thế chiến như 158 của Alfa. Chúng đều có động cơ phía trước, bánh xe có ta-lông hẹp và động cơ hút thường 4,5 lít hoặc tăng nạp 1,5 lít. Giải vô địch quốc tế những năm 1952 và 1953 vận dụng lao lý của Công thức 2, với những chiếc xe nhỏ hơn, yếu hơn, do lo lắng về số lượng xe hơi Công thức 1 không có nhiều trên thị trường [ 6 ]. Khi quy định Công thức 1 mới, với động cơ giới hạn còn 2,5 lít, được tái vận dụng vào năm 1954, Mercedes-Benz đã cho ra đời chiếc W196 nâng cấp cải tiến, trong đó có một số ít sáng tạo độc đáo đáng chú ý quan tâm như van tinh chỉnh và điều khiển vòng ( desmodromic valve ) và phun nguyên vật liệu cũng như thân xe đóng kín có hình dáng thuôn hơn. Mercedes đã giành chức vô địch tay lái trong hai năm, trước khi rút ra khỏi toàn bộ những giải đua mô tô sau Cuộc khủng hoảng cục bộ Le Mans 1955 [ 7 ] .
Những cải tiến vĩ đại (19591980)Sửa đổi
Stirling Moss tại Nürburgring vào năm 1961 .Sự nâng cấp cải tiến lớn về công nghệ tiên tiến tiên phong, đó là sự tái sản xuất những loại hơi có động cơ tầm trung của Cooper ( theo sau chiếc Auto Union tiên phong của Ferdinand Porsche vào những năm 1930 ), lấy ý tưởng sáng tạo từ những mẫu phong cách thiết kế Công thức 3 thành công xuất sắc của công ty, diễn ra vào những năm 1950. Tay đua người Úc Jack Brabham, nhà vô địch quốc tế vào năm 1959, 1960 và 1966, đã nhanh gọn chứng tỏ được tính ưu việc của mẫu phong cách thiết kế mới. Đến năm 1961, toàn bộ những tay lái tranh tài đã chuyển sang những loại xe hơi động cơ tầm trung [ 8 ] .Nhà vô địch Thế giới người Anh tiên phong là Mike Hawthorn, người lái một chiếc Ferrari giành được thương hiệu vào năm 1958. Tuy nhiên, khi Colin Chapman gia nhập làng với vai trò nhà phong cách thiết kế khung gầm và sau đó là người xây dựng Team Lotus, Đội đua xanh của Anh mở màn thống trị những đường đua trong thập niên tiếp theo. Với Jim Clark, Jackie Stewart, John Surtees, Jack Brabham, Graham Hill, và Denny Hulme, những tay lái của đội Anh và Khối thịnh vượng chung đã giành được mười hai chức vô địch quốc tế từ năm 1962 đến 1973 .Vào năm 1962, Lotus ra mắt chiếc xe hơi có miếng gầm khung bằng nhôm gắn liền với thân thay cho kiểu phong cách thiết kế dạng khung truyền thống cuội nguồn. Cải tiến này đã được chứng tỏ là bước cải tiến vượt bậc vĩ đại nhất về công nghệ tiên tiến kể từ khi những chiếc xe hơi động cơ tầm trung ra đời. Vào năm 1968, Lotus sơn lại toàn bộ chiếc xe của đội sang màu gan của hãng Imperial Tobacco, từ đó trình làng hình thức hỗ trợ vốn vào môn thể thao [ 9 ] .Lực ép xuống của động lực học từ từ trở nên quan trọng trong mẫu phong cách thiết kế xe kể từ khi có sự Open của cánh máy bay vào cuối thập niên 1960. Vào cuối thập niên 1970, Lotus trình làng khí động lực học về hiệu ứng mặt đất phân phối lực ép xuống khổng lồ và làm tăng đáng kể vận tốc bẻ cua ( mặc dầu khái niệm này trước đây đã được dùng trong Chaparral 2J của Jim Hall vào năm 1970 ). Các lực động lực học tác động ảnh hưởng lên xe lớn quá lớn ( lên đến 5 lần khối lượng xe ) đến nỗi cần những lò xo cực cứng để duy trì một khoảng chừng sáng gầm xe cố định và thắt chặt, khiến cho nhíp xe gần như rắn, và bất kể một độ nhún nào giữa xe và người với độ bấp bênh của mặt đường phụ thuộc vào trọn vẹn vào bánh xe [ 10 ] .
Các quy định và kỹ thuật theo dòng thời gianSửa đổi
Xem Danh sách các cuộc đua xe Công thức 1 (từ 1950 cho đến nay)
Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, bên cạnh các quy định cho ô tô chuyên dùng trong các giải Grand Prix còn có một loại khung xe rẻ tiền hơn gọi là voiturettes (xe con), cho phép có động cơ lắp máy nén đến 1.500 cm³.
Dưới áp lực của hai đội Grand Prix của Đức, Mercedes-Benz và Auto Union, hai đội mà không được sự đồng tình ở nước ngoài cả về chính trị lẫn về thể thao, nên vào cuối thập niên 1930 đã có những cố gắng hủy bỏ những quy định thời bấy giờ và đưa các voiturettes trở thành hạng Grand Prix. Ngoài việc khả năng cạnh tranh của các nhà sản xuất Anh, Pháp và Ý được cải thiện rõ rệt, các đổi mới về an toàn cũng được nêu lên làm lý do cho việc thay đổi các quy định. Vì thế giải Grand Prix ở Tripoli (Libya) năm 1939 được tổ chức cho các voiturettes, nhưng mặc dù vậy Mercedes-Benz đã đoạt giải một cách bất ngờ với một chiếc ô tô được chế tạo mới đặc biệt cho mục đích này.
Ngay sau chiến tranh các xe đua voiturettes vẫn được chế tạo, đặc biệt là bởi Alfa Romeo, nên Liên đoàn Ô tô Quốc tế (FIA) đã điều chỉnh lại các quy định dành cho các xe đua Grand Prix có hiệu lực từ năm 1947: trong hạng từ đó được gọi là Formula 1 cho phép các động cơ lắp máy nén (supercharged engine) có dung tích đến 1.500 cm³ và động cơ hút (atmospheric engine) đến 4.500 cm³. Thêm vào đó Formula 2 được định nghĩa cho loại động cơ hút có dung tích đến 2.000 cm³.
Các cuộc đua xe riêng lẻ cho giải Grand Prix được tổ chức theo các quy định này, loạt đua hay giải vô địch châu Âu như trước chiến tranh không còn nữa. Nhưng khi Liên đoàn Mô tô Quốc tế (Fédération Internationale de Motocyclisme – FIM) tổ chức giải vô địch thế giới vào năm 1949, FIA phản ứng bằng giải vô địch thế giới trong năm 1950. Cuộc đua xe đầu tiên của giải vô địch thế giới mới diễn ra vào ngày 13 tháng 5 năm 1950 ở Silverstone (Anh).
Để củng cố cho yêu cầu tự đưa ra là một giải vô địch quốc tế mặc dầu gần như chỉ có châu Âu tham gia, trong thời hạn từ 1950 đến 1960 cuộc đua 500 dặm ở Indianapolis ( Hoa Kỳ ) đã được cho điểm của giải vô địch quốc tế mặc dầu thi theo những lao lý trọn vẹn khác .
Trong 2 năm đầu tiên xe Alfetta trang bị động cơ có máy nén của Alfa Romeo, xe có nhiều điểm tương tự như các thiết kế trước chiến tranh, tiếp tục chiếm ưu thế. Tuy vậy cuối năm 1951 Alfa Romeo rút lui ra khỏi môn thể thao đua xe này sau hai thập niên đạt được nhiều thành tích. Vì chỉ còn có Ferrari, lãnh đạo đua xe của Alfa, là có khả năng thiết kế các loại xe đua F1 có thể cạnh tranh nên giải vô địch thế giới các năm 1952 và 1953 tạm thời được tổ chức cho loại xe F2 ít tốn kém hơn hơn. Mặc dù vậy Ferrari vẫn chiếm ưu thế trong các năm này và đều đoạt giải với Alberto Ascari.
Năm 1954 pháp luật mới ít tốn kém hơn ( F1 với động cơ hút đến 2.500 cm³ hay động cơ có máy nén đến 750 cm³, F2 đến 1.500 cm³ ) sinh ra, vì vậy nhiều hãng xe trong đó có Mercedes quyết định hành động lại liên tục tham gia .
Porsche 804 Xe đua Công thức 1 năm 1962Từ 1961 đến 1965 những lao lý cũ dùng cho F2 trở thành F1 làm cho những đội nhỏ của Anh đang chiếm lợi thế tức giận vì họ không tự sản xuất động cơ được. Porsche đã sản xuất xe cho F2 đạt được nhiều thành tích từ nhiều năm nên việc đi lên F1 trở nên thân thiện. Thế nhưng chiếc động cơ 4 xy lanh có nguồn gốc từ Volkswagen không hề cạnh tranh đối đầu được. Khung xe kiểu 718 cũng quá nặng nề so với những đối thủ cạnh tranh. Với kiểu 804 mới có động cơ 8 xy lanh Porsche thắng lợi duy nhất một lần ở giải vô địch quốc tế tại Rouen ( Pháp ) năm 1962 với Dan Gurney. Cuối mùa đua xe năm đó Porsche rút lui khỏi hạng F1 do tốn kém và do không sản xuất hằng loạt được và lại tập trung chuyên sâu vào sản xuất xe hơi thể thao vốn là nghành nghề dịch vụ của họ .Vì xe thể thao và ngay cả 1 số ít xe được sản xuất hằng loạt vào thời hạn này có hiệu suất lớn hơn cả loại gọi là cao nhất này nên vào năm 1966 những pháp luật lại được biến hóa bằng cách nâng gấp đôi dung tích xy lanh ( 3.000 cm³ cho động cơ hút, 1.500 cm³ cho động cơ có máy nén ) .
Động cơ Repco tương đối đơn giản chiếm ưu thế trong hai năm đầu tiên của hạng 3 lít vì sau khi quy định thay đổi trong thời gian ngắn không có động cơ nào thích hợp. Ngay cả Ferrari cũng phải mang một động cơ xe đua thể thao nhỏ cùng với một thiết kế sai lầm ra đường đua. BRM chồng hai động cơ 8 xy lanh lên thành một chiếc H16 và được gọi là “quái vật”, Maserati khởi động lại một động cơ V12 từ thời đại 2.500 cm³ của thập niên 1950. Các động cơ được khoan thêm thành khoảng 2 lít của Coventry-Climax đã qua thử thách vẫn tiếp tục giành chiến thắng. Thế nhưng công ty này không muốn đầu tư vào phát triển một động cơ 3 lít nên rút lui khỏi F1.
Trong những năm từ 1968 đến 1982 động cơ được bán tự do V8-DFV Cosworth của Ford chiếm lợi thế trong F1 vì nhiều đội với động cơ này và cùng với 12 người lái xe đã giật giải vô địch quốc tế trong tổng số 155 cuộc đua. Ferrari đoạt giải một lần với chiếc V12 có hiệu suất mạnh hơn một chút ít, BRM với chiếc V12 thắng lợi một vài lần .Bắt đầu từ năm 1977 Renault đưa động cơ turbo vào F1 và thắng lợi lần đầu với động cơ này vào năm 1979. Cho đến năm 1982 những động cơ hút tiết kiệm ngân sách và chi phí hơn, an toàn và đáng tin cậy hơn, ít tốn kém hơn và dễ lái hơn vẫn liên tục nắm giữ lợi thế mặc dầu có hiệu suất nhỏ hơn ngày càng thấy rõ. Bắt đầu từ năm 1983 những động cơ turbo có hiệu suất mạnh hơn sau cuối cũng chiếm lợi thế, trong những vòng chạy thử đã hoàn toàn có thể tạo hiệu suất cao hơn 1.000 mã lực rất nhiều trong khoản thời hạn ngắn và vì vậy đẩy lùi những lái xe động cơ hút xuống phần phía sau của đội hình khởi hành .Các động cơ Cosworth đã qua thử thách với khoản 500 mã lực sau đó được sử dụng trong Formula 3000, hạng đua sửa chữa thay thế Formula 2 với những động cơ đua 2.000 cm³ .Chiếc xe đua mạnh nhất từ trước đến nay trong Công thức 1 là chiếc Benetton-BMW năm 1986 với 1.350 mã lực được tinh chỉnh và điều khiển bởi tay lái người Áo Gerhard Berger, chiếm giải Grand Prix của México trong cùng năm. Sau đó Berger tường thuật lại là ” chiếc xe hơi này gần như không hề chạy được vì mạnh quá “, tức là phải rất là cực nhọc mới điều khiển và tinh chỉnh được chiếc xe .
Ralf Schumacher trong chiếc BMW-Williams ( 2003 )
Lewis Hamilton trong xe Mercedes AMG F1 và Charles Leclerc trong xe Ferrari ( 2019 )Bắt đầu từ năm 1989 những động cơ turbo bị cấm và chỉ còn được cho phép những động cơ hút đến 3.500 cm³ ( để phân biệt với F3000 với dung tích là 3.000 cm³ ), được sử dụng trong những loại V8, V10, V12 và ngay cả cho W12. Renault ra mắt bộ điều khiển và tinh chỉnh van bằng khí nén thay thế sửa chữa những lò xo thép được cho phép tăng vòng xoay nhanh 12.000 vòng / phút đang thông dụng cho đến thời gian đó .Sau mùa đua xe năm 1994, vì có nhiều tai nạn thương tâm, dung tích được giảm xuống còn 3.000 cm³, hiệu suất giảm từ khoảng chừng 750 xuống còn 650 mã lực .Từ năm 1996 Ferrari thay V12 nặng và tốn nhiều nguyên vật liệu bằng loại V10 mà cùng với loại này Michael Schumacher đã thắng lợi được 3 cuộc đua. Ngay từ năm 1997 người ta đã đạt lại được hiệu suất 750 mã lực bằng cách tăng vòng xoay nhanh hơn 17.000 vòng / phút .Từ mùa đua xe 2005 những xe phải qua được hai cuối tuần đua mà không phải thay thế sửa chữa để giảm phí tổn và kiềm chế việc tăng hiệu suất ( lúc bấy giờ vào khoản 900 mã lực ở 19.000 vòng / phút ) .
Các quy định về kỹ thuật và phát triểnSửa đổi
Xem Quy luật của Công thức 1Xem Cuộc đua xe Công thức 1
| Năm | Số liệu |
|---|---|
| 1950-52 | Dung tích động cơ 4,5 lít cho máy không nén và 1,5 lít cho máy nén, rút ngắn đường đua từ 500 km xuống còn 300 km hay ít nhất là 3 tiếng đồng hồ. |
| 1952/53 | Đua theo các quy định dành cho Công thức 2. |
| 1954-58 | Dung tích động cơ được quy định là 750 cm³ cho máy nén và 2,5 lít cho loại không có. Đường đua được quy định là 500 km hay 3 tiếng đồng hồ. |
| 1958-60 | Xăng máy bay nguyên chất bị cấm. Chỉ số octan được quy định từ 100 đến 139. Thời gian lái được giảm xuống còn 2 tiếng hay ít nhất là 300 km và nhiều nhất là 500 km. |
| 1961 | Quy định dung tích động cơ là 1,5 lít, loại có máy nén bị cấm. Cấm không nhẹ hơn trọng lượng tối thiểu là 450 kg, hạn chế chỉ số octan còn 100, các bình xăng phải đáp ứng được các quy định về an toàn như của máy bay. |
| 1966 | Cho phép động cơ hút 3 lít và động cơ turbo 1,5 lít, trọng lượng tối thiểu là 500 kg. |
| 1967 | Bắt buộc phải có dây an toàn và nhóm máu của người lái xe phải có trên bộ áo liền quần. |
| 1968 | Mũ bảo hiểm đầu tiên của Bell. |
| 1969 | Cấm các bộ phận hỗ trợ khí động lực, bộ truyền động 4 bánh của xe Lotus. |
| 1970 | Bắt buộc phải có thiết bị chữa cháy trên xe. |
| 1971 | Bánh xe không rãnh của Goodyear, động cơ turbo của Lotus. |
| 1976 | Wing-car-concept của Lotus, xe 6 bánh của Tyrrell Racing. |
| 1977 | Renault với động cơ turbo 1,5 lít, Michelin với lốp có bố tỏa tròn, đưa vào sử dụng hệ thống đo từ xa (telemetry). |
| 1981 | Phòng lái bằng sợi cacbon của McLaren và Lotus, hệ thống giảm xóc điều khiển bằng máy tính của Lotus. |
| 1984 | Cấm dừng đổ xăng, giới hạn xăng là 220 lít. |
| 1986 | Giới hạn xăng cho động cơ turbo là 195 lít, Benetton-BMW là chiếc xe đua mạnh nhất với 1.359 mã lực. |
| 1987 | Cho phép động cơ hút với dung tích 3,5 lít, giới hạn chiều ngang lốp xe là 30,5 cm (12 inch) ở bánh trước và 57,72 cm (18 inch) ở bánh sau. |
| 1988 | Giới hạn xăng còn 150 lít và áp suất là 2,5 bar cho loại động cơ turbo. |
| 1989 | Cấm động cơ turbo, Renault sử dụng van khí nén lần đầu tiên. |
| 1992 | Cấm “xăng design” chỉ cho phép xăng gần bình thường (có chỉ số octan nhiều nhất là 102 và tối đa là 3,7% oxy. |
| 1993 | Giới hạn bề ngang lốp xe còn 29 cm ở phía trước và 29 cm cho phía sau. |
| 1994 | Cấm các thiết bị hỗ trợ điện tử (ABS, thiết bị giảm xóc chủ động??), cho phép ngừng để đổ xăng. |
| 1995 | Giới hạn dung tích xuống 3,0 lít. |
| 1998 | Cấm lốp không rãnh, đưa vào sử dụng loại lốp có rãnh (3 rãnh cho lốp trước, 4 rãnh cho lốp bánh sau). |
| 1999 | Thống nhất 4 rãnh cho lốp trước và sau. |
| 2004 | Không được thay động cơ suốt một cuối tuần đua. |
| 2005 | Không cho phép thay lốp, động cơ phải hoạt động được trong 2 cuối tuần đua. |
| 2006 | Động cơ 8 lít V8 thay vì V10 3 lít, cũng phải chạy được 2 cuối tuần đua (không được phép thay thế) nhằm giảm động cơ hiện đang vào khoản 900 mã lực xuống còn 700 mã lực. |
| 2007 | Tất cả các đội đua chỉ sử dụng lốp của một hãng – Bridgestone; Quãng đường chạy thử tối đa của một đội là 30.000 km một năm; Thời gian lái tập trước cuộc đua phân hạng là 90 phút (trước là 60 phút). |
| 2011 | Double diffuser và F-Duct sẽ bị cấm dùng. Bridgestone ra đi nhường chỗ cho Pirelli. Cánh gió sau điều chỉnh được. KERS là thứ được phép trang bị nhưng không bắt buộc. Tất cả các xe tham gia Q1 nếu có thời gian vòng nhanh nhất của mình “lớn hơn 107% so với vòng nhanh nhất của Q1 xác lập” đều bị loại khỏi cuộc đua vào ngày đua chính thức. Cho phép “team order”. Tăng trọng lượng tối thiểu của chiếc xe lên mức 640 kg. |
| 2014 | Động cơ Turbo V6 thế chỗ 8 lít V8 |
Kinh tếSửa đổi
Các cuộc thi thể thao của Công thức 1 được tiến hành bởi Formula One Management. Sở hữu công ty này là Slec Holdings, giám đốc Bernie Ecclestone hiện sở hữu khoản 25% công ty. Ngoài ra các ngân hàng sau đây đều có đầu tư vào Slec Holdings: BayernLB, Lehman Brothers và J. P. Morgan Chase. Các đội đua xe Công thức 1 chỉ có một phần của công ty với quyền phủ quyết.
FIA chiếm hữu những quyền về quảng cáo và truyền hình của những cuộc thi Công thức 1 .
Cờ hiệuSửa đổi
Các hình thức phạtSửa đổi
- Xe phải chạy một lần qua pit mà không cần phải ngừng.
- Phạt Stop-and-Go: xe phải chạy qua pit, ngừng 10 giây trước khi được tiếp tục, trong khi ngừng xe không được quyền bảo trì.
- Qua 3 lần cảnh cáo của hội đồng đua, người lái sẽ bị cấm không cho tham dự một cuộc đua.
- Vị trí tại cuộc đua tới sẽ bị tuột xuống 10 vị trí.
- Cờ đen: người lái tự động bị loại khỏi cuộc đua.
Nếu hình phạt qua 3 vòng vẫn chưa được triển khai thì xe sẽ bị loại. Nếu hình phạt được đưa ra trong 5 vòng ở đầu cuối, hay ngay sau khi chấm hết cuộc đua, thì thời hạn lái sẽ bị cộng thêm 25 giây, không thiết yếu phải chạy qua pit nữa .Nhiều khi một người lái, hay một đội, hoàn toàn có thể bị cấm tham gia vài cuộc đua. Số lần nhiều hay ít tùy thuộc vào sự vi phạm quy luật của người lái, hay đội, đó .
Kế hoạchSửa đổi
- Giải đua ô tô Công thức 1 Việt Nam
Xem thêmSửa đổi
- Danh sách các Vô địch thế giới F1
- Danh sách các cuộc đua F1
- Vietnamese Grand Prix
- Hanoi Street Circuit
Tham khảoSửa đổi
- ^ Công thức được định nghĩa vào năm 1946; cuộc đua Công thức 1 là vào năm 1947; mùa giải Vô địch Thế giới đầu tiên là vào năm 1950.
- ^ Formula One owners warn sport must control costs. Truy cập 17 tháng 2 năm 2015.
- ^ The last of the non-championship races. www.forix.com. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2007.
- ^ Lawton, James (ngày 28 tháng 8 năm 2007). Moss can guide Hamilton through chicane of celebrity. The Independent. Newspaper Publishing.
|ngày truy cập=cần|url=(trợ giúp) - ^ Henry, Alan (ngày 12 tháng 3 năm 2007). Hamilton’s chance to hit the grid running. The Guardian. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2007.
- ^ Decade seasons 1950 – 1959. Autocourse. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2007.
- ^ Tuckey, Bill (ngày 28 tháng 1 năm 1994). Moss returns to scene of GP victory. The Age. The Age Company. the all-conquering Mercedes-Benz cars… When the Germans withdrew from racing after the Le Mans 24-hour tragedy
|ngày truy cập=cần|url=(trợ giúp) - ^ Ferguson P99. gpracing.net. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2007. The Ferguson P99, a four-wheel drive design, was the last front-engined F1 car to enter a world championship race. It was entered in the 1961 British Grand Prix, the only front-engined car to compete that year.
- ^ Bartunek, Robert-Jan (ngày 18 tháng 9 năm 2007). Sponsorship, the big business behind F1. CNN.com. Cable News Network. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2007.
- ^ Staniforth, Allan (1994). Competition Car Suspension. Haynes. tr. 96. ISBN 0-85429-956-4.
Liên kết ngoàiSửa đổi
- Trang Web chính thức của Công thức 1 (tiếng Anh)
- Fédération Internationale de l’Automobile (FIA)
- Điều lệ của Công thức 1
- Grand Prix racing tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
- Bản mẫu:DriverDB championship
- History of Grand Prix Motor Racing
