Bánh củ cuối của Cao Bằng, BắcKạn là một loại bánh khá lạ lùng, vì ít ai nghĩ đến củ của những cây chuối, nhất là chuối rừng, lại hoàn toàn có thể dùng làm nguyên vật liệu chế biến thành một loại bánh ngon, in đậm hồn quê như vậy .
Trong ý nghĩ của mọi người, củ chuối chỉ là đồ bỏ đi, nhưng dưới bàn tay khôn khéo của người Tày ở Cao Bằng, Bắc Kạn, củ chuối lại thành món ăn ngon miệng, đậm đà .
Bánh củ chuối được gói bằng lá chuối, hình vuông vắn, dậy mùi thơm mát của củ chuối .Bà con người Tày vào rừng thu lượm những củ chuối bánh tẻ, không quá non, không quá già, không bị sượng. Việc chọn được những củ chuối bánh tẻ rất quan trọng, quyết định hành động chất lượng của bánh, yên cầu rất nhiều kinh nghiệm tay nghề và sự khôn khéo. Củ chuối được làm sạch, thái mỏng dính rồi ngâm nước tro cho sạch nhựa. Sau rửa lại thật sạch, cho vào nồi luộc kĩ cho chín nhừ, vớt ra xay thành bột .
Trước kia, bà con người Tày giã tay củ chuối thành bột, thời nay, có máy xay nên bột mịn hơn và đều hơn. Củ chuối xay thành bột mịn, quánh dẻo đến khó tin. Đem ngào đường, xao kĩ, bột ươm màu cánh gián rất đẹp mắt, trộn thêm với bột nếp nương thơm lừng, rồi đem nhồi nhân .
Nhân bánh là đỗ xanh lột vỏ, luộc lên rồi giã nát và trộn thêm đường hoặc dừa sợi .Nhân bánh là đậu xanh làm sạch vỏ, luộc chín, giã nát, trộn với đường, nắm thành từng viên nhỏ, nhồi vào lớp bột bánh nhuyễn, mềm, nặn thành bánh hình vuông vắn rồi gói bằng là chuối rừng. Người Tày mang bánh đi đồ cho chín tới là ăn được .
Mới nhìn những chiếc bánh củ chuối, chúng tôi liên tưởng tới bánh gai, vì ngoại hình và cách làm khá giống. Nhưng khi kheo khéo tước từng lớp mỏng của lá bánh ra, lớp bột bánh màu vàng nâu dẻo dính ưa mắt và thơm ngon khác với bánh gai.
Bánh củ chuối dẻo thơm ngon lành, khi bóc lớp lá ra, màu cánh gián rất đẹp mắt .Nhẩn nha nếm miếng bánh, chúng tôi thú vị trước vị ngọt thanh, thơm mát của bánh. Củ chuối rừng đem làm bánh dẻo thơm đến giật mình. Vị ngọt mát, dìu dịu đậm hồn quê, ăn không ngán mà níu lòng người một cách êm ả dịu dàng .
Bánh củ chuối được bày bán cùng các sản vật của địa phương khác trong khu hồ Ba Bể.
Bánh củ chuối, một món ăn, một món quà rất là bình dị, dân dã của đồng bào dân tộc bản địa Tày, thế nhưng nó lại đem đến cho chúng tôi nhiều dư vị và ấn tượng khó quên. Dọc theo quốc lộ 3 từ Bắc Kạn đi Cao Bằng đoạn qua huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn hoặc trong khu hồ Ba Bể, bánh củ chuối được bày bán dọc đường như một món quà của vùng cao Đông Bắc .
Làm ra được những chiếc bánh như vầy tốn khá nhiều sức lực lao động mà giá bán bánh rất rẻ, chỉ 5000 đ, 6000 đ cho một chiếc bánh to hơn lòng bàn tay người lớn. Chắc hẳn, khi du lịch tới vùng đất địa đầu này, hành khách không hề quên được những mùi vị đặc trưng của siêu thị nhà hàng vùng cao, không hề quên mua những chiếc bánh “ độc và lạ ” này về cho bạn hữu, người thân trong gia đình .
Bánh củ chuối được bày bán tại các sạp hàng đơn sơ dọc quốc lộ 3 đoạn từ Bắc Kạn lên Cao Bằng.
