Mixed martial arts – Wikipedia tiếng Việt

Mixed martial arts (MMA) (Tiếng Việt: Võ thuật tổng hợp) đôi khi còn được gọi với cái tên đấu lồng,[1] là một môn thể thao đối kháng toàn diện, dựa trên các đòn đánh, vật lộn, và chiến đấu trên mặt đất, được kết hợp từ nhiều môn thể thao đối kháng cũng như võ thuật trên khắp thế giới.[2] Thuật ngữ mixed martial arts được nhắc đến lần đầu trong bài đánh giá sự kiện UFC 1 của nhà phê bình truyền hình Howard Rosenberg vào năm 1993.[3] Việc ai là người thực sự đặt ra thuật ngữ này vẫn còn đang là điều được tranh luận.[4]

Đầu thế kỷ 20, nhiều giải đấu võ tổng hợp khác nhau diễn ra trên khắp Nhật Bản và cả những quốc gia thuộc nhóm Tứ hổ châu Á. Tại Brasil, cũng sống sót một môn thể thao mang tên Vale Tudo, có những võ sĩ từ rất nhiều môn phái khác nhau tham gia chiến đấu với ít hoặc không có luật lệ. Gia tộc Gracie được biết đến như những người tích cực tiếp thị những trận đấu Vale Tudo, để trình làng thoáng rộng môn phái nhu thuật Brasil của họ. [ 5 ] Một trận đấu võ tổng hợp nổi tiếng sớm được tổ chức triển khai vào năm 1951, giữa võ sĩ judo Masahiko Kimura và đại sư môn nhu thuật Brasil Hélio Gracie tại Brasil. Ở phương Tây, sáng tạo độc đáo tích hợp yếu tố của nhiều môn võ thuật đã được Lý Tiểu Long truyền bá qua môn triệt quyền đạo của ông từ những năm 1960 đến đầu những năm 1970. Tiền thân cho MMA văn minh là trận đấu của tay đấm quyền anh Muhammad Ali và đô vật Antonio Inoki ở Nhật Bản vào năm 1975, khi nó truyền cảm hứng cho sự sinh ra của hai giải đấu : Pancrase năm 1993 và Pride Fighting Championships năm 1997 .

Năm 1980, CV Productions, Inc. đã sáng lập giải đấu MMA được quy định đầu tiên ở Hoa Kỳ, mang tên Tough Guy Contest và sau này đổi tên thành Battle of the Superfighters. Công ty được đồng ý tổ chức 10 tua đấu tại Pennsylvania. Tuy nhiên, tới năm 1983, Thượng viện bang Pennsylvania đã thông qua dự luật cấm môn thể thao này.[6][7] Năm 1993, gia tộc Gracie đem nhu thuật Brasil, vốn được phát triển tại quê hương từ những năm 1920 tới Hoa Kỳ, thông qua việc thành lập công ty quảng bá MMA, Ultimate Fighting Championship (UFC). Công ty này ban đầu tổ chức một vài sự kiện thi đấu gần như không quy tắc, do ảnh hưởng của Art Davie và Rorion Gracie khi họ cố gắng nhân rộng các trận đấu Vale Tudo ở Brasil[5] và sau đó mới thực hiện bổ sung một bộ điều luật mới (chẳng hạn như nghiêm cấm đá đối thủ khi đã đo sàn), khác với các giải đấu thiên về tính thực chiến.[8]

Những sự kiện kể trên ban đầu được quảng cáo là cuộc thi để tìm ra môn võ thuật hiệu quả nhất trong thực chiến không vũ khí, các đấu thủ từ các môn phái khác nhau sẽ đọ sức trong môi trường thi đấu tương đối ít luật lệ.[9] Sau đó, các võ sĩ bắt đầu kết hợp nhiều môn võ khác nhau vào phong cách chiến đấu của bản thân. Những nhà tổ chức MMA đã gặp những áp lực nhất định khi phải chấp nhận những điều luật bổ sung nhằm tăng độ an toàn cho các đấu thủ, để phù hợp với những quy tắc của một môn thể thao và để mở rộng sự đón nhận chính thống từ công chúng.[10] Theo sau những thay đổi này, MMA ngày càng trở nên phổ biến với hình thức kinh doanh trả tiền cho mỗi lượt xem, cạnh tranh với cả quyền anh lẫn đấu vật chuyên nghiệp.[11]

Tại Trung Quốc cổ đại, thể thao đối kháng được xuất hiện dưới hình thức Lôi đài, một loại hình thể thao chiến đấu tổng hợp tự do, kết hợp giữa kung fu, quyền anh và đấu vật.[12]

The Pancrastinae : Một bức tượng miêu tả pancratium, sự kiện diễn ra ở Đấu trường La Mã. Thậm chí vào cuối thời Trung Cổ, những bức tượng đã được đặt ở Rome và những thành phố khác để tôn vinh những pankratiast. Bức tượng này, hiện là một phần của bộ sưu tập Uffizi, là một bản sao La Mã của một bản gốc Hy Lạp bị mất, vào khoảng chừng thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên . Cảnh chiến đấu của những pankratiast thời Hy Lạp cổ đại. Xuất hiện trên một chiếc bình Panathenaic amphora trong bộ sưu tập Lamberg .Tại Hy Lạp cổ đại, cũng có một bộ môn mang tên pankration, với những kỹ thuật vật và đòn đánh tương tự như như trong MMA thời nay. Pankration là sự tích hợp của môn đấu vật sẵn có với quyền anh truyền thống cuội nguồn. Ở Olympic, nó lần đầu được ra mắt vào kỳ Olympiad thứ 33, năm 648 TCN. Điều luật của pankration lao lý những đòn đánh và khóa đều được gật đầu, và nghiêm cấm những hành vi cắn hoặc chọc vào mắt. Các võ sĩ được gọi là pankratiast, chiến đấu cho đến khi có một người không hề liên tục hoặc ra hiệu đầu hàng bằng cách giơ ngón trỏ, mỗi trận tranh tài không chia hiệp. [ 13 ] [ 14 ] Theo nhà sử học E. Norman Gardiner, ” Không có môn thể thao nào phổ cập hơn môn pankration. ” [ 15 ] Cũng có nhiều dẫn chứng tương quan tới những môn thể thao đối kháng tổng hợp khác ở Ai Cập cổ đại, Ấn Độ và Nhật Bản. [ 12 ]

Tiền đề cho MMA tân tiến[sửa|sửa mã nguồn]

Giữa thế kỷ 19, savate ra đời và sớm trở nên nổi bật trong làng thể thao đối kháng. Các savateur người Pháp thời đó luôn muốn so kè kỹ thuật với các môn phái truyền thống khác. Vài người trong số họ chạm trán với các võ sĩ quyền anh tự do người Anh trong một giải đấu tại quê nhà vào năm 1852, khi đó Rambaud với biệt danh la Resistance đã đánh bại Dickinson người Anh bằng các đòn đá của mình. Tuy nhiên, đội Anh vẫn giành chiến thắng trong bốn trận đấu khác của giải đấu.[16] Những cuộc so tài tương tự giữa savateur bản địa với võ sĩ từ nhiều môn phái khác cũng tiếp tục diễn ra trong giai đoạn từ cuối thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20. Chẳng hạn như trận đấu năm 1905 giữa savateur Geogre Dubois và judoka Re-nierand, kết quả chung cuộc là Re-nierand giành chiến thắng sau khi ép đối thủ phải đầu hàng hoặc như trận đấu công khai rộng rãi giữa savateur kiêm võ sĩ quyền anh chuyên nghiệp, Jacques Cayron, với karateka trẻ người Nhật Mochizuki Hiroo vào năm 1957, kết thúc khi Cayron hạ gục Hiroo bằng một cú đấm móc.[16]

Bộ môn vật catch wrestling Open vào cuối thế kỷ 19, là sự tích hợp từ nhiều phong thái đấu vật trên khắp quốc tế gồm có pehlwani của Ấn Độ và vật kiểu Anh. [ 17 ] [ 18 ] Đến lượt catch westling có những ảnh hướng to lớn tới MMA tân tiến. [ 19 ] Các trận đấu tự do diễn ra thông dụng vào cuối những năm 1880, khi những đô vật đại diện thay mặt cho phe phái catch wrestling và nhiều phe phái khác cạnh tranh đối đầu với nhau tại những giải đấu cũng như trên những võ đài khiêu chiến ở khắp châu Âu. Tại Mỹ, lần chạm trán lớn tiên phong giữa một võ sĩ quyền anh và một đô vật trong thời văn minh diễn ra vào năm 1887, khi nhà vô địch quyền anh quốc tế hạng nặng, Joh L. Sullivan, bước lên võ đài với chính huấn luyện viên của mình là nhà vô địch đấu vật William Muldoon và bị đánh gục chỉ trong vòng hai phút. Trận đấu công khai minh bạch tiếp theo diễn ra vào cuối những năm 1890, khi Bob Fizsimmons, người sau này trở thành nhà vô địch quyền anh hạng nặng, cạnh tranh đối đầu với nhà vô địch đấu vật châu Âu Ernest Roeber. Tháng 9 năm 1901, Frank ” Paddy ” Slavin, từng là ứng viên cho thương hiệu quyền anh của Sullivan, đã hạ gục Frank Gotch, người sau này vô địch đấu vật quốc tế tại thành phố Dawson, Canada. [ 20 ] Ren-nierand nổi tiếng sau khi vượt mặt Geogre Dubois, liên tục tái tham gia một cuộc đấu tương tự như khác, nơi anh để thua đô vật catch wrestling người Ukraina, Ivan Poddubny. [ 16 ]Bartitsu do Edward William Barton-Wright phát minh sáng tạo vào năm 1899 sớm là một ví dụ cho võ thuật tổng hợp. Tổng hòa giữa catch wrestling, judo, quyền anh, savate, jujutsu và canne de combat ( đánh gậy kiểu Pháp ), bartisu được biết đến như là môn võ tiên phong kếp hợp nhiều môn phái từ cả châu Á lẫn châu Âu. [ 21 ] Và cũng chính từ đây người ta được tận mắt chứng kiến những trận đấu theo hơi hướng MMA trên khắp nước Anh, khi những đô vật catch westling với nhiều lối đánh khác nhau từ khắp châu Âu, tới so tài với những nhà vô địch judo Nhật Bản. [ 21 ]

Trong số các tiền thân nhưng chưa phải là tổ tiên của MMA hiện đại, có các giải đấu võ tổng hợp từ khắp châu Âu, Nhật Bản, Vành đai Thái Bình Dương được tổ chức vào đầu những năm 1900.[22] Tại Nhật Bản, những giải đấu này được gọi là merikan, trong tiếng lóng bản địa có nghĩa là “[Đánh kiểu] người Mỹ”. Merikan được tổ chức với nhiều điều luật đa dạng, võ sĩ có thể giành chiến thắng bằng chấm điểm, quật ngã (hoặc đánh gục) đối phương ba lần, hạ nốc ao và ép đầu hàng.[23]

Sambo tăng trưởng ở Nga vào đầu những năm 1920, cũng là một môn võ thuật và thể thao đối kháng độc lạ, khi trộn lẫn nhiều hình thức chiến đấu khác nhau từ quyền cước, đấu vật cho tới judo. [ 24 ] [ 25 ] Sau Thế Chiến thứ nhất, môn đấu vật chuyên nghiệp vốn được thiết kế xây dựng dựa trên nhiều quy tắc của môn catch wrestling, đã không còn thông dụng, khi bị phân thành hai thể loại : ” shoot “, trong đó những võ sĩ thực sự phải tranh tài với nhau hoặc ” show “, tăng trưởng thành đấu vật chuyên nghiệp văn minh. [ 26 ] Năm 1936, trận đấu tổng hợp giữa võ sĩ quyền anh hạng nặng Kingfish Levinsky và đô vật chuyên nghiệp Ray Steele đã diễn ra, với phần thắng dành cho Steele sau 35 giây tranh tài. [ 26 ]

Masahiko Kimura vs. Hélio Gracie, trận đấu năm 1951 giữa judoka Masahiko Kimura và người sáng lập Jiu-Jitsul Hélio Gracie ở Brazil, là một trong những trận tranh tài võ tổng hợp đỉnh điểm tiên phong .Năm 1951, Brasil trở thành nơi tổ chức triển khai một trận so tài võ thuật tổng hợp đỉnh điểm giữa võ sĩ judo Masahiko Kimura với cha đẻ của nhu thuật Brasil, Hélio Gracie. Kimura vượt mặt Gracie bằng đòn khóa gyaku-ude-garami, sau này được đặt tên là đòn ” Kimura ” trong nhu thuật Brasil. [ 27 ] Năm 1963, đô vật catch westling kiêm judoka, ” Judo ” Gene Lebell, gặp tay đấm quyền anh chuyên nghiệp Milo Savage trong một trận đấu tự do. Lebell dùng một đòn Harai Goshi quật ngã đối thủ cạnh tranh rồi liên tục xiết cổ từ phía sau, làm Savage ngất xỉu và qua đó giành thắng lợi. Đây là trận võ tổng hợp tiên phong được lên sóng truyền hình ở Bắc Mỹ. Đám đông đồng hương đã phẫn nộ đến mức khởi đầu la ó và ném ghế về phía Lebell. [ 28 ]Vào ngày 12 tháng 2 năm 1963, ba karateka từ võ đường Oyama ( sau này là kyokushin ) đã đến Nhà thì đấu quyền anh Lumpinee ở xứ sở của những nụ cười thân thiện để giao đấu với ba võ sĩ Muay Thái. Các karateka kyokushin lần lượt là Tadashi Nakamura, Kenji Kurosaki và Akio Fujihira ( còn được biết đến với cái tên Noboru Osawa ), phía Đất nước xinh đẹp Thái Lan thì chỉ có một võ sĩ là người địa phương. [ 29 ] Nhật Bản thắng 2-1 : Tadashi Nakamura và Akio Fujihira đều hạ nốc ao đối thủ cạnh tranh của mình bằng những cú đấm, trong khi Kenji Kurosaki, người tranh tài với võ sĩ Thailand duy nhất thì bị hạ gục bằng một đòn cùi chỏ. Kenji Kurosaki vốn là một huấn luyện viên kyokushin chứ không phải một võ sĩ thực thụ, và ông chỉ là người thay thế sửa chữa cho võ sĩ được chọn bắt đầu. Tháng sáu cùng năm, karateka kiêm võ sĩ quyền anh tương lai, Tadashi Sawamura, chạm trán với võ sĩ số 1 Đất nước xinh đẹp Thái Lan, Samarn Sor Adisorn. Kết quả, Sawamura đo sàn tới 16 lần trước khi thua cuộc. [ 29 ] Sau trận đấu này, Sawamura đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm để vận dụng vào những giải đấu kickboxing .

Cuối những năm 1960 tới đầu những năm 1970, khái niệm phối hợp những yếu tố của nhiều môn võ thuật đã được Lý Tiểu Long phổ cập ở phương Tây, trải qua mạng lưới hệ thống triệt quyền đạo của ông. Lý Tiểu Long tin rằng, ” võ sĩ giỏi nhất không phải là võ sĩ quyền anh, karate hay judo. Võ sĩ giỏi nhất là người hoàn toàn có thể thích nghi với mọi môn phái, tự vận dụng môn phái riêng của bản thân và không tuân theo bất kể mạng lưới hệ thống môn phái nào. ” Năm 2004, quản trị UFC Dana White gọi Lý Tiểu Long là ” cha đẻ của võ thuật tổng hợp “, ông nói rằng : ” Hãy nhìn vào cách anh ấy tập luyện, cách anh ấy ra đòn, những gì anh ấy viết. Với Lý Tiểu Long, môn phái tuyệt đối là chẳng có môn phái nào cả. Bạn học được từ mỗi thứ một chút ít. Kết hợp những điểm mạnh của nhiều môn phái khác nhau và rồi hoàn toàn có thể vượt mặt tổng thể đối thủ cạnh tranh. ” [ 30 ]

Một nhân vật cùng thời với Lý Tiểu Long, Hoàng Thuần Lương của phái Vịnh Xuân quyền, đã trở nên nổi tiếng vì tham gia từ 60 đến 100 trận tỉ võ bất hợp pháp với các võ sĩ Trung Quốc từ đủ các võ phái khác nhau. Ông cũng từng thi đấu và giành chiến thắng trước cả những người phương Tây, chẳng hạn như trận đấu với tay đấm quyền anh người Nga Giko,[31] hay với một kiếm sĩ trên truyền hình.[32] Ngoài ra, còn có thể kể đến lần chạm trán được ghi chép rõ ràng giữa ông và bậc thầy kung-fu người Đài Loan, Ngô Minh Triết.[33] Cũng như Lý Tiểu Long, Hoàng Thuần Lương kết hợp quyền anh và kickboxing vào kỹ thuật kung-fu của mình.

Trận đấu tầm cỡ giữa tay đấm chuyên nghiệp Muhammad Ali và đô vật chuyên nghiệp Antonio Inoki, diễn ra tại Nhật Bản vào năm 1976, có diễn biến thảm họa khi cả hai võ sĩ đều khước từ nhập trận theo phong thái tranh tài của đối thủ cạnh tranh và kết thúc với tác dụng hòa sau 15 hiệp đấu bế tắc. Muhammad Ali đã phải nằm viện ba ngày tiếp theo vì dính nhiều chấn thương chân do Antonio Inoki liên tục tung ra những cú đá trong suốt thời hạn tranh tài. [ 34 ] Trận đấu trên vẫn đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử dân tộc võ thuật tổng hợp. [ 35 ] Tại Nhật Bản, nó đã truyền cảm hứng cho những học trò của Inoki là Masakatsu Funaki và Minoru Suzuki tạo ra giải Pancrase vào năm 1993, từ đó là cơ sở cho sự sinh ra của Pride Fighting Championships vào năm 1997. Năm 2007, Pride Fighting Championships bị đối thủ cạnh tranh Ultimate Fighting Championship mua lại. [ 36 ] [ 37 ]Một trận đấu được ghi nhận giữa tay đấm quyền anh vô địch Golden Glover, Joey Hadley và karateka vô địch Arkansas, David Valovich diễn ra vào ngày 22 tháng 6 năm 1976 ở Memphis Blues Baseball Park, có những quy tắc tổng hợp sau : karateka được phép sử dụng nắm đấm, chân và đầu gối trong khi tay đấm quyền anh chỉ được dùng mình nắm đấm. Hadley giành chiến thằng ngay trong hiệp đầu khi hạ nốc ao đối thủ cạnh tranh. [ 38 ]Năm 1988, Rick Roufus thách đấu với Changpuek Kiatsongrit, không vì thương hiệu, trong một siêu trận đấu giữa Muay Thái và kickboxing. Rick Roufus vào thời gian đó đang bất bại, giữ cả hai thương hiệu KICK Super Middleweight World và PKC Middleweight U.S. Trong khi đó, Changpuek Kiatsongrit thì đang ngày càng khó có thời cơ thượng đài ở Xứ sở nụ cười Thái Lan vì khối lượng của anh ( 70 kg ) không phải là nổi bật ở nước này, nơi những trận đấu thường ở mức hạng cân thấp hơn. Ngay hiệp tiên phong, Roufus đánh gục Changpuek hai lần bằng những cú đấm, làm gãy xương hàm của Changpuek, nhưng rồi thua cuộc vì không hề liên tục trận đấu ở hiệp thứ tư, sau khi nhận những đòn đá thấp từ đối thủ cạnh tranh mà anh không lường trước được. Trận đấu này đã lần tiên phong cho người theo dõi, đa phần là người phương Tây được tận mắt chứng kiến sức mạnh của những đòn đá thấp. [ 39 ]

Dòng thời hạn của những sự kiện lớn[sửa|sửa mã nguồn]

2,000+ năm trước

– Lôi đài

– Pankration

Cuối thế kỷ 19

– Hybrid martial arts

– Catch wrestling

Cuối 1880s

– Những giải đấu hỗn hợp môn phái đầu tiên

1899

– Barton-Wright và Bartitsu

Đầu 1900s

– Giải Merikan

1920s

– Vale Tudo và Gracie Challenge những năm đầu

1951

– Masahiko Kimura vs. Hélio Gracie

1960s và 1970s

– Lý Tiểu Long và Triệt quyền đạo

1976

– Muhammad Ali vs. Antonio Inoki

1970s

– Antoni Inoki và Ishu Kakutōgi Sen

1985

– Shooto được thành lập

1989

– Giải đấu chuyên nghiệp đầu tiên do Shooto tổ chức

1991

– Sự kiện Desafio (BJJ vs. Luta Livre) đầu tiên

1993

– Pancrase được thành lập

1993

– UFC được thành lập

Giữa/cuối

1900 s

– Vale Tudo vươn tầm quốc tế

1997–2007

– Kỷ nguyên của PRIDE FC và UFC

1999

– International Sport Combat Federation được thành lập

2000

– New Jersey SACB phát triển Unfied Rules

2001

– Zuffa mua UFC

2005

– The Ultimate Fighter ra mắt

2005

– Quân đội Hoa Kỳ phê chuẩn MMA

2006

– UFC giành ưu thế và tăng trưởng toàn cầu

2006

– Zuffa mua WFA và WEC

2006

– UFC 66 thu hút 1 triệu lượt trả phí

2007

– Zuffa mua PRIDE FC

2008

– EliteXC: Primetime có 6.5 triệu lượt xem trên CBS

2009

– StrikerForce tổ chức giải đấu MMA đầu tiên cho nữ

2011

– WEC sát nhập UFC

2011

– Zuffa mua Strikeforce

2011

– UFC on Fox có 8.8 triệu lượt xem trên Fox

2012

– International Mixed Martial Arts Federation được thành lập dưới sự hỗ trợ của UFC

2016

– WMG/WME-IMG mua UFC với giá 4 tỷ đô la Mỹ

2017

– WMG/WME-IMG đổi tên công ty thành Endeavor

Môn thể thao văn minh[sửa|sửa mã nguồn]

Phong trào dẫn tới sự sinh ra môn võ thuật tổng hợp nhưng tất cả chúng ta thấy thời nay bắt nguồn từ nhu thuật Brasil và những giải đấu Vale Tudo tại Brasil .

Vale Tudo xuất hiện từ đầu những năm 1920 và trở nên nổi tiếng vì mối liên kết với “Gracie Challenge”, một sự kiện được đề ra bởi Carlos Gracie và Hélio Gracie, sau đó tiếp tục được duy trì bởi các thành viên gia tộc Gracie. “Gracie Challange” thường được tổ chức trong ga ra hoặc phòng tập của các thành viên trong gia tộc. Khi ngày càng phổ biến, những cuộc đấu tổng hợp kiểu này trở thành một phần thu hút trong các lễ hội ở Brasil.[40] Còn ở Nhật Bản, những trận đấu tổng hợp đấu vật chuyên nghiệp sớm được tổ chức với cái tên Ishu Kakutōgi Sen (異種格闘技戦) (nghĩa đen là “các trận đấu thể thao đối kháng không đồng nhất”) và chỉ trở nên phổ biến với Antonio Inoki trong những năm 1970. Inoki là đệ tử của Rikidōzan, nhưng cũng là học trò của Karl Gotch, người đã huấn luyện cho rất nhiều đô vật catch wrestling Nhật Bản.

Những trận đấu võ thuật tổng hợp đầu tiên tại Hoa Kỳ được tổ chức bởi CV Productions, Inc.. Giải đấu đầu tiên mang tên Tough Guy Contest diễn ra vào ngày 20 tháng 3 năm 1980, tại New Kensington, Pennsylvania, Holiday Inn. Trong cùng năm, công ty đổi tên giải đấu thành Super Fighters và được phê duyệt tổ chức 10 tua đấu tại Pennsylvania. Thế nhưng tới năm 1983, Thượng viện bang Pennsylvania thông qua một dự luật kêu gọi: “Cấm các giải đấu Tough Guy hoặc Battle of the Brawlers”, và cấm luôn môn thể thao này.[6][7][41] Nó một lần nữa quay trở lại Hoa Kỳ thông qua Ultimate Fighting Championship (UFC) vào năm 1993.[42] Võ thuật tổng hợp được cả thế giới biết đến và trở nên phổ biến khi võ sĩ jiu-jitsu Royce Gracie giành chiến thắng trong giải Ultimate Fighting Championship đầu tiên, khuất phục ba võ sĩ thách đấu trong tổng thời gian 5 phút,[43] châm ngòi cho một cuộc cách mạng trong giới võ thuật.[44][45]

Shooto, thể thức võ thuật tổng hợp của riêng người Nhật, được phát triển từ môn shoot wrestling năm 1985, cũng như môn shoot wrestling bắt nguồn từ Pancrase, một chương trình quảng bá ra đời vào năm 1993. Rickson Gracie vô địch hai giải đấu Vale Tudo Nhật Bản (VTJ) đầu tiên, được tổ chức vào các năm 1994 và 1995. Cùng thời gian đó, Vale Tudo Quốc tế bắt đầu phát triển thông qua các giải đấu như Giải vô địch Valte Tudo thế giới (WVC), VTJ, UVF, v.v. Pride Fighting Championships (Pride) được thành lập năm 1997 là kết quả của việc người ta ngày càng quan tâm tới võ thuật tổng hợp trong vai trò một môn thể thao, Rickson một lần nữa tham gia và vô địch giải đấu năm đó.[46]

Tại Bắc Mỹ, môn thể thao này đạt tới tầm cao mới về sự thông dụng vào tháng 12 năm 2006, khi trận tái đấu giữa nhà vô địch hạng nhẹ UFC Chuck Liddell và nhà cựu vô địch Tito Ortiz đã thu về doanh thu PPV sánh ngang với một số ít sự kiện quyền anh lớn nhất mọi thời đại [ 47 ], và giúp cho tổng doanh thu PPV năm 2006 của UFC vượt qua tổng thể chương trình tiếp thị trong lịch sử dân tộc. Năm 2007, Zuffa LLC, chủ sở hữu của UFC, đã mua lại tên thương hiệu của đối thủ cạnh tranh Nhật Bản là Pride FC, và hợp nhất những võ sĩ đã ký hợp đồng dưới một chương trình tiếp thị duy nhất. [ 48 ] Đã có những xem xét về vấn đế hợp nhất giải đấu, điều đã từng xảy ra ở vài môn thể thao khác, ví dụ điển hình như trường hợp của AFL-NFL Merger trong môn bóng đá Mỹ. [ 49 ]

Nguồn gốc của thuật ngữ ” MMA “[sửa|sửa mã nguồn]

Thuật ngữ mixed martial arts được nhắc đến lần đầu trong bài đánh giá sự kiện UFC 1 của nhà phê bình truyền hình Howard Rosenberg vào năm 1993.[3][50] Nó trở nên phổ thông hơn khi một trong những trang web lớn nhất về thể thao, newfullcontact.com, tiến hành lưu trữ và tái bản các bài báo. Cụm từ mixed martial arts lần đầu tiên được sử dụng trong một chương trình quáng bá là vào năm 1995, bởi Rick Blume, chủ tịch và giám đốc của Battlecade Extreme Fighting, chỉ sau sự kiện UFC 7.[51] Quan chức của UFC, Jeff Blatnick, chịu trách nhiệm về Ultimate Fighting Championship là người chính thức áp dụng tên gọi môn thể thao mixed martial arts. Trước đây nó được biết đến trên thị trường với cái tên “Ultimate Fighting” hoặc “No Holds Barred (NHB)” cho tới khi Blatnick và John McCarthy đề xuất thuật ngữ “MMA” tại cuộc họp điều luật UFC 17 để đáp lại sự chỉ trích ngày càng tăng của công chúng.[52] Việc ai là người thực sự đặt ra thuật ngữ này vẫn còn đang là điều được tranh luận.[4]

Sự kiện MMA do một tiểu bang pháp luật tiên phong được tổ chức triển khai tại Biloxi, Mississippi vào ngày 23 tháng 8 năm 1996, khi Ủy ban Thể thao Mississippi dưới sự chỉ huy của William Lyons, cấp phép cho chương trình IFC’s Mayhem ở bang này. [ 53 ] Điều luật được sử dụng hầu hết là luật kickboxing đã được kiểm soát và điều chỉnh, được hầu hết những ủy ban thể thao cấp tiểu bang chấp thuận đồng ý. Những điều luật kickboxing đã điều khiển và tinh chỉnh này được cho phép đánh gục đối thủ cạnh tranh và liên tục chiến đấu dưới mặt sàn, đồng thời không phân loại hiệp đấu. Các võ sĩ có quyền đứng lên và mở màn lại khi có sự được cho phép của trọng tài nếu không có thêm hành vi nào dưới sàn. Những điều luật kể trên chính là những quy tắc nền tảng để xác lập lỗi, khu vực giao đấu, và việc sử dụng lồng trong môn MMA ngày này .Tháng 3 năm 1997, Ủy ban Thể thao Iowa đã chính thức cấp phép cho Battlecade Extreme Fighting với điều luật được sửa đổi từ môn shootfighting. Điều luật pháp luật trận đấu được chia làm 3 hiệp đấu, mỗi hiệp 5 phút, với thời hạn nghĩ giải lao 1 phút, võ sĩ phải mang găng tay shootfighting bắt buộc cũng như phân loại những hạng cân. Các đòn đánh phạm pháp được liệt kê là đánh vào háng, húc đầu, cắn, khoét mắt, giật tóc, đánh đối thủ cạnh tranh bằng cùi chỏ khi đã đo sàn, đánh vào thận và đánh vào sau đầu bằng nắm đấm. Bám chặt vào võ đài hoặc lồng đấu vì bất kể nguyên do gì đều được coi là phạm lỗi. [ 54 ] [ 55 ] Mặc dù có những độc lạ nhỏ so với bộ luật Unified Rules, đặc biệt quan trọng là về những đòn đánh bằng cùi chỏ, những điều luật đặt ra tại Iowa được cho phép những nhà tiếp thị võ thuật tổng hợp triển khai những sự kiện văn minh một cách hợp pháp, tại bất kỳ nơi nào trên tiểu bang. Vào ngày 28 tháng 3 năm 1997, Extreme Fighting 4 được tổ chức triển khai theo những điều luật kể trên, khiến nó trở thành chương trình tiên phong vận dụng một phiên bản điều luật văn minh .Vào tháng 4 năm 2000, Ủy ban Thể thao Tiểu bang California ( CSAC ) đã bỏ phiếu nhất trí ủng hộ những điều luật mà sau này trở thành nền tảng cho bộ luật Unified Rules của MMA. Tuy nhiên, khi luật được gửi đến thủ phủ của California ở Sacramento để xem xét, người ta xác lập rằng môn thể thao này nằm ngoài thẩm quyền của CSAC, khiến cuộc bỏ phiếu trước đó trở nên không có ý nghĩa. [ 56 ]Vào ngày 30 tháng 9 năm 2000, Ủy ban Kiểm soát Thể thao Tiểu bang New Jersey ( NJSACB ) mở màn được cho phép những đơn vị chức năng tiếp thị võ thuật tổng hợp triển khai những sự kiện tại New Jersey. Sự kiện tiên phong có tên Battleground 2000, do IFC tổ chức triển khai tại Thành phố Atlantic. Mục đích là giúp cho NJSACB hoàn toàn có thể quan sát trong thực tiễn và thu thập dữ liệu để thiết kế xây dựng một bộ luật tổng lực nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh môn thể thao một cách hiệu suất cao. [ 57 ]Vào ngày 3 tháng 4 năm 2001, NJSACB tổ chức triển khai một cuộc họp để tranh luận về lao lý của những sự kiện MMA. Cuộc họp này đã cố gắng nỗ lực thống nhất vô số điều luật được sử dụng bởi những tổ chức triển khai võ thuật tổng hợp khác nhau. Tại đây, những quy tắc về đồng phục tranh tài đã được NJSACB, 1 số ít cơ quan quản trị, cùng nhiều nhà tiếp thị võ thuật tổng hợp và những bên chăm sóc trải qua. Cuối cuộc họp, toàn bộ những bên tham gia đã hoàn toàn có thể thống nhất về một bộ luật chung để quản trị môn thể thao võ thuật tổng hợp. [ 57 ]Trên trong thực tiễn, những điều luật của NJSACB đã trở thành tiêu chuẩn cho võ thuật tổng hợp chuyên nghiệp trên khắp Bắc Mỹ. Vào ngày 30 tháng 7 năm 2009, một kiến ​ ​ nghị đã được đưa ra tại cuộc họp thường niên của Thương Hội những ủy ban quyền anh để gọi bộ luật này là ” Unified Rules of Mixed Martial Arts ” và được nhất trí trải qua. [ 58 ]Vào tháng 11 năm 2005, Quân đội Hoa Kỳ mở màn chấp thuận đồng ý võ thuật tổng hợp, và cho tổ chức triển khai giải Army Combatives Championships thường niên tại Trường Chiến đấu Lục quân Hoa Kỳ. [ 59 ]Canada chính thức hợp pháp hóa võ thuật tổng hợp sau cuộc bỏ phiếu dự luật S-209 vào ngày 5 tháng 6 năm 2013. Dự luật được cho phép những tỉnh có quyền xây dựng ủy ban thể thao để kiểm soát và điều chỉnh và cấp phép những trận đấu võ thuật tổng hợp chuyên nghiệp. [ 60 ]

Các tổ chức triển khai MMA[sửa|sửa mã nguồn]

Chương trình tiếp thị[sửa|sửa mã nguồn]

Theo list của cổng thông tin MMA Tapology. com, đã có hàng trăm chương trình tiếp thị MMA trên khắp quốc tế, đứng ra tổ chức triển khai những sự kiện MMA. [ 61 ]Kể từ khi UFC trở nên điển hình nổi bật trên những phương tiện đi lại truyền thông online chính thống vào năm 2006, và với việc hợp nhất Pride FC năm 2007 cũng như mua lại WEC và Strikeforce, không có công ty nào hoàn toàn có thể cạnh tranh đối đầu với UFC, [ 62 ] và đây cũng là nơi quy tụ nhiều ngôi sao 5 cánh trong làng MMA nhất. [ 63 ] Các võ sĩ thường được ký hợp đồng với UFC sau khi tranh tài thành công xuất sắc tại những chương trình tiếp thị MMA từ khắp nơi trên quốc tế .Một vài chương trình tiếp thị MMA tập trung chuyên sâu vào đối tượng người dùng người mua tiềm năng, 1 số ít khác thì có sự trộn lẫn giữa người mua tiềm năng và kỳ cựu. [ 64 ] Một số thì trở thành giải đấu cấp trung cho những chương trình tiếp thị lớn hơn ( ví dụ : LFA, CWFC ), [ 65 ] số khác thì quyết tâm để trở thành chương trình tốt nhất quốc tế ( ví dụ : Ngân Hàng Á Châu, ONE Championship ). [ 66 ] [ 67 ] Có những chương trình chỉ tổ chức triển khai bốn buổi tranh tài một năm, nhưng cũng có những chương trình tổ chức triển khai hàng tháng .Theo ScorecardMMA. com, một trong những dịch vụ thống kê xếp hạng số 1 quốc tế về MMA, [ 68 ] và là nơi duy nhất hiện đang xếp hạng những chương trình tiếp thị MMA trên toàn thế giới ; ” Để xếp hạng chương trình, chúng tôi sử dụng chỉ số Promotion Score, được tính toàn từng tuần. Promotion Score của một chương trình vào một thời gian, nhờ vào ở độ đáng tin cậy của sự kiện và võ sĩ mà nó đang có. Promotion Score được cấu thành từ ba thành phần chính :

• Event Index: dựa trên chất lượng của các sự kiện trong quý trước và trong năm trước.
• Owned Fighter Index: được tính toán dựa trên chất lượng của võ sĩ mà chương trình quảng bá hiện đang sở hữu (đã ký hợp đồng hoặc được sử dụng gần đây).
• Utilized Fighters Index: dựa trên các võ sĩ mà chương trình đã sử dụng trong bốn tháng vừa qua và trong ba quý vừa qua.”

Tính đến ngày 26 tháng 5 năm 2018, 15 chương trình tiếp thị MMA số 1 trên quốc tế ( trong số 41 chương trình được xếp hạng ) là : [ 69 ]

1. Ultimate Fighting Championship (UFC). Có trụ sở tại Las Vegas, Hoa Kỳ. Phát sóng các trận đấu cục bộ trên ESPN (Fox Sports, trước năm 2019) và trên các mạng khác trên toàn thế giới.
2. Bellator MMA. Có trụ sở tại Newport Beach, California, Hoa Kỳ. Phát các trận đấu cục bộ trên Paramount Network và các mạng khác trên khắp thế giới.
3. Absolute Championship Berkut (ACB). Có trụ sở tại Grozny, Nga. Phát các trận đấu cục bộ trên Match TV và phát trực tuyến trên YouTube (với bình luận tiếng Nga) và Facebook (với bình luận tiếng Anh).
4. Fight Nights Global (FNG). Có trụ sở ở Moscow, Nga. Phát trực tiếp các trận đấu trên Match TV và phát trực tuyến trên VKontakte.
5. ONE Championship. Có trụ sở tại Kallang, Singapore. Phát các trận đấu trong khu vực trên Fox Sports Asia và phát trực tuyến trên ứng dụng Di động của họ (không có tính năng chặn địa lý).
6. Rizin Fighting Federation (Rizin FF). Có trụ sở tại Tokyo, Nhật Bản. Phát các trận đấu cục bộ trên Fuji Television và thu phí cho mỗi lần xem trên SKY PerfecTV! (Chỉ ở Nhật Bản) và FITE TV (quốc tế).
7. Invicta FC (dành cho nữ). Có trụ sở tại Enka, Bắc Carolina, Hoa Kỳ. Phát các trận đấu trên UFC Fight Pass.
8. Pancrase. Có trụ sở tại Tokyo, Nhật Bản. Phát trực tuyến các trận đấu trên Tokyo MX, tAbemaTV (với bình luận tiếng Nhật) và UFC Fight Pass (với bình luận tiếng Anh).
9. M-1 Global. Có trụ sở ở St.Petersburg, Nga. Phát trực tiếp các trận đấu cục bộ trên Russia-2 và phát trực tuyến trên ứng dụng di động của họ (với bình luận bằng tiếng Anh).
10. Legacy Fighting Alliance (LFA). Có trụ sở tại Houston, Texas, Hoa Kỳ. Phát các trận đấu cục bộ trên AXS TV Fights.
11. World Fighting Championship Akhamat (WFCA). Có trụ sở tại Grozny, Nga. Truyền hình cục bộ các trận đấu trên Grozny TV (cũng phát trực tuyến trên Grozny.tv).
12. Konfrontacja Sztuk Walki (KSW). Có trụ sở tại: Warsaw, Ba Lan. Phát sóng trận đấu cục bộ trên Polsat Sport và trên Fight Network quốc tế.
13. Deep. Có trụ sở tại Nagoya, Nhật Bản. Phát sóng trận đấu cục bộ của họ trên SKY PerfecTV! (Kênh Fighting TV Samurai) và phát trực tuyến trên AbemaTV.
14. Road Fighting Championship (Road FC). Có trụ sở tại Wonju, Hàn Quốc. Phát các trận đấu cục bộ trên MBC Sports + và phát trực tuyến trên afreecaTV (với bình luận tiếng Hàn) và YouTube (với bình luận tiếng Anh).
15. Cage Warriors (CWFC). Có trụ sở tại London, Anh, Vương quốc Anh. Phát các trận đấu cục bộ trên BT Sport và trên UFC Fight Pass.

Có hàng trăm cơ sở huấn luyện và đào tạo MMA trên khắp quốc tế. [ 70 ] [ 71 ]Đây là list những phòng tập MMA tốt nhất lúc bấy giờ trên toàn thế giới, dựa vào số lượng những võ sĩ MMA số 1 mà họ đang huấn luyện và đào tạo. Thống kê trên 160 võ sĩ, tập luyện tại hơn 80 phòng tập khác nhau, nằm trong top 15 của 10 hạng cân UFC. Hệ thống điểm như sau : một nhà vô địch mang về cho phòng tập của mình 25 điểm, xếp hạng 1 mang về 15 điểm, hạng 2 mang về 10 điểm, sau đó giảm dần một điểm với mỗi thứ hạng sâu hơn, cho tới hạng 10. Như vậy, những phòng tập có thứ hạng từ 11 đến 15 đều chỉ có 1 điểm ( update tháng 7 năm năm ngoái ) : [ 72 ]

1. Nova União nằm ở Rio de Janeiro, Brazil
2. Jackson-Winkeljohn MMA nằm ở Albuquerque, New Mexico
3. American Kickboxing Academy (AKA) nằm ở San Jose, California.
4. Team Alpha Male nằm ở Sacramento, California.
5. American Top Team (ATT) nằm ở Coconut Creek, Florida.
6. Kings MMA nằm ở Huntington Beach, California.
7. Blackzilians nằm ở Boca Raton, Florida.
8. Serra-Longo nằm ở Long Island, New York.
9. Glendale Fighting Club nằm ở Glendale, California.
10. Black House (Team Nogueira) trụ sở tại Rio de Janeiro, Brazil.
11. Teixeira MMA & Fitness (Teixeira MMA) nằm ở Bethel, Connecticut.

Phương tiện truyền thông

[sửa|sửa mã nguồn]

Trang cung ứng thông tin về lưu lượng truy vấn website Alexa Internet thống kê 40 phương tiện đi lại truyền thông online trực tuyến thuộc dang mục website ” MMA news and truyền thông “. Tính đến ngày 13 tháng 11 năm 2017, 10 website thông dụng nhất về môn thể thao này là : [ 73 ]

1. Sherdog.com
2. MMAFighting.com (SB Nation)
3. UFC.com
4. MMAjunkie.com
5. MMAmania.com (SB Nation)
6. BloodyElbow.com (SB Nation)
7. Mixedmartialarts.com
8. ESPN.com/mma
9. MMAWeekly.com
10. Lowkickmma.com

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]