Sống trên đời, ai cũng đã từng nghe tới câu nói ‘ bữa tiệc nào cũng tới lúc tàn ’ hay ‘ không có gì là mãi mãi ’, chúng phản ánh quy luật sinh lão bệnh tử, nhắc nhở mỗi con người rằng ai rồi cũng sẽ quay trở lại với cát bụi. Dù là một chủ đề đại kị trong nhiều nền văn hóa truyền thống, bệnh tật, cái chết, sự ra đi là điều tất yếu ..jpg)
Tác phẩm “Vanitas Still Life” của Pieter Claesz, 1630Xuyên suốt chặng đường lịch sử dân tộc, đặc biệt quan trọng vào quy trình tiến độ hỗn loạn, người ta thường chiêm nghiệm về cái chết và ý nghĩa của nó. Tại châu Âu, vào thời kỳ trung cổ, khi mà bệnh dịch diễn ra một cách tràn ngập, Open một thể loại triết học nhu yếu con người suy ngẫm về một vật tượng trưng cho sự sống và cái chết. Câu thành ngữ ‘ Memento mori ’ với ý nghĩa “ Hãy nhớ, ngươi rồi sẽ chết ” mới nghe qua có vẻ như xấu đi, tuy nhiên, lại là một tư tưởng được sùng bái lâm thời .
Tư tưởng này khuyên răn con người rũ bỏ mọi dục vọng phàm trần bởi đó chỉ là những thứ phù du đi ngược lại quy luật sinh ly tử biệt, khiến người ta không hề thanh thản ở quốc tế bên kia. Tư tưởng này đã nhanh gọn tác động ảnh hưởng tới bộ phận lớn họa sỹ và trở thành nguồn cảm hứng lớn cho hàng loạt tác phẩm đương thời ..jpg)
Tác phẩm “Pendant with a Monk and Death” của họa sĩ vô danh người Pháp, 1575-1675
Chủ nghĩa Memento Mori
Thế hệ họa sĩ lúc bấy giờ đã sớm có hứng thú với chủ nghĩa ‘Memento Mori’, họ đưa lời giáo huấn đầy u ám vào họa phẩm của mình. Với xuất phát điểm từ ‘Memento Mori’, nghệ thuật tạc đầu lâu dần trở nên phổ biến. Hình ảnh đầu lâu và bộ xương người thường xuyên được đưa vào tác phẩm như lời nhắc nhở về cái chết có thể đến bất cứ lúc nào. Thực tế, đầu lâu là hình tượng xuất hiện xuyên suốt các tác phẩm theo chủ nghĩa ‘Memento Mori’, đồng thời là biểu tượng phản ánh quy luật sinh tử.
Về sau, chủ nghĩa ‘ Memento Mori ’ lan rộng ra phần còn lại của châu Âu. Khi đó tại Mexico Open liên hoan ‘ Día de los Muertos ’, buổi lễ diễn ra, người dân địa phương sẽ thực thi một nghi lễ ma quái với những chiếc đầu lâu kỳ dị để tưởng niệm người đã khuất. Từ góc nhìn thẩm mỹ và nghệ thuật, Albrecht Dürer, Vincent van Gogh, và Pablo Picasso là 1 số ít trong vô vàn nghệ sĩ trải qua hình tượng đầu lâu nêu lên tuyên ngôn thẩm mỹ và nghệ thuật ..jpeg)
Tác phẩm “Vanitas Still Life with Thinking Young Man” của Samuel Dirksz van Hoogstraten, c. 1645
Tuy vậy, đầu lâu không phải biểu tượng độc nhất của ‘Memento Mori’. Xuyên suốt tiến trình lịch sử hội họa phương Tây, các nghệ sĩ sử dụng rất nhiều phép ẩn dụ đa dạng đặc tả sự mỏng manh và tạm bợ của trần thế. Đặc biệt, tại Hà Lan xuất hiện thể loại tranh tĩnh vật. Từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 17, những bức họa này mang tên ‘vanitas’ (nghĩa là ‘sự phù phiếm’ trong tiếng Latin). Họa sĩ phái tĩnh vật thường đưa vào tác phẩm hình ảnh hoa quả đã ủng, dụng cụ âm nhạc, đồng đồ đeo tay, đồng hồ cát, hay bong bóng xà phòng để phản ánh sự phù du của cõi trần gian.
Tác phẩm hội họa thuộc chủ nghĩa Memento Mori
Qua hội họa, người nghệ sĩ gửi gắm chiêm nghiệm: “Trần gian là cõi tạm, phù hoa rực rỡ mấy rồi cũng tàn”. Hãy cùng thưởng thức một số tác phẩm nổi bật thời kỳ này.
ALBRECHT DURER
.jpg)
Tác phẩm “Skull” của Albrecht Dürer, 1521
FRAN HALS
.jpg)
Tác phẩm “Young Man with a Skull” của Frans Hals, c. 1626
PHILIPPE DE CHAMPAIGNE
.jpg)
Tác phẩm “Still-Life with a Skull” của Philippe de Champaigne, c. 1671
MARIA VAN OOSTERWIJCK
.jpg)
Tác phẩm “Vanitas Still Life” của Maria van Oosterwijck, 1668
VINCENT VAN GOGH
.jpeg)
Tác phẩm “Skull with Burning Cigarette” của Vincent van Gogh, 1885
PAUL CÉZANNE
.jpg)
Tác phẩm “Pyramid of Skulls” của Paul Cézanne, 1898-1900
PABLO PICASSO
Tác phẩm “Composition with Skull” của Pablo Picasso, 1908MAI ANH / DESIGNS.VN
