Máy bay tiêm kích (Hán Việt: tiêm kích cơ /chiến đấu cơ, tiếng Anh: Fighter aircraft, tiếng Pháp: Avion de chasse), trước kia còn gọi là máy bay khu trục, là một loại máy bay chiến đấu trong quân chủng không quân, được thiết kế với mục đích chính là tác chiến chống lại các lực lượng không quân của đối phương. Nhiệm vụ chính của máy bay tiêm kích là không chiến:
Vì những đặc thù không chiến trên nên máy bay tiêm kích khác với những loại máy bay quân sự chiến lược khác như máy bay ném bom, máy bay cường kích, máy bay thám thính, máy bay vận tải đường bộ ở chỗ máy bay tiêm kích có kích cỡ nhỏ ; có vận tốc cao ; độ cơ động tốt : thuận tiện đổi khác những tham số bay ( tốc độ, độ cao, hướng bay ) ; dễ thao tác và được trang bị những vũ khí không chiến đặc dụng là radar, mạng lưới hệ thống thông tin – chỉ huy – dẫn đường, súng máy, pháo và tên lửa có tinh chỉnh và điều khiển không đối không để chiến đấu hiệu suất cao chống không quân địch. Từ sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, máy bay tiêm kích trở thành một phần quan trọng quyết định hành động thắng bại trong hầu hết những đại chiến văn minh, nói một cách đặc biệt quan trọng là cuộc chiến tranh ” quy ước “. Ngày nay quân đội những vương quốc trên quốc tế đã bỏ ra những khoản ngân quỹ rất lớn để điều tra và nghiên cứu sản xuất và bảo trì những máy bay tiêm kích văn minh nhằm mục đích duy trì năng lực phòng thủ và tiến công trên không của vương quốc mình .
Lịch sử tăng trưởng[sửa|sửa mã nguồn]
Từ ” tiêm kích ” không trở thành thuật ngữ tiếng Anh chính thức cho một máy bay chiến đấu một chỗ cho đến khi Chiến tranh Thế giới I nổ ra. Ở Anh, những máy bay một chỗ như vậy vẫn liên tục được gọi là ” thám thính ” vào đầu những năm 1920. Còn trong những thứ tiếng Pháp, Ý, Đức và Bồ Đào Nha thuật ngữ ” tiêm kích ” được sử dụng có nghĩa đen là ” người đi săn ” ( lúc bấy giờ những thuật ngữ đó vẫn được sử dụng ), trong khi ở Nga máy bay tiêm kích được gọi là ” истребитель ” mà nghĩa đen là ” người diệt trừ “. Ở Mỹ có lẽ rằng do trước kia vì dịch sai từ tiếng Pháp ” chasseur ” mà máy bay tiêm kích của người Mỹ được gọi là máy bay tiêm kích ” theo đuổi ” ( ” pursuit ” ) cho đến tận cuối những năm 1940 .
Cho dù dưới bất cứ tên gọi nào được sử dụng thì máy bay tiêm kích đã được phát triển để đối phó với việc các quốc gia bước đầu sử dụng máy bay và khí cầu điều khiển tham chiến trong Chiến tranh thế giới I với vai trò trinh sát và tấn công mặt đất. Vào lúc đầu nó chỉ là loại máy bay chiến đấu còn chưa được chuyên môn hoá được phát minh để tăng cường cho các phương tiện bay khác, nhất là các loại khinh khí cầu quân sự nặng nề thường dùng lúc bấy giờ. Những máy bay tiêm kích thời này thường làm bằng gỗ, động cơ cánh quạt, có hai cánh đôi và trang bị súng máy trên buồng lái.
Các cuộc cuộc chiến tranh trên không ngày càng trở nên quan trọng, việc chiếm quyền trấn áp không phận cũng vì vậy mà được ưu tiên số 1. Trong Chiến tranh quốc tế thứ hai, máy bay tiêm kích hầu hết là máy bay một tâng cánh trọn vẹn làm bằng sắt kẽm kim loại với những khẩu pháo hoặc súng máy hạng năng đặt ở cánh. Vào cuối đại chiến, những máy bay phản lực một luồng khí ( turbojet ) đã mở màn thay thế sửa chữa những máy bay động cơ pít-tông như một thôi thúc mới trong kỹ thuật hàng không, tên lửa đã được sử dụng tăng cường hoặc thay thế sửa chữa những khẩu súng .Dựa trên những mục tiêu điều tra và nghiên cứu lịch sử vẻ vang, những máy bay tiêm kích phản lực được phân loại theo thế hệ. Thuật ngữ thế hệ được người Nga đề xướng sử dụng như một cách nói biện hộ trong việc nói đến F-35 Lightning II như một máy bay ” thế hệ thứ 5 ” .Những máy bay tiêm kích phản lực văn minh hầu hết được trang bị một hoặc hai động cơ phản lực cánh quạt đẩy ( turbofan ), vũ khí chính là tên lửa ( với máy bay tiêm kích ban ngày hạng nhẹ thường có tối thiểu 2 tên lửa, cho đến 8 đến 10 tên lửa so với máy bay tiêm kích lợi thế trên không như Su-27 Flanker hoặc F-15 Eagle ), với một khẩu súng như một vũ khí dự trữ ( nổi bật là loại pháo cỡ từ 20 đến 30 mm ), và trang bị với một radar như một phương pháp chính để phát hiện, theo dõi và khóa tiềm năng .
Máy bay tiêm kích động cơ cánh quạt[sửa|sửa mã nguồn]
Từ ” tiêm kích ” được sử dụng lần tiên phong để diễn đạt một máy bay 2 chỗ ngồi, với năng lực chỉ đủ để mang một súng máy và xạ thủ tinh chỉnh và điều khiển súng đồng thời cũng là hoa tiêu. Những máy bay ” tiêm kích ” như vậy thuộc về loạt máy bay ” gunbus ” được thử nghiệm mang súng của công ty Vickers mà đỉnh điểm của loạt máy bay này là Vickers F.B. 5 Gunbus vào năm 1914. Hạn chế chính của loại máy bay này là thiếu vận tốc. Người ta nhanh gọn nhận thấy một máy bay khác dùng để hủy hoại loại máy bay này chỉ cần có vận tốc đủ nhanh là hoàn toàn có thể tàn phá được nó .
May mắn là các kiểu máy bay quân sự khác đã được chế tạo, các loại máy bay này đã góp phần hình thành nên cơ sở cho một “máy bay tiêm kích” có hiệu quả trong ý nghĩa hiện đại của từ. Máy bay tiêm kích được dựa vào máy bay nhanh có kích thước nhỏ được phát triển trước chiến tranh thế giới I, chúng được dùng cho các cuộc đua trên không như Gordon Bennett và cúp Schneider. Máy bay quân sự do thám vào lúc đầu không được cho rằng có thể mang các loại vũ khí đáng gờm, nhưng với tốc độ đáng tin cậy, nó có khả năng xác định được vị trí để “theo dõi” hay tham dò và quay trở lại nhanh chóng để báo cáo – nó rất khó để bị pháo phòng không hay máy bay mang súng máy của quân địch bắn trúng. Máy bay “do thám” của Anh trong nghĩa này bao gồm cả Sopwith Tabloid và Bristol Scout – đối với Pháp thì nó tương đương với loại do thám Morane-Saulnier N.
Trong thực tiễn, sau khi mở màn cuộc chiến tranh của những phi công lái máy bay trinh thám loại nhỏ, những phi công chỉ chiến đấu bằng chính vũ khí của mình mang theo như súng lục, súng những bin và một sự phân loại những vũ khí ngẫu nhiên được dùng để tiến công máy bay quân địch – những việc này tỏ ra thành công xuất sắc trong những nỗ lực của họ để phong cách thiết kế máy bay ” tiêm kích ” đặc biệt quan trọng .Đó là điều tất yếu mà những người tiên phong hay những phương tiện đi lại ” thám thính ” mới được vũ trang hiệu suất cao đã trở thành ý tưởng. Một giải pháp để sản xuất máy bay thám thính là sử dụng ” cánh quạt đẩy ” như Airco DH. 2, với cánh quạt ở sau phi công. Hạn chế của kiểu máy bay là sự kéo cao của cánh quạt đẩy do cấu trúc đuôi, điều này có nghĩa sẽ làm máy bay bay lên chậm hơn so với những máy bay có cánh quạt kéo. Các máy bay khác đã trang bị súng máy bên ngoài vòng cung của cánh quạt. Điều này dẫn đến xu thế những súng máy sớm bị kẹt ( và từ đó thiết yếu phải có phi công để tác động ảnh hưởng tới khóa nòng của súng ) cũng như khó xác lập ngắm bắn vào tiềm năng, đây là một giải pháp thay thế sửa chữa trong thời điểm tạm thời tốt nhất. Dù việc đặt một súng máy để bắn qua vòng cung cánh quạt đã được vận dụng từ năm 1915 trên chiếc Nieuport 11 cho đến năm 1918 trên chiếc Royal Aircraft Factory S.E. 5 với mục tiêu là sản xuất khung đỡ súng Foster .Nhu cầu thiết yếu để vũ trang cho máy bay thám thính cánh quạt kéo với một súng bắn phía trước mà những viên đạn được bắn ra đi xuyên qua cung cánh quạt đã có tính thuyết phục đến nỗi những nhà ý tưởng bận rộn thử những giải pháp khác nhau ở cả Pháp và Đức. Hanz Schneider đã được cấp văn bằng bản quyền trí tuệ một thiết bị trước cuộc chiến tranh, thiết bị này làm gián đoạn hoạt động liên tục của những viên đạn trong súng máy ( bằng việc ngăn cản nó bắn ra khi lưỡi cánh quạt đang ở trên đường bắn ) và Anthony Fokker đã tăng trưởng ý tưởng này vào cơ cấu tổ chức ngắt, thiết bị này được sử dụng trên loại máy bay Fokker Eindecker, loại máy bay này đã tạo nên một nổi tiếng của nỗi sợ hãi trên khắp Mặt trận phía Tây, dù đó là một phong cách thiết kế phỏng theo thiết bị lỗi thời trước cuộc chiến tranh của loại máy bay thể thao một lớp cánh Morane-Saulnier của Pháp. Đồng thời, Roland Garros ( phi công ‘ Át ‘ tiên phong của Pháp ) cũng thay thế sửa chữa nâng cấp cải tiến trên một cơ cấu tổ chức ngắt, Roland đã nỗ lực thử chọn thời gian để súng bắn ra không trúng phải cánh quạt. Không may sự lựa chọn của Roland về súng máy đã hoạt động giải trí không tốt – khi quản lý và vận hành Hotchkiss không đủ để có năng lực định giờ bắn ra của viên đạn và Roland đành phải lắp những tấm sắt kẽm kim loại để bảo vệ những cánh quạt. Cùng thời hạn đó RNAS đã bảo vệ những cánh quạt trên những chiếc thám thính để bất kể hư hại nào so với cánh quạt không trở thành nguyên do thất bại trước khi máy bay hoàn toàn có thể hạ cánh, với cơ cấu tổ chức giàn khung người ta kỳ vọng những cánh quạt hợp tác ăn ý với nhau .Sự thành công xuất sắc của Eindecker đã mở màn một quy trình nâng cấp cải tiến trong số những máy bay tham chiến, việc sản xuất những máy bay tiêm kích ghế đơn hiệu suất cao hơn. Chiếc Albatros D.I được sản xuất vào cuối năm 1914 đã trở thành quy mô tầm cỡ cho hâu hết những máy bay tăng trưởng sau trong khoảng chừng 20 năm. Giống như D.I, chúng là những máy bay hai tầng cánh ( chỉ đôi lúc mới có máy bay một tầng cánh hoặc máy bay ba tầng cánh ). Cấu trúc tủ sắt của cánh máy bay hai tầng cánh cho phép máy bay có đôi cánh cứng rắn hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh đúng mực ở bên, đây là tính thiết yếu so với kiểu tiêm kích cơ động. Loại máy bay này chỉ có một phi công, vừa điều khiển và tinh chỉnh máy bay vừa quản lý và vận hành vũ khí. Loại máy bay này được vũ trang với hai khẩu súng máy đồng nhất hóa kiểu Maxim, loại súng này thuận tiện để đồng điệu hơn những kiểu súng khác. Những khóa nòng súng đặc trưng ở ngay phía trước mặt của phi công. Điều này hiển nhiên tương quan đến những trường hợp tai nạn đáng tiếc, nhưng hiện tượng kỳ lạ kẹt súng đã được xử lý ( với kiểu súng Maxim thì luôn luôn hoàn toàn có thể xảy ra hiện tượng kỳ lạ kẹt súng ) và việc ngắm bắn tiềm năng cũng thuận tiện hơn .
Trong quá trình này có những loại máy bay đáng quan tâm như : ( với năm sản xuất )
Một máy bay tiêm kích một tầng cánh tiên phong : Boeing P-26 Peashooter bay lần tiên phong vào năm 1932Việc tăng trưởng máy bay tiêm kích đã chậm lại trong thời kỳ giữa hai cuộc đại chiến quốc tế, biến hóa quan trọng nhất Open vào cuối thời kỳ này, khi loại máy bay cổ xưa hai tầng cánh trong Chiến tranh quốc tế I được sửa chữa thay thế bằng máy bay một tầng cánh dạng thân khung thép liền khối hoặc bán liền khối sửa chữa thay thế cho vải và gỗ, với cấu trúc cánh mút chìa đỡ. Súng đồng nhất ngày càng ít đi và dần kém quan trọng, những nhà phong cách thiết kế máy bay có khuynh hướng tăng thêm trang bị vũ khí hạng nặng đặt ở cánh .Một số lực lượng không quân đã đưa ” máy bay tiêm kích hạng nặng ” vào sử dụng ( ở Đức gọi là ” kẻ diệt trừ ” ). Đây là loại máy bay lớn, nhiều lúc được phỏng theo loại máy bay ném bom hạng trung hoặc hạng nhẹ, và thường thường có hai động cơ. Khái niệm này không giữ tác động ảnh hưởng ngoại trừ 1 số ít phong cách thiết kế chuyên sử dụng yên cầu năng lực mang trọng tải lớn. Nói riêng, những máy bay tiêm kích hạng nặng không phải là đối thủ cạnh tranh của những máy bay tiêm kích bình thượng trong chiến đấu .Vào cuối những năm 1930, máy bay tiêm kích nhanh gọn được thay đổi trang bị vũ khí, đây là một trong những sự thay đổi chính của máy bay tiêm kích. Nhưng những nâng cấp cải tiến điều tra và nghiên cứu tăng trưởng máy bay can đảm và mạnh mẽ không phải do ngân sách của quân đội chi trả, và lại diễn ra so với những máy bay thể thao dân sự. Máy bay được phong cách thiết kế cho mục tiêu thể thao đã mở đường cho những ý tưởng sáng tạo như hình dáng khí động học của máy bay tốt hơn và động cơ mạnh hơn, những điều này đều được tìm thấy ở những máy bay tiêm kích trong Chiến tranh quốc tế thứ hai .Trong quá trình này có những loại máy bay đáng quan tâm như :
Các đại chiến trên không và trấn áp không phận đã trở thành một phần quan trọng của học thuyết quân sự chiến lược trong Chiến tranh quốc tế thứ hai. Khả năng dùng máy bay để xác lập vị trí, tiến công quấy rối, và ngăn ngừa những lực lượng mặt đất là một phần công cụ trong học thuyết cánh tay phối hợp ( không quân – lục quân ) của Đức Quốc xã, cuộc xâm lăng Anh Quốc sở dĩ thất bại là do không quân của Đức không chiếm được quyền khống chế khung trời khi giao chiến với Không quân Hoàng gia Anh. Theo lời của Erwin Rommel nhận thức được tầm quan trọng của không quân : ” Bất cứ ai, dù với vũ khí tân kỳ nhất, phải đánh nhau khi quân địch đã trọn vẹn làm chủ tình thế trên không, sẽ chiến đấu giống như quân mọi rợ chống lại quân đội hiện đại châu Âu, với những thiệt thòi tương tự như và thời cơ thành công xuất sắc tương tự như. “Máy bay tiêm kích trong Chiến tranh quốc tế thứ hai được trang bị rốc két cũng như phong cách thiết kế động cơ phản lực tiên phong và có tổng thể những ý tưởng trong thập niên 30. Máy bay với động cơ xăng dùng piston liên tục được nâng cấp cải tiến và tăng trưởng, càng lúc càng tân tiến về mọi mặt cho đến khi những máy bay phản lực như Messerschmitt Me 262 và Gloster Meteor được sản xuất. Những chiếc tiêm kích này này có vận tốc lên trên 400 dặm / giờ ( 600 km / giờ ) và khi bổ nhào xuống nhanh hoàn toàn có thể vượt bức tường âm thanh, nhiều khi tạo cộng hưởng làm vỡ máy bay. Các loại thắng cản vận tốc lao xuống được sản xuất vào cuối đại chiến để giảm tối hiện tượng kỳ lạ này và giúp phi công lấy lại được sự điều khiển và tinh chỉnh .Radar, ý tưởng trước khi đại chiến bùng nổ, được gắn trên một vài loại máy bay tiêm kích, như chiếc Messerschmitt Bf 110 và Northrop P-61 Black Widow, giúp phi công phát hiện máy bay địch trong đêm hôm. Một sáng tạo độc đáo trong thời kỳ là máy bay tiêm kích tiến công. Sáng kiến này do Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ vùng Thái Bình Dương thực thi, vì thiếu máy bay ném bom, họ gắn thêm bom vào máy bay chiến đấu F4U Corsair. Sau khi bỏ bom, những máy bay này hoàn toàn có thể chiến đấu chống lại máy bay địch như một máy bay tiêm kích thông thường. F6F Hellcat cũng đuọwc sử dụng với mục tiêu tương tự như vào quy trình tiến độ 1944 – 1945 .Trong tiến trình này có những loại máy bay đáng quan tâm như :
Dewoitine D. 520
Máy bay tiêm kích động cơ phản lực[sửa|sửa mã nguồn]
Thế hệ thứ nhất đại diện thay mặt cho những nỗ lực tiên phong trong việc sử dụng động cơ phản lực một dòng khí, loại động cơ này cung ứng một vận tốc rất lớn ( hiệu suất của động cơ cánh quạt chỉ gần đạt đến vận tốc âm thanh ). Nhiều máy bay tiêm kích động cơ phản lực tiên phong có một vài đặc thù giống với máy bay động cơ piston trước đó như cánh và thân vẫn còn theo hình dạng của loại máy bay thời trước. Có khá nhiều máy bay cánh thẳng được trang bị vũ khí hầu hết với những khẩu pháo ; radar còn chưa được sử dụng thông dụng trừ những chiếc tiêm kích bay đêm chuyên được dùng .Máy bay phản lực tiên phong được tăng trưởng trong thời hạn Chiến tranh quốc tế thứ hai và được đưa vào tham chiến vào khoảng chừng thời hạn từ năm 1944 đến khi kết thúc cuộc chiến tranh. Messerschmitt đã tăng trưởng máy bay tiêm kích phản lực hoạt động giải trí tiên phong là loại Me 262. Loại Me 262 có vận tốc nhanh hơn hẳn so với máy bay động cơ piston, và khi có phi công thành thạo lái thì phần đông không máy bay cùng thời nào khác hoàn toàn có thể chống lại được Me 262. Nhưng máy bay này ít được sử dụng vì hao xăng và lúc đó Đức đang phải hạn chế nguyên vật liệu. Tuy nhiên với sự Open của Me 262 đã báo hiệu sự lỗi thời của máy bay động cơ piston. Theo sau loại tiêm kích phản lực của Đức, người Anh đã cho sinh ra loại phản lực Gloster Meteor, nó được sản xuất ngay sau loại Me 262 và đã có 2 chiếc mở màn đưa vào hoạt động giải trí cùng thơi gian với Me 262 trong khoảng chừng tháng 4 năm 1944. Vào cuối đại chiến gần như mọi việc làm so với động cơ piston đã kết thúc. Những phong cách thiết kế hỗn hợp giữa động cơ phản lực – cánh quạt như Ryan FR Fireball đã được đưa vào sử dụng, nhưng vào cuối thập kỷ 1940 phần đông mọi máy bay chiến đấu mới đều chỉ trang bị động cơ phản lực. Dù có những lợi thế, nhưng những máy bay tiêm kích phản lực thế hệ tiên phong còn nhiều khuyết điểm và còn cần nhiều thời hạn để hoàn thành xong, đặc biệt quan trọng là trong những năm đầu hoạt động giải trí. Độ an toàn và đáng tin cậy còn kém nhiều chiếc bị hư chỉ sau vài giờ bay, động cơ yếu dễ hư hỏng và kềnh càng, hiệu suất còn nhỏ. Những sáng tạo độc đáo như cánh xuôi, ghế phóng, và phần đuôi tinh chỉnh và điều khiển đã được đưa vào vận dụng trên máy bay trong thời kỳ này .Nhu cầu về sử dụng máy bay tiêm kích phản lực trở nên rõ ràng vào đầu Chiến tranh Triều Tiên khi máy bay phản lực Liên Xô ( Mikoyan-Gurevich MiG-15 ) biểu lộ sự tiêu biểu vượt trội áp đảo so với máy bay cánh quạt thời kỳ Chiến tranh quốc tế thứ hai. F-86 Sabre là câu vấn đáp của Mỹ so với những máy bay phản lực của Liên Xô .Trong quá trình này có những loại máy bay đáng chú ý quan tâm như :
North American F-100 Super Sabre ” thế hệ thứ hai “. Đây là máy bay Hoa Kỳ tiên phong phá vỡ được bức tường âm thanh .Thế hệ thứ hai diễn đạt sự hợp nhất của nhiều công nghệ tiên tiến mới để nâng cấp cải tiến tối đa năng lực chiến đấu của máy bay tiêm kích phản lực. Việc đưa vào sử dụng tên lửa điều khiển và tinh chỉnh như AIM-9 Sidewinder, AIM-7 Sparrow, Kaliningrad K-5, Vympel K-13 … đã chuyển không chiến từ tầm gần sang thành không chiến ngoài tầm nhìn của phi công ( tuy nhiên việc tăng trưởng những giải pháp hỗn chiến trong tầm nhìn phi công vẫn là thiết yếu ), cần phải có sự tiêu chuẩn hóa radar để phát hiện theo dõi tiềm năng. Những công trình sư phong cách thiết kế đã thử nghiệm rất nhiều những ý tưởng sáng tạo trong hàng không, như cánh xuôi, cánh tam giác, cánh cụp cánh xòe, và thân máy bay vận dụng luật diện tích quy hoạnh, năng lực chứa xăng cũng tăng lên nhờ những phát minh sáng tạo cấu trúc bình chứa. Những chiếc máy bay sử dụng cánh xuôi đã trở thành máy bay lần tiên phong phá vỡ được bức tường âm thanh .Thời kỳ này với sự tăng trưởng mạnh của vũ khí tên lửa rất hiệu suất cao và gọn nhẹ, hiệu suất cao không chiến không còn phụ thuộc vào quá nhiều vào những đặc tính cơ động của máy bay. Những máy bay tiêm kích đã được chuyên môn hóa riêng không liên quan gì đến nhau tùy trách nhiệm như máy bay tiêm kích ném bom ( F-105 và Sukhoi Su-7 ), nó vừa hoàn toàn có thể tiến công mặt đất như máy bay tiến công, vừa hoàn toàn có thể không chiến và xu thế này đến nay vẫn là chủ yếu trong không quân tiêm kích của những cường quốc quân sự chiến lược quốc tế .
Đồng thời với sự ra đời của tên lửa mang đầu đạn hạt nhân phóng từ máy bay và bom hạt nhân xuất hiện yêu cầu phải có loại tiêm kích chuyên biệt đánh chặn từ xa không cho phép xuất hiện vũ khí hạt nhân tại khu vực được bảo vệ. Đó là xu hướng phát triển máy bay tiêm kích đánh chặn từ xa mà đi đầu trong hướng này là không quân Xô Viết: máy bay tiêm kích đánh chặn (tiếng Anh: Fighter-interceptor, tiếng Nga: Истребитель – перехватчик) là loại máy bay tiêm kích tầm xa mang tên lửa không đối không tầm xa để tiêu diệt các máy bay và tên lửa của đối phương từ rất xa ngoài khu vực bảo vệ. Các máy bay này trang bị các hệ thống radar và tên lửa rất hiện đại có tầm bay rất xa và tốc độ rất cao nhưng vì tiêu diệt mục tiêu bằng phóng tên lửa tầm xa nên không đòi hỏi tính cơ động tốt. Ở thời kỳ này các máy bay điển hình loại này là Mikoyan-Gurevich MiG-21 của Liên Xô, English Electric Lightning của Anh và F-104 Starfighter của Hoa Kỳ.
Trong quy trình tiến độ này có những loại máy bay đáng quan tâm như :
Một chiếc MiG-25 thế hệ thứ ba của Liên Xô
Một chiếc J-8 thế hệ thứ ba của Trung Quốc
Hai chiếc Mirage IIID ( sau ) và Mirage IIIE ( trước ) thế hệ thứ ba của Pháp
Một chiếc Harrier thế hệ thứ ba của AnhTrong những năm 1960 – 1970 có sự xu thế lại trong kiến thiết xây dựng lực lượng máy bay tiêm kích. Điều đó bộc lộ sự nhận thức lại vai trò của cuộc chiến tranh trên không : trước đây những cường quốc về không quân ưu tiên số một cho những trách nhiệm của cuộc chiến tranh huỷ diệt tổng lực có sử dụng vũ khí huỷ diệt hàng loạt để hủy hoại lẫn nhau. Còn đến quy trình tiến độ này những cường quốc hiểu rằng gần như sẽ không có cuộc chiến tranh huỷ diệt tổng lực như vậy mà cuộc chiến tranh trên không sẽ là những cuộc cuộc chiến tranh phi hạt nhân với mặt trận là của loại máy bay tiêm kích mặt trận khu vực, loại máy bay tiêm kích mặt trận sẽ chiếm lợi thế trên không. Và những cuộc cuộc chiến tranh khu vực trong thời kỳ này đã tận mắt chứng kiến những cuộc không chiến giữa những loại tiêm kích mặt trận khác nhau của những bên tham chiến như cuộc chiến tranh Nước Ta ( 1963 – 1973 ), cuộc chiến tranh Trung Đông ( 1967, 1973 ) và cuộc chiến tranh Ấn Độ – Pakistan năm 1971 .Thế hệ tiêm kích thứ ba được lưu lại bởi sự triển khai xong trong những ý tưởng sáng tạo nâng cấp cải tiến được vận dụng trong thế hệ tiêm kích thứ nhất. Khi sự tăng trưởng hàng không tiếp cận đến mức độ hoàn thành xong, năng lực chiến đấu cũng được ngày càng tăng trải qua sử dụng tên lửa, radar, và những thiết bị điện tử hàng không tân tiến khác. Một mặt những máy bay tiêm kích đánh chặn vẫn được 1 số ít nước như Liên Xô ưu tiên tăng trưởng như loại MiG-23, MiG-25 với tính đánh chặn chuyên biệt rất cao. Một cách đáng kể, sau khi nghiên cứu và điều tra những kinh nghiệm tay nghề thu được từ chiến đấu với tên lửa tinh chỉnh và điều khiển, những nhà phong cách thiết kế thừa nhận rằng trận đánh hoàn toàn có thể và sẽ kết thúc trong không chiến tầm gần ( dogfights ). Những khẩu súng một lần nữa lại trở thành một tiêu chuẩn, và tính cơ động một lần nữa lại được ưu tiên .Những sự thay đổi này, trong khi cải tổ rất lớn những năng lực của máy bay tiêm kích ( như F-4 có năng lực mang một trọng tải lớn hơn cả B-24 Liberator, một loại máy bay ném bom hạng nặng trong Chiến tranh quốc tế thứ hai ), cũng đi đến một sự ngày càng tăng ngân sách nghiên cứu và điều tra sản xuất rất lớn. Trong quân đội những nước trước đây có những máy bay tiêm kích chuyên được dùng cho những vai trò đặc biệt quan trọng, như máy bay tiêm kích đêm hôm, máy bay tiêm kích hạng nặng và máy bay tiêm kích tiến công, nhưng so với những đơn đặt hàng ngày máy bay tiêm kích ngày càng lớn lên về ngân sách, quân đội những nước mở màn hợp nhất những loại trách nhiệm, dẫn đến hình thành những loại máy bay tiêm kích đa tính năng. McDonnell F-4 Phantom II được phong cách thiết kế như một máy bay tiêm kích đánh chặn thuần túy cho Hải quân Hoa Kỳ, nhưng nó đã được nâng cấp cải tiến trở thành máy bay đa công dụng rất thành công xuất sắc trong không quân, thủy quân và thủy quân lục chiến của Hoa Kỳ cũng như tại nhiều vương quốc khác. Đó là máy bay chiến đấu duy nhất đồng thời triển khai cả ba nhánh đơn vị chức năng trong quân đội Hoa Kỳ .Trong quy trình tiến độ này có những loại máy bay đáng quan tâm như :
Để đối phó với chi phi liên tục tăng của máy bay tiêm kích và triển khai xong sự thành công xuất sắc của F-4 Phantom II, máy bay tiêm kích đa công dụng đã trở thành phổ cập trong thời kỳ này, và thậm chí thiết kế máy bay cho một vai trò đặc biệt quan trọng ( như F-4 đã có ) hoàn toàn có thể có năng lực đa vai trò. Những máy bay tiêm kích mới như MiG-23 và Panavia Tornado có những phiên bản thích hợp đặc biệt quan trọng cho những vai trò khác nhau, trong khi máy bay tiêm kích đa tính năng thật sự gồm có F / A-18 Hornet, Sukhoi Su-27 và Dassault Mirage 2000. Điều này được làm thuận tiện nhờ mạng lưới hệ thống điện tử hàng không hoàn toàn có thể luân chuyển liên tục giữa phương pháp hoạt động giải trí mặt đất và không trung. Khi ngân sách cho việc tăng trưởng ngày càng tăng, thì nền kinh tế tài chính sẽ đóng vai trò tác nhân thôi thúc hơn nữa sự tăng trưởng máy bay đa công dụng .Không giống như những máy bay tiêm kích đánh chặn ở thời kỳ trước, hầu hết những máy bay tiêm kích chiếm lợi thế trên không tân tiến đã được phong cách thiết kế để hoàn toàn có thể không chiến tầm gần nhanh gọn. Hệ thống điều khiển và tinh chỉnh trong buồng lái phần nhiều dùng mạng lưới hệ thống điện – điện tử và máy tính fly-by-wire sẽ vô hiệu mạng lưới hệ thống tinh chỉnh và điều khiển cơ – thủy lực đã lỗi thời, với những đo lường và thống kê tham số bay tự động hóa, do đó phi công hoàn toàn có thể chú tâm vào việc tác chiến hơn là lo tinh chỉnh và điều khiển máy bay, và sự tiện lợi tự do sẽ thông dụng trong những máy bay tiêm kích tân tiến .Trong tiến trình này có những loại máy bay đáng quan tâm như :
Eurofighter TyphoonThế hệ ” nửa chừng ” này là thế hệ chiến đấu cơ lúc bấy giờ – để biểu lộ sự ngưng trệ của những nâng cấp cải tiến khí động học ( vốn bùng nổ ở thế hệ ba ) ; nhưng lại tiến triển vượt bậc những mạng lưới hệ thống dẫn đường và những mạng lưới hệ thống điện tử khác – do việc vận dụng chip vi giải quyết và xử lý và kỹ thuật bán dẫn trong những thập niên 1980 và 1990, cũng như hình dạng tàng hình một phần dựa trên phong cách thiết kế những máy siêu tính. Điển hình của thế hệ này là chiếc F / A-18E / F Super Hornet dựa trên phong cách thiết kế cũ của chiếc F / A-18 Hornet thập niên 1970, hoặc Su-30MKI dựa trên phong cách thiết kế cũ của chiếc Su-27. Trong khi những đặc thù khí động học cơ bản không đổi khác, thế hệ máy bay này được nâng cấp cải tiến tính năng lái nhờ trang bị buồng lái toàn kính, radar quét bán dẫn cố định và thắt chặt AESA, động cơ mới, cấu trúc bằng vật tư composite nhẹ hơn, và hình dáng biến hóa chút ít để giảm phản xạ tín hiệu radar .Trong quá trình này có những loại máy bay đáng chú ý quan tâm như :
X-35 JSF, mẫu thử nghiệm máy bay tiêm kích ” thế hệ thứ năm “Là thế hệ những máy bay văn minh nhất đang được thử nghiệm lúc bấy giờ và tương lai gần và phải tổng hợp được những tính năng rất ưu việt sau đây :
- Hệ thống phễu phụt phản lực đa hướng cho phép máy bay có lực nâng phản lực với độ cơ động cực cao. Hiện nay đang có các mẫu máy bay F-22 Raptor của Hoa Kỳ, Sukhoi Su-27 và các đời Sukhoi mới nhất của Nga, Eurofighter Typhoon của châu Âu đáp ứng được yêu cầu này trong đó dòng máy bay Sukhoi đáp ứng ưu việt nhất.
- Tốc độ hành trình cơ bản là siêu âm không cần đốt nhiên liệu phụ.
- Công nghệ tàng hình chống ra đa và giảm thiểu đến mức tối đa các trường vật lý của máy bay cho phép máy bay là vô hình đối với đối phương.
- Hệ thống điều khiển hoàn toàn tự động với tương tác thông tin tương tác đầu ra đầu vào trực tiếp trên kính phi công tự động tổng hợp các thông tin chiến đấu, có khả năng bỏ qua các hành động sai sót của phi công khi thao tác bay.
- Tính đa năng của máy bay cho phép thực hiện được nhiều chức năng chiến đấu.
- Hệ thống radar hoả lực vòng tròn mạnh ở mọi phía có thể cảnh giới, nhìn và bắn về phía sau cũng hiệu quả như về phía trước và tiến đến có thể tác chiến vòng tròn.
Ở thế hệ này, duy nhất chỉ có F-22 Raptor của Hoa Kỳ, đã được đưa vào sản xuất vào năm 2004 hiện đang Giao hàng trong không quân Hoa Kỳ, và thường được xem như là máy bay tiêm kích tiên phong của thế hệ tiêm kích mới, gọi là ” thế hệ thứ năm “. Đối với loại F-35 Lightning II đang tăng trưởng ( trước kia là Joint Strike Fighter ) và F-22 đều có tác động ảnh hưởng tới sự tăng trưởng không ngừng của phong cách thiết kế thế hệ thứ tư, và hầu hết những thiết kế thế hế thứ năm hiện này của những vương quốc trên quốc tế đều có 1 số ít hình dáng đường nét khí động học giống nhau như Sukhoi PAK FA của Nga, dự án Bất Động Sản Shenyang J-XX của Trung Quốc, Máy bay Chiến đấu Tầm trung của Ấn Độ và KFX của Nước Hàn. Những mẫu thao diễn công nghệ tiên tiến của thế hệ tiêm kích thứ năm hiện đã bị hủy bỏ gồm có YF-23 Black Widow II, Boeing X-32, McDonnell Douglas X-36 của Hoa Kỳ cộng với Dự án MiG 1.42 mà sau này tăng cấp thành phiên bản 1.44 của Nga .
Đang hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]
Lịch trình đưa vào hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]
Bay thử nghiệm vào năm 2009 và mở màn hoạt động giải trí vào năm 2012
Mẫu thử nghiệm công nghệ tiên tiến[sửa|sửa mã nguồn]
Đã được sản xuất, bay và thử nghiệm ( chỉ có mẫu thử nghiệm ) – nhưng phong cách thiết kế không được lựa chọn
Đang tăng trưởng[sửa|sửa mã nguồn]
Đang tăng trưởng trong tiến trình đầu hoặc trong quy trình tiến độ dự án Bất Động Sản In very early development or rumored projects
