2016-07-05 08:33 AM
Một dạng đặc biệt quan trọng của liken phẳng là những dạng trợt. Trên lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân nó hoàn toàn có thể làm mất năng lực hoạt động giải trí .
Những điểm thiết yếu cho chẩn đoán
Các sẩn phẳng, ngứa, màu tím, có những sọc mảnh màu trắng trên thương tổn và phân bổ đối xứng .
Thường nhìn thấy dọc theo các đường xước (hiện tượng Koebener) trên phía trước cổ tay, vùng xương cùng, dương vật, chân và niêm mạc.
Xác định chẩn đoán bằng giải phẫu bệnh .
Nhận định chung
Liken phẳng là một bệnh viêm, ngứa của da và niêm mạc, được đặc trưng bởi những sẩn riêng rẽ hay khu trú ở mặt gấp và thân mình. Hầu hết thường tự phát, nó hoàn toàn có thể Open do việc nhuộm và tráng phim màu. Ba phát hiện chính là những tổn thương da nổi bật, những đặc tính giải phẫu bệnh có sự xâm nhập viêm thành dải của những tế bào lympho, những tổ chức triển khai bào và những melanophage vào da và trong miễn dịch huỳnh quang có sự ngọt ngào thành cụm của IgG dưới thượng bì. Xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang trực tiếp rất hữu dụng nhưng ít khi cần cho chẩn đoán. Thường có link với dạng pemphigus bọng nước, rụng tóc thành mảng, bạch biến, viêm loét ruột kết mạn, giảm gammaglobulin trong máu, và những phản ứng cây ghép. Các thuốc gây liken phẳng gồm có vàng, demeclocyclin, streptomycin, tetracylin, arsen, iod, chloroquin, quinacrin, quinidin, và paraphenyl enediamin. Antimony, phenothiazin, acid aminosalicylic, chlorothiazid, hydrochlorotiazid và amiphenazol cũng gây bệnh .
Lâm sàng
Có thể ngứa từ nhẹ cho đến nghiêm trọng. Các thương tổn là những sẩn phẳng đa diện, có màu tím, đường kính từ 2 – 4 mm, rời rạc hoặc tạo nhóm với những sọc mảnh màu trắng trên mặt phẳng ( sọc Wickham ) ở phần mặt gấp cổ tay, trên dương vật, môi, lưỡi, niêm mạc miệng và niêm mạc âm đạo. Liken phẳng ở niêm mạc đã được ghi nhận ở vùng sinh dục, vùng hậu môn – trực tràng, đường dạ dày – ruột, bàng quang, thanh quản, và kết mạc. Các sẩn hoàn toàn có thể trở thành bọng nước hoặc loét. Bệnh hoàn toàn có thể phát body toàn thân. Các tổn thương niêm mạc có một mạng giống ren trắng phủ trên hoàn toàn có thể lẫn với chứng bạch sản .
Có thể thấy hiện tượng kỳ lạ Koebner ( Open những thương tổn trong vùng chấn thương ). Một dạng đặc biệt quan trọng của liken phẳng là những dạng trợt. Trên lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân nó hoàn toàn có thể làm mất năng lực hoạt động giải trí. Thương tổn trong miệng là rắc rối chính và nó hoàn toàn có thể tăng trưởng thành ung thư tế bào gai .
Chẩn đoán phân biệt
Cần phải phân biệt liken phẳng với các tổn thương tương tự do nguyên nhân nhạy cảm với quinacrin hoặc bismuth và các tổn thương sẩn khác như vảy nến, liken thường mạn và giang mai. Liken phẳng ở niêm mạc cần phải được phân biệt với chứng bạch sản. Các xét nghiệm giải phẫu bệnh có thể dùng để phân biệt với phản ứng mảnh ghép chông vật chủ và trong một số trường hợp phân biệt với phản ứng thuốc có biểu hiện giống liken phẳng.
Điều trị
Liệu pháp bôi
Corticosteroid bôi loại siêu mạnh như betamethason dipropionat, diílorason, diacetat, clobetasol propionat, và halobetasol propionat bôi hai lần một ngày, hầu hết đều có tính năng khu trú bệnh trong vùng không có nếp gấp. Một cách khác thay vào đó là hoàn toàn có thể dùng corticosteroid kem hoặc sáp bôi để bôi hàng đêm và băng lại .
Có thể dùng kem tretinoin ( acid retinoic ; vitamin A acid ), 0,05 % bôi vào những tổn thương liken phẳng ở niêm mạc rồi bôi mỡ corticosteroid. Đối với liken phẳng quá sản tác động ảnh hưởng hoạt động ở gan bàn chân hoàn toàn có thể bôi kem tretinoin rồi băng bằng màng polyethylen hàng đêm cũng có hiệu suất cao .
Liệu pháp toàn thân
Trong các trường họp nặng hoặc các trường hợp cần có đáp ứng nhanh chóng đối với điều trị có thể cần phải dùng corticosteroid. Dùng isotretinoin và etretinat đường uống có vẻ có hiệu quả đối với liken phang ở da và ở miệng mặc dù tác dụng này không được ghi trên nhãn của các loại thuốc này. Tuy nhiên một số bác sĩ lâm sàng cho rằng isotretinoin có thể là cách điều trị được lựa chọn đối với các bệnh lan rộng.
Điều trị bằng thuốc chữa vảy nến cộng với tia cực tím bước sóng dài ( PUVA ) hoàn toàn có thể hiệu suất cao trong điều trị liken phẳng và có vẻ như không thiết yếu phải lê dài điều trị .
Sau khi kiểm tra xem có glucose – 6 phosphate dehydrogenase hay không hoàn toàn có thể điều trị liken phẳng trợt bằng dapson, 50 mg / ngày ; hoàn toàn có thể dùng thuốc này trong nhiều tuần nếu cần với những xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng thích họp. Một số điều tra và nghiên cứu cho thấy dùng metronidazol 250 mg x 3 lần / ngày hoàn toàn có thể có hiệu suất cao trong điều trị liken phẳng ở cả niêm mạc và ở da so với những bệnh nhân bị nhiễm khuẩn đường ruột hoặc nhiễm khuẩn bàng quang .
Tiên lượng
Liken phẳng là một bệnh lành tính, nhưng nó hoàn toàn có thể lê dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm và hoàn toàn có thể tái phát. Liken phẳng quá sản và những tổn thương ở miệng có xu thế đặc biệt quan trọng lê dài, còn sự thoái hóa những khôi u được diễn đạt ở những tổn thương trọt mạn tính. Dùng retinoid đường uống có vẻ như có hiệu suất cao làm bệnh thuyên giảm và giúp làm lành những tổn thương trợt da ở một số ít bệnh nhân .
