Không biết từ khi nào cứ đến thời hạn giao mùa, mảnh đất nắng Phan Rang mở màn đón những cơn mưa đầu mùa rơi xuống xua đi cái nóng hè lê dài, người dân Ninh Thuận và đồng bào Chăm lại nao nức đón mừng một mùa Lễ Hội Kate .
Trong không khí lễ hội Kate thật đặc biệt quan trọng cùng những điệu múa, những làn điệu dân ca Chăm, cộng hưởng với bản hòa âm của trống Gi Năng, trống Paranưng và kèn Saranai toàn bộ tạo nên một khoảng trống lễ hội thiêng liêng sôi động để những ai đã từng một lần đến Du lịch Ninh Thuận hòa chung không khí lễ hội đều nhớ mãi luôn muốn tìm về nơi đây !
Thời gian diễn ra Lễ Hội Kate 2022 ở Ninh Thuận: đang cập nhật…
Kịch bản chi tiết cụ thể chương trình Lễ Hội Kate 2022 ở Ninh Thuận sẽ được ninhthuanreview.com cập nhất sớm nhất …. ( thời hạn tổ chức triển khai đổi khác hàng năm vì lễ hội Kate được tính đúng chuẩn theo Chăm lịch – lịch riêng của đồng bào Chăm )
Thưởng thức tiếng trống Gi Năng mỗi mùa Kate lại về trên đất Ninh Thuận
Lễ Hội Kate: là gì, có từ khi nào?
Văn hóa Chăm nói chung còn đọng lại thời điểm ngày hôm nay chỉ là bóng mờ của quá khứ, cho nên vì thế muốn biết Lễ hội Kate có từ khi nào phải ngược nguồn một quãng đường dài cũng như phải có cái nhìn thực địa vào những gì đã và đang diễn ra .
Bởi Kate đã đứt mạch và ngưng trệ trong một thời hạn dài từ khi triều đại sau cuối cáo chung vào thế kỷ XVII, chỉ được phục dựng lại vào thập niên năm 60 thế kỷ XIX và được tôn tạo theo thời cuộc cho đến ngày ngày hôm nay .
Lễ hội Kate 2020 diễn ra tại Tháp Chàm Po Klong GaraiCó nhiều học giả và nhà nghiên cứu đặt yếu tố khám phá căn nguyên về lễ hội này, nhưng nhìn chung chưa đi thẳng vào cốt lõi mà chỉ diễn đạt về bên ngoài nhiều khi làm người đọc càng thêm sợ hãi hụt hẫng …
Chăm huyền bí là thế bởi không có gì rõ ràng rành mạch, mọi thứ có vẻ như bị chôn vùi trong tro bụi thời hạn và khoảng trống ngay cả trong ký ức của những vị cao niên uyên bác nhất .
Tháp Chàm hiện hữu sừng sững ngay trước mắt hoàn toàn có thể tai nghe mắt thấy tay sờ, thế mà nhiều nhà khoa học với nhiều phương tiện đi lại văn minh cũng không hề lý giải được cấu trúc của từng viên gạch hình thành lên ngôi tháp. Kate thật xa và cũng thật gần là thế, hãy đến với Kate trong chính tự cõi lòng !
Tìm về nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ Hội Kate: Kate là gì?
Dân tộc Chăm có ba lễ hội quan trọng nhất, đó là Rija Nưgar, Kate và Cabbur. Rija Nưgar là tết đầu năm tương tự với tết Nguyên đán của người Việt bởi nó mở màn từ ngày 1 tháng 1 Chàm lịch, có nghĩa là ngày lễ tết của toàn xứ sở vương quốc Champa rất lâu rồi. Đó là ngày tết truyền thống lịch sử đón năm mới của toàn dân Chăm mặc dầu cư trú ở vùng miền nào, thuộc sắc tộc nào hiện hữu trên chủ quyền lãnh thổ thuộc chủ quyền lãnh thổ của Champa xưa .
Niềm vui đón lễ hội Kate của đồng bào Chăm tại tháp Po Klong GaraiKhông biết thời xưa lễ tết này diễn biến và được tổ chức triển khai quy mô như thế nào nhưng ngày hôm nay chỉ còn gói gọn ở khoanh vùng phạm vi làng như một tục lệ, làng nào cúng lễ làng ấy để rồi sau đó cúng lễ theo từng mái ấm gia đình tộc họ .
Trở lại từ Kate là gì không riêng gì để định nghĩa mà là để đồng cảm ý nghĩa của nó một cách nền tảng nhất hoàn toàn có thể để từ đó có một hướng nhìn mới về lễ hội này. Nếu Rija Nưgar khởi đầu một năm mới thì Kate khởi đầu vào giữa năm vào ngày 1 tháng 7 Chăm lịch, do đó tạm gọi Kate là tết giữa năm .
Mâm cúng được chuẩn bị trang trọng, đầy đủ tại Tháp Chàm Po Klong GaraiTrong từ vựng Chăm chỉ có duy nhất một từ Kate trong cụm từ Ar Kate, có nghĩa là chuyện trên trời để ám chỉ những điều cao xa mà người trần gian khó tiếp cận và đồng cảm. Chăm bảo rằng Kate di bingun Cabbur di klơm, có nghĩa là lễ Kate được tổ chức triển khai trong thượng tuần còn Cabbur luôn khởi đầu vào hạ tuần trăng .
Điều này cho thấy rằng Kate thuộc dương nên chỉ thỉnh mời dương thần ở trên thượng giới mà tiếng Chăm gọi là Ywơr Yang, những vị thần mang tính truyền thuyết thần thoại cùng những thần vua đã có công khai phá quốc gia để có thành quả đến ngày thời điểm ngày hôm nay .
Còn Cabbur thuộc âm nên chỉ ưu tiên mời Quốc mẫu Po Inư Nưgar cùng những vị tiền hiền mang tính địa phương hơn là toàn vương quốc và tầm vóc có phần nào lép vế hơn so với Kate .
Triết lý âm khí và dương khí Chăm còn được phản ánh rõ nét hơn khi Kate được tổ chức triển khai vào tháng 7 bởi đó là hình tượng của tính dương thuộc về người đàn ông, Cabbur diễn ra vào tháng 9 bởi đó là tính âm thuộc về người phụ nữ .
Số 7 tượng trưng ( padah tok ) cho trí tuệ qua thất khiếu với không thiếu giác quan trong một cái đầu ( sa baoh cơk tajuh gilaung ), những kỹ năng và kiến thức thiết yếu để trang bị cho chiến đấu .
Số 9 là sự bổ trợ thêm hai bầu sữa tượng trưng cho dòng suối mát của trực giác và linh cảm, một sự trú ẩn thiết yếu cho sự sinh sản và dưỡng dục. Ariya Xah Pakei có câu : Hơc po kanai jiơng crauh / Jiơng bbol sa bauh caik ray gơm gabbak để nói lên khát vọng của sự hòa hợp này, từ tình cảm bình dị của con người cho đến quy luật sống sót của vạn vật thiên nhiên .
Ngày hội đầy màu sắc của đồng bào Chăm trong lễ hội KateTừ những lý giải nêu trên hoàn toàn có thể Kết luận rằng : Kate là Lễ tế trời và Cabbur là Lễ tế đất. Kate đã mất đi một thời hạn dài và được phục dựng lại một thời hạn không lâu nhưng phần nào cũng phân phối được đời sống tâm linh của người Chăm trong những ngày lễ hội thiêng liêng vui tươi .
Tự hỏi nếu không có tháp Chàm thì Kate sẽ lên đâu nhỉ? Và nếu không có Kate thì ngôi tháp Chàm sẽ buồn biết bao nhiêu? Có nhiều ngôi tháp hoang vẫn đang gục đầu trong hoang lạnh, cũng như có nhiều linh hồn lang bạt còn nơi trở về để mừng Kate trên đất tháp.
Hãy nở một nụ cười trên đôi môi héo, lộng lẫy khóe mắt buồn chợt vỡ òa vui để tay bắt mặt mừng ôm nhau thật chặt. Xalam ( xin chào ) nhé Kate, Xalam mùa thu, Xalam những người bạn quen cùng chưa quen … Xalam đất trời cùng toàn bộ mọi người đang tìm lại chính mình trong vòng tay bè bạn !
Lễ Hội Kate đồng bào Chăm Ninh Thuận: được tổ chức ở đâu, diễn ra vào thời gian nào?
Lễ hội Kate của người Chăm ở khu vực Bình Thuận, Ninh Thuận hằng năm được khai diễn vào ngày 1.7 Chăm lịch, thường vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 dương lịch .
Đây là lễ hội lớn lê dài trong 3 ngày, với nhiều hoạt động giải trí văn hóa truyền thống văn nghệ truyền thống cuội nguồn rực rỡ của đồng bào Chăm Ninh Thuận .
Theo thần thoại cổ xưa, trong “ mái ấm gia đình Champa xưa ” thì người Chăm là chị cả, người Raglai là em út. Em gái út trong mái ấm gia đình mẫu hệ Chăm sẽ là người cất giữ đồ gia bảo của tổ tiên, thế cho nên y phục của những vị thần của người Chăm do người Raglai cất giữ .
Ngày tiên phong của lễ Kate là ngày mà người Raglai rước y phục của những vị thần trở về làng của người Chăm ở khu vực có đền thờ của vị thần đó. Buổi lễ rước và lễ đón y phục của người Chăm diễn ra rất sang trọng và quý phái, với những hoạt động giải trí văn nghệ truyền thống cuội nguồn Chăm rực rỡ tại làng Hữu Đức .
Lễ đón rước y phục nữ thần Po Nagar từ làng Raglai Phước Hà về làng Chăm Hữu Đức (Nình Thuận)Ngày thứ hai là ngày rực rỡ nhất của lễ hội diễn ra tại Tháp Po Klong Garai. Với nghi thức : rước y phục của vị thần lên tháp, lễ Open tháp, triển khai tắm rửa cho tượng thần, khoác y phục cho tượng thần, cùng những đại lễ truyền thống cuội nguồn khác .
Ngày này, những người Chăm địa phương và những vùng lân cận ( không có đền tháp ) đều tìm về đền tháp, trong những bộ phục trang lễ hội truyền thống cuội nguồn đẹp nhất của mình, sắm sửa lễ vật cúng dâng những thần để cầu mong những điều tốt đẹp .
Lễ hội Kate diễn ra vào ngày 1 tháng 7 Chăm lịch – đầu tháng 10 theo Dương LịchNgày thứ ba là phần lễ hội ở những làng, những mái ấm gia đình. Mọi thành viên trong mái ấm gia đình quây quần bên nhau, cùng cầu mong cho tổ tiên, thần linh phù hộ để con cháu làm ăn phát đạt, gặp nhiều như mong muốn .
Nhiều hoạt động văn nghệ diễn ra rất sôi động tại các làng Chăm trong suốt thời gian diễn ra lễ hộiVới những hoạt động giải trí lễ hội diễn ra trên những đền tháp cổ kính, lễ Kate đã lôi cuốn rất đông du khách khắp nơi về dự, và thời nay đã trở thành một lễ hội lớn nhất trong năm của người Chăm .
Năm 2017, Lễ hội Katê của đồng bào Chăm được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào hạng mục Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cấp Quốc gia. Giờ đây, Lễ hội Katê không chỉ là niềm vui riêng của bà con dân tộc bản địa Chăm mà còn là một trong những ngày hội lớn của những dân tộc bản địa bạn bè Kinh, Chăm, Raglai ở Ninh Thuận .
Một vài lưu ý cần thiết khi đến tham dự lễ hội Kate ở Ninh Thuận
Khay trầu cau được chuẩn bị trang nghiêm làm lễ vật cúng thần tại Tháp Po Klong Garai
Hàng năm ngữ cảnh tổ chức triển khai Lễ Hội Kate sẽ được update trước 1 tháng để công tác làm việc sẵn sàng chuẩn bị tổ chức triển khai được tốt nhất cũng như công bố thời hạn tổ chức triển khai chính thức theo Dương Lịch để hành khách gần xa hoàn toàn có thể sắp xếp tham gia lễ hội độc lạ này .
Kịch bản Lễ hội Kate sẽ update vừa đủ thời hạn và khu vực tổ chức triển khai trong 03 ngày diễn ra chính thức của lễ hội. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể yên tâm dữ thế chủ động thời hạn theo dõi lễ hội .
Ninh Thuận với khí hậu nắng nóng vì thế khi tham gia Lễ hội Kate mang nên trang bị vật dụng chống nắng và nước uống mang theo để không bị gián đoạn trong quy trình tham gia hòa vào không khí lễ hội .
Thời gian diễn ra lễ hội hành khách tập trung chuyên sâu về Ninh Thuận rất đông, do đó yếu tố tự bảo vệ gia tài cá thể nên được tôn vinh cẩn trọng và tránh mang theo những đồ trang sức đẹp có giá trị khi tham gia lễ hội .
Ngày thứ 2 của Lễ hội Kate diễn ra tại Tháp Po Klong Garai là ngày du khách khắp cả nước tập trung về đông nhất, bạn nên đi sớm hơn thời gian kịch bản công bố để chọn được vị trí tốt nhất tham gia lễ hội.
Thuê hoặc mua cho mình một bộ phục trang Chăm Ninh Thuận tại làng Mỹ Nghiệp để hòa mình vào lễ hội. Lưu lại những bức ảnh ấn tượng nhất khi dự lễ hội Kate – chắc như đinh đó là một kỷ niệm khó quên tại vùng đất Panduranga .
( P. / s : Ninh Thuận Review tìm hiểu thêm và sử dụng tài liệu : Kate là gì ? từ nguồn tác giả TRÀ VIGIA để tưởng niệm ông một nhà văn Chăm )
Blogger: Tuệ Minh
